Το “μυστικό” της ιστορικής επιτυχίας του Ζοχράν Μαμντάνι

Ο Ζοχράν Μαμντάνι μέσα σε μόλις 9 μήνες πέτυχε “το αδύνατο”. Από (σχεδόν) άγνωστος βουλευτής στο νομοθετικό σώμα της πολιτείας της Νέας Υόρκης κατάφερε να γίνει ο νεότερος δήμαρχος της πολυπληθέστερης πόλης των ΗΠΑ, πετυχαίνοντας μάλιστα την μεγαλύτερη προσέλευση ψηφοφόρων, που έχει καταγραφεί στην αμερικανική μητρόπολη τα τελευταία 50 χρόνια.

Σε μια εποχή που η δημοτικότητα των Δημοκρατικών βρίσκεται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα μετά την ήττα της Καμάλα Χάρις από τον Ντόναλντ Τραμπ, η νίκη του δημοκράτη σοσιαλιστή, Ζοχράν Μαμντάνι, συνιστά πολιτικό θρίαμβο, που, όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα TheGuardian, θα εξεταστεί ως ένα πιθανό σχέδιο για τη συνολική “έξοδο” του Δημοκρατικού Κόμματος από το πολιτικό αδιέξοδο.

Πώς, όμως, τα κατάφερε;

“Ο Ζόχραν Μαμντάνι αποτελεί πρότυπο ενός διαφορετικού είδους πολιτικής”, δήλωσε στον Guardian ο Μπέρνι Σάντερς, ο Αμερικανός γερουσιαστής από το Βερμόντ. “Ως δήμαρχος, ο Ζόχραν θα είναι υπέρμαχος των εργαζομένων της Νέας Υόρκης. Αυτή η ιδέα μπορεί να τρομάξει το κατεστημένο και την τάξη των δισεκατομμυριούχων, αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που περισσότεροι από 100.000 εθελοντές συμμετείχαν για να υποστηρίξουν με ενθουσιασμό την εκστρατεία του”, πρόσθεσε.

Πολύ πριν αρχίσουν να εμφανίζονται άρθρα στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης για τον “άγνωστο, επίδοξο δήμαρχο και τον στρατό νεαρών υποστηρικτών του”, η ομάδα του Μαμντάνι είχε ήδη αρχίσει να παρατηρεί ότι συνέβαινε κάτι εξαιρετικό.

Ο Άλβαρο Λόπεζ, εκλογικός συντονιστής του παραρτήματος της Νέας Υόρκης των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών Αμερικής (DSA), της πολιτικής οργάνωσης στην οποία ανήκει ο Μαμντάνι, θυμάται πώς, τον Δεκέμβριο, όταν η εκστρατεία πραγματοποίησε την πρώτη της μεγάλη προεκλογική εκδήλωση, έλαβε απροσδόκητα πολλά θετικά σχόλια για τον υποψήφιο.

Όπως περιγράφει, παρευρέθηκε στην έναρξη των εργασιών στις 19 Δεκεμβρίου, περίπου έξι μήνες πριν από τις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών. Είχαν επιλέξει επτά τοποθεσίες για να δοκιμάσουν την νεοσύστατη λειτουργία τους, εστιάζοντας σε γειτονιές της εργατικής τάξης με σταθερά ενοίκια, όπου το DSA είχε ήδη ισχυρές ρίζες.

Ο στόχος ήταν να διαπιστώσουν αν ο Μαμντάνι θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος βασιζόμενος σε μία από τις κεντρικές του υποσχέσεις: το πάγωμα των ενοικίων σε περίπου 1 εκατομμύριο διαμερίσματα της πόλης με σταθερό ενοίκιο. Εάν αυτό λειτουργούσε, θα διεύρυναν το κοινό τους , για να συμπεριλάβουν και άλλους Νεοϋορκέζους.

Ο Λόπεζ δήλωσε ότι εξαρχής είχε μεγάλες προσδοκίες για την εκστρατεία του Μαμντάνι. Ήταν μόλις έξι εβδομάδες μετά τη νίκη του Τραμπ και ο αριστερός πληθυσμός της Νέας Υόρκης έψαχνε απεγνωσμένα για οποιοδήποτε σημάδι ελπίδας. Ωστόσο, αυτό που είδε εκείνη την ημέρα, τον εξέπληξε. Χτυπούσε πόρτες σε μια πολυκατοικία στην Αστόρια, όταν συνάντησε μια γυναίκα, η οποία, παρά το γεγονός ότι δεν ζούσε σε διαμέρισμα με σταθερό ενοίκιο, ήταν τόσο ενθουσιασμένη με την υπόσχεση για το πάγωμα των ενοικίων, που έβγαλε την τσάντα της και του έδωσε αρκετά δολάρια σε δωρεά.

Έμεινε έκπληκτος. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η καμπάνια δεν είχε καν δημιουργήσει μέσο συγκέντρωσης χρημάτων. Όταν, όμως, μίλησε με άλλους συνεργάτες από την ομάδα του Μαμντάνι, ανέφεραν το ίδιο. Είχαν κι αυτοί λάβει χαρτονομίσματα των 5, 10 και 20 δολαρίων, χωρίς καν να το επιδιώξουν.

«Είχαμε βρει χρυσάφι», είπε ο Λόπεζ. «Οι ψηφοφόροι ταυτίζονταν με την εκστρατεία και την υπόσχεσή της να κάνει την πόλη πιο προσιτή και αναζητούσαν πραγματικά μια εναλλακτική λύση στον Τραμπ. Εμείς αξιοποιούσαμε αυτή την ενέργεια».

Αυτή ήταν η αρχή αυτού που γρήγορα εξελίχθηκε σε μια τεράστια εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων και κινητοποίησης του απλού κόσμου. Ενώ οι αντίπαλοι του Μαμντάνι, με επικεφαλής τον Κουόμο, επικεντρώθηκαν στην προσέλκυση μεγάλων δωρητών, ο Μαμντάνι ακολούθησε την οδό του “από τα κάτω”.

Τον Μάρτιο, μόλις τρεις μήνες μετά την πρώτη δοκιμαστική φάση του Δεκεμβρίου, ο Μαμντάνι ανέστειλε τη συγκέντρωση χρημάτων για τις προκριματικές εκλογές, αφού είχε φτάσει το νόμιμο όριο δαπανών σε χρόνο-ρεκόρ, προσελκύοντας πάνω από 8 εκατομμύρια δολάρια από 180.000 δωρητές.

Τον Σεπτέμβριο συνέβη το ίδιο. Ανέστειλε τη συγκέντρωση χρημάτων για τις δημοτικές εκλογές, έχοντας φτάσει και πάλι το όριο των 8 εκατομμυρίων δολαρίων πιο γρήγορα από ποτέ.

Η “από τα κάτω” προεκλογική εκστρατεία

Δεν ήταν μόνο τα ρεκόρ στη συγκέντρωση χρημάτων που καταρρίφθηκαν. Οι διοργανωτές της καμπάνιας είχαν θέσει ως στόχο την εκπαίδευση 250 εθελοντών, για να βοηθήσουν στην προεκλογική εκστρατεία, και μέσα σε λίγες εβδομάδες ο αριθμός των εθελοντών είχε ξεπεράσει τους 500.

“Εμφανίζονταν καθημερινά 50-100 άτομα, για να συμμετάσχουν στην καμπάνια του Μαμντάνι. Αναγκαζόμασταν να προσλάβουμε περισσότερους για να το διαχειριστούμε”, δήλωσε ο Λόπεζ.

Αυτό ήταν κάτι, τουλάχιστον, ασυνήθιστο. Οι περισσότερες εκστρατείες των Δημοκρατικών βασίζονται στα τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ διάρκειας 30 δευτερολέπτων και η άμεση επαφή με τους ψηφοφόρους περιορίζεται στις τελευταίες ημέρες πριν από το άνοιγμα της κάλπης.

Ο Κουόμο ακολούθησε αυτό το παραδοσιακό πρότυπο προεκλογικής εκστρατείας, διεξάγοντας μια τόσο αδιάφορη, από πάνω προς τα κάτω, επιχείρηση που αναγκάστηκε να πληρώσει “ακτιβιστές” για να κάνουν τη δουλειά, την ίδια ώρα που οι ένθερμοι υποστηρικτές του Μαμντάνι έκαναν δωρεάν.

Ο Μαμντάνι, ωστόσο, δεν ακολούθησε αυτό το μοντέλο.

Άρχισε να περιοδεύει σε εργατικές συνοικίες, όπως η Fordham Road στο Μπρονξ και η Hillside Avenue στο Κουίνς, περιοχές όπου ο Τραμπ, παρά τον μεγάλο πληθυσμό μεταναστών, είχε κερδίσει με διψήφια διαφορά.

Πραγματοποίησε ουσιαστικά τη δική του “επιχείρηση πεδίου”, ρωτώντας παλιούς υποστηρικτές των Δημοκρατικών, γιατί είχαν ψηφίσει Τραμπ ή γιατί δεν είχαν ψηφίσει καθόλου. «Αυτό που έμαθα είναι ότι πολλοί το έκαναν γιατί θυμούνταν ότι είχαν περισσότερα χρήματα στην τσέπη τους πριν από τέσσερα χρόνια», είχε πει.

Με βάση αυτά τα συμπεράσματα, ο Μαμντάνι διαμόρφωσε την προεκλογική του εκστρατεία για τη δημαρχία.

Λίγες εβδομάδες αφότου η Καμάλα Χάρις έχασε τη μάχη των προεδρικών εκλογών, έχοντας επικεντρωθεί στην απειλή που αποτελούσε ο Τραμπ για τη δημοκρατία, ο Μαμντάνι αποφάσισε να ακολουθήσει την αντίθετη κατεύθυνση. Αντί να μιλήσει γενικά για την πολιτική, βασίστηκε στις συγκεκριμένες ανάγκες και τους αγώνες της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.

Το πάγωμα των ενοικίων, τα δωρεάν και γρήγορα λεωφορεία, τα φθηνά παντοπωλεία της πόλης και η δωρεάν φροντίδα παιδιών μπήκαν στην κορυφή της προεκλογικής του ατζέντας.

Το να βγει ο ίδιος και οι συνεργάτες του στον δρόμο και να συνομιλήσει με τους πολίτες της Νέας Υόρκης, σχεδιάστηκε συνειδητά ως μια στρατηγική για να επιστρέψουν στους Δημοκρατικούς εκείνοι οι ψηφοφόροι που είχαν στραφεί προς τον Τραμπ. Τα exit polls από την εκλογική βραδιά δείχνουν ότι αυτή η στρατηγική απέδωσε καρπούς.

Ο Μαμντάνι κέρδισε το Μπρονξ, μια γειτονιά που αποτελείται κυρίως από Ισπανόφωνους και που είχε στραφεί έντονα υπέρ του Τραμπ, με 11 μονάδες διαφορά. Αυτό έρχεται να προστεθεί στην εντυπωσιακή του επιτυχία που κατέγραψε στους νεαρούς ψηφοφόρους, με το εκπληκτικό 78% των ατόμων ηλικίας 18-29 ετών να τον υποστηρίζουν.

Ένα σημαντικό μέρος της στρατηγικής του για την προσέλκυση των αποστατών του Τραμπ ήταν η έμφαση στον σεβασμό προς όλους όσοι συναντούσε. Οι εθελοντές ενθαρρύνονταν να αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους χωρίς να τους κρίνουν. «Έχουμε τονίσει ότι είναι σημαντικό να μην επικρίνουμε και να μην υποτιμούμε ανθρώπους που ψήφισαν Τραμπ ή που απλώς δεν ψηφίζουν», δήλωσε ο Λόπεζ.

Στις περισσότερες προεκλογικές εκστρατείες, το αμειβόμενο προσωπικό παίρνει τις αποφάσεις, ενώ οι εθελοντές αναλαμβάνουν την εκτέλεσή τους. Η εκστρατεία του Μαμντάνι ανέτρεψε και αυτό το δεδομένο.

Οι εθελοντές ενθαρρύνθηκαν να συμβάλλουν με τις ιδέες τους, ενώ πολλοί προήχθησαν γρήγορα σε καίριες θέσεις, όπως επικεφαλής πεδίου και διευθυντές πεδίου, αποκτώντας πραγματική επιρροή στη στρατηγική της εκστρατείας.

«Η προεκλογική εκστρατεία του Μαμντάνι έδωσε τα “κλειδιά” στους υποστηρικτές του, με μοναδικούς τρόπους που αντικατοπτρίζουν το νέο πολιτικό περιβάλλον», δήλωσε ο Ρικ Φρόμπεργκ, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τις προκλήσεις της εκστρατείας για τη δημαρχία στη Νέα Υόρκη, καθώς ήταν διευθυντής της επιτυχημένης επανεκλογής του Μπιλ Ντε Μπλάζιο το 2017.

«Σε αυτού του είδους τις καμπάνιες, οι υποψήφιοι δεν ρισκάρουν», είπε ο Φρόμπεργκ. «Αλλά η εκστρατεία του Μαμντάνι ήταν τολμηρή. Επέτρεψε σε ένα ευρύ φάσμα υποστηρικτών του να αναλάβουν την προεκλογική του καμπάνια, και αυτή η απόφαση απέδωσε καρπούς».

Δεν προέκυψε από το πουθενά

Η καινοτόμος επιχειρησιακή δράση του Ζοχράν Μαμντάνι δεν προέκυψε από το πουθενά.

Το 2015 είχε την πρώτη του εμπειρία με την ένταση της πολιτικής κινητοποίησης, όταν συμμετείχε σε μια εκστρατεία για το δημοτικό συμβούλιο στο Queens. «Ανεβαίνοντας σε μια πολυκατοικία έξι ορόφων, φτάνοντας στον τελευταίο όροφο και βλέποντας έναν ηλικιωμένο να ανοίγει την πόρτα του – εκεί καταλαβαίνεις την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων», θυμάται στον New Yorker.

Την ίδια χρονιά, έκανε καμπάνια για έναν πάστορα, τον Rev Khader El-Yateem, στη γειτονιά Bay Ridge του Brooklyn, όπου οι πρώτοι ανταποκριτές της 11ης Σεπτεμβρίου ζουν δίπλα-δίπλα με Υεμενίτες και Παλαιστίνιους.

Σε εκείνες τις εκλογές, όπου ο El-Yateem συγκέντρωσε σχεδόν το ένα τρίτο των ψήφων, ο Μαμντάνι συνειδητοποίησε πόσο σημαντικό είναι να επεκταθεί η βάση του Δημοκρατικού Κόμματος και να περιλαμβάνει ομάδες που παραδοσιακά παραβλέπονταν, όπως οι Μουσουλμάνοι και άλλες κοινότητες της Νέας Υόρκης. Τότε ήταν που σκέφτηκε ότι κάποια μέρα θα μπορούσε κι ο ίδιος να κατέβει υποψήφιος.

Το 2018, ο Ross Barkan είχε την ευκαιρία να δει από κοντά τις ικανότητες του Μαμντάνι στην οργάνωση. Εκείνη τη χρονιά, ο Barkan είχε πάρει άδεια από τη δουλειά του ως συγγραφέας στη Νέα Υόρκη για να διεκδικήσει μια θέση στη Βουλή της Πολιτείας από το Μπρούκλιν.

Ο Μαμντάνι ήταν η πρώτη του πρόσληψη. Ο Barkan τον προσέλαβε ως διευθυντή καμπάνιας και αργότερα ως διευθυντή εκστρατείας.

Κοιτάζοντας πίσω, ο Barkan βλέπει πως η επιτυχία του 34χρονου πολιτικού ήταν κάτι που φαινόταν ήδη από την αρχή, ενώ σχεδίαζαν τον αγώνα του για τη Γερουσία.

«Είναι σαφές σήμερα ότι ο Μαμντάνι είχε σκεφτεί αυτού του τύπου την εκστρατεία εδώ και πολλά χρόνια», είπε ο Barkan στην Guardian. «Ήταν πάντα εξαιρετικός ηγέτης για τους εθελοντές και τα μέλη της εκστρατείας. Τους εκπαίδευε και τους βοηθούσε να συνδεθούν με τους ψηφοφόρους. Για εκείνον, το πεδίο δράσης, έξω, στον δρόμο, ήταν το παν.»

Ο Ζόχραν Μαμντάνι μετέφερε την εμπειρία του ως οργανωτής στην Πολιτειακή Συνέλευση της Νέας Υόρκης το 2020, όταν εξελέγη να εκπροσωπήσει την Astoria στο Queens. Μέσα σε μόλις έναν χρόνο από την ανάληψη των καθηκόντων του, συμμετείχε σε απεργία πείνας 15 ημερών έξω από το Δημαρχείο της πόλης, μαζί με τον ταξιτζή Richard Chow, διεκδικώντας λύσεις για τα τεράστια χρέη των ταξιτζήδων.

Η νίκη ήρθε, όπως θυμήθηκε ο ίδιος στην ομιλία του το βράδυ της Τρίτης (4/11), λέγοντας «Αδελφέ μου, τώρα είμαστε στο Δημαρχείο».

Τα διδάγματα από την προηγούμενη εμπειρία του αποδείχθηκαν χρήσιμα στην εκστρατεία του για το δημαρχιακό αξίωμα, με τη δράση του να αποφέρει ηχηρά αποτελέσματα. Η εμπειρία του από το Bay Ridge, όπου προσπάθησε να επεκτείνει τη βάση των Δημοκρατικών, αξιοποιήθηκε, δημοσιεύοντας προεκλογικό υλικό στα Ουρντού, Μπενγκάλι και Ισπανικά.

Η εντυπωσιακή κινητοποίηση για την προσέλκυση Μουσουλμάνων και Νοτιοασιανών ψηφοφόρων, σε συνδυασμό με την καταδίκη της γενοκτονικής πολιτικής του Ισραήλ στη Γάζα, απέδωσε καρπούς. Ο Mohamed Gula, από την ομάδα Μουσουλμάνων Emgage, που υποστήριξε τον Μαμντάνι, εκτιμά ότι η συμμετοχή των 380.000 Μουσουλμάνων Νεοϋορκέζων που είναι εγγεγραμμένοι για να ψηφίσουν, πιθανώς διπλασιάστηκε στις τελευταίες εκλογές, σε σχέση με το 22% που συμμετείχε στις προηγούμενες εκλογές για δήμαρχο.

«Η εκστρατεία του Ζόχραν έχει εμπνεύσει τόσους πολλούς Μουσουλμάνους. Εκφράζει το νέο κύμα Μουσουλμάνων που είναι περήφανοι που η Αμερική είναι το σπίτι τους», είπε χαρακτηριστικά ο Gula.

Με τη συντριπτική του νίκη, τα βλέμματα στρέφονται τώρα στον δύσκολο δρόμο που έχει μπροστά του ο Μαμντάνι, αλλά και το Δημοκρατικό Κόμμα.

Η κορυφαία ομάδα του Μαμντάνι, μιλώντας στην Guardian, είπε ότι ήδη σκέφτονται πώς να αξιοποιήσουν τον τεράστιο στρατό εθελοντών και την ενέργειά τους και πώς αυτή θα αξιοποιηθεί στην επερχόμενη μάχη.

Ο Μπάρακ Ομπάμα δημιούργησε παρόμοιες κινητήριες δυνάμεις στην εκστρατεία του το 2008, με το «Yes we can!», αλλά στη συνέχεια, μετά την εκλογή του στον Λευκό Οίκο, άφησε αυτή τη δυναμική να εξασθενήσει. Ο Μαμντάνι είναι αποφασισμένος να μην κάνει το ίδιο λάθος.

Οπότε, μείνετε συντονισμένοι. Σίγουρα θα ακούσουμε και έχουμε να μάθουμε περισσότερα από τον “στρατό εθελοντών” του Μαμντάνι, που μετέφερε πόρτα-πόρτα το μήνυμα του δημοκρατικού σοσιαλιστή και κατάφερε να κερδίσει τους Νεοϋορκέζους.