Βραζιλία: Με αμερικανικά όπλα η επιχείρηση – σφαγή στο Ρίο ντε Τζανέιρο

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενέκρινε πέρυσι την πώληση όπλων ελεύθερων σκοπευτών σε μια αμφιλεγόμενη αστυνομική μονάδα της Βραζιλίας, παρακάμπτοντας τις ανησυχίες της πρεσβευτή των ΗΠΑ και άλλων διπλωματών, οι οποίοι προειδοποιούσαν ότι τα όπλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε εξωδικαστικές εκτελέσεις. Η απόφαση αυτή επιβεβαιώθηκε από τρεις νυν και πρώην Αμερικανούς αξιωματούχους, καθώς και από έγγραφα που είδε το Reuters.

Πιο αναλυτικά, η αστυνομική μονάδα του Ρίο ντε Τζανέιρο, γνωστή ως BOPE, η οποία αγόρασε τα όπλα, είχε κεντρικό ρόλο στην επιχείρηση – σφαγή, που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 121 ατόμων, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων αστυνομικών. Η επιχείρηση αυτή καταδικάστηκε από οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικούς του ΟΗΕ.

Η BOPE αγόρασε 20 τουφέκια ελεύθερου σκοπευτή από την εταιρεία Daniel Defense LLC, η οποία εδρεύει στη Γεωργία, σε μια μυστική συμφωνία τον Μάιο του 2023, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα της βραζιλιάνικης αστυνομίας που είδε το Reuters.

Τα όπλα παραλήφθηκαν το 2024, μετά από έντονες συζητήσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για την καταλληλότητα της εν λόγω πώλησης. Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, οι εξαγωγές όπλων συνήθως απαιτούν κυβερνητική έγκριση, με το Υπουργείο Εμπορίου να εκδίδει την τελική άδεια, ενώ το Υπουργείο Εξωτερικών έχει καίριο ρόλο στη διαδικασία.

Η Ελίζαμπεθ Μπάγκλι, τότε πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Βραζιλία, διαφώνησε με τη συμφωνία, όπως και άλλοι διπλωμάτες που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την επιβολή του νόμου.

Σύμφωνα με έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών του Ιανουαρίου 2024, η BOPE χαρακτηρίζεται ως «μία από τις πιο διαβόητες αστυνομικές μονάδες της Βραζιλίας όσον αφορά τις δολοφονίες πολιτών». Η αστυνομία του Ρίο ήταν υπεύθυνη για 703 δολοφονίες πέρυσι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Βραζιλιάνικου Φόρουμ Δημόσιας Ασφάλειας.

Το Reuters δεν κατάφερε να εξακριβώσει αν τα αμερικανικά όπλα ελεύθερου σκοπευτή χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση της περασμένης εβδομάδας, ενώ η BOPE αγόρασε επίσης σιγαστήρες για τα όπλα της, που παρήχθησαν από την αμερικανική εταιρεία Griffin Armament στο Ουισκόνσιν.

Ωστόσο, η αποστολή των σιγαστήρων ανακόπηκε αρχικά από την αμερικανική κυβέρνηση, σύμφωνα με τα έγγραφα και τις πηγές, ενώ δεν είναι σαφές αν τελικά στάλθηκαν.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε στο Reuters: «Η καταστροφική εξωτερική πολιτική της προηγούμενης διοίκησης βοήθησαν και υποστήριξαν τις πιο βίαιες συμμορίες της ηπείρου μας». Προσέθεσε επίσης: «Πέρυσι, το Υπουργείο Εξωτερικών της κυβέρνησης Μπάιντεν αρνήθηκε να παράσχει κρίσιμο αμυντικό εξοπλισμό σε αξιόπιστους συνεργάτες ασφαλείας στη Βραζιλία, ενώ τους ζήτησε να προστατεύσουν τον πρόεδρο Μπάιντεν κατά την επίσκεψή του στο Ρίο το 2024».

Η αγορά αυτή, ύψους περίπου 150.000 δολαρίων, δεν ήταν η πρώτη από την BOPE. Η μονάδα είχε εισάγει με επιτυχία τουλάχιστον 800 αμερικανικά όπλα στο παρελθόν, σύμφωνα με έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών.

Ανάμεσα στους πιο ένθερμους υποστηρικτές της συμφωνίας ήταν ο Ρικάρντο Πίτα, τότε κορυφαίος αξιωματούχος στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικάνων. Ο Πίτα, ο οποίος σήμερα είναι ανώτερος σύμβουλος για θέματα Δυτικού Ημισφαιρίου στο Υπουργείο Εξωτερικών, είχε συναντηθεί τον Μάιο με τον πρώην Πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο οποίος είναι ένθερμος υποστηρικτής της δράσης της BOPE και σήμερα βρίσκεται στη φυλακή.