Η πίεση του Τραμπ για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία αγχώνει την Ευρώπη για “κακή συμφωνία”

Ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Αμερικανό απεσταλμένο, Στιβ Γουίτκοφ να συναντάται σήμερα στη Μόσχα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά τις συνομιλίες της Φλόριντα μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων.

Όπως κι αν εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια του Τραμπ, η Ευρώπη φοβάται το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας – αργά ή γρήγορα – που δεν θα τιμωρεί ούτε θα αποδυναμώνει τη Ρωσία, όπως ήλπιζαν οι ηγέτες της, θέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο την ασφάλεια της ηπείρου.

Η Ευρώπη, όπως αναφέρει το Reuters, ίσως αναγκαστεί ακόμη και να αποδεχθεί μια αυξανόμενη οικονομική συνεργασία μεταξύ της Ουάσινγκτον, του παραδοσιακού προστάτη της στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, και της Μόσχας, την οποία οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις – και το ίδιο το ΝΑΤΟ – θεωρούν τη μεγαλύτερη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Παρότι οι Ουκρανοί και άλλοι Ευρωπαίοι κατάφεραν να “κόψουν” τμήματα του αμερικανικού σχεδίου 28 σημείων για τον τερματισμό των συγκρούσεων που θεωρήθηκε έντονα φιλορωσικό, οποιαδήποτε συμφωνία εξακολουθεί να ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ήπειρο.

Ωστόσο, η ικανότητα της Ευρώπης να επηρεάσει μια συμφωνία είναι περιορισμένη, κυρίως επειδή δεν διαθέτει την ισχύ για να υπαγορεύσει όρους. Δεν είχε κανέναν εκπρόσωπο στις συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων στη Φλόριντα το Σαββατοκύριακο, και θα παρακολουθήσει από απόσταση τη σημερινή συνάντηση Πούτιν – Γουίτκοφ.

‘Έχω την εντύπωση ότι, σιγά σιγά, εμπεδώνεται η επίγνωση πως κάποια στιγμή θα υπάρξει μια άσχημη συμφωνία”, δήλωσε ο Λουκ βαν Μίντελααρ, ιδρυτικός διευθυντής του think tank Brussels Institute for Geopolitics.

«Ο Τραμπ ξεκάθαρα θέλει μια συμφωνία. Αυτό που είναι πολύ άβολο για τους Ευρωπαίους… είναι ότι θέλει μια συμφωνία σύμφωνα με τη λογική των μεγάλων δυνάμεων: “Είμαστε οι ΗΠΑ, αυτοί είναι η Ρωσία, είμαστε μεγάλες δυνάμεις”».

Ο Ρούμπιο προσπαθεί να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έχει δηλώσει ότι οι Ευρωπαίοι θα συμμετάσχουν στις συζητήσεις για τον ρόλο του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία.

Αλλά οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες δεν καθησυχάζονται από τέτοιες διαβεβαιώσεις, λέγοντας ότι σχεδόν κάθε πτυχή της συμφωνίας θα επηρεάσει την Ευρώπη – από πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις μέχρι την οικονομική συνεργασία ΗΠΑ–Ρωσίας.

Η τελευταία αυτή πρωτοβουλία έχει επίσης αναζωπυρώσει τους ευρωπαϊκούς φόβους σχετικά με τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, που περιλαμβάνει την πυρηνική ομπρέλα, πολυάριθμα οπλικά συστήματα και δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες.

Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους είπε την περασμένη εβδομάδα ότι οι Ευρωπαίοι πλέον δεν ξέρουν “ποιες συμμαχίες θα μπορούμε να εμπιστευόμαστε στο μέλλον και ποιες θα είναι ανθεκτικές”.

Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι οι εδαφικές παραχωρήσεις θα αποθρασύνουν τον Πούτιν

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι δεν βλέπουν κανένα σημάδι πως ο Πούτιν θέλει να τερματίσει την εισβολή του στην Ουκρανία. Αλλά ακόμη κι αν το κάνει, ανησυχούν ότι μια συμφωνία που δεν θα σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας θα μπορούσε να ενθαρρύνει τη Ρωσία να επιτεθεί ξανά πέρα από τα σύνορά της.

Η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει απορρίψει κατηγορηματικά τους ρωσικούς ισχυρισμούς για την υπόλοιπη περιοχή του Ντονμπάς που η Μόσχα δεν έχει καταφέρει να κατακτήσει μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου.

Επιπλέον, ο Τραμπ και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν καταστήσει σαφές ότι βλέπουν μεγάλες ευκαιρίες για επιχειρηματικές συμφωνίες με τη Μόσχα μετά το τέλος του πολέμου.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι ο τερματισμός της απομόνωσης της Ρωσίας από τη δυτική οικονομία θα δώσει στη Μόσχα δισεκατομμύρια δολάρια για να ανασυγκροτήσει τον στρατό της.

“Αν ο στρατιωτικός τους προϋπολογισμός παραμείνει τόσο μεγάλος όσο είναι τώρα, θα θελήσουν να τον χρησιμοποιήσουν ξανά”, δήλωσε η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας τη Δευτέρα.

Η Ευρώπη δυσκολεύεται να ασκήσει επιρροή

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δυσκολευτεί να ασκήσουν ισχυρή επιρροή σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει παράσχει σχεδόν 180 δισεκατομμύρια ευρώ βοήθειας στην Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.

Η ΕΕ διαθέτει ένα διαπραγματευτικό χαρτί με τη μορφή των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στο μπλοκ. Αλλά μέχρι στιγμής οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν σε μια πρόταση για τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων αυτών ώστε να χρηματοδοτηθεί ένα δάνειο 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία που θα κρατούσε το Κίεβο όρθιο και ικανό να συνεχίσει τον αγώνα για τα επόμενα δύο χρόνια.

Για να προσπαθήσουν να δείξουν ότι μπορούν να ασκήσουν επιρροή, ένας “συνασπισμός προθύμων” υπό την ηγεσία της Γαλλίας και της Βρετανίας έχει δεσμευτεί να στείλει μια δύναμη υποστήριξης στο πλαίσιο των μεταπολεμικών εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία.

Η Ρωσία έχει απορρίψει μια τέτοια δύναμη. Αλλά ακόμη κι αν αναπτυχθεί, θα είναι μικρού μεγέθους, με σκοπό να ενισχύσει τις ουκρανικές δυνάμεις και όχι να προστατεύσει την Ουκρανία και θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο με την υποστήριξη των ΗΠΑ.

“Οι Ευρωπαίοι τώρα πληρώνουν το τίμημα επειδή δεν επένδυσαν σε στρατιωτικές δυνατότητες τα προηγούμενα χρόνια”, είπε η Κλαούντια Μέιτζορ, αντιπρόεδρος για τη διατλαντική ασφάλεια στο think tank German Marshall Fund of the United States.

“Οι Ευρωπαίοι δεν βρίσκονται στο τραπέζι. Επειδή, για να παραθέσω τον Τραμπ, δεν έχουν τα χαρτιά”, είπε.