Autodia: Τι προτείνει για προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

Να θεσπιστεί ένα ξεκάθαρο, δεσμευτικό και πρακτικά εφαρμόσιμο πλαίσιο κανόνων για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, σε μια εποχή όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη μπαίνει δυναμικά στη μουσική δημιουργία προτείνει η Autodia. Κεντρικός στόχος παραμένει η δίκαιη αμοιβή των δημιουργών και η διασφάλιση ότι η ανθρώπινη έμπνευση και έκφραση δεν θα υποβαθμιστούν από την ανεξέλεγκτη χρήση της τεχνολογίας.

Όπως επισημαίνει η Γενική Διευθύντρια της Autodia, Μαργαρίτα Παναγιωτοπούλου, προτεραιότητα του Οργανισμού είναι να προστατεύονται οι δημιουργοί – συνθέτες, στιχουργοί και καλλιτέχνες – ώστε η τεχνολογική πρόοδος να λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι εις βάρος της καλλιτεχνικής αξίας και της βιωσιμότητας του πολιτιστικού τομέα.

Σύμφωνα με τον οργανισμό, η χρήση μουσικών έργων για την εκπαίδευση συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης χωρίς άδεια ή χωρίς να αμείβονται οι δικαιούχοι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Μια τέτοια πρακτική μπορεί να απειλήσει τη βιωσιμότητα της μουσικής δημιουργίας και να περιορίσει την πολιτιστική πολυμορφία, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζεται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι απαραίτητα «αντίπαλος» των καλλιτεχνών. Μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο υποστήριξης, βοηθώντας σε στάδια όπως η σύνθεση, η ενορχήστρωση, η μίξη ή η ηχογράφηση. Ωστόσο, για να συμβεί αυτό με δίκαιο τρόπο, απαιτούνται σαφείς κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας, ώστε να προστατεύεται η αξία των ανθρώπινων έργων και να διασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού στην αγορά πολιτιστικού περιεχομένου.

Αν και η Autodia δραστηριοποιείται εδώ και 18 χρόνια, η ουσιαστική αναπτυξιακή της πορεία ξεκίνησε το 2017. Από το 2018 έως το 2024, τα συνολικά έσοδα του Οργανισμού ξεπέρασαν τα 98 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση σε σχέση με προηγούμενες περιόδους.

Την ίδια περίοδο, περίπου 71 εκατ. ευρώ διανεμήθηκαν ή βρίσκονται προς διανομή σε δημιουργούς, δικαιούχους και συνεργαζόμενους οργανισμούς, μετά την αφαίρεση των λειτουργικών εξόδων. Τα στοιχεία αυτά αποτυπώνουν τον ουσιαστικό ρόλο της Autodia ως μηχανισμού που συγκεντρώνει και επιστρέφει έσοδα στην ίδια τη δημιουργική κοινότητα.

Σήμερα, περισσότερα από 2.000 μέλη στην Ελλάδα, συνθέτες, στιχουργοί και άλλοι δημιουργοί –  εκπροσωπούνται από τον Οργανισμό. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε από περίπου 400 χιλ. ευρώ το 2017 σε 31 εκατ. ευρώ το 2024, ενώ για το 2025 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 35 εκατ. ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει τη δυναμική και τη σταθερότητα της πορείας του.

Η Autodia εκπροσωπεί σήμερα περισσότερα από 28 εκατομμύρια ελληνικά και ξένα μουσικά έργα και συνεργάζεται με 85 αντίστοιχους οργανισμούς σε όλο τον κόσμο μέσω συμβάσεων αμοιβαιότητας. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι τα δικαιώματα των δημιουργών προστατεύονται και πέρα από τα ελληνικά σύνορα.

Η συνεχής αύξηση των εσόδων και των διανομών τα τελευταία χρόνια επιβεβαιώνει ότι η συλλογική διαχείριση παραμένει ένας βασικός θεσμικός πυλώνας για τη στήριξη της μουσικής δημιουργίας. Σε μια περίοδο ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών, όπου τα όρια μεταξύ ανθρώπινης δημιουργίας και αυτοματοποιημένης παραγωγής περιεχομένου γίνονται όλο και πιο θολά, η ύπαρξη ισχυρών και διαφανών θεσμών κρίνεται πιο αναγκαία από ποτέ.