Guardian: Οι μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας εκφοβίζουν Βέλγους πολιτικούς και οικονομικά στελέχη

Βέλγοι πολιτικοί και ανώτερα στελέχη στον τομέα των οικονομικών έχουν πέσει θύματα μιας εκστρατείας εκφοβισμού που ενορχηστρώνεται από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες με στόχο να πείσουν τη χώρα να εμποδίσει τη χρήση περιουσιακών στοιχείων ύψους 185 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, σύμφωνα με ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών.

Αξιωματούχοι ασφαλείας ανέφεραν στον Guardian ότι υπήρξε σκόπιμη στόχευση βασικών προσώπων της Euroclear, του αποθετηρίου τίτλων που κατέχει την πλειονότητα των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, και ηγετών της χώρας.

Οι ηγέτες της ΕΕ που συναντώνται στις Βρυξέλλες την Πέμπτη συζητούν εάν θα εγκρίνουν τη δανειοδότηση της Ουκρανίας, με κεφάλαια από τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, τα οποία θεωρούνται κρίσιμα για να συνεχίσει η Ουκρανία να ανταποκρίνεται στις πολεμικές απαιτήσεις.

Οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η εκστρατεία αποτελεί ευθύνη της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU της Ρωσίας, αν και υπάρχει μια συζήτηση σχετικά με τον βαθμό απειλής. «Έχουν σίγουρα εφαρμόσει τακτικές εκφοβισμού», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Γιατί η Ρωσία επικεντρώνεται στο Βέλγιο

Το Βέλγιο βρίσκεται στο επίκεντρο, επειδή 185 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ των περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας που έχουν παγώσει από την ΕΕ από την έναρξη της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία φυλάσσονται στο Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες.

Την Πέμπτη και την Παρασκευή, οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται για να αποφασίσουν εάν θα συμφωνήσουν σε ένα αρχικό δάνειο 90 δισεκατομμυρίων ευρώ, εξασφαλισμένο με τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία των ρωσικών τραπεζών.

Το Βέλγιο έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα του σχεδίου και λέει ότι θα συμφωνήσει μόνο εάν έχει εγγυήσεις ότι η Euroclear θα αποζημιωθεί πλήρως εάν η Ρωσία διεκδικήσει με επιτυχία τα χρήματά της.

Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει δημόσια ότι η αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα ισοδυναμούσε με κλοπή και η κεντρική της τράπεζα δήλωσε ότι ζητά αποζημίωση 230 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Euroclear σε μια υπόθεση που έχει εισαχθεί στα δικαστήρια της χώρας. Ωστόσο, είναι κατανοητό ότι η εκστρατεία εκφοβισμού έχει επικεντρωθεί σε βασικά άτομα.

Οι απειλές

Απειλές έχουν διατυπωθεί κατά της Βαλερί Ουρμπέν, διευθύνουσας συμβούλου της Euroclear, και άλλων ανώτερων στελεχών του ομίλου χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.

Η Euroclear αρνήθηκε να σχολιάσει: «Οποιεσδήποτε πιθανές απειλές αντιμετωπίζονται με ύψιστη προτεραιότητα και διερευνώνται σε βάθος, συχνά με την υποστήριξη των αρχών, όπως αρμόζει».

Μια έρευνα που διεξήχθη νωρίτερα αυτόν τον μήνα από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο EUobserver ανέφερε απειλές που δόθηκαν στην Ουρμπέν το 2024 και το 2025, και ότι ζήτησε προστασία από τη βελγική αστυνομία. Το αίτημά της απορρίφθηκε και εκείνη όπως επίσης και άλλα στελέχη εταιρειών προσέλαβαν στη συνέχεια πρώτα μια βελγική και στη συνέχεια μια γαλλική εταιρεία security για να της παράσχουν σωματοφύλακες, σύμφωνα με το δημοσίευμα.

Σε συνέντευξη της Ουρμπέν στην εφημερίδα Le Monde τον Νοέμβριο, αναφέρθηκε ότι συνοδευόταν από έναν σωματοφύλακα για περισσότερο από ένα χρόνο, αν και η ίδια δεν σχολίασε άμεσα τα περί της ασφάλειάς της.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Μπαρτ Ντε Βέβερ, πρωθυπουργός του Βελγίου, δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα La Libre: «Και ποιος πιστεύει ότι ο Πούτιν θα δεχτεί ήρεμα την κατάσχεση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων; Η Μόσχα μας έχει ενημερώσει ότι σε περίπτωση κατάσχεσης, το Βέλγιο και εγώ προσωπικά θα νιώθουμε τις επιπτώσεις για πάντα».

Όταν λοιπόν κλήθηκε να εξηγήσει αυτά τα σχόλια, το γραφείο του πρωθυπουργού αναφέρθηκε σε προηγούμενες δηλώσεις του Ντε Βέβερ, στις οποίες περιέγραφε τους νομικούς και οικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι δυτικές εταιρείες.

Σε συνέντευξη Τύπου τον Οκτώβριο, ο Ντε Βέβερ δήλωσε: «Η Μόσχα μας έχει πει ότι αν αγγίξουμε τα χρήματα, θα νιώθουμε τις συνέπειες για πάντα» και συνέχισε αναφέροντας ρωσικά αντίμετρα, όπως η κατάσχεση δυτικού χρήματος που έχει παγώσει σε ρωσικές τράπεζες, η κατάσχεση δυτικών εταιρειών και παρόμοιες αποφάσεις από φιλικές προς τη Μόσχα δικαιοδοσίες.

Ο εκπρόσωπος αρνήθηκε την Τετάρτη να σχολιάσει τις αναφερόμενες απειλές εναντίον υπουργών της βελγικής κυβέρνησης ή του επικεφαλής της Euroclear, επικαλούμενος λόγους ασφαλείας.

Εκπρόσωπος του υπουργού Εξωτερικών του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, ο οποίος είναι επίσης αναπληρωτής πρωθυπουργός και έχει συμμετάσχει σε συνομιλίες για το δάνειο επανορθώσεων, δήλωσε ότι «δεν είχαν τέτοιες πληροφορίες» σχετικά με απειλές εναντίον του.

Οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ουκρανίας

Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο εκτιμάται ότι κατέχει 27 δισεκατομμύρια ευρώ από τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, υποστηρίζει την κίνηση χρήσης ακινητοποιημένων κεφαλαίων για την Ουκρανία. Το Βέλγιο επιμένει επίσης ότι άλλες χώρες που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία εκτιμώνται σε 290 δισεκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως, πρέπει να λάβουν παρόμοια μέτρα για να δείξουν αλληλεγγύη και να μειώσουν τον νομικό κίνδυνο.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, είπε επίσης στον επιχειρηματία Ρόμαν Αμπράμοβιτς να αποδεσμεύσει 2,5 δισεκατομμύρια λίρες από τα έσοδα από την πώληση της ποδοσφαιρικής ομάδας Τσέλσι το 2022 εντός 90 ημερών ή να αντιμετωπίσει νομικές ενέργειες. Η Βρετανία θέλει όλα τα χρήματα να δοθούν στα θύματα του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά ο δισεκατομμυριούχος έχει δηλώσει ότι θέλει να επωφεληθούν και τα θύματα στη Ρωσία.

Ουκρανοί αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες αναγνωρίζουν ότι το δάνειο της ΕΕ είναι κεντρικό για τη διατήρηση της πολεμικής προσπάθειας της χώρας για τα επόμενα δύο χρόνια. Η Ναταλία Σαπόβαλ, επικεφαλής του Ινστιτούτου KSE, ενός οικονομικού think tank με έδρα το Κίεβο, δήλωσε ότι η Ουκρανία χρειαζόταν 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερική χρηματοδότηση το 2026, αλλά μόνο τα μισά από αυτά είχαν ήδη δεσμευτεί.

Η οικονομολόγος περιέγραψε την ανάγκη για νέα διεθνή χρηματοδότηση ως «απολύτως κρίσιμη». Συγκεκριμένα, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας χρειαζόταν προβλέψιμες ροές μετρητών για να διασφαλίσει ότι θα μπορούσε να αγοράσει όπλα στις απαιτούμενες τιμές και έτσι η βιομηχανία όπλων της θα μπορούσε να κάνει κεφαλαιουχικές επενδύσεις για το μέλλον.

Αν και η Ουκρανία θα μπορούσε να περάσει το πρώτο τρίμηνο του έτους χωρίς την πρόσθετη υποστήριξη από την ΕΕ, «μεγάλα προβλήματα θα προκύψουν από το δεύτερο τρίμηνο και ακόμη περισσότερα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους», με το Κίεβο πιθανότατα να αναγκαστεί να μειώσει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς και να κάνει δύσκολες αντισταθμίσεις με τις κοινωνικές δαπάνες.

Οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι μια συμφωνία χρηματοδότησης με την ΕΕ θα θέσει τη Ρωσία υπό μεσοπρόθεσμη οικονομική πίεση. Του χρόνου, το 38% του κρατικού προϋπολογισμού της Ρωσίας θα διατεθεί για τη χρηματοδότηση του στρατού της, ενώ αναμένεται να κλείσει φέτος με ένα δημοσιονομικό έλλειμμα περίπου 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τον Shapoval.