Σύνοδος Κορυφής: Ναυάγιο για τα ρωσικά κεφάλαια – 90 δισ. στην Ουκρανία με κοινό δανεισμό

Ομόφωνη συμφωνία για δάνειο 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, μέσω δανεισμού της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές, με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της Ένωσης, αποφασίστηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής (19/12) στη Σύνοδο Κορυφή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Mετά από μια 16ωρη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ανακοίνωσε μέσω Χ ότι επιτεύχθηκε συμφωνία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τη διετία 2026-2027.

«Η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευση μας», τόνισε ο Αντόνιο Κόστα.

Η χρηματοδοτική συμφωνία αποτελεί κρίσιμη σανίδα σωτηρίας για την Ουκρανία και έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη επιδιώκει να επιβεβαιώσει το δικαίωμά της να επηρεάζει τις ειρηνευτικές συνομιλίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για τον τερματισμό του σχεδόν τετραετούς πολέμου της Ρωσίας κατά του Κιέβου, γράφουν οι Financial Times.

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επί μήνες διαφωνούσαν για την χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων — τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται στο Βέλγιο— ώστε να στηριχθεί ένα λεγόμενο δάνειο αποζημιώσεων για το Κίεβο.

Το Βέλγιο είχε απαιτήσει εκτεταμένες εγγυήσεις για να καλυφθεί κάθε χρηματοοικονομικός κίνδυνος από το δάνειο, κάτι που οδήγησε άλλους ηγέτες να απορρίψουν αυτούς τους όρους, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις συζητήσεις.

Η Ουκρανία έχει προειδοποιήσει ότι κινδυνεύει με χρεοκοπία στις αρχές του 2026 αν δεν λάβει πρόσθετη στήριξη. Οι ηγέτες της ΕΕ είχαν δεσμευθεί να μην αποχωρήσουν από τη σύνοδο των Βρυξελλών χωρίς να συμφωνήσουν σε κάποια μορφή χρηματοδοτικής βοήθειας.

«Η απουσία απόφασης θα ήταν καταστροφή», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τη σύνοδο.

Ύστερα από περισσότερες από 16 ώρες συζητήσεων, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής να αντλήσουν δάνειο 90 δισ. ευρώ από τις κεφαλαιαγορές, με εγγύηση αδιάθετες δαπάνες του κοινού προϋπολογισμού της Ένωσης, ώστε να χρηματοδοτηθεί η Ουκρανία για τα επόμενα δύο χρόνια.

Η Ουκρανία θα αρχίσει να αποπληρώνει το δάνειο μόνο αφού η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις. Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα και θα μπορούσαν τελικά να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του δανείου εάν η Μόσχα δεν πληρώσει αποζημιώσεις, δήλωσε ο Κόστα.

Η απόφαση να δανειστεί η ΕΕ με εγγύηση τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων, αντί για τα ρωσικά κεφάλαια, αποτελεί πολιτικό πλήγμα για τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι οποίοι είχαν υποστηρίξει τα δάνεια αποζημιώσεων και είχαν επιδιώξει να πιέσουν τον Βέλγο πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ να άρει τις αντιρρήσεις του.

«Η Ευρώπη κέρδισε και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα σίγουρα κέρδισε», δήλωσε ο Ντε Βέβερ. «Αποφύγαμε το χάος, αποφύγαμε τη διχόνοια».

Ο Μερτς χαρακτήρισε το αποτέλεσμα «μια πολύ πρακτική, καλή λύση που ως προς το αποτέλεσμα είναι ίδια με τη λύση που συζητούσαμε επί μακρόν, αλλά ήταν σαφώς υπερβολικά περίπλοκη».

Τόνισε ότι η Ουκρανία «θα χρειαστεί να αποπληρώσει το δάνειο μόνο εφόσον αποζημιωθεί από τη Ρωσία».

«Πάντα λέγαμε ότι το θέμα ήταν να φτάσουν τα χρήματα στο Κίεβο», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις. «Όχι το πώς».

Η Γαλλία και η Ιταλία ηγήθηκαν των εκκλήσεων για μια εναλλακτική πρόταση με χρήση του κοινού προϋπολογισμού της Ένωσης, πρόσθεσαν οι αξιωματούχοι.

Το σχέδιο δανείου των 90 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε στη σύνοδο «δεν θα έχει καμία χρηματοοικονομική υποχρέωση για την Τσεχική Δημοκρατία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία», συμφώνησαν οι ηγέτες.

Οι τρεις αυτές χώρες είχαν προηγουμένως δηλώσει ότι δεν θα υποστήριζαν τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.

«Δεν χρειάζεται να πληρώσουν — αλλά θα τους κάνουμε να πληρώσουν [πολιτικά]», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος.