Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ) στο NEWS 24/7: Το μέλλον της εργασίας και οι απαντήσεις για την “Κοινωνική Συμφωνία”

Ένα από τα γεγονότα, που αποτέλεσε, για τη χρονιά που εκπνέει, σημείο αναφοράς, θετικής αλλά και έντονα κριτικής, ήταν η λεγόμενη “Κοινωνική Συμφωνία”. Όπως αναφέρθηκε από τους πρωταγωνιστές της, ήταν βήμα ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων μετά τα “μνημονιακά πέτρινα χρόνια”. Από τους, δε, “απέναντι” χαρακτηρίστηκε ως “κενή περιεχομένου”.

Πάντως το επόμενο “επεισόδιο” αναμένεται, με βάση και όσα είπε η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, να εκτυλιχθεί, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού στη Βουλή, όταν και θα περάσει από τη διαδικασία της νομοθέτησης, τις αρχές της νέας χρονιάς.

Ήδη, πάντως, έστω, καταγράφει, μια πρώτη θετική βάση. Έφερε στο προσκήνιο τα ζητήματα της εργασίας, που συχνά τείνουν να ξεχνιούνται στην εποχή της ευελιξίας και των νέων δεδομένων που δημιουργεί η τεχνολογία.

Για το θέμα, λοιπόν, που αφορά εκατομμύρια εργαζόμενους αλλά και που αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα πρώτα σημεία πολιτικής αντιπαράθεσης, της νέας χρονιά μιλά στο NEWS24/7 ο Πρόεδρος της Γενικής Συνομονδίας Εργατών Ελλάδος, Γιάννης Παναγόπουλος.

Εδώ και χρόνια στην ηγεσία της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής οργάνωσης της χώρας, ο κ. Παναγόπουλος απαντά στην κριτική που δέχτηκε για την “Κοινωνική  Συμφωνία” και εστιάζει τις επόμενες προκλήσεις του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και συνολικά των θεσμών συλλογικής εκπροσώπησης των εργαζομένων. Κι όλα αυτά σε μια κρίσιμη συγκυρία, με την εργασία να αλλάζει, με όλα τα μέτωπα ανοιχτά και με τις “σειρήνες” να ηχούν δυνατά, προτάσσοντας μοντέλα αυταρχικής διακυβέρνησης ή και “ολιγαρχικής δημοκρατίας”, σημεία. που προφανώς έχουν “μετενέργεια” και στις εργασιακές σχέσεις.

“Βρισκόμαστε όμως ακόμη στο πρώτο βήμα. Δεν εφησυχάζουμε και παραμένουμε σε εγρήγορση. Θα παρακολουθήσουμε με μεγάλη προσοχή την νομοθέτηση των όσων συμφωνήθηκαν, αλλά και τις διαδικασίες πραγματικής εφαρμογής τους στο πεδίο.  Το αν η συμφωνία είναι «ιστορική», αυτό θα το κρίνουν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι μόνοι που φαίνονται να θίγονται από αυτήν είναι όσοι επιλέγουν σκόπιμα  τον εύκολο δρόμο της εκ των έσω απαξίωσης των συνδικάτων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων” αναφέρει, μιλώντας στο NEWS24/7 ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Γιάννης Παναγόπουλος και προσθέτει:

“Έχοντας πλέον ένα πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων, πρέπει να γίνουμε καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί. Θα πρέπει να παραδειγματιστούμε από το παράδειγμα μεγάλων ευρωπαϊκών συνδικάτων” τονίζει ο κ. Παναγόπουλος και αναφέρει ότι “χρειαζόμαστε συνδικαλιστική δράση αυτόνομη, ακηδεμόνευτη, χωρίς κομματικούς πάτρονες, έχοντας στο κέντρο της τους ίδιους τους εργαζόμενους και τις ανάγκες τους. Η αγωνιστική δράση θα πρέπει να συνδυαστεί με την επιστημονική γνώση και τις στέρεες θέσεις στον κοινωνικό διάλογο, ώστε να πειστεί η κοινωνία για τα δίκαια των αιτημάτων μας. Πλέον, ανοίγονται μπροστά μας ευκαιρίες που με αγωνιστικότητα και μεθοδικότητα μπορούμε να αξιοποιήσουμε για τους εργαζόμενους και για τη νέα γενιά.”

Παράλληλα, προβλέπει ότι αναμένεται θετική εξέλιξη σε σχέση με την “επιστροφή της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στα χέρια των κοινωνικών εταίρων καθώς διαπιστώνουμε ότι και οι εργοδοτικές οργανώσεις αποδέχονται ότι η απόδοση τμήματος της ανάπτυξης της χώρας στους εργαζόμενους θα βοηθήσει τόσο την οικονομία όσο και τις επιχειρήσεις.”

Δεν παραλείπει να υπογραμμίσει, παράλληλα, ότι η ανάπτυξη των τελευταίων ετών δεν ήταν συμπεριληπτική, εντείνοντας, μάλιστα, το χάσμα μεταξύ κερδών και αμοιβών.

Τέλος εστιάζει στο πώς πρέπει το συνδικαλιστικό κίνημα να απαντήσει στην Gen Z σε μια συγκυρία, που ειδικά στην Ελλάδα, οι συνδικαλιστικοί φορείς αντιμετωπίζονται με δυσπιστία από τη νέα γενιά.

Ακολουθεί η συνέντευξη του Προέδρου τηε ΓΣΕΕ κ. Γιάννη Παναγόπουλου, στο NEWS 24/7:

Ποιο το αποτύπωμα της πρόσφατα ανακοινωθείσας “”Κοινωνικής Συμφωνίας”;

Πρόκειται για την αρχή μιας διαπραγμάτευσης που μπορεί να παράξει άμεσα, συγκεκριμένα και μετρήσιμα αποτελέσματα για τους εργαζόμενους: Πάνω από δεκαπέντε κλαδικές συμβάσεις που παρέμεναν παγωμένες αποκτούν πλέον τη δυνατότητα ενεργοποίησης, δημιουργώντας προοπτικές κάλυψης για εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτούς, με πρώτους τους εργαζόμενους στους κλάδους του μετάλλου, το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα. Παράλληλα,  χιλιάδες εργαζόμενοι που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στα όρια του κατώτατου μισθού θα ωφεληθούν, συμπαρασύροντας όμως και το σύνολο της μισθολογικής πυραμίδας.  Η αποκατάσταση της μετενέργειας και η ενίσχυση της επεκτασιμότητας προστατεύουν πλέον τους εργαζόμενους από αιφνίδιες μισθολογικές απώλειες και αποκαθιστούν ένα στοιχειώδες επίπεδο σταθερότητας στους όρους αμοιβής και εργασίας. Τέλος, η δυνατότητα της ΓΣΕΕ να συνυπογράφει συλλογικές συμβάσεις, όταν και εφόσον καλείται από τις οργανώσεις-μέλη της, ουσιαστικά ενισχύει την αποτελεσματικότητα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενδυναμώνοντας την ίδια στιγμή ακόμη περισσότερο την θεσμική ισχύ κλαδικών οργανώσεων των εργαζομένων. Με τη συνυπογραφή τους οι ΣΣΕ θα επεκτείνονται και θα καλύπτουν όλους τους εργαζόμενους του κλάδου, χωρίς άλλες προϋποθέσεις.

Αυτές οι εξελίξεις δεν προέκυψαν τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα των κινητοποιήσεων των εργαζομένων και της τεκμηριωμένης παρέμβασης της ΓΣΕΕ στον δημόσιο διάλογο. Ύστερα από δεκατρία χρόνια κατά τα οποία η κάλυψη από συλλογικές συμβάσεις υποχώρησε στο 24% και η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων διολίσθησε στην τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επαναφορά ενός πλαισίου ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων μπορεί να αποτελέσει ουσιαστική τομή. Δεν τη θεωρούμε τελικό σταθμό, αλλά αφετηρία μιας πορείας που πρέπει να οδηγήσει στην επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου για 80% κάλυψη και σε πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς.

Βρισκόμαστε όμως ακόμη στο πρώτο βήμα. Δεν εφησυχάζουμε και παραμένουμε σε εγρήγορση. Θα παρακολουθήσουμε με μεγάλη προσοχή την νομοθέτηση των όσων συμφωνήθηκαν, αλλά και τις διαδικασίες πραγματικής εφαρμογής τους στο πεδίο.  Το αν η συμφωνία είναι «ιστορική», αυτό θα το κρίνουν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι μόνοι που φαίνονται να θίγονται από αυτήν είναι όσοι επιλέγουν σκόπιμα  τον εύκολο δρόμο της εκ των έσω απαξίωσης των συνδικάτων και των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Οι άναρθρες κραυγές για «προδότες» συνδικαλιστές  και «βιαστές του εργατικού κινήματος» είναι το τελευταίο καταφύγιο όσων βολεύονται με εργαζόμενους αδύναμους, σιωπηλούς και χωρίς άλλη προοπτική πέρα από το κομματικό τους μάντρωμα.

Αποστολή της ΓΣΕΕ είναι να δημιουργεί συνθήκες προόδου, να βελτιώνει έμπρακτα τους όρους ζωής και εργασίας και να ενισχύει τη συλλογική προστασία όλων των μισθωτών. Σε αυτή την κατεύθυνση συνεχίζουμε, ακλόνητα και αποφασιστικά.

Υπάρχουν σημαντικά ακόμη ελλείμματα από το να φτάσουμε σε πλήρη αποκατάσταση του πλαισίου των ελεύθερων διαπραγματεύσεων για τις συλλογικές συμβάσεις;

«Για την αποκατάσταση του πλαισίου ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων απαιτείται η επιστροφή της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στα χέρια των κοινωνικών εταίρων. Είμαι, ωστόσο, αισιόδοξος ότι σύντομα θα υπάρξει θετική εξέλιξη, καθώς διαπιστώνουμε ότι και οι εργοδοτικές οργανώσεις αποδέχονται ότι η απόδοση τμήματος της ανάπτυξης της χώρας στους εργαζόμενους θα βοηθήσει τόσο την οικονομία όσο και τις επιχειρήσεις. Από εκεί και πέρα, σίγουρα θα μπορούσαν να γίνουν τολμηρότερα βήματα τόσο στο ζήτημα της επεκτασιμότητας όσο και στο θέμα της προσφυγής στον ΟΜΕΔ. Θα μπορέσουμε όμως να πούμε πολλά περισσότερα, όταν το νομοθέτημα φθάσει στα χέρια μας και δούμε αναλυτικά τις διατάξεις του.»

Προτάσσεται από εργοδοτικούς φορείς και την κυβέρνηση ότι η παραγωγικότητα θα φέρει αυξήσεις σε βιώσιμη βάση για τους μισθούς. Ισχύει κάτι τέτοιο;

«Επιτρέψτε μου να θυμίσω ένα σπουδαίο εύρημα από τις πρόσφατες έρευνες του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ. Μεταξύ 2019 και 2023 το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα  στη χώρα αυξήθηκε περίπου 8,3 δισ. ευρώ. Ας δούμε, όμως, πώς διανεμήθηκε. Από αυτή την αύξηση των 8,3 δις, στα χέρια των μισθωτών έφθασαν μόλις 130 εκατ. ευρώ, όταν το πραγματικό εισόδημα από μη μισθωτή εργασία αυξήθηκε κατά 2,6 δισ. ευρώ και το πραγματικό εισόδημα από πλούτο κατά 4,5 δισ. ευρώ. Αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι αυτή η συντριπτική αναδιανομή εις βάρος της μισθωτής εργασίας δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Το στρεβλό εθνικό παραγωγικό σύστημα δεν βλάπτει μόνο το εισόδημα των εργαζόμενων, αλλά και την ίδια την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας.

Άρα, είναι ξεκάθαρο ότι τους καρπούς της ανάπτυξης είναι αναγκαίο να τους δρέψουν και οι άνθρωποι της εργασίας. Όλοι, δε, γνωρίζουμε πως ο μόνος δρόμος για ουσιαστική αύξηση μισθών και βελτίωση των συνθηκών εργασίας περνά μέσα από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και την υπογραφή ΣΣΕ. Η παραγωγικότητα σχετίζεται κυρίως από την ψηφιακό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, τις επενδύσεις τους σε εξοπλισμό και στο ανθρώπινο δυναμικό τους.»

Από το ζητούμενο για εργασία, τις εποχές μεγάλης ανεργίας έχουμε περάσει στο “αίτημα για ποιότητα στην εργασία”;

«Πάντοτε η ποιοτική εργασία είναι ζητούμενο, ωστόσο στη χώρα μας η ανάγκη για ποιοτικές συνθήκες εργασίας είναι, ίσως, πιο επιτακτική από ποτέ. Το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ έχει εκπονήσει το τελευταίο διάστημα σειρά ερευνών για την ποιότητα στην εργασία και τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά. Οι μισοί σχεδόν εργαζόμενοι υποφέρουν από εργασιακή καταπόνηση (έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες, ορθοστασία, σήκωμα βάρους), ενώ περίπου το 75% διαμαρτύρονται για εργασιακή εξουθένωση, γεγονός δραματικό. Σχεδόν το 60% εκτιμούν ότι η υγεία τους επιδεινώθηκε λόγω των συνθηκών εργασίας τους, ενώ το ένα τρίτο εργάζεται περισσότερες ώρες από αυτές που προβλέπει το ωράριό τους. Επίσης, άσχημη είναι η κατάσταση και στους νέους εργαζόμενους, όπως διαπιστώσαμε στην πρόσφατή έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας μας για την Gen Z. Ωστόσο, διαπιστώνεται η ωριμότητα της νέας γενιάς που απαιτεί εργασία σε χώρους με κοινωνική ευθύνη, με καλό εργασιακό περιβάλλον, με ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.

Είναι, λοιπόν, αίτημα της κοινωνίας και κυρίως των νέων, η ποιοτική και καλοπληρωμένη εργασία. Αν ένα τμήμα των Ελλήνων εργοδοτών επιμείνει στις πρακτικές ασυδοσίας, χαμηλών αμοιβών και αυταρχισμού, τότε δεν θα κινδυνεύσει μόνο η ανάπτυξη και η παραγωγικότητα, αλλά η ίδια η χώρα. Οι μισοί νέοι δηλώνουν ότι είναι έτοιμοι να φύγουν στο εξωτερικό και η συντριπτική πλειονότητα δηλώνει ότι με τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να κάνει οικογένεια. Έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε μια ακόμη γενιά;»

Πώς θα πρέπει να κινηθούν τα σωματεία και με τι στοχεύσεις;

«Η συμφωνία που επετεύχθη και έρχεται σε λίγες ημέρες στη Βουλή γεννά απαιτήσεις για το οργανωμένο κίνημα της εργασίας. Έχοντας πλέον ένα πλαίσιο συλλογικών διαπραγματεύσεων, πρέπει να γίνουμε καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί. Θα πρέπει να παραδειγματιστούμε από το παράδειγμα μεγάλων ευρωπαϊκών συνδικάτων που διαθέτουν εξειδικευμένο τμήμα συμβάσεων με επιμορφωμένους διαπραγματευτές που χρησιμοποιούν όλα τα σύγχρονα εργαλεία κοινωνικού διαλόγου. Η ΓΣΕΕ έχει την εμπειρία, αλλά, χάρη και στους επιστημονικούς υποστηρικτικούς  της φορείς, και την τεχνογνωσία να προχωρήσει σε αναβάθμιση της επιμόρφωσης των στελεχών της και στην ταχύτατη προσαρμογή της στα νέα δεδομένα.

Αντίστοιχα, και τα σωματεία θα πρέπει να κινηθούν αναλόγως. Χρειαζόμαστε συνδικαλιστική δράση αυτόνομη, ακηδεμόνευτη, χωρίς κομματικούς πάτρονες, έχοντας στο κέντρο της τους ίδιους τους εργαζόμενους και τις ανάγκες τους. Η αγωνιστική δράση θα πρέπει να συνδυαστεί με την επιστημονική γνώση και τις στέρεες θέσεις στον κοινωνικό διάλογο, ώστε να πειστεί η κοινωνία για τα δίκαια των αιτημάτων μας. Πλέον, ανοίγονται μπροστά μας ευκαιρίες που με αγωνιστικότητα και μεθοδικότητα μπορούμε να αξιοποιήσουμε για τους εργαζόμενους και για τη νέα γενιά.»