H ΒΑΡΟΝΗ ΤΗΣ ΤΖΑΖ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Ένα ταξίδι ανακάλυψης, ανακάλυψης όχι μόνο/όχι τόσο της – πολλαπλά ονομαστής – οικογένειας της αλλά και του ίδιου της του εαυτού, αποδεικνύεται ότι είναι για την Χάννα Ρότσιλντ το ιδιαίτερο βιβλίο “Η βαρόνη της Τζάζ: στα ίχνη της Νίκα, μιας επαναστάτριας Ρότσιλντ”, που παρουσιάστηκε την Παρασκευή στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη από τις Εκδόσεις Κέρκυρα.

Η ίδια η Χάννα, δημοσιογράφος, παραγωγός ντοκυμαντέρ στο BBC και συγγραφέας απαντά αφοπλιστικά στο ερώτημα “πώς είναι να είσαι Ρότσιλντ;”. Πώς; Δεχόμενη ότι το όνομα ξεκίνησε να είναι βάρος – δυσβάστακτο – για την ίδια , οπότε βρέθηκε να βιογραφεί την Νίκα Ρότσιλντ (από το Παννόνικα: ένα είδος πεταλούδας!) η οποία, αφού έζησε την παραδοσιακή ζωή μιας κατεξοχήν κατεστημένης γυναίκας στο Λονδίνο του Μεσοπολέμου, ακούγοντας μια νύχτα τον θρυλικό τζαζίστα Θελόνιους Μόνκ να παίζει το “Round Midnight”, εγκατέλειψε την οικογένειά της και τον ακολούθησε στην Νέα Υόρκη – όπου έζησε μια διαφορετική μαγική ζωή μαζί με τον Μονκ μέχρι τον θάνατό του.

Η Χάννα, έχοντας την αφήγηση της Νίκα από τα ίδια της τα χείλη, κι αφού αισθάνθηκε την πικρία να την χάνει με τον αιφνίδιο θάνατό της, έκανε την αντίθετη διαδρομή, συναντώντας όλους τους φίλους της Νίκα στην Αμερική και την Αγγλία, ζώντας τον κόσμο της τζαζ όσο τον βρήκε – και όχι απλώς γράφοντας ένα βιβλίο, αλλά και ανακαλύπτοντας έναν διαφορετικό εαυτό της ίδιας.

Μιλώντας στην παρουσίαση, η ίδια η Χάννα εξήγησε πώς η Νίκα “ανακάλυψε σε νέα βάση τον εαυτό της, σε μια διαφορετική χώρα και με τους δικούς της όρους”. Μαζι με την Νέα Υόρκη, η Νίκα ανακάλυψε και τον ιδιαίτερο κόσμο της τζάζ, μαζί και με την προσωπικότητα – και την ζωή – του Θελόνιους Μόνκ. Και δίπλα του έζησε μιαν εντελώς άλλην ζωή απ’ εκείνη της βαρώνης Ρότσιλντ, της ισχυρής μέχρι θρυλικού οικογένειας τραπεζιτών.

“Την Παννόνικα την θαύμασαν όλοι οι φίλοι της τζαζ, αλλά και όλοι όσοι μπόρεσαν στην ζωή τους να εκτιμήσουν ό,τι το αντισυμβατικό”, σύμφωνα με την Μαρία Φαραντούρη, “Η επανάσταση ζωής αυτής της γυναίκας, που με σύζυγο και 5 παιδιά, εγκαταλείπει τα πάντα για να ακολουθήσει την μοίρα της, μαζί και την μουσική, στο πρόσωπο του Θελόνιους Μόνκ”, γίνεται σε μια χώρα αλλά και μια εποχή – τις ΗΠΑ και την δεκαετία του΄50 – όπου η ζωή του περιθωρίου, ακόμη και ο ρατσισμός ήταν παρόντα. Μια στιγμή, η Νίκα δέχθηκε έως και φυλακή να πάει προκειμένου να απαλλαγεί ο Θελόνιους, μια έμπρακτη εναντίωση σε όλα τα στερεότυπα φυλετικών και ταξικών διακρίσεων, αλλά και αστικής ευπρέπειας. “Η ανάγκη για μιαν αυθεντικότερη στάση ζωής”, το ρίσκο “να παίζει την ταυτότητα της κορώνα-γράμματα” ήταν κάτι που πραγματική ξέφευγε απο τα όρια.

Για τον Παύλο Τσίμα, αν “κάθε βιβλίο είναι διαφορετικό για κάθε αναγνώστη”, η δική του ματιά στάθηκε “στο μυστήριο της αλλαγής [της ζωής της Νίκα] , που υπήρξε η στιγμή που άκουσε, το κάλεσμα του Black, brown and beige του Ντιουκ Ελλινγκτον, που την έφερε μακριά απο την προηγούμενη ζωή της, ολοκληρώνοντας την στροφή με το Round Midnight του Θελόνιους Μόνκ “Το θάρρος να τα παρατήσεις όλα” είναι για τον Παύλο Τσίμα το εισιτήριο σε μια αληθινά θρυλική ζωή – μια διαδρομή με σπαρακτική ειλικρίνεια και αμεσότητα, “μια απίστευτη ιστορία”.

Άνθρωπος που ζει την τζάζ, ο Δήμος Δημητριάδης – ο οποίος άλλωστε την διδάσκει το Ιόνιο Πανεπιστήμιο – εξήγησε πόσο συγκλονιστική είναι η ανακάλυψη, για έναν μουσικό, του Θελόνιους Μόνκ μέσα από τα μάτια ενός κανονικού (μη-μουσικου), αν και τόσο ιδιαίτερου όσο η Νίκα Ρότσιλντ ανθρώπου. Μίλησε όμως και για την επανάσταση-ρήξη που έγινε στον χώρο της τζαζ με την bebop , του Τσάρλι Πάρκερ και του Ντίζι Γκαλλέσπι, που απόσταγμά της είναι ο Θελόνιους Μόνκ. ενα ολόκληρο κεφάλαιο στην διαδρομή της μοντέρνας τζάζ. “Μια πρόταση για ζωή, εν τέλει”.

Με όμορφες μνήμες απο παιδικά χρόνια διακοπών στο κτήμα των Ρότσιλντ στην Κέρκυρα, η Χάννα Ρότσιλντ βρέθηκε αυτές τις μέρες στην Ελλάδα ακριβώς με αφορμή το βιβλίο της. Όμως, όταν ερωτάται για το τι ήταν εκείνο που την άγγιξε περισσότερο στην τωρινή Ελλάδα, η απάντηση έρχεται κοφτή, “η θλίψη των ανθρώπων”. Απο τον ταξιτζή ή τον θυρωρό του ξενοδοχείου μέχρι τους ανθρώπους της υψηλής κοινωνίας, “η θλίψη”, η συζήτηση για τα προβλήματα, για την ανεργία, την ανεργία των νέων. “Μακάρι να βρείτε την δύναμη να ξαναξεκινήσετε”, είναι το κλείσιμό της.