Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερί: Ο πιλότος πίσω από τον Μικρό Πρίγκηπα

Τον Σεπτέμβριο του 1998, ο γάλλος ψαράς Ζαν Κλωντ Μπιάνκο ανακάλυπτε στα ανοιχτά της Μασσαλίας ένα μεταλλικό ταμπελάκι με αλυσίδα, που επάνω του είχε χαραγμένα τρία ονόματα. Ένα από αυτά του τράβηξε αμέσως την προσοχή: Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερί.  Είχαν περάσει 54 χρόνια από τη στιγμή που ο γάλλος πιλότος και συγγραφέας ξεκινούσε για την τελευταία του -όπως αποδείχτηκε- πτήση, μία αναγνωριστική αποστολή που θα προετοίμαζε την εισβολή των συμμάχων στα νότια της Γαλλίας, που βρισκόταν υπό ναζιστική κατοχή. 

Γεννημένος στη Λυών το 1900, από μία αριστοκρατική οικογένεια, που έβλεπε την περιουσία της να εξανεμίζεται και το μόνο που της είχε απομείνει ήταν ο τίτλος, ο Αντουάν έχασε τον πατέρα του από εγκεφαλικό, λίγο πριν κλείσει τα 4 του χρόνια. Στα 17 του, βρέθηκε για δεύτερη φορά αντιμέτωπος με τον θάνατο, όταν ο αδερφός του Φρανσουά, κατά δύο χρόνια μικρότερος και το δεύτερο αγόρι από τα πέντε παιδιά της οικογένειας, πέθανε από ρευματικό πυρετό με τον Αντουάν στο πλευρό του. Αργότερα, ο ίδιος θα γράψει για τον θάνατο του αδερφού του: “παρέμεινε ακίνητος για μια στιγμή. Δεν φώναξε. Έπεσε αργά, όπως πέφτει ένα νεαρό δένδρο”. Μία εικόνα, που θα χρησιμοποιήσει χρόνια αργότερα, στο τέλος του “Μικρού Πρίγκηπα”*.

Ο αεροπόρος

Η ένταξή του στον στρατό το 1921 και η μετάταξή του στην αεροπορία στάθηκαν καθοριστικές για την μετέπειτα πορεία του μεγάλου συγγραφέα, φιλοσόφου και πιλότου. Υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους των διεθνών ταχυδρομικών πτήσεων, ενώ από το 1926 το συγγραφικό του ταλέντο είχε αρχίσει να διαφαίνεται με την έκδοση της νουβέλας L’Aviateur (ο αεροπόρος), που κυκλοφόρησε  σε λογοτεχνικό περιοδικό της εποχής και του πρώτου του μυθιστορήματος το 1929, με τίτλο Courrier Sud, (Ο ταχυδρόμος του Νότου).

Ακολούθησε η μετακίνησή του στην Αργεντινή, όπου συνέχισε να πετάει και να γράφει. Η κυκλοφορία, το 1931, του μυθιστορήματος Vol de nuit (Νυχτερινή Πτήση), τον καθιέρωσε στο λογοτεχνικό στερέωμα, ενώ συνεργάστηκε ως δημοσιογράφος με διάφορες εφημερίδες, καλύπτοντας διεθνή θέματα. Την ίδια χρονιά, παντρεύτηκε την σαλβαδοριανή συγγραφέα και καλλιτέχνιδα Κονσουέλο Σουνσίν, ο εκρηκτικός χαρακτήρας της οποίας σε συνδυασμό με την προσωπικότητα του Σαιντ-Εξυπερί οδήγησαν σε πολλούς χωρισμούς και επανενώσεις, με την Σουνσίν να αποτελεί την μούσα του, αλλά και την αιτία της υπαρξιακής του αγωνίας.

Η πτώση στη Σαχάρα

Το 1935 ο Σαιντ-Εξυπερί και ο μηχανικός Αντρέ Πρεβό συμμετείχαν σε αγώνα ταχύτητας προκειμένου να σπάσουν το ρεκόρ πτήσης από το Παρίσι στη Σαϊγκόν. Είχαν συμπληρώσει 19 ώρες και 44 λεπτά πτήσης, όταν, στις 30 Δεκεμβρίου, το αεροσκάφος τους κατέπεσε στην Σαχάρα. Οι δυο τους επιβίωσαν της πτώσης, όμως, χωρίς λεπτομερείς χάρτες και με ελάχιστα εφόδια, οι ζωές τους κινδύνευσαν από την αφυδάτωση. Οι παραισθήσεις δεν άργησαν να έρθουν. Τέσσερις μέρες μετά την πτώση, τους ανακάλυψε ένας βεδουίνος, σώζοντάς τους από βέβαιο θάνατο.

Η περιπέτειά του αυτή αποτυπώνεται στα απομνημονεύματά του, που κυκλοφόρησαν το 1939, με τίτλο Terre des hommes(Γη των ανθρώπων), και, φυσικά, στον Μικρό Πρίγκηπα.

Η εξορία και ο Μικρός Πρίγκηπας

Μετά την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων στη Γαλλία το 1940 και τη συνθηκολόγηση της χώρας του στο τέλος της ίδια χρονιάς ο Εξυπερί αυτοεξορίστηκε στις ΗΠΑ, όπου έζησε στη Νέα Υόρκη με την Κονσουέλο από τον Ιανουάριο του 1941 μέχρι και τον Απρίλιο του 1943.

Κατά το διάστημα αυτό, έγραψε το Pilote de guerre (Πιλότος πολέμου), που του εξασφάλισε ευρεία αναγνώριση και το Lettre à un otage (Γράμμα σε έναν όμηρο), βιβλίο αφιερωμένο στα 40 εκατομμύρια των Γάλλων που ζούσαν υπό ναζιστική κατοχή. Την ίδια περίοδο γράφτηκε και το βιβλίο που έμελε να καταστήσει αθάνατο τον Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερί και να διαβαστεί από εκατομμύρια αναγνώστες στον κόσμο: Ο Μικρός Πρίγκηπας.

Γραμμένος και εικονογραφημένος από τα μέσα έως τα τέλη του 1942, ο Μικρός Πρίγκηπας κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ στα γαλλικά και τα αγγλικά στις αρχές του 1943. Στη Γαλλία το βιβλίο βρήκε τον δρόμο του προς τα βιβλιοπωλεία μόνο μετά τον θάνατό του συγγραφέα του και την απελευθέρωση της χώρας, καθώς το καθεστώς του Βισύ είχε απαγορεύσει την κυκλοφορία των βιβλίων του.

Τον Απρίλιο του 1943 και σε ηλικία 43 ετών, ο Εξυπερί αναχώρησε για την Αλγερία, με αποστολή του αμερικανικού στρατού, προκειμένου να ενσωματωθεί στην Ελεύθερη Γαλλική Αεροπορία και να πολεμήσει με τους συμμάχους στην Μεσόγειο. Ήδη 8 έτη μεγαλύτερος από το ηλικιακό όριο για πιλότους, είχε ασκήσει επίμονη πίεση για την συμμετοχή του, η οποία τελικά ενεκρίθη από τον Στρατηγό, τότε, Ντουάιτ Αιζενχάουερ.  Αντιμετωπίζοντας σειρά σωματικών προβλημάτων, απόρροια προηγούμενων αεροπορικών του πτώσεων, ο Εξυπερί συμμετείχε στον πόλεμο, παρά το γεγονός ότι δυσκολευόταν ακόμη και να ντυθεί μόνος του.

Η τελευταία πτήση

Ήταν 31 Ιουλίου του 1944, όταν ο γάλλος πιλότος και συγγραφέας ξεκινούσε για την τελευταία του πτήση. Επρόκειτο να συλλέξει πληροφορίες για τις κινήσεις των γερμανικών στρατευμάτων στην Κοιλάδα του Ροδανού στην Νότια Γαλλία, προκειμένου να ξεκινήσει η επιχείρηση των Συμμάχων. Από εκείνη την πτήση δεν επέστρεψε ποτέ. Η εξαφάνισή του υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της μεταπολεμικής Γαλλίας, προκαλώντας φήμες και διαδόσεις που άγγιζαν τα όρια της συνωμοσίας.

Το 2000, πενηνταέξι χρόνια μετά την τελευταία του πτήση και δύο χρόνια μετά την ανακάλυψη του Μπιάνκο στα ανοιχτά της Μασσαλίας, ο δύτης Λυκ Βανρέλ ανακάλυψε συντρίμμια ενός Lockheed P-38 Lightning, αεροσκάφους ίδιου τύπου με εκείνο του Εξυπερί, διάσπαρτα στον βυθό κοντά στις ακτές της Μασσαλίας. 

Το 2003 η γαλλική κυβέρνηση ανέσυρε τα συντρίμμια και έναν χρόνο αργότερα ομάδα ερευνητών επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για το αεροσκάφος του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερί, βάζοντας τέλος στους μύθους που συνόδευαν την μυστηριώδη εξαφάνιση ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ου αιώνα.

 *Η βραβευμένη animation ταινία ‘Ο Μικρός Πρίγκιπας’ θα κυκλοφορήσει σε DVD από το Κυριακάτικο Έθνος στις 12 Νοεμβρίου