Το δημοψήφισμα που άλλαξε την Ιστορία

5 Ιουλίου του 2015. Όλα τα φώτα, όλα τα φλας του διεθνή Τύπου, όλα τα πληκτρολόγια των δημοσιογράφων έγραφαν για την Αθήνα, για την Ελλάδα της κρίσης και για τις κάλπες που άνοιγαν υπό τη Δαμόκλειο σπάθη του Grexit. Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν νίκη του ΝΑΙ ή ισοπαλία –  ωστόσο, το πρώτο δημοψήφισμα της μεταπολίτευσης  έβγαλε  ένα ΟΧΙ με ποσοστό της τάξης του 61,3%, το οποίο τελικά κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει.

Το δημοψήφισμα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην σύγχρονη ελληνική ιστορία που δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος.

Το 2011 είχαμε “άρωμα δημοψηφίσματος” όταν είχε ρίξει την πρόταση ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ωστόσο τα σχέδια εγκαταλείφθηκαν  μετά τις οξύτατες αντιδράσεις της ΕΕ και των τραπεζών – και λίγες ημέρες αργότερα, η κυβέρνηση Παπαδήμου έπαιρνε ψήφο εμπιστοσύνης…

Η απόφαση για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα τις πρώτες ώρες του Σαββάτου 27 Ιουνίου 2015, μετά από σύσκεψη του κυβερνητικού (και αργότερα υπουργικού) συμβουλίου το βράδυ της προηγούμενης ημέρας στο Μέγαρο Μαξίμου.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση και πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου προς τη Βουλή, “ο ελληνικός λαός καλείται να αποφασίσει με την ψήφο του εάν πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup στις 25 Ιουνίου και αποτελείται από δύο έγγραφα, τα οποία συγκροτούν την πρόταση επί της οποίας προτείνεται το δημοψήφισμα”. Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται “Reforms for the completion of the Current Program and Beyond” (Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού). Το δεύτερο κείμενο τιτλοφορείται “Preliminary Debt sustainability analysis” (προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους).

Το σύνταγμα με το άρθρο 44 στην αναθεώρηση του 2008 προβλέπει ποιες είναι οι διαδικασίες προκήρυξης και διενέργειας του δημοψηφίσματος.

Το κείμενο του δημοψηφίσματος αναλυτικά:

“Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται “Reforms for the completion of the Current Program and Beyond” (“Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού”) και το δεύτερο “Preliminary Debt sustainability analysis” (“Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους”). Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ. Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ”.

Ένα χρονολόγιο των γεγονότων

Στις 22 Ιουνίου του 2015 η κυβέρνηση έδειχνε να υποχωρεί στις αιτήσεις των δανειστών, κάνοντας έτσι “ορατή” την επίτευξη της πολυπόθητης συμφωνίας. Η διεξαγωγή δημοψηφίσματος, ως επιλογή δεν φαινόταν πιθανή εκείνες τις μέρες, καθώς επανειλημμένως στελέχη της κυβέρνησης απέκλειαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παρόλα αυτά, μετά την εμπλοκή που υπήρξε στις 24 Ιουνίου λόγω διαφωνίας των εταίρων με την βελτιωμένη ελληνική πρόταση Βαρουφάκη, το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος άρχισε να επανέρχεται.

Στις 26 Ιουνίου το υπουργικό συμβούλιο κατόπιν εισήγησης Τσίπρα αποφάσισε και πρότεινε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για “κρίσιμο εθνικό θέμα”. Ακολούθησε μεταμεσονύκτιο διάγγελμα του πρωθυπουργού.

Το διάγγελμα του πρωθυπουργού:

Ελληνίδες Έλληνες, στο εκβιαστικό τελεσίγραφο σας καλώ να αποφασίσετε κυρίαρχα και περήφανα, όπως ακριβώς προστάζει η ιστορία των Ελλήνων

Στις 27 Ιουνίου συνεδρίασε η Ολομέλεια της Βουλής. Ο Ευ. Βενιζέλος είχε υποβάλλει ένσταση αντισυνταγματικότητας η οποία απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία. Η συζήτηση ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα. Η πρόταση του υπουργικού συμβουλίου έγινε δεκτή με 178 υπέρ και 120 κατά. Στη συνέχεια, συνεκλήθη εκτάκτως η ανεπίσημη σύσκεψη των υπ. οικονομικών της Ευρωζώνης στην οποία αποφασίστηκε η μη παράταση του προγράμματος που έληγε την 30η Ιουνίου.

Η απόφαση της ολομέλειας της Βουλής δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ενώ στις 29 Ιουνίου έκλεισαν οι τράπεζες και επεβλήθησαν τα capital controls.

Το ψηφοδέλτιο με το ερώτημα:

Αμέσως μετά ξεκίνησαν οι προεκλογικές καμπάνιες. Για τη στάση των media σε αυτές, θα διαβάσετε παρακάτω. Η πρώτη συγκέντρωση ήταν εκείνη των υποστηρικτών του “ΝΑΙ” στις 30 Ιουνίου του 2015. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο Γιώργος Καμίνης, ο Γιάννης Μπουτάρης και ο Πύρρος Δήμας.

Την ίδια ημέρα έληξε το πρόγραμμα και η κυβέρνηση δεν κατέβαλε τη δόση των 1,5 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ. Την επιτροπή υποστήριξης του “ΝΑΙ” συγκρότησαν τα εξής κόμματα: ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ, Δημιουργία Ξανά και ΚΙΔΗΣΟ.

Οι θέσεις των κομμάτων για το δημοψήφισμα

Τα κόμματα του ελληνικού κοινοβουλίου ανέπτυξαν τις θέσεις τους σχετικά με το δημοψήφισμα, λίγο μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ και η Χρυσή Αυγή τάχθηκαν υπέρ του δημοψηφίσματος και υπέρ της απάντησης “όχι”, το καθένα επικαλούμενο τα δικά του επιχειρήματα.

H Νέα Δημοκρατία υποστήριξε ότι το ερώτημα ουσιαστικά είναι “Ναι” ή “Όχι” στη ζώνη του Ευρώ και δήλωσε ότι επιζητεί την παραμονή της Ελλάδας σε αυτήν. Στήριξε το “Ναι”, πράγμα που έκανε και το Ποτάμι.

Το ΚΚΕ διαφώνησε με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, διατυπώνοντας την εναντίωση του σε οποιαδήποτε υφεσιακά μέτρα.

Το ΠΑΣΟΚ θεώρησε το δημοψήφισμα αντισυνταγματικό, παίρνοντας θέση για την καταψήφιση της διεξαγωγής του.

Στις 3 Ιουλίου το ΣτΕ έκρινε “απαράδεκτες” (νομική ορολογία) τις προσφυγές δύο πολιτών για τη συνταγματικότητα του δημοψηφίσματος, δηλώνοντας στην ουσία αναρμόδιο, καθώς η Ελλάδα δεν διαθέτει Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, τέθηκε υπέρ του Ναι στο δημοψήφισμα μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος του, καθώς και οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Σημίτης  και Γιώργος Παπανδρέου, με ξεχωριστές ανακοινώσεις τους στα έντυπα ΜΜΕ.

Διεθνείς αντιδράσεις: Οι αντιδράσεις των Ευρωπαϊκών θεσμών ήταν αρνητικές για την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, και πήραν θέση υπέρ του “ΝΑΙ”. Μετά την έγκριση της διεξαγωγής από την Βουλή των Ελλήνων, στις 29 Ιουνίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε ότι “στο δημοψήφισμα οι Έλληνες πολίτες καλούνται να απαντήσουν αν θα παραμείνουν στο Ευρώ ή θα επιστρέψουν στην δραχμή”, μια άποψη που συμμερίστηκαν οι κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, όπως της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε το χρονικό σημείο του δημοψηφίσματος, διερωτώμενη γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν αποφάσισε να διεξαχθεί υπό “ομαλότερες” συνθήκες πριν τις 30 Ιουνίου, ημερομηνία που έληγε η παράταση του προγράμματος.

Ο Ισπανός υπουργός εξωτερικών Λουίς ντε Γκίντος υποστήριξε πως το δημοψήφισμα που θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα είναι “άνευ νοήματος”, ενώ ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι τάχθηκε εμμέσως υπέρ του “ΝΑΙ”. Η Αμερικανική κυβέρνηση Ομπάμα, μέσω του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, πήρε θέση υπέρ του “NAI”, εκφράζοντας παράλληλα την άποψη πως η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει εντός της Ευρωζώνης πάση θυσία.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, τάχθηκε υπέρ του “ΟΧΙ” ενώ τα αριστερά Ευρωπαϊκά κόμματα όπως το Die Linke στη Γερμανία, το Podemos στην Ισπανία, το Sinn Féin στην Ιρλανδία, και το κόμμα Sinistra e Libertà (Αριστερά και Ελευθερία) στην Ιταλία εξέφρασαν επίσης την στήριξη τους σε μια ψήφο υπέρ του “OXI”. Υπέρ του “ΟΧΙ” τάχθηκε και η Λεπέν για να εξυπηρετήσει τους ευρωσκεπτικιστικούς της λόγους.

To Συμβούλιο της Ευρώπης με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι το δημοψήφισμα δεν πληρεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς δεν δίνεται μια περίοδος τουλάχιστον δύο εβδομάδων για συζήτηση. Επίσης δήλωσε ότι δεν μπορεί να στείλει διεθνείς παρατηρητές, τους οποίους δεν ζήτησε βέβαια η ελληνική κυβέρνηση.

Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με τη σειρά του υποστήριξε τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ως εύγλωττη έκφραση της αυτοδιάθεσης του ελληνικού λαού, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 ΔΣΑΠΔ για τη συμμετοχή του κοινού.

Όταν ο Τσίπρας αποσύνδεσε το δημοψήφισμα από το νόμισμα

Την πρώτη Ιουλίου ο Αλέξης  Τσίπρας απηύθυνε δεύτερο διάγγελμα  με το οποίο  καθησύχασε τον ελληνικό λαό αναφέροντας πως “η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη πρέπει να θεωρείται δεδομένη”. Πρόσθεσε πως διασφαλίζονταν οι καταθέσεις στις τράπεζες και επισήμανε πως η καταψήφιση του σχεδίου των θεσμών δεν σημαίνει ρήξη, αλλά ενίσχυση της διαπραγματευτικής προσπάθειας. Τόνισε πως η κυβέρνηση “δεν έχει κρυφό σχέδιο εξόδου”.

Το ότι ο Τσίπρας δεν στήριζε κανένα Plan B για έξοδο ή αλλαγή νομίσματος, φάνηκε από το τελικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, τον Ιούλιο του ’15. Ακολούθησε όπως είναι γνωστό η αποχώρηση των στελεχών της Αριστερής Πλατφόρμας  του ΣΥΡΙΖΑ, τα  περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται σήμερα, δύο  χρόνια μετά, σε ΛΑΕ και Πλεύση Ελευθερίας. Ο Γ. Βαρουφάκης έχει συγκροτήσει το ευρωπαϊκό κόμμα – κίνημα, Diem 25.

Οι πιέσεις των θεσμών και ο εκβιασμός: Το Eurogroup, το οποίο συνεκλήθη εκτάκτως έπειτα από την κατάθεση του αιτήματος της Ελλάδας για δάνειο διετούς διάρκειας από τον ESM και για σύντομη τεχνική παράταση του ισχύοντος προγράμματος ώστε να διεκπεραιωθούν οι σχετικές διαπραγματεύσεις, αποφάσισε να εμμείνει στην απόφασή του ότι το πρόγραμμα έληξε την 30 Ιουνίου και δεν δύναται να παραταθεί, ενώ δεν ξεκαθάρισε ποτέ ότι οποιαδήποτε συζήτηση για το νέο δάνειο θα διεξαχθεί μετά το δημοψήφισμα και ανάλογα με το αποτέλεσμά του.

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου πήρε τα “όπλα” της κατά των θεσμών, κάνοντας λόγο για κατάφωρες απειλές και εκβιασμούς.

Στις 2 Ιουλίου είχαμε συγκεντρώσεις υπέρ του ΟΧΙ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Την προηγούμενη ημέρα υπέρ του ΝΑΙ είχαν τοποθετηθεί με παρεμβάσεις τους οι Κώστας Σημίτης και Κώστας Καραμανλής.

Στις 3 Ιουλίου το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση ακύρωσης του π.δ. 38/2015 περί προκήρυξης δημοψηφίσματος. Την ίδια μέρα έλαβαν χώρα ταυτόχρονα και χωρίς παρατράγουδα οι τελευταίες συγκεντρώσεις: πολύ μεγάλη ήταν η συγκέντρωση υπέρ  του “ΟΧΙ” στην Πλατεία Συντάγματος, στην οποία απηύθυνε χαιρετισμό ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Η – χαμηλής προσέλευσης – συγκέντρωση υπέρ  του “ΝΑΙ”πραγματοποιήθηκε  μπροστά από το Καλλιμάρμαρο Στάδιο –  μίλησαν ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο Πύρρος Δήμας, ο Γιώργος Πατούλης, ο Νίκος Αλιάγας και ο Καφετζόπουλος. Παρόμοιες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.

Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, ο Σουλτς “προειδοποιούσε” πως αν οι Έλληνες ψηφίσουν ΟΧΙ, τότε θα πρέπει να βρουν άλλο νόμισμα. Προφανώς και δεν έγινε κάτι τέτοιο μιας και η κυβέρνηση δεν είχε πρόθεση να προχωρήσει σε αλλαγή νομίσματος – ωστόσο υποχρεώθηκε  σε “εκκαθάριση” του εσωτερικού της χώρου, όπως αποδείχθηκε από τις εξελίξεις των ημερών που ακολούθησαν.

Το χρονικό από το κλείσιμο της κάλπης μέχρι το τελικό αποτέλεσμα:

18:59 Κλείνουν οι κάλπες

19:00 METRON ANALYSIS για τον ANT1

ΟΧΙ 49%

ΝΑΙ 46%

19:00 GPO ΓΙΑ MEGA

NAI 46,5 – 50,5

OXI 49,5 – 53,5

19:01 MRB για STAR

OXI 51,5%

NAI 48,5%

(με +-2,5% απόκλιση)

19:02 Παράσταση νίκης στον ΑΝΤ1 σύμφωνα με τη METRON ANALYSIS:

51% ΟΧΙ

37% ΝΑΙ

Δεν ξέρω/δεν απαντώ 12%

19:02 ΣΚΑΙ: Πανεπιστήμιο Μακεδονίας:

ΟΧΙ: 49-54%

ΝΑΙ: 46-51%

19:03 METRON ANALYSIS για τον ANT1:

81% υπέρ της παραμονής στο ευρώ

19:06 MARC για ALPHA:

ΟΧΙ: 49,5%-54,5%

ΝΑΙ: 45,5%-50,5%

20:21 Ενσωμάτωση 11,51 %

Ψήφισαν 55,23 %

Ακυρα/Λευκά 5,52 %

OXI 60,02 %

NAI 39,98 %

20:37 Επίσημη εκτίμηση αποτελέσματος:

ΟΧΙ 61%

ΝΑΙ 39%

Τελικό: το ΟΧΙ συγκέντρωσε ποσοστό 61,31% και 3.558.450 σταυρούς, ενώ το ΝΑΙ 38,69% και 2.245.537 σταυρούς. Η συμμετοχή έφτασε το 62,50% και η αποχή στο 37,50%.

Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Αθήνα παρουσίασαν διαφορές από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα με το εισόδημα των κατοίκων. Περιοχές με υψηλά εισοδήματα ψήφισαν “ΝΑΙ”, όπως η Εκάλη (84,62%), ο Διόνυσος (69,78%), η Κηφισιά (64,59%), η Δροσιά (65,42%), η Βούλα (63,88%) και η Βουλιαγμένη (66,27%). Αντιθέτως, το “ΟΧΙ” έλαβε μεγάλα ποσοστά σε περιοχές με χαμηλά εισοδήματα, όπως ο δήμος Ασπροπύργου (79,20%), η Φυλή (77,22%), το Πέραμα (76,64%), οι Αχαρνές (75,25%), ο δήμος Κερατσινίου – Δραπετσώνας (72,84%), ο δήμος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη (72,61%), η Αγία Βαρβάρα (72,75%), η Ελευσίνα (71,88%), η Λαυρεωτική (71,81%), ο Ταύρος (71,28%), το Αιγάλεω (70,68%) και το Περιστέρι (70,31%).

Στο νέο διάγγελμα του ο πρωθυπουργός παρουσιάστηκε ενωτικός και τόνισε ότι το δημοψήφισμα “δεν έχει νικητές και ηττημένους” και ότι “η εθνική ενότητα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού”. Τόνισε για ακόμη μια φορά ότι “το “ΟΧΙ” δεν είναι εντολή ρήξης με την Ευρώπη, αλλά εντολή ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης της Ελλάδας για την επίτευξη βιώσιμης συμφωνίας”. Επίσης, ζήτησε την άμεση σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να τους ενημερώσει για τις επερχόμενες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και εκείνοι να διατυπώσουν τις δικές τους προτάσεις.

Μετά τη νίκη του “ΟΧΙ” παραιτήθηκε ο Αντώνης Σαμαράς, παραδίδοντας την προεδρία της ΝΔ στον Βαγγέλη Μεϊμαράκη ως μεταβατικό πρόεδρο.

Το εξώφυλλο ορόσημο της Liberation με το “Όχι του Δία”:

Ο υπουργός οικονομικών της χώρας, Γιάνης Βαρουφάκης αντικαταστάθηκε από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και με το νέο “διαπραγματευτικό χαρτί” που η κυβέρνηση πίστευε πως είχε στα χέρια της, πήγε στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής.

Συνοπτικά, αμέσως μετά το δημοψήφισμα αποφασίστηκε η συνέχιση της τραπεζικής αργίας και των capital controls (6.7), ενώ είχαμε έκτακτο Eurogroup και Σύνοδο Κορυφής των κρατών μελών της ευρωζώνης στις 7 Ιουλίου και κατάθεση βελτιωμένης πρότασης από την Ελλάδα προς τον ESM για σύναψη δανείου την αμέσως επόμενη ημέρα.

Στις 10 Ιουλίου η Βουλή εξουσιοδότησε τον πρωθυπουργό και τον νέο υπουργό οικονομικών να διαπραγματευθούν τους τελικούς όρους της συμφωνίας με τους ομολόγους τους, ενώ ακολούθησε η πολύωρη συνεδρίαση του Eurogroup στις 12 Ιουλίου για να προετοιμαστεί το έδαφος για την τελική μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής, η οποία κατέληξε στο νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, στις 13 Ιουλίου. Κοινώς, στο μνημόνιο που εφαρμόζεται ήδη.

Το ότι θα φτάναμε σε “συμφωνία” φάνηκε πάντως από τις αντιδράσεις της γερμανικής πλευράς στιγμές μετά την επικράτηση του ΟΧΙ, με τη Μέρκελ να δηλώνει “απογοητευμένη”, τον Σόιμπλε να λέει ότι οι Έλληνες επέλεξαν να μη συνεχίσουν στην Ευρωζώνη και τον Γκάμπριελ να αναφέρει πως πρέπει να βρεθεί λύση “έστω και την τελευταία στιγμή”. Ολάντ και Ρέντσι ζήτησαν από τη Γερμανία να γίνει πιο διαλλακτική, κάτι που υποστήριξε και ο Γιούνκερ ζητώντας παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.

Η στάση των ελληνικών καναλιών πριν το δημοψήφισμα

Η στάση των ελληνικών ιδιωτικών  τηλεοπτικών καναλιών και των μεγαλύτερων εφημερίδων ήταν υπέρ του ΝΑΙ. Πολλοί έκαναν εύλογα λόγο για “προπαγάνδα” ενώ το ΕΣΡ ήδη από τις 29 Ιουνίου είχε απευθύνει, μέσω δελτίου Τύπου, σύσταση στους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας για την τήρηση της ισομέρειας, της αντικειμενικότητας και της συμμόρφωσής τους με τους κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, κατά την παρουσίαση των ειδήσεων που αφορούν το δημοψήφισμα.

Στο παρακάτω γράφημα απεικονίζεται ο τρόπος κάλυψης σε ποσοστά των συγκεντρώσεων του ΝΑΙ και του ΟΧΙ. Για το συλλαλητήριο υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, στις 30 Ιουνίου, όλα τα κανάλια μαζί ξόδεψαν 47 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα. Από αυτά, τα 4 λεπτά και 39 δευτερόλεπτα η ΕΡΤ. Για το συλλαλητήριο υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, στις 29 Ιουνίου, όλα τα κανάλια μαζί ξόδεψαν συνολικά 8 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα. Από αυτά, τα 4 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα η ΕΡΤ.

Ο τότε μεγαλύτερος τηλεοπτικός σταθμός στην Ελλάδα, το MEGA Channel, προέβαλε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο τα capital controls είχαν δημιουργήσει ουρές εκατοντάδων μέτρων έξω από τις τράπεζες, με πολλά στοιχεία υπερβολής, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες που όπως αποκαλύφθηκε στο διαδίκτυο ήταν τραβηγμένες πριν χρόνια στη Νότιο Αφρική.

Το αποτέλεσμα του πειθαρχικού συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ έναν χρόνο μετά:

– στο Γενικό Διευθυντή Ειδήσεων και Ενημέρωσης του ΣΚΑΪ Σταμάτη Μαλέλη επιβλήθηκε η ποινή διαγραφής από την Ένωση για 18 μήνες,

– στον Άρη Πορτοσάλτε (ΣΚΑΪ) ποινή διαγραφής ενός έτους,

– στον Νίκο Κονιτόπουλο (αρχισυντάκτη της εκπομπής “ΣΚΑΪ στις 6” με παρουσιαστή τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο, ο οποίος δεν είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ) ποινή διαγραφής έξι μηνών,

– στους Όλγα Τρέμη (MEGA), η οποία παραιτήθηκε πριν από λίγες ημέρες από μέλος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Σαράφογλου (MEGA), Μανώλη Καψή (MEGA) και Μαρία Χούκλη (ΑΝΤ1) επίπληξη με ανάρτηση της απόφασης στους χώρους εργασίας, ενώ

– αθωώθηκαν οι Γιάννης Πρετεντέρης (MEGA) για τους διαξιφισμούς του το βράδυ των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος με τον Παναγιώτη Κουρουμπλή και Δημήτρης Οικονόμου (ΣΚΑΪ) για τα σχόλιά του σε βάρος του Πάνου Καμμένου την ημέρα της ψηφοφορίας, εξαιτίας και της μεταγενέστερης έκφρασης “συγγνώμης” από τον “αέρα” της εκπομπής του ΄”Πρώτη Γραμμή”.

Η επόμενη μέρα

Με νωπό το ΟΧΙ, το ξημέρωμα της 13ης Ιουλίου ο Αλέξης Τσίπρας έβγαινε από τη Σύνοδο Κορυφής έχοντας στα χέρια του ακόμα μια νέα -από τις πιο σκληρές- συμφωνίες με τους δανειστές. Είχαν προηγηθεί 17 ώρες τελικών, εξαντλητικών διαπραγματεύσεων για να καταλήξουμε σε έναν “αναγκαίο συμβιβασμό”. Η τότε κυβέρνηση της Ελλάδας και οι δανειστές συμφώνησαν για ένα τρίτο πακέτο βοήθειας.

Στις 20 Αυγούστου 2015, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε με διάγγελμά την πρόθεση παραίτησης αυτού και της κυβέρνησής του, η οποία έγινε δεκτή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στις 21 Αυγούστου 2015, 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτητοποιήθηκαν και σχημάτισαν το αντιμνημονιακό κόμμα Λαϊκή Ενότητα.

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης και σύμφωνα με το Σύνταγμα δόθηκαν διερευνητικές εντολές για το σχηματισμό της κυβέρνησης, ενώ εφόσον δεν κατέληξαν, σχηματίστηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βασιλικής Θάνου, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Μετά τον Σεπτέμβριο του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε γίνει ένα διαφορετικό κόμμα. Το “σκίσιμο” του μνημονίου, έγινε διαχείριση του με κοινωνικό πρόσημο.

Θυμηθείτε πώς το NEWS 247 είχε καλύψει λεπτό προς λεπτό το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2015

Κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Petros Giannakouris