4 λόγοι που το ride-sharing θα κάνει τη ζωή μας στην Αθήνα πιο εύκολη

Με την πρωτεύουσα να “βαρυγκομά” προσπαθώντας να ενσωματώσει τον ολοένα και μεγαλύτερο πληθυσμό της -συμπεριλαμβανομένων των τουριστών – η εύρεση καινοτόμων μεθόδων μετακίνησης καθίσταται πιο αναγκαία από ποτέ.

Αντλώντας έμπνευση από διεθνείς μητροπόλεις, που έχουν ήδη υιοθετήσει έξυπνες και αποτελεσματικές πρακτικές για τη διαχείριση του κυκλοφοριακού, μια από τις πιο ελπιδοφόρες εναλλακτικές που αναδεικνύονται είναι το ride sharing.

Τι είναι όμως το ride sharing, ποια τα οφέλη του και τι ισχύει μέχρι στιγμής στη χωρα μας;

Ride sharing

Ride Sharing ονομάζεται το μοντέλο μετακίνησης όπου οι επιβάτες χρησιμοποιούν ένα όχημα που δεν τους ανήκει, κάνοντας κράτηση μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.

Το μοντέλο αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αποκλειστική χρήση ενός οχήματος που παρέχει ιδιώτης οδηγός (στην Ευρώπη πρόκειται για επαγγελματίες οδηγούς συνήθως), για μία προσωπική διαδρομή έναντι αμοιβής (ride-hailing), με δυναμική τιμολόγηση ανάλογα με τη ζήτηση και την προσφορά, τη συνεπιβίβαση μαζί με άλλους επιβάτες που πηγαίνουν προς την ίδια κατεύθυνση (ride pooling / carpooling), ή την κράτηση ταξί με καθορισμένη τιμολόγηση από τις αρμόδιες αρχές (e-hail taxi).

Δεν είναι τυχαίο ότι σε μητροπόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο ή η Βαρκελώνη, το ride sharing έχει εξελιχθεί σε καθημερινή συνήθεια. Οι πλατφόρμες αυτές έχουν συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, στη μείωση των εκπομπών CO₂ και στη δημιουργία πιο ευέλικτων και οικονομικών επιλογών μετακίνησης για τους πολίτες. 

Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, λειτουργούν συμπληρωματικά με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, καλύπτοντας κενά στη συνδεσιμότητα και διευκολύνοντας τη μετάβαση προς πιο βιώσιμες μορφές κινητικότητας.

• Νέα Υόρκη :Η κοινή χρήση οχημάτων (ride pooling) έχει μειώσει το κόστος για τους επιβάτες και προσφέρει πρόσβαση σε περιοχές με περιορισμένη κάλυψη μέσων μαζικής μεταφοράς, ιδιαίτερα κατά τις νυχτερινές ώρες. Σύμφωνα με το NYC Taxi & Limousine Commission, το 2023 σχεδόν το 40% των διαδρομών με υπηρεσίες ride sharing, πραγματοποιήθηκε σε περιοχές με χαμηλή πρόσβαση σε μετρό ή λεωφορεία.
• Λονδίνο: Οι υπηρεσίες ride sharing λειτουργούν συμπληρωματικά με τα παραδοσιακά ταξί και το μετρό, παρέχοντας ευελιξία στις μετακινήσεις και καλύπτοντας «κενά» του δικτύου συγκοινωνιών.
• Παρίσι: Η συνεπιβίβαση έχει προωθηθεί ενεργά από τις τοπικές αρχές ως λύση για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, με κίνητρα προς τους πολίτες που μοιράζονται διαδρομές. Στις μεγαλύτερες αποστάσεις, το BlaBlaCar κυριαρχεί ως κορυφαία ευρωπαϊκή εφαρμογή carpooling, με εκατομμύρια χρήστες που μοιράζονται ταξίδια εντός και εκτός πόλης. Σημειώνεται πως η Γαλλία είναι μία από τις πρώτες χώρες που ενσωμάτωσε το carpooling σε στρατηγικές βιώσιμης κινητικότητας, με την κυβέρνηση να δίνει κίνητρα για κοινές διαδρομές.
• Βαρκελώνη: Η χρήση ride sharing έχει συνδυαστεί με την αξιοποίηση της μικροκινητικότητας (micro-mobility), δηλαδή ηλεκτρικά πατίνια και ηλεκτρικά ποδήλατα, συμβάλλοντας στη στρατηγική της πόλης για πιο βιώσιμες μετακινησεις. 

Στην Αθήνα –και γενικότερα στην Ελλάδα– δεν παρέχονται όλες οι δυνατότητες του ride sharing, καθώς η ισχύουσα νομοθεσία δεν επιτρέπει τη δραστηριότητα ιδιωτών οδηγών με Ι.Χ. ούτε το carpooling με αγνώστους έναντι αμοιβής. 

Αυτό σημαίνει ότι οι επιλογές είναι περιορισμένες και η μόνη σχετική δυνατότητα που παρέχεται μέσω εφαρμογών – όπως για παράδειγμα μέσω  Uber – είναι η κλήση ταξί . Εκεί, οι επιβάτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη λειτουργία split fare, ώστε να μοιράζονται το κόστος της διαδρομής με φίλους τους μέσα από το app.

Παρότι όλο και περισσότεροι χρήστες αξιοποιούν αυτή την επιλογή, απέχει σημαντικά από το πλήρες μοντέλο ride sharing που εφαρμόζεται σε άλλες διεθνείς πρωτεύουσες.

Ας δούμε ωστόσο 4 βασικούς λόγους που το ride sharing θα έκανε τη ζωή μας στην Αθήνα πιο εύκολη:

Η διεθνής εμπειρία μας δείχνει πέντε λόγους με τους οποίους το ride sharing θα μπορούσε να βελτιώσει ουσιαστικά τις μετακινήσεις στην Αθήνα.

1. Εξοικονόμηση χρόνου και μηδέν άγχος για parking

Έρευνες έχουν κατατάξει την Αθήνα στις πιο “δυσκίνητες” πόλεις, με την μέση διάρκεια μετακίνησης να ξεπερνά τα 50 λεπτά για καθημερινές διαδρομές. Στην περίπτωση των δημόσιων συγκοινωνιών, η κατάσταση μπορεί να είναι ακόμα πιο προβληματική, καθώς οι καθυστερήσεις, και τα περιορισμένα δρομολόγια το Σαββατοκύριακο δημιουργούν περαιτέρω ταλαιπωρία.

Στον αντίποδα, η εκτεταμένη ανάπτυξη του ride-sharing θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, καθώς λιγότερα ιδιωτικά οχήματα θα κινούνταν στους δρόμους. Αυτό θα οδηγούσε σε πιο ομαλή ροή της κυκλοφορίας, μικρότερους χρόνους διαδρομής και ταυτόχρονα σε σημαντική μείωση των χρόνων αναμονής για τους επιβάτες. Έρευνες δείχνουν ότι οι εφαρμογές ride-sharing μειώνουν τη διάρκεια αναμονής κατά 20% έως 30%, προσφέροντας στους επιβάτες τη δυνατότητα να φτάσουν γρηγορότερα στον προορισμό τους, χωρίς την ανάγκη να εξαρτώνται αποκλειστικά από το δίκτυο των δημόσιων συγκοινωνιών. Bonus: Η εκμηδένιση του άγχους για το αν, πού και πότε θα βρεις να παρκάρεις.

2. Άμεση και εύκολη μετακίνηση όποτε τη χρειαστείς

Η Αθήνα, παρά την εκτεταμένη κάλυψη από το δίκτυο των δημόσιων συγκοινωνιών, αντιμετωπίζει ακόμα κενά σε πολλές περιοχές. Ειδικά σε γειτονιές που δεν συνδέονται άμεσα με σταθμούς Μετρό, ΗΣΑΠ ή Τραμ ή σε περιοχές που δεν καλύπτονται από τις λεωφορειακές γραμμές, η μετακίνηση μπορεί να γίνει δύσκολη και χρονοβόρα και θα παρεμείνει έτσι έως ότου να βελτιωθεί η σύνδεση.

Επιπλέον, οι ώρες λειτουργίας των δημόσιων μέσων είναι περιορισμένες, αφήνοντας τους πολίτες χωρίς εναλλακτική λύση για βραδινές μετακινήσεις ή έκτακτες ανάγκες, ειδικά τις καθημερινές.

Αυτά τα κενά θα μπορούσαν να καλυφθούν πλήρως από τις εφαρμογές ride-sharing, οι οποίες προσφέρουν άμεση πρόσβαση σε οχήματα (ταξί και ιδιωτικά) ανεξαρτήτως ώρας και τοποθεσίας, με το πάτημα ενός κουμπιού.

3. Διαφάνεια κόστους

Μία από τις μεγαλύτερες αρετές του ride-sharing είναι η διαφάνεια στις τιμές. Οι εν λόγω εφαρμογές προσφέρουν στους επιβάτες τη δυνατότητα να προγραμματίσουν τη διαδρομή τους εκ των προτέρων και να γνωρίζουν το κόστος που θα πληρώσουν για την υπηρεσία, σε αντίθεση με τις παραδοσιακές υπηρεσίες ταξί που ορίζεται μεν με ταξίμετρο, αλλά η τιμή μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με την κίνηση ή άλλους παράγοντες. 

Αυτό εξασφαλίζει μια πιο αξιόπιστη εμπειρία για τους χρήστες, καθώς γνωρίζουν και πόσο θα πληρώσουν και πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να φτάσουν στον προορισμό τους, επιτρέποντάς τους να κάνουν καλύτερο προγραμματισμό. 

Επιπλέον, σε σχέση με τα συνηθισμένα μέσα μετακίνησης, το ride-sharing μπορεί να είναι πιο οικονομικό, ειδικά αν το χρησιμοποιείς με παρέα, καθώς το κόστος της διαδρομής μοιράζεται μεταξύ των επιβατών, καθιστώντας τη μετακίνηση πιο προσιτή σε σύγκριση με τα εισιτήρια για τα δημόσια μέσα μεταφοράς ή το κόστος μιας κούρσας ταξί. 

4. Φιλικό προς το περιβάλλον

Η μέθοδος ride-sharing προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς προάγει την κοινή χρήση οχημάτων και μειώνει τον αριθμό των ΙΧ στους δρόμους. 

Σύμφωνα με μελέτη των ερευνητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γιώργου Γιαννή και Βιργινίας Πετράκη, με τίτλο «Identification of the Impact of Ridesharing Services in Athens» (Μάιος 2024), η υιοθέτηση της υπηρεσίας ride-sharing για τις μετακινήσεις του επιβατικού κοινού στην Αθήνα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εκπομπών CO₂ — από 71.000 έως 90.000 τόνους ετησίως — συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.