“Έφυγε” ο Ευγένιος Σπαθάρης

Πλήρης ημερών έφυγε από τη ζωή το βράδυ του Σαββάτου ο άνθρωπος που δίδαξε στους Έλληνες την παράδοση του Καραγκιόζη, ο Ευγένιος Σπαθάρης.

Ο καραγκιοζοπαίκτης νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες σε ιδιαίτερα κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο ΚΑΤ, μετά από μία μοιραία πτώση κατά τη διάρκεια εκδήλωσης.

Στο νεκροταφείο Αμαρουσίου θα κηδευτεί, την Τετάρτη, ο Ευγένιος Σπαθάρης. Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί στις 4 το απόγευμα, στη Μητρόπολη της περιοχής.

Την ίδια μέρα, από τις 10 το πρωί έως και τις 3 μετά το μεσημέρι, η σορός του εκλιπόντος θα τεθεί σε λαϊκό προσκήνυμα στο Σπαθάρειο Μουσείο.

Δηλώσεις του πολιτικού κόσμου

Ο Πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής, για το θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη, δήλωσε ότι “γνήσιος λαϊκός καλλιτέχνης και δάσκαλος της παράδοσής μας, ο Ευγένιος Σπαθάρης υπηρέτησε επί δεκαετίες με αξιοθαύμαστη αφοσίωση το ελληνικό Θέατρο Σκιών.

Με το ταλέντο και το μεράκι του κατάφερε, όχι μόνο να το κρατήσει ζωντανό και επίκαιρο, αλλά να το κάνει γνωστό σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Όλοι όσοι μεγαλώσαμε με τις φιγούρες των ηρώων του, αποχαιρετούμε έναν πολύ δικό μας άνθρωπο. Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια”.

Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, έκανε την ακόλουθη δήλωση, για τον θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη:

“Ο Ευγένιος Σπαθάρης, υπήρξε ένας αυθεντικός λαϊκός δημιουργός. Εξέφρασε με γνησιότητα και αμεσότητα την ψυχή του Ελληνισμού, μέσα από το Θέατρο Σκιών, το οποίο υπηρέτησε με το πηγαίο καλλιτεχνικό του ταπεραμέντο επί δεκαετίες, αναδεικνύοντάς το παράλληλα ως μία γνήσια λαϊκή έκφραση του πολιτισμού μας.

Το μήνυμα της δικαιοσύνης, σαν αξία που μπορεί να επουλώσει τις πληγές μίας βαθιάς κοινωνικής αδικίας που βίωσε και βιώνει ο Έλληνας πολίτης, αποτυπώθηκε με τον πλέον εμφαντικό τρόπο στο έργο του, μέσα από τις ιστορίες του στο «λευκό πανί», που εξέπεμπαν την ανθρωπιά του πρωταγωνιστή, αλλά και του δημιουργού τους. Στους οικείους του εκφράζω τα θερμότατα συλλυπητήριά μου”.

Ο Υπουργός Πολιτισμού κ. Αντώνης Σαμαράς, μόλις πληροφορήθηκε το θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη, έκανε την ακόλουθη δήλωση: 

“Η απώλεια του Ευγένιου Σπαθάρη αφήνει ένα τεράστιο κενό στον σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό. Ο Σπαθάρης “μεγάλωσε” και “μπόλιασε” με το έργο του γενιές και γενιές Ελλήνων. Σχολίασε με τη μοναδική του σφραγίδα την κοινωνία, την ιστορία, την Ελλάδα, τον ίδιο τον πολιτισμό μας.

Ο γνήσιος εκφραστής της παράδοσής μας, που με ψυχή και αγάπη ανέδειξε και καταξίωσε το Θέατρο Σκιών, αφήνει πίσω του ένα πλούσιο και πολυσήμαντο έργο. Αυτή την ισχυρή παρακαταθήκη και σοφία του Σπαθάρη οφείλουμε να την αξιοποιήσουμε αλλά και να την κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας. Στην οικογένειά του εκφράζω τα θερμά και ειλικρινή μου συλλυπητήρια”.

Η κηδεία του Ευγένιου Σπαθάρη θα πραγματοποιηθεί με δαπάνη του Υπουργείου Πολιτισμού.

Το γραφείο Τύπου του ΚΚΕ τόνισε ότι “ένας αυθεντικός λαϊκός καλλιτέχνης έφυγε από τη ζωή, μένει όμως το βαθιά πηγαίο έργο του, με το οποίο μεγάλωσαν τόσες γενιές”.

Ο Πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ. κ. Γ. Καρατζαφέρης δήλωσε: “O Eυγένιος Σπαθάρης ήταν ένας μεγάλος αυθεντικός λαϊκός δημιουργός. Γενιές Ελλήνων μεγάλωσαν με την φωνή του, τη φωνή του γνήσιου Καραγκιόζη, του φτωχού Έλληνα, του ευφυολόγου Έλληνα , του ετοιμόλογου Έλληνα. Ενός Έλληνα που μας δίνει την εύθυμη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής. Το έργο του θα μείνει για πάντα ζωντανό, χαραγμένο μέσα στις μνήμες και τις καρδιές μας”.

Ποιος ήταν ο Ευγένιος Σπαθάρης

Ο Ευγένιος Σπαθάρης του Σωτηρίου, ψυχή του Καραγκιόζη και γενικότερα του θεάτρου Σκιών γεννήθηκε στην Κηφισιά τον Ιανουάριο του 1924. 

Μετά τις σπουδές του άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και ιδιαίτερα με τους ήρωες του θεάτρου σκιών, από τους πρωτοπόρους του οποίου, ήταν ο πατέρας του. Ξεκίνησε την πορεία του δίνοντας ο ίδιος παραστάσεις αρχικά στη διάρκεια της κατοχής, σε θέατρα της Αθήνας, σε Πρεσβείες, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη κ.α. Από τότε έχει δώσει πληθώρα παραστάσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού, συμμετέχοντας σε διεθνή φεστιβάλ και συνέδρια ειδικά για το θέατρο σκιών.

Παρουσίασε πολλά έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη , και με ηθοποιούς, στο Κρατικό Θέατρο Β. Ελλάδος, στο “Ελληνικό Χορόδραμα”, στο Θέατρο Χατζώκου, (Θεσσαλονίκη), στο Θέτρο Συντεχνίας κ.α. με τις παραστάσεις “Το ταξίδι”, “Το καταραμένο φίδι”, “Ο δικτάτωρας”, “Ο Αλέκος με τα κυδώνια” κ.α. Κυκλοφόρησε περίπου 15 έργα σε δίσκους και το 1980 άρχιζε να παίζει στη τηλεόραση.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης ήταν μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του Ινστιτούτου Παγκοσμίου Θεάτρου (της ΟΥΝΕΣΚΟ ενώ έχει κάνει περιοδείες σε πολλές χώρες. Αλλά και ως ζωγράφος έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις ατομικές και ομαδικές στην Αθήνα, Ζυρίχη, Παρίσι και Νέα Υόρκη.

Έχει τιμηθεί με Βραβείο Ρώμης (1962), με το Α’ Μετάλλιο του Πρίγκιπα του Μοντ, Α’ Βραβείο Πολωνίας (1978), Α’ Μετάλλιο Τοσκανίνι (Ιταλία) το 1978 κ.ά. Τέλος το 2007 τιμήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού για την μεγάλη του προσφορά στο καλλιτεχνικό αυτό είδος για το οποίο του αναγνωρίστηκε ο τίτλος του μεγάλου δασκάλου.

Το 1991 ιδρύθηκε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου, το οποίο λειτουργεί συστηματικά από το 1996, με στόχο την προβολή του θεάτρου σκιών και του καραγκιόζη.