Eteron: Ινστιτούτο για την προοδευτική σκέψη και την κοινωνική αλλαγή – Η παρουσίαση από τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη

Eteron, Ινστιτούτο Έρευνας και Κοινωνικής Αλλαγής. Ένας οργανισμός που εισέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο. Ώστε με εργαλεία την έρευνα, την τεκμηρίωση, την δημόσια συζήτηση αλλά και την κοινωνική δικτύωση να αποτελέσει μια διέξοδο σκέψης και δράσης σε έναν κόσμο όπου οι προκλήσεις και τα σύγχρονα προβλήματα απαντώνται σχεδόν αποκλειστικά με νεοφιλελεύθερα δόγματα.

Την παρουσίαση του Eteron έκανε σήμερα με συνέντευξη που παραχώρησε ο διευθυντής του Ινσιτούτου, Γαβριήλ Σακελλαρίδης. Αναφέρθηκε διεξοδικά τόσο στις αφετηριακές σκέψεις που οδήγησαν στην πραγματοποίηση του εγχειρήματος όσο και στους στόχους και τις πρώτες δράσεις του.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα

Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης αναφέρθηκε αναλυτικά στα κίνητρα και τους λόγους που οδήγησαν στην δημιουργία του ινστιτούτου. Τονίζοντας ότι φιλοδοξεί να αποτελέσει μια εναλλακτική θέαση σε ένα καθεστώς νεοφιλελεύθερης «ορθοδοξίας».

Όπως χαρακτηριστικά επισήμανε «η όλη ιδέα για τη δημιουργία ενός τέτοιου οργανισμού ξεκινάει από μία απλή διαπίστωση. Ότι ζούμε σε μία περίοδο που συμβαίνουν τεκτονικές αλλαγές γύρω μας σε όλα τα επίπεδα, όπου πρακτικά τίποτα δεν μένει το ίδιο σε επίπεδο κοινωνικών εξελίξεων, στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο».

Περιέγραψε αναφερόμενος στο πρόσφατο παρελθόν πως «από την μία έχουμε στην πλάτη μας μία δεκαετία οικονομικής κρίσης που αναδιέταξε όλα όσα γνωρίζαμε τόσο σε επίπεδο κοινωνικού συμβολαίου, σε επίπεδο οικονομικής κατάστασης σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου και δημοκρατίας. Σε όλα αυτά ήρθε να επικαθίσει και η πανδημία που είναι σε εξέλιξη που επιτάχυνε εξελίξεις σε επίπεδο πολιτικών και κατευθύνσεων και ταυτόχρονα έθεσε μία νέα πραγματικότητα, ανατρέποντας έτι περαιτέρω πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα. Και όλα τα παραπάνω συμβαίνουν σε μία ιστορική περίοδο, που ανεξάρτητα από τη συγκυρία βρίσκονται σε εξέλιξη ισχυρές τάσεις μετασχηματισμού το κόσμου όπως τον γνωρίζαμε».

Παράλληλα ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης σημείωσε ότι «η κλιματική κρίση, μία αναντίρρητη πραγματικότητα, θέτει προκλήσεις σε επίπεδο οικουμενικής διαχείρισης και θέτει τον πήχη ψηλά σε επίπεδο εθνικών πολιτικών. Και κυρίως θέτει το ερώτημα πώς θα σωθεί ο πλανήτης από την καταστροφική διαχείριση των φυσικών πόρων, με ποιο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο και φυσικά ποιος θα επωμιστεί το κόστος μιας μετάβασης σε ένα μοντέλο που θα προωθεί την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Οι νέες τεχνολογίες, η ψηφιακότητα και η ισχύς των μεγάλων δεδομένων επίσης μετασχηματίζουν τα πάντα γύρω μας. Από την παραγωγική διαδικασία και τις εργασιακές σχέσεις, μέχρι του τρόπου πολιτικής κινητοποίησης και συμμετοχής και δημοκρατικής έκφρασης. Και ενώ από την μία η τάση αυτή απελευθερώνει σημαντικές δυνατότητες για έναν καλύτερο κόσμο, την ίδια στιγμή θέτει σοβαρές προκλήσεις σε επίπεδο κοινωνικών επιπτώσεων, αλλαγής εργασιακών σχέσεων, κινδύνων για την ιδιωτικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η διάψευση των υποσχέσεων του νεοφιλελεύθερου μοντέλου για μεγαλύτερη ευημερία για όλους και όλες και η ταυτόχρονη επιδείνωση των εισοδηματικών ανισοτήτων, η πιο άνιση κατανομή του πλούτου, η αύξηση των νοικοκυριών που αποστερούνται βασικές ανάγκες που δεν μπορούν να καλύψουν με το εισόδημά τους, η αυξανόμενη ανεργία, η συμπίεση των μισθών σε αντιδιαστολή με την ανατίμηση του κόστους ζωής, όλα αυτά συνθέτουν μία κατάσταση όπου το αίσθημα της αδικίας βιώνεται όλο και περισσότερο και το αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη τίθεται εκ των πραγμάτων».

Έμφαση έδωσε στα ζητήματα δημοκρατίας. Χαρακτηριστικά τόνισε ότι «παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια όλο και μία πιο προβληματική λειτουργία της δημοκρατίας. Και αυτό όχι μόνο σε επίπεδο θεσμών που θα ήταν μία ευκολη και προφανής παρατήρηση. Η αποκοπή ευρέων τμημάτων της κοινωνίας από την ουσιαστική συζήτηση σχετικά με θέματα που αφορούν όλους και όλες μας, η μετεξέλιξη της πολιτικής σε ένα πεδίο που αφορά τους ειδικούς και τους τεχνοκράτες και ταυτόχρονα η μονομερής πληροφόρηση και ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα θέματα αυτά είναι μία πραγματικότητα. Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα «τείχος» μεταξύ πολιτών και πολιτικής και οδηγούν είτε στην απόσυρση των πολιτών από το δημόσιο διάλογο είτε στην στρέβλωση της συμμετοχής που γίνεται με όρους αντιπολιτικής, τοξικότητας και θεωριών συνωμοσίας».

Συναθροίζοντας τα παραπάνω ο διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας και Κοινωνικής Αλλαγής Eteron συμπέρανε ότι «έχουμε την αίσθηση ότι δεν γίνονται κομμάτι μίας δημόσιας συζήτησης. Και ακόμα όταν γίνονται, αυτό λαμβάνει χώρα με δύο βασικά χαρακτηριστικά: Με όρους μονοδρόμων, μέσα στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης ορθοδοξίας που δεν αφήνει περιθώρια για εναλλακτικές προσεγγίσεις
Με την κοινωνία και τους πολίτες στο περιθώριο, ως απλοί παρακολουθητές κατευθύνσεων που χαράσσονται σε γυάλινους πύργους και τις εoοποίες δεν μπορούν να επηρεάσουν».

Τι είναι το Eteron

Με βάση όλα τα παραπάνω ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης αναφέρθηκε στην φύση και τους στόχους του Ινστιτούου. Όπως σημείωσε «το Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή είναι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που παράγει γνώση, συμβάλει στην ενδυνάμωση των πολιτών και προάγει τις συνεργασίες. Επιδιώκουμε να δυναμώσουμε τις ιδέες και τα επιχειρήματα, τα άτομα και τις οργανώσεις, για μία κοινωνία που θα βάζει τις πραγματικές ανάγκες στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης».

Το μέσο για την επίτευξη των παραπάνω στόχων σημείωσε ο διευθυντής του Erteron είναι ή έρευνα. Όπως ενδεικτικά είπε «παράγουμε γνώση με αξιόπιστες έρευνες, αναλύσεις, αρθρογραφία και δημόσιες εκδηλώσεις. Τεκμηριώνουμε επιχειρήματα, επερωτάμε τα αυτονόητα και εμπιστευόμαστε το ερευνητικό δυναμικό. Προωθούμε προτάσεις πολιτικής με άξονα τη δικαιοσύνη, την συμπερίληψη και τη βιωσιμότητα. Με ενδυνάμωση. Δοκιμάζουμε καινοτόμους τρόπους επικοινωνίας για να γίνουν τα “δύσκολα” πιο εύκολα κατανοητά. Μοιραζόμαστε μεθόδους και εργαλεία για να αναπτύξουμε περισσότερες δυνατότητες. Δημιουργούμε δομές και προγράμματα για την διάχυση της γνώσης. Με δικτυώσεις Οικοδομούμε συνεργασίες με σεβασμό, προσήλωση σε κοινές αξίες και ανοιχτότητα. Φτιάχνουμε πεδία συνάντησης και σημεία διαλόγου. Γινόμαστε κόμβος συνεργιών με ερευνητικούς οργανισμούς του εξωτερικού, φέρνοντας στην Ελλάδα τη διεθνή συζήτηση και προωθώντας τη συζήτηση για την Ελλάδα στο εξωτερικό».

Διευκρίνισε παράλληλα πως «στο Eteron θα δουλεύουμε με βάση project που θα επιλέγονται από την ομάδα μας με βάση τη στρατηγική μας. Σκοπός μας είναι μέσα από αυτά τα πρότζεκτ που θα τρέχουμε να θέτουμε ζητήματα στο δημόσιο διάλογο που να αφήνουν το αποτύπωμα τους, να γίνονται θέματα συζήτησης, διαλόγου και -γιατί όχι- αντιπαράθεσης, να προκαλούν τις τοποθετήσεις και κυρίως να εμπλουτίζουν τη δημόσια συζήτηση». Εξηγώντας πως θα λειτουργήσουν αυτά τα projects ανέφερε πως «θα περιλαμβάνουν διάφορες πτυχές. Μία τέτοια είναι σίγουρα η έρευνα και η τεκμηρίωση. Για αυτό το λόγο έχουμε επιλέξει να συνεργαζόμαστε με το ερευνητικό προσωπικό της χώρας σε Ελλάδα και εξωτερικό, να κάνουμε συνέργιες με ερευνητικά ινστιτούτα, ελληνικά και ξένα, ώστε να δίνουμε χώρο στους ανθρώπους της έρευνας να παράγουν γνώση, τεκμηρίωση, στοιχεία και επιχειρήματα».

Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης επέμεινε όμως και στην κοινωνική γείωση των παραγόμενων του ινστιτούτου. Χαρακτηριστικά σημείωσε πως «δεν μας ενδιαφέρει η παραγωγή της γνώσης μέσω της έρευνας να μένει σε ένα κλειστό κοινό ειδικών. Για αυτό το λόγο έχουμε κάνει την επιλογή να επενδύσουμε στην επικοινωνία ως στρατηγικό εργαλείο και να επικοινωνούμε τη γνώση που παράγεται με όλη την κοινωνία. Με τρόπο απλό και κατανοητό, αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα εργαλεία επικοινωνίας, κινούμενοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φιλοδοξούμε να συμβάλουμε στην ενδυνάμωση των πολιτών και των ενδιαφερόμενων οργανώσεων. Επιπλέον ένα πρότζεκτ μπορεί να περιλαμβάνει δραστηριότητες ενίσχυσης δεξιοτήτων, επιμόρφωσης, συνεργασιών και δικτυώσεων με στόχο πάντοτε τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο στις θεματικές που επιλέγουμε».

Κόμβος για την προοδευτική σκέψη

Ο διευθυντής του Eteron ήταν σαφής ως προς το ότι «θέλουμε το eteron να αποτελέσει κόμβο με την προοδευτική σκέψη που παράγεται στο εξωτερικό με την χώρα μας. Και αντίστοιχα να αποτελέσει πομπό ενημέρωσης και διάχυσης της γνώσης και της προσπάθειας για κοινωνική αλλαγή που συμβαίνει στην Ελλάδα στο εξωτερικό. Για αυτό το λόγο έχουμε επιλέξει να έρθουμε σε επαφή με πλήθος ινστιτούτων και ορανισμών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος και να ξεκινήσουμε συνεργασίες οι οποίες θα ανακοινώνται στην πορεία. Επιπλέον έχουμε κάνει την επιλογή όλο μας το υλικό να μεταφράζεται τουλάχιστον στα αγγλικά στην αρχή – και μελλοντικά και επιλεγμένα και σε άλλες γλώσσες- ώστε η ιστοσελίδα του Eteron να γίνει σημείο συνάντησης και για όσους και όσες από το εξωτερικό επιθυμούν να έχουν γνώση στις συγκεκριμένες θεματικές για την Ελλάδα».

Η ομάδα

«Συστήνοντας» στο κοινό την ομάδα του Eteron ο Γαβριήλ Σακκελαρίδης ανέφερε ότι «η ομάδα μας είναι ένα από τα πιο ισχυρά στοιχεία της προσπάθειας μας. Επιλέξαμε να τη συγκροτήσουμε με ανθρώπους με διαφορετικές εμπειρίες, διαφορετικές δεξιότητες, διαφορετικές διαδρομές, που όμως όλες και όλοι μοιράζονται το ίδιο πάθος και τις ίδιες αξίες. Μέσα σε αυτό το πλουραλιστικό και συνεργατικό πλαίσιο και με συνεργασίες και με ανθρώπους, φορείς και οργανώσεις εκτός ημών θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε τους στόχους μας». Είπε επίσης πως «το Eteron θα στεγάζεται στα γραφεία του στο κέντρο της Αθήνας, σε έναν χώρο που φιλοδοξούμε να είναι ανοιχτός και φιλόξενος για άτομα, οργανώσεις και συλλογικότητες που επιθυμούν να συνεργάζονται μαζί μας. Σε αυτό τον χώρο θέλουμε να γίνονται εκδηλώσεις, συζητήσεις και συνεργασίες. Να αποτελέσει έναν ζωντανό κόμβο, μία κοιτίδα προβληματισμού, συνεύρεσης και παραγωγής ιδεών και δράσεων για την κοινωνική αλλαγή. Θέλουμε να φιλοξενούνται εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες που να μην έχουν καν την αιγίδα μας, με την προϋπόθεση να συμφωνούν με τους σκοπούς του οργανισμού μας με την ευρεία έννοια».

Τα 3 πρώτα projects του Eteron

Κλείνοντας τη παρουσίαση ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης παρουσίασε τα 3 πρώτα project που βρίσκονται σε εξέλιξη από το Ινστιτούτο Έρευνας και Κοινωνικής Αλλαγής Eteron επισημαίνοντας ότι «έχουν διαφορετικό χαρακτήρα. Και ο λόγος που το επιλέξαμε αυτό είναι για να λειτουργήσουν τροχειοδεικτικά:

-Ενοίκια στα Ύψη

Η στεγαστική επισφάλεια σήμερα. Το ζήτημα της στέγασης και ιδιαίτερα το ζήτημα των υψηλών ενοικίων είναι ένα θέμα που απασχολεί πάρα πολλούς ανθρώπους στην Ελλάδα, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην αγορά κατοικίας, η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η στενωπός του συστήματος τραπεζικούς δανεισμού για στεγαστικά, και οι βαθύτερες μεταβολές στον σχεδιασμό των πόλεων έχουν δημιουργήσει μία πολύ δύσκολη συνθήκη για πολλά νοικοκυριά, ιδιαίτερα μέσα στο πρόσφατο κύμα ανατίμησης του κόστους ζωής.

Μπορεί στην χώρα μας να έχει επικρατήσει μεταπολεμικά το μοντέλο της ιδιοκατοίκησης, όμως όλο και περισσότερα νοικοκυριά ζουν στο νοίκι, κάποια απο επιλογή αλλά όλο και επρισσότερα από ανάγκη.

Με δεδομένη τη σημασία που έχει η κατοικία στις ζωές όλων των ανθρώπων, θεωρούμε πως ένα τέτοιο ζήτημα εκτός απο βαθιά πραγματικό και επίκαιρο είναι και κομβικό στο πλαίσιο των δημόσιων πολιτικών. Ως Eteron θεωρούμε ότι το πρόβλημα των ενοικίων στα αστικά κέντρα της Ελλάδας δεν είναι συγκυριακό. Είναι ένα διαρθρωτικό πρόβλημα που παρατηρείται και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης σήμερα, και δημιουργεί συνθήκες νέας επισφάλειας στον πληθυσμό.

Στο πλαίσιο αυτό θέλουμε: Να αναδείξουμε αυτό το θέμα με όρους πολύπλευρης ανάλυσης. Να διευρύνουμε τον διάλογο γύρω από τα ζητήματα της κατοικίας, των ενοικίων και της στεγαστικής επισφάλειας. Να συμπυκνώσουμε και να παρουσιάσουμε την υπάρχουσα γνώση για τη στέγαση στα αστικά κέντρα.

Να ακούσουμε και να καταγράψουμε τις ιστορίες των ανθρώπων που βιώνουν αυτη την επισφάλεια.Να συλλέξουμε και να παρουσιάσουμε τα δεδομένα. Να ενθαρρύνουμε δικτυώσεις και συνεργασίες. Να επεξεργαστούμε προτάσεις πολιτικής.
Για τα παραπάνω θέλουμε να συνεργαστούμε με το ερευνητικό δυναμικό, τα κινήματα πόλης, με την τοπική αυτοδιοίκηση και όσους/ες χαράσσουν δημόσια πολιτική, όχι απλά για να κατανοήσουμε την κατάσταση, αλλά για να την αλλάξουμε.

-GenZ – Voice On

Ως Generation Z ορίζουμε τη γενιά που ακολουθεί χρονικά τους Millennials και στην οποία εντάσσονται όλα τα άτομα που γεννήθηκαν από τα μέσα με τέλη της δεκαετίας του ‘90 μέχρι και τις αρχές του 2010.

Τα τελευταία χρόνια η Gen Z άρχισε να προσελκύει το ενδιαφέρον ερευνητών και ερευνητριών, δημοσιογράφων και αναλυτών/ριών. Περιγράφεται συχνά, αναμεσα σε άλλα, ως μία γενιά αγχωμένη, καταθλιπτική, εμμονική με τις εξετάσεις, προοδευτική, με ευαισθησία στα έμφυλα ζητήματα, πρωτοπόρα στο κίνημα της κλιματικής δικαιοσύνης. Η γενιά που θεωρείται ότι πιθανά να φέρει την κοινωνική αλλαγή.
Ως Eteron, φιλοδοξούμε να ανοίξουμε το «μαύρο κουτί» και να εξερευνήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά της Gen Z στην Ελλάδα.

Ποιες είναι οι τάσεις, στάσεις και αντιλήψεις των νέων από 17-25 χρονών γύρω από επίκαιρα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα;

Με ποιον τρόπο ενημερώνονται, μοιράζονται και παράγουν περιεχόμενο και ειδήσεις;
Ποιος είναι ο ρόλος των social media στην έκφραση, στην επικοινωνία και στη διαμόρφωση της άποψής τους;

Και φυσικά, να ακούσουμε τις ιστορίες τους, τις ιδέες τους, τις εμπειρίες τους, τα άγχη και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Το project “GEN Z – VOICE ON” επιδιώκουμε να έχει χαρακτήρα συμμετοχικό και διαδραστικό, με την ίδια την Gen Z στο κέντρο των πρωτοβουλιών που θα διοργανωθούν. Στόχος μας είναι να αμφισβητήσουμε γενικευτικούς και υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στα μέλη αυτής της γενιάς, να κατανοήσουμε τα χαρακτηριστικά και τις αντιλήψεις τους, να ενδυναμώσουμε τις φωνές τους και να συμβάλλουμε ώστε να συνδεθούν με τις φωνές συνομηλίκων τους από όλο τον κόσμο.

-Οικονομική Δικαιοσύνη – Αναζητώντας ένα νέο παράδειγμα

Η μεγάλη οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας έχει αποτελέσει την αφορμή για να ανοίξει η συζήτηση σχετικά με τους στόχους, τις προτεραιότητες και τα εργαλεία της οικονομικής πολιτικής. Η πανδημία ενίσχυσε την ανάγκη για τη συζήτηση αυτή, αμφισβητώντας δόγματα και επερωτώντας μονοδρόμους.

Βρισκόμαστε λοιπόν σε μια μεταβατική περίοδο για την παγκόσμια οικονομία; Προς ποια κατεύθυνση κινούνται τα πράγματα; Το σίγουρο είναι ότι διαμορφώνεται διεθνώς ένα νέο πλαίσιο για τον δημόσιο διάλογο σχετικά με την οικονομική πολιτική, πιο ανοιχτό στις εναλλακτικές προσεγγίσεις.

Το project “Οικονομική Δικαιοσύνη: Αναζητώντας ένα νέο παράδειγμα” επιδιώκει:

Να αναλύσει τις τάσεις της παγκόσμιας και ελληνικής οικονομίας.

Να ανιχνεύει τις αντιλήψεις που διαμορφώνονται αναφορικά με την οικονομική πολιτική.

Να συμμετάσχει ενεργά στον διεθνή διάλογο για την οικονομική πολιτική, όχι μόνο μεταφέροντας στην Ελλάδα τον προβληματισμό που αναπτύσσεται στο εξωτερικό, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος στη διεθνή δημόσια συζήτηση. Να κάνει πιο γνωστή στο ευρύ κοινό την εναλλακτική οικονομική σκέψη. Να συμβάλει στον διάλογο για την ανάδειξη ενός νέου παραδείγματος οικονομικής δικαιοσύνης.

Στο πλαίσιο του project, το Eteron φιλοδοξεί:

Να παραγάγει πρωτογενώς γνώση για ζητήματα οικονομικής πολιτικής.

Να αναπλαισιώσει το δημόσιο διάλογο για την οικονομία, θέτοντας υπό ερώτηση όσα θεωρούνται αυτονόητα, αμφισβητώντας τις υφιστάμενες προτεραιότητες κι επανανοηματοδοτώντας βασικές έννοιες αναφοράς.

Να διαμορφώσει έναν χώρο διαλόγου για την εναλλακτική οικονομική σκέψη. Να δώσει βήμα στο ερευνητικό δυναμικό για να παρουσιάσει τη δουλειά τους. Να εκλαϊκεύσει τις οικονομικές θεωρίες, δίνοντας στους μη ειδικούς πολίτες εργαλεία κατανόησης της πραγματικότητας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις