Ακίνητα: Ηλεκτρονικές γονικές παροχές και δωρεές με e-δηλώσεις – Η διαδικασία και τα σημεία “κλειδιά”

Ηλεκτρονικά, από απόσταση και χωρίς ουρές, μπορούν από σήμερα οι φορολογούμενοι να προβαίνουν σε γονικές παροχές και δωρεές κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων καθώς οι δηλώσεις θα υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας «myProperty» της ΑΑΔΕ. Μάλιστα, από τις 20 Δεκεμβρίου, οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται υποχρεωτικά ψηφιακά, ενώ σε ό,τι αφορά δηλώσεις, που έχουν υποβληθεί στις αρμόδιες ΔΟΥ σε έντυπη μορφή, εξακολουθούν να ισχύουν και διεκπεραιώνονται κανονικά, εκτός αν οι συμβαλλόμενοι τις ανακαλέσουν.

Μέσα, πλέον, από τις ηλεκτρονικές διαδικασίες, γίνεται αυτόματα ο έλεγχος της δήλωσης και προσδιορίζεται το αναλογούν ποσό του φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι στην περίπτωση μεταβίβασης περιουσίας η αξία της οποίας υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια.

Έλεγχοι

Παράλληλα με την αυτοματοποίηση της διαδικασίας ξεκινά και μια διαδικασία ελέγχων γονικών δωρεών, που ήδη έχουν γίνει σε αυτό το διάστημα που καταγράφηκε μεγάλη «κίνηση» σε συμβολαιογραφικά γραφεία, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τηρήθηκαν διαδικασίες και καλύπτονται και τα σχετικά «πόθεν έσχες». Ουσιαστικά θα γίνουν διασταυρώσεις ώστε να εντοπιστούν μεταφορές χρημάτων εκτός τραπεζικού συστήματος.

Τι προβλέπεται

Αναλυτικά με το νέο καθεστώς, όπως έχει αποτυπωθεί σε σχετική Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

1. Οι αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής, για τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου δωρεάς ή γονικής παροχής υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής «myPROPERTY- Φορολογία Δωρεών- Γονικών Παροχών» της Α.Α.Δ.Ε., εφόσον η φορολογική υποχρέωση γεννιέται μετά την έναρξη της ηλεκτρονικής εφαρμογής και αφορούν: α) ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων (Α.Π.Α.Α.), β) κινητά περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους (ενδεικτικά μετοχές, απαιτήσεις, αξίες, αυτοκίνητα, έργα τέχνης, κ.λπ.) και γ) χρηματικά ποσά. Ηλεκτρονικά επίσης υποβάλλονται και οι δηλώσεις για τη ματαίωση σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου, εφόσον οι αρχικές έχουν υποβληθεί με τον ίδιο τρόπο. Γεωτρήσεις και κατασκευές επί ακινήτων εντός Α.Π.Α.Α. (ενδεικτικά πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ.), η αξία των οποίων δεν προσδιορίζεται με τα έντυπα προσδιορισμού αξίας ακινήτων, περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική δήλωση με αγοραία αξία δηλούμενα στην κατηγορία των κινητών.

2. Ανά συμβόλαιο συντάσσεται κατά κανόνα μία δήλωση ανά ζεύγος δωρητή/δωρεοδόχου, ανεξαρτήτως του αριθμού και του είδους των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, κινητών, μετρητών). Δωρητές και δωρεοδόχοι μπορεί να είναι είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα καθώς και τα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 25 του Κώδικα. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός δωρητών ή δωρεοδόχων συντάσσονται αντίστοιχα, περισσότερες δηλώσεις ανά συμβόλαιο.

3. Πλην των ανωτέρω, δηλώσεις που αφορούν οποιαδήποτε άλλη περίπτωση επιβολής φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής για κτήση ακινήτων ή κινητών, αξιών, χρηματικών ποσών κ.λπ., για τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» στην περίπτωση Δ.Ο.Υ., η οποία έχει ενταχθεί στην εφαρμογή αυτή, είτε με τη διαδικασία που καθορίζεται στην υπό στοιχεία Α. 1137/2020 (Β’ 2423) απόφαση. Ενδεικτικά: οι εκπρόθεσμες δηλώσεις, οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις που υποβάλλονται για τη σύνταξη συμβολαίου δωρεάς αιτία θανάτου καθώς και για τη διόρθωση ή επανάληψη συμβολαίου, οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α., οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις, οι δηλώσεις με αντικείμενο χρηματικά ποσά προς τους δικαιούχους της Β’ και Γ’ κατηγορίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο χρηματικά ποσά προς δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, όταν ο φόρος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), δηλώσεις δωρεάς ακινήτου σε εκτέλεση προσυμφώνου με αυτοσύμβαση και γενικότερα δηλώσεις που υποβάλλονται μονομερώς από το δωρεοδόχο. Σε έντυπη μορφή υποβάλλονται επίσης οι δηλώσεις δωρεάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται στον ψιλό κύριο που έχει ήδη υπαχθεί σε φόρο για την ψιλή κυριότητα και αποκτά και την επικαρπία, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας (δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 15 του Κώδικα).

4. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στη Δ.Ο.Υ. μετά από αίτηση των υπόχρεων σε δήλωση και απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της Α.Α.Δ.Ε..

5. Η δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής συμπληρώνεται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη και υποβάλλεται από τους συμβαλλομένους με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τους συμβαλλομένους συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από αυτούς. Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης γονικής παροχής έχει για το δικαιούχο τέκνο τις συνέπειες της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.

6. Κατά την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής συμπληρώνονται όλα τα σχετικά προβλεπόμενα πεδία. Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται από το συμβολαιογράφο τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα σχετικά έντυπα. Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις, αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές, εφόσον υπάρχουν, και συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά.

7. Με την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής εκδίδεται αμέσως η πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, η οποία κοινοποιείται στον υπόχρεο σε φόρο. Μετά τη σύνταξη του μεταβιβαστικού συμβολαίου ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτού και να το επισυνάψει στην ηλεκτρονική εφαρμογή εντός 15 εργάσιμων ημερών. Εάν ο φόρος είναι καταβλητέος σε δόσεις και καταβληθεί ολόκληρος μέσα στην προθεσμία της πρώτης διμηνιαίας δόσης, παρέχεται έκπτωση κατά ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%).

Σε περίπτωση υποβολής δήλωσης για τη ματαίωση σύνταξης συμβολαίου εκδίδεται άμεσα ατομικό φύλλο έκπτωσης (Α.Φ.ΕΚ.).

8. Για τις δηλώσεις φόρου δωρεών/γονικών παροχών, είτε υποβάλλονται ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή, αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της Δ.Ο.Υ. της φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου σε φόρο δωρεοδόχου/τέκνου. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος/τέκνο είναι κάτοικος εξωτερικού, αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής. Στην περίπτωση που ο δωρεοδόχος είναι νομικό πρόσωπο και η Δ.Ο.Υ. εισοδήματός του είναι η Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε., αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της Δ.Ο.Υ. στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται η έδρα του νομικού προσώπου και έχει αρμοδιότητα σε θέματα φορολογίας δωρεών/γονικών παροχών ή της Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής κατά περίπτωση.

9. Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή αυτής. Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός 5 εργάσιμων ημερών, με τη διαδικασία που προβλέπεται.

10. Η συνημμένη πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται σε κάθε περίπτωση υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής είτε αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή.

11. Από την 13η Δεκεμβρίου 2021 η υποβολή των δηλώσεων φόρου δωρεάς/γονικής παροχής γίνεται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής. Από την 20ή Δεκεμβρίου 2021 η υποβολή των δηλώσεων φόρου δωρεάς/γονικής παροχής γίνεται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής. Δηλώσεις που έχουν υποβληθεί στις Δ.Ο.Υ. μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας σε έντυπη μορφή, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί η πράξη προσδιορισμού του φόρου και δεν έχει συνταχθεί το οικείο συμβολαιογραφικό έγγραφο, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή τους μέσω της εφαρμογής myPROPERTY. Εφόσον οι συμβαλλόμενοι επιθυμούν να τις υποβάλουν μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, τότε υποχρεούνται να ανακαλέσουν τις χειρόγραφες δηλώσεις.

Τα νέα αφορολόγητα όρια

Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Οκτωβρίου 2021 ισχύει νέο αφορολόγητο 800.000 ευρώ για γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων, χρηματικών ποσών, μετοχών, ομολόγων και εταιρικών μεριδίων. Το νέο αφορολόγητο όριο ισχύει ανά γονέα και ανά παιδί ή εγγόνι, και άρα π.χ. για μια τριμελή οικογένεια ο πατέρας θα μπορεί να μεταβιβάσει ακίνητο αξίας έως 800.000 ευρώ στο παιδί χωρίς την καταβολή φόρου ενώ το ίδιο μπορεί να κάνει και η μητέρα για δικό της ακίνητο και έτσι το αφορολόγητο όριο στη συγκεκριμένη περίπτωση ανέρχεται σε 1.600.000 ευρώ .

Εφόσον η αξία των γονικών δωρεών ή παροχών υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10% στο υπερβάλλον ποσό. Έτσι για αξία 900.000 ευρώ ο φόρος ανέρχεται σε 10.000 ευρώ (100.000Χ10%). Σημειώνεται ότι η προηγούμενη κλίμακα γονικών παροχών, δωρεών, κληρονομιών για συγγενείς πρώτου βαθμού προέβλεπε αφορολόγητο 150.000 ευρώ και στη συνέχεια φόρο με συντελεστή 1% για τα επόμενα 150.000 ευρώ, 5% για το τμήμα από 300.000 έως 600.000 ευρώ και 10% για αξία άνω των 600.000 ευρώ.

Το “πόθεν έσχες”

Ωστόσο όσοι επιλέξουν να προβούν σε γονικές παροχές η δωρεές θα πρέπει να καλύπτουν το «πόθεν έσχες», διαφορετικά θα κληθούν να πληρώσουν πρόσθετο φόρο. Δηλαδή, θα πρέπει να αποδείξουν στην εφορία τον νόμιμο τρόπο απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων που δίνουν στα παιδιά τους Επίσης τα παιδιά με τα νέα περιουσιακά κριτήρια που αποκτούν θα πρέπει να καλύπτουν τα τεκμήρια διαβίωσης, καθώς π.χ. τα τα τετραγωνικά της κατοικίας λειτουργούν ως ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα.

Σημεία “κλειδιά”

Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη χρήση της δωρεάς, μπορούν να καλυφθούν τα «πόθεν έσχες» των παιδιών για μελλοντικές δαπάνες για αγορές περιουσιακών στοιχείων.

Επίσης η ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, ακόμη και αν οι οφειλές αυτές έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οι οποίες εξυπηρετούνται κανονικά, δεν επιτρέπει την λήψη φορολογικής ενημερότητας, πράγμα που ουσιαστικά «μπλοκάρει» τις διαδικασίες των μεταβιβάσεων. Η μόνη λύση για αυτούς τους φορολογούμενους είναι η διασφάλιση των οφειλών με το να βάλουν σε υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους.

Συνωστισμός αιτήσεων

Στο μεταξύ, κι εν αναμονή της «λελογισμένης» παράτασης που έχει ανακοινώσει το Υπ. Οικονομικών, στα συμβολαιογραφικά γραφεία επικρατεί συνωστισμός καθώς οι ενδιαφερόμενοι τρέχουν για να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να ολοκληρώσουν τη σύνταξη των συμβολαίων μεταβίβασης, πριν οι ισχύσουν οι νέες αντικειμενικές αξίες, που σε πολλές περιπτώσεις είναι αυξημένες έως και 250%. Είναι ενδεικτικό ότι στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ έχουν φτάσει να υποβάλλονται σε καθημερινή βάση πάνω από 1.000 δηλώσεις φόρου.

Έτσι, π.χ. για την αγορά διαμερίσματος 100 τετραγωνικών στο Χαλάνδρι όπου η τιμή ζώνης είναι σήμερα 1.250 ευρώ και αυξάνεται σε 1.700 ευρώ ο φόρος μεταβίβασης από 3.750 ευρώ που είναι σήμερα, εκτοξεύεται στα 5.100 ευρώ , δηλαδή ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλλει επιπλέον 1.350 ευρώ η 36%.

Οι μεγαλύτερες, πάντως, αυξήσεις καταγράφονται σε όσα ακίνητα ήταν εκτός αντικειμενικού συστήματος και πλέον μπαίνουν σε αυτό.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις