Ακρίβεια – Τρόφιμα: Η δύσκολη εξίσωση τιμών και ελλείψεων – Μετά το λάδι, το πορτοκάλι

Στις 10 Νοεμβρίου ανακοινώνει η ΕΛΣΤΑΤ τα στοιχεία για την πορεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον Οκτώβριο με τα μηνύματα για νέο ανοδικό κύκλο των τιμών σε τρόφιμα και βασικά είδη να είναι ηχηρά. Κάτι βέβαια, που εντείνει την “αγωνία’ της κυβέρνησης για τα “πολιτικά” απόνερα του ζέοντος ζητήματος της ακρίβειας, που εξελίσσεται σε βασική “νάρκη” για την πορεία της.

Είναι ενδεικτικό ότι με βάση  δημοσκόπηση της ALCO, που παρουσιάστηκε στο κεντρικό δελτίο του Alpha καταγράφεται μεγάλη απαισιοδοξία των πολιτών για την πορεία των τιμών, με πάνω από επτά στους δέκα να δηλώνουν ότι έχουν ήδη αναγκαστεί να περιορίσουν «πολύ ή αρκετά» τις αγορές βασικών αγαθών, όπως και ότι σε ποσοστό 67% σχεδιάζουν να περιορίσουν τη θέρμανση κατά τους χειμερινούς μήνες.

Συγκεκριμένα, σε περικοπές ακόμα και σε βασικά είδη δηλώνουν ότι έχουν προχωρήσει το 73% των ερωτηθέντων, ενώ ένα 67% αναφέρει ότι σχεδιάζει να περιορίσει τη θέρμανση τους χειμερινούς μήνες. Οι καταναλωτές δηλώνουν δύσπιστοι στις κυβερνητικές εκτιμήσεις για μείωση των τιμών, ενώ σε ποσοστό σχεδόν 80% εκφράζουν την εκτίμηση ότι τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση θα βοηθήσουν ελάχιστα ή καθόλου.

Την ίδια ώρα ηχηρά είναι τα μηνύματα ανθρώπων της αγοράς για το τι θα γίνει σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα σε σε σχέση με τις τιμές και την ασφάλεια εφοδιασμού. Η επάρκεια τροφίμων θα είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση, συνέχεια του πληθωρισμού, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Σπύρος  Θεοδωρόπουλο, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βespoke σε πάνελ συζήτησης με θέμα “Αγορά και ασύμμετρες απειλές”, στο πλαίσιο του συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών “Η Ελλάδα Μετά”.

Ήδη όπως είπε έχουμε τα πρώτα σημάδια μέσα από τις υπερβολικές αυξήσεις των τιμών στα αγαθά της γεωργίας, αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή».  Εξήγησε πως αυτό σημαίνει ότι “σταδιακά περνάμε στο δεύτερο στάδιο, όπου από τις υψηλές τιμές θα περάσουμε στην έλλειψη αγαθών.  Το πρώτο προϊόν το οποίο θα μας λείψει το επόμενο δωδεκάμηνο είναι τα πορτοκάλια. Όπως εξήγησε, ο μεγαλύτερος πορτοκαλεώνας στη Νότιο Αμερική έχει καεί και αυτή τη στιγμή αν κάποιος θέλει να αγοράσει χυμό δεν μπορεί να βρει.  Οι τιμές των πορτοκαλιών για παράδειγμα στη Βραζιλία έχουν αυξηθεί στα 6,5 ευρώ από 2,5 ευρώ το κιλό αλλά όσο υψηλές τιμές και να προσφέρουμε στους προμηθευτές δεν έχουν προϊόν να παραδώσουν, συμπλήρωσε.  Στην ίδια λογική αλλά μικρότερης έκτασης είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται και στην αγορά του ελαιολάδου, είπε ο κ. Θεοδωρόπουλος και εκτίμησε ότι «αστυνομικά και αγορανομικά μέτρα δεν θα λύσουν το πρόβλημα”.   Αντίθετα, λύσεις, όπως είπε, μπορεί να δώσει η τεχνολογία με τα θερμοκήπια και την προστατευόμενη γεωργική παραγωγή.

Προκλήσεις για τις επιχειρήσεις και μισθοί

Για τις επιχειρήσεις τόνισε πως “βρίσκονται σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Εκτός από την κλιματική αλλαγή, υπάρχει γεωπολιτική αστάθεια, άνοδος των επιτοκίων που κτυπάει τις επιχειρήσεις και στην Ευρώπη δεν έχουμε και αρκετούς ανθρώπους να υποστηρίξουμε την παραγωγή μας” είπε. Ο κ. Θεοδωρόπουλος σημείωσε ότι από τις παθογένειες του παρελθόντος διορθώθηκαν λίγες και υπογράμμισε πως «έχουμε ξεκινήσει πάλι τις κακές συνήθειες του παρελθόντος. Έχουμε αρχίσει να δημιουργούμε τις ίδιες λογικές και νοοτροπίες που μας οδήγησαν στο 2010»  Τέλος για τους μισθούς είπε ότι «κακά τα ψέματα, πρέπει να ανέβουν. Αλλά οι μισθοί δεν πρέπει να ανεβαίνουν άσχετα με την παραγωγικότητα πρέπει να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και τους μισθούς. Πρέπει να περάσουμε σε νέες μορφές οικονομίας με προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας” σημείωσε.

Πού ποντάρει η κυβέρνηση

Στο μεταξύ η κυβέρνηση επιχειρεί να διαμορφώσει ένα πιο θετικό κλίμα για τους καταναλωτές στην αγορά αναδεικνύοντας την πρωτοβουλία για τη “Μόνιμη μείωση τιμής”, όπου Ήδη τους 629 έφτασαν οι κωδικοί προϊόντων που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, αν και βέβαια, έδτω κι αν κάποιοι από αυτπύς είναι ταχυκίνητοι, αποτελούν μικρό ποσοστό στον “ωκεανό” των 74.000 και πλέον σταθερών κωδικών που κυκλοφορούν στα ράφια. Και βέβαια οι μειώσεις έρχονται σε συνέχεια μεγάλων αυξήσεων εδώ και δυο χρόνια.

Πάντως, η κυβέρνηση εντείνει την πίεση στις εταρείες, καθώς, βλέπει ότι δεν υπάρχει καισταθερών  μεγάλο περιθώριο ανοχής των πολιτών έναντι της ίδιας, λόγω της ακρίβειας. Έτσι, χθες, ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας συναντήθηκε με τους εκπροσώπους των πολυεθνικών στις οποίες επιβλήθηκε πρόστιμο για υπέρβαση του μέγιστου περιθωρίου κέρδους που επιτρέπεται για προϊόντα που είναι βασικά για την ανθρώπινη διαβίωση.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης κατά την συνάντηση πραγματοποιήθηκαν γόνιμες συζητήσεις με τους εκπροσώπους των δύο πολυεθνικών εταιρειών καθώς έγινε διάλογος με σκοπό την καλύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού.

Στο μεταξύ συνεχίζεται ο έλεγχος σε άλλες 5 πολυεθνικές επιχειρήσεις, όπου σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν μπει στο “μικροσκόπιο” ποσοστά κέρδους για μαι σειρά από κωδικούς. Δεν αποκλείεται, δε, να επιβληθούν πρόστιμα μέχρι τέλους της εβδομάδας σε τρεις από αυτές τις επιχειρήσεις. Η μια από αυτές είναι στο χώρο των τροφίμων και οι άλλες δυο  στα είδη σπιτιού και προσωπικής υγιεινής.

Οι έλεγχοι για αισχροκέρδεια

Όλα τα πρόστιμα τα οποία έχουν μπει μέχρι στιγμής σε εταιρίες, είτε για πλασματικές εκπτώσεις, είτε για αθέμιτη κερδοφορία, στη συντριπτική τους πλειονότητα εισπράττονται, σημείωσε από την πλευρά του, χθες,  στην ΕΡΤ,  ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή Σωτήρης Αναγνωστόπουλος. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσίας, προβλέπεται χρονικό περιθώριο 60 ημερών, εάν θέλουν, οι εταιρείες να προσφύγουν στα δικαστήρια.

Ο γενικός γραμματέας ανέφερε ότι ο τελευταίος έλεγχος, αυτός ο οποίος απέδωσε και τα πρόστιμα των 2 εκατ. ευρώ στις δύο πολυεθνικές για αθέμιτη κερδοφορία έγινε τους τελευταίους μήνες από το καλοκαίρι μέχρι και το Σεπτέμβριο.

Ωστόσο, συνέχισε, οι έλεγχοι συνεχίζονται και είναι καθημερινοί και συνεχείς σε όλα τα σημεία της αγοράς. Δεν είναι μόνο στις πολυεθνικές επιχειρήσεις, είναι στις επιχειρήσεις λιανικής, στις εμπορικές επιχειρήσεις, σε άλλες παραγωγικές επιχειρήσεις, παντού.

Ο κ. Αναγνωστόπουλος ανέφερε ότι αυτές τις ημέρες ελέγχονται 5 πολυεθνικές επιχειρήσεις αλλά ταυτόχρονα ελέγχονται και μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις ενώ είναι στο μικροσκόπιο και οι επιχειρήσεις λιανικής πώλησης.

Πρόκειται για ενδελεχή έλεγχο, συνέχισε ο γενικός γραμματέας, και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εξηγήσουν για ποιο λόγο έχουν προβεί σε ανατιμήσεις, και αν αυτό αποδειχτεί επαρκές, δεν θα δεχτούν πρόστιμο, αλλά αν δεν αποδειχθεί επαρκές θα επιβληθούν αυστηρά πρόστιμα.

Ιδιαίτερα για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις όμως, όπως είπε, υπήρξαν κάποια στοιχεία τα οποία δημιούργησαν απορίες στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, με αποτέλεσμα να γίνει ενδελεχής έλεγχος σε όλους του κωδικούς τους.
Εκεί βρέθηκαν κάποιες παρατυπίες που οδήγησαν στην επιβολή προστίμων, επειδή υπήρξε υπέρβαση του μέγιστου περιθωρίου κέρδους που επιτρέπεται για τα προϊόντα που είναι βασικά για την ανθρώπινη διαβίωση.