“Καμπανάκι” Κομισιόν για στεγαστικό και το “μοντέλο Ίμπιζα” στις τουριστικές περιοχές

Στο ζήτημα της στέγης εστιάζει η Κομισιόν στο κείμενο αξιολόγησης (Ευρωπαϊκό Εξάμηνο) κρούοντας το σχετικό “καμπανάκι” κινδύνου. Όλα αυτά ένα 24ωρο μετά τις ανακοινώσεις της υπουργού Οικογένειας Δόμνας Μιχαηλίδου για τη νέα πλατφόρμα ενοποιημένης πληροφόρησης για τα προγράμματα στέγης αλλά και τις ανακοινώσεις για εκκίνηση των προγραμμάτων κοινωνικής αντιπαροχής.

Συγκεκριμένα, λίγες μέρες μετά την ΤτΕ που φωτογράφισε συνέχιση της ανόδου των τιμών των ακινήτων, κατά το πρώτο τρίμηνο φέτος, κατά 6,8%, η Κομισιόν αναφέρει ότι οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 9,3 % ετησίως την περίοδο 2020-2024 (σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ 4,9 %) και εκτιμάται ότι είναι υπερτιμημένες κατά περίπου 20%.

Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι οι αυξήσεις των τιμών των κατοικιών έχουν οδηγήσει σε επιδείνωση της οικονομικής προσιτότητας της στέγασης. Η Κομισιόν, βέβαια, παρατηρεί ότι η επιτάχυνση της κατασκευαστικής δραστηριότητας, μπορεί να επιβραδύνει την αύξηση των τιμών των κατοικιών τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο η ισχυρή αύξηση των τιμών των κατοικιών έχει επίσης προκαλέσει αυξήσεις των ενοικίων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η οικονομικά προσιτή στέγαση εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση.

Να σημειωθεί ότι, οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά περίπου 50% από το 2015 σε ονομαστικούς όρους. Έχουν αυξηθεί σημαντικά πρόσφατα (+7,6% το 2021, +11,9% το 2022, +13,9% το 2023), συμπεριλαμβανομένου του 2024 (+8,7% το 2024) και εκτιμάται ότι είναι υπερτιμημένες  κατά περίπου 20%!

Όπως αναφέρει, δε, η Κομισιόν, η αύξηση των τιμών των κατοικιών οφείλεται τόσο στην αναζωογόνηση της εγχώριας και ξένης ζήτησης, όσο και στην περιορισμένη προσφορά λόγω της πολυετούς υποτονικής κατασκευαστικής επένδυσης. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης οικονομικής κρίσης, τα μειωμένα εισοδήματα και τα υψηλά επιτόκια ενυπόθηκων δανείων είχαν παρεμποδίσει, όπως αναφέρει, έντονα την πρόσβαση σε επαρκή στέγαση, με αποτέλεσμα σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού να επιβαρύνεται υπερβολικά από το κόστος στέγασης, εν μέσω της παραπαίουσας κατασκευής κατοικιών.

Όπως σημειώνει, η εξομάλυνση της αύξησης των μισθών και των επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων κατά την περίοδο 2015-2024 αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση των τιμών των κατοικιών κατά 64%, εν μέσω της αναζωογόνησης της ζήτησης από το εξωτερικό για εξοχικές κατοικίες.

Ενώ οι οικοδομικές άδειες για νέες κατοικίες έχουν ανακάμψει κάπως από το χαμηλότερό τους σημείο, το 2013-2017, οι ολοκληρώσεις νέων κατοικιών παραμένουν μεταξύ των χαμηλότερων κατά κεφαλήν στην ΕΕ και έχουν αργήσει να ανταποκριθούν στην αναζωογονημένη δυναμική των τιμών.

Πρόταση Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου

Στο φόντο αυτό, μιλώντας σε πάνελ, κατά το 6ο Περιφερειακό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) που πραγματοποιήθηκε, στις 4 Ιουνίου στη Σαντορίνη, ο πρόεδρος της ΤΕΜΕΣ ΑΕ (Costa Navarino) Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος αναφερόμενος σε μια όψη των ζητημάτων που αφορούν τον τουρισμό και τη βιωσιμότητα του προϊόντος, αλλά άπτονται και μιας πτυχής του στεγαστικού, που έχει να κάνει με τη διαθεσιμότητα κατοικιών σε δασκάλους, γιατρούς, αστυνομικούς, δημόσιους λειτουργούς κτλ, ζήτησε να ανοίξει ένας διάλογος με καινοτόμες ιδέες και συζήτηση για πλαίσιο που θα δώσει πνοή σε δημιουργικές κινήσεις στην αγορά. 

Στο πλαίσιο αυτό έθεσε προς συζήτηση μια ενδεχόμενη “απόσυρση” ξενοδοχειακών κλινών πεπαλαιωμένων κτιρίων και την μετασκευή τους σε κτίρια κατοικιών για δημόσιους λειτουργούς ή εργαζόμενους, με παράλληλη εκχώρηση δυνατότητας στους ξενοδόχους που δίνουν τα καταλύματά τους αυτά ευκαιριών για επένδυση σε μονάδες, αναβαθμισμένης κατηγορίας αλλά λιγότερων κλινών.

«Είναι το μοντέλο που ακολούθησε η Ίμπιζα και από προορισμό φτηνό, εξελίχθηκε σε προορισμό πρώτης γραμμής».