Πώς το ΤΧΣ θα πουλήσει τις μετοχές των τραπεζών μέχρι το 2025

Με βασικό εργαλείο αποεπένδυσης τη διάθεση πακέτου σε συγκεκριμένο επενδυτή ή ομάδα επενδυτών μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ή δημόσιας εξαγοράς (ιδιωτική συναλλαγή), θα επιχειρήσεις το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να ολοκληρώσει, μέχρι το 2025, την στρατηγική αποεπένδυσης του από τις συστιμικές τράπεζες.

Σύμφωνα με την στρατηγική αποεπένδυσης που έδωσε χθες βράδυ στη δημοσιότητα η διοίκηση του ΤΧΣ, το τελευταίο δύναται να προχωρά σε διάθεση ποσοστών σε τράπεζες ίσο ή μεγαλύτερο του 5%, μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ή δημόσιας εξαγοράς. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση διάθεσης του 1,4% της Eurobank, που κατέχει το ΤΧΣ καθώς παρ’ ότι το ποσοστό υπολείπεται του 5%, αφορά στο σύνολο της συμμετοχής του.

Σε αυτή την κατεύθυνση οι διοικήσεις των τραπεζών έχουν ήδη κινητοποιηθεί, προκειμένου να βρουν επενδυτές ή «έξυπνες» λύσεις, ώστε να δρομολογηθεί σοβαρή μείωση του ποσοστού του ΤΧΣ, είτε η αποεπένδυσή του.

Όπως έχει γράψει ήδη το news247.gr ήδη καταγράφεται αναιμικό ενδιαφέρον τόσο από το Public Investment Fund (PIF) of Saudi Arabia για το ως 20% της Εθνικής Τράπεζας, όσο και την ION Investments για το 18% της Τράεπζας Πειραιώς το οποίο ωστόσο αποτελεί αυτόκλητες προσφορές, που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ιδιωτική συναλλαγή. Αντίστοιχες προσφορές αναμένει η αγορά και για τα ποσοστά, που διατηρεί το ΤΧΣ σε Alpha (9%) και Eurobank (1,4%).

Οι πρώτες αντιδράσεις

Ωστόσο η τραπεζική κοινότητα υποδέχθηκε με σχετικό σκεπτικισμό χθες βράδυ την στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ από τις συστιμικές τράπεζες, καθώς τα πρώτα συμπεράσματα αναφέρουν ότι στο «βωμό» της διαφάνειας θυσιάστηκε η ταχύτητα και ευελιξία της διαδικασίας ενώ οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα πρέπει να προσέλθουν στο τραπέζι τις διαπραγμάτευσης διατεθειμένοι να υποβάλλουν προσφορές υψηλότερες (premium) έναντι της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής.

Συγκεκριμένα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι η διαδικασία για ιδιωτικές συναλλαγές θα πρέπει, για λόγους ανταγωνιστικότητας και διαφάνειας, να περιλαμβάνει διαγωνιστική διαδικασία, είτε στην αρχή, είτε στο τέλος της συναλλαγής. Παράλληλα η δημοσιοποίηση βασικών όρων της κατ’ αρχήν συμφωνίας μεταξύ του επενδυτή, που υπέβαλε την αυτόκλητη προσφορά και του ΤΧΣ, προκειμένου να ξεκινήσει διαγωνιστική διαδικασία, λειτουργεί αποτρεπτικά για τον επενδυτή που υποβάλει την πρώτη πρόταση.

Την ίδια στιγμή για να ξεκινήσει η διαδικασία ιδιωτικής συναλλαγής, μετά από αυτόκλητη προσφορά θα πρέπει ο δυνητικός επενδυτής να καταβάλλει αντίτιμο υψηλότερο της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής, ενώ το το Δ.Σ. του Ταμείου θα πρέπει να διαπιστώσει ότι πληρούνται όλες οι προαπαιτούμενες συνθήκες και δεν υπάρχουν στοιχεία, που το οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο δυνητικός επενδυτής ενδέχεται να μην μπορεί να ολοκληρώσει τη συναλλαγή, είτε λόγω μη πλήρωσης εγκρίσεων καταλληλόλητας (fit&proper) από πλευράς επόπτη, είτε επειδή δεν έχει παράσχει επαρκή στοιχεία χρηματοδότησης του τιμήματος.

Η διάθεση των πακέτων των μετοχών

Το Ταμείο θα εξετάσει, κατ’ αρχήν, αυτόκλητες (unsolicited) προσφορές για μερίδια που υπερβαίνουν το 5% των υφιστάμενων μετοχών μιας δεδομένης Τράπεζας ή σε σχέση με τις πλήρεις συμμετοχές του σε μια δεδομένη Τράπεζα εάν κατέχει λιγότερο από το 5% των μετοχών σε κυκλοφορία.

Λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα, τη χρονική δέσμευση και το κόστος εφαρμογής της διαδικασίας για αυτόκλητες προσφορές, το Ταμείο είναι μάλλον απίθανο να εξετάσει προσφορές για μικρότερο μερίδιο, και εάν αποφασίσει κάτι τέτοιο θα σχεδιάσει μια κατάλληλη διαδικασία που θα σέβεται τις Βασικές Αρχές αποεπένδυσης.

Αφού το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εκτέλεση της συναλλαγής είναι εφικτή, το Ταμείο θα ζητήσει δύο ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις από τους χρηματοοικονομικούς του συμβούλους σχετικά με τους όρους της συναλλαγής, όπως ορίζει ο Νόμος.

Οι διαφορετικές δομές συναλλαγών μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες και οι δύο είναι διαθέσιμες στο Ταμείο:

Α. Συναλλαγή μέσω Κεφαλαιαγοράς: οι μετοχές πωλούνται απευθείας στην ανοιχτή αγορά μετοχών μέσω διαδικασίας που στοχεύει σε ευρεία διανομή σε κατά κύριο λόγο θεσμικούς επενδυτές, με την τιμή να καθορίζεται συνήθως μέσω: (i) μιας διαδικασίας bookbuilding που ενσωματώνει κάποιο βαθμό ανταγωνιστικής υποβολής προσφορών, ή (ii) μέσω του συνήθους μηχανισμού διαπραγμάτευσης στο χρηματιστήριο.

Accelerated Bookbuilding (ABB)

Στο πλαίσιο αυτού του τύπου συναλλαγής, το ΤΧΣ θα διαθέσει τις μετοχές του σε μια Τράπεζα μέσω μιας διαδικασίας ΑΒΒ στην οποία έχουν συνήθως πρόσβαση θεσμικοί επενδυτές. Η συναλλαγή θα συνίσταται σε μια εφάπαξ διάθεση σημαντικού όγκου μετοχών σε μια συγκεκριμένη ημέρα και σε τιμή που θα καθοριστεί μέσω μιας διαδικασίας κατάρτισης βιβλίου προσφορών (book building) που θα ανοίξει μετά το κλείσιμο της αγοράς και θα ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη της επόμενης ημέρας διαπραγμάτευσης.

Αυτός ο τύπος συναλλαγής συνήθως ευνοεί επενδυτές που μπορούν να ανταποκριθούν με τον πιο ευέλικτο τρόπο κατά την σύντομη διάρκεια της συναλλαγής. Αποτελεί μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο για τη διάθεση στις αγορές σημαντικού αριθμού μετοχών λόγω της ταχύτητάς της, αλλά η επιτυχία προϋποθέτει την ύπαρξη αγοράς με επαρκές βάθος και ρευστότητα.

Fully Marketed Offering (FMO)

Αυτός ο τύπος συναλλαγής αναφέρεται στην προσφορά τίτλων στην αγορά από το Ταμείο και τον σύμβουλο διάθεσης για μια περίοδο ημερών ή εβδομάδων σε ένα ευρύ φάσμα επενδυτών. Η διαδικασία εκτέλεσης απαιτεί εκτεταμένη προετοιμασία με τη μορφή της απαραίτητης τεκμηρίωσης (ενημερωτικό δελτίο), υλικού μάρκετινγκ και σχεδίου δέσμευσης επενδυτών. Μπορούν να συμμετέχουν τόσο θεσμικοί όσο και μικροεπενδυτές. Υπάρχει επίσης χρόνος για τον εντοπισμό «επενδυτών αναφοράς» που ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν ένα σημαντικό μερίδιο.

Η τιμολόγηση θα καθοριστεί μέσω μιας διαδικασίας κατάρτισης βιβλίου προσφορών. Ένα επιτυχημένο FMO θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική διασπορά των μετοχών (διεύρυνση της μετοχικής βάσης) της Τράπεζας και θεωρητικά μπορεί να εξυπηρετήσει τη διάθεση μεγαλύτερου μεριδίου σε μία μόνο συναλλαγή. Από την άλλη πλευρά, η παρατεταμένη περίοδος Υλοποίησης αυξάνει δυνητικά τον κίνδυνο σχετικά με την τιμή διάθεσης.

Trading Plan/dribble out

Στο πλαίσιο αυτού του είδους συναλλαγής, το ΤΧΣ θα ορίσει μια τράπεζα/διαμεσολαβητή για τη διάθεση μετοχών μιας τράπεζας στην αγορά σε τιμές μικρές ημερήσιες ποσότητες σε τιμή που βρίσκεται κοντά στην ισχύουσα χρηματιστηριακή τιμή, και συνήθως για μία παρατεταμένη περίοδο (εβδομάδες, μήνες) και ο πωλητής έχει την επιλογή να ορίσει μια ελάχιστη τιμή κάτω από την οποία δεν θα πωλούνται μετοχές.

Η διαδικασία εκτέλεσης απαιτεί ένα σχετικά περιορισμένο χρονοδιάγραμμα προετοιμασίας (δεν απαιτείται ενημερωτικό δελτίο), αλλά η υλοποίηση μπορεί να έχει παρατεταμένο χρονοδιάγραμμα (δυνητικά αρκετούς μήνες) ανάλογα με το μέγεθος της συναλλαγής. Το ΤΧΣ θα έχει την ευκαιρία να προσαρμόσει τις παραμέτρους της συναλλαγής ή να διακόψει το πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της περιόδου εκτέλεσης. Όλοι οι επενδυτές (συμπεριλαμβανομένων των μικροεπενδυτών·) που διαπραγματεύονται ενεργά τη μετοχή μπορούν να συμμετάσχουν, αλλά το ΤΧΣ δεν θα έχει κανέναν έλεγχο στην κατανομή των μετοχών.

Share Buy‐back by Bank

Αυτή η δομή συναλλαγών θα πρέπει να εφαρμοστεί από μια Τράπεζα. Οι εξαγορές μετοχών είναι συναλλαγές που χρησιμοποιούνται από εταιρείες προκειμένου να επιστρέψουν κεφάλαια στους μετόχους αντί να καταβάλλουν μέρισμα. Έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των μετοχών που εκδίδονται και αυξάνουν τα Κέρδη Ανά Μετοχή και γενικά οδηγούν σε αύξηση της τιμής της μετοχής εάν ο δείκτης τιμής προς κέρδη (P/E) παραμένει ίδιος.

Είναι εξαιρετικά σημαντική για τράπεζες που διαπραγματεύονται κάτω από τη λογιστική αξία. Αυτή η επιλογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με μια άλλη δομή (π.χ. ως μέρος μιας ABB, η οποία θα καθόριζε την τιμή για την εξαγορά) και το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα εξαρτάται από την ακριβή δομή που πρέπει να ακολουθηθεί.

Β. Ιδιωτική συναλλαγή: μεγάλο πακέτο μετοχών (μερίδιο 5% ή μεγαλύτερο ή το πλήρες μερίδιο εάν το ΤΧΣ κατέχει λιγότερο από 5%) πωλείται μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ή δημόσιας εξαγοράς σε επενδυτή (επενδυτές) που επιδιώκει (επιδιώκουν) να αποκτήσει (αποκτήσουν) σημαντικό μερίδιο στην Τράπεζα. Δύο προσεγγίσεις στην περίπτωση ιδιωτικών συναλλαγών που μπορεί να εφαρμόσει το Ταμείο και οι οποίες περιλαμβάνουν μια διαγωνιστική φάση (ανοικτή στην συμμετοχή όλων των «καλή τη πίστει» επενδυτών) είτε στην αρχή είτε στο τέλος της συναλλαγής.

Εάν επιτευχθεί συμφωνία για την τιμή και τους άλλους όρους για μια ιδιωτική πώληση, το Ταμείο θα υπογράψει νομικά δεσμευτικά έγγραφα με τον επενδυτή, εφόσον η τιμή είναι εύλογη (όπως αποδεικνύεται από τις δύο σχετικές ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις που θα ζητηθούν για αυτό τον σκοπό).

Η ανακοίνωση του Ταμείου

Το Ταμείο είναι απολύτως προσηλωμένο στην προσπάθεια να διαθέσει τις συμμετοχές του στις συστημικές τράπεζες πριν την εκπνοή του με τρόπο συντεταγμένο και συμβατό με την διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την εύλογη αξία τους.

Η πώληση των μετοχών σε οποιαδήποτε από τις ελληνικές συστημικές τράπεζες συνάδει πλήρως με την αποστολή του ΤΧΣ για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και αντανακλά την πρόοδο του Τραπεζικού τομέα όσον αφορά την αντιμετώπιση αδυναμιών του παρελθόντος και την επίτευξη και επαναλαμβανόμενης λειτουργικής κερδοφορίας.

Η αποεπένδυση των συμμετοχών του Ταμείου θα προσφέρει ευρύτερα οφέλη στην ελληνική οικονομία και στο δημόσιο συμφέρον, ενισχύοντας περαιτέρω τη ρευστότητα και την αποτελεσματικότητα της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και συμβάλλοντας στην παροχή περισσότερων ευκαιριών για άμεσες επενδύσεις στον ελληνικό τραπεζικό τομέα, ο οποίος αναβαθμίζεται εξασφαλίζοντας την περαιτέρω ανάπτυξη του σε καθεστώς πλήρους ιδιωτικής ιδιοκτησίας.

Το ΤΧΣ θα εντοπίσει ευκαιρίες για την υλοποίηση καλά σχεδιασμένων συναλλαγών με τον πλέον συμφέροντα τρόπο, πάντα σε συμμόρφωση με το ισχύον νομικό πλαίσιο. Θα αναλάβει ίδιες πρωτοβουλίες αλλά παράλληλα θα εξετάσει τυχόν προσεγγίσεις από επενδυτές και προτάσεις που ενδέχεται να υποβάλουν οι Τράπεζες.

Πριν αποφασίσει να επιδιώξει μια πώληση μετοχών, το ΤΧΣ θα λάβει υπόψη τις υποχρεώσεις του για την χρηματοοικονομική σταθερότητα καθώς και τη εξασφάλιση δίκαιης αξίας για τις συμμετοχές του. Σε κάθε περίπτωση, θα ακολουθήσει μια διαφανή και ανταγωνιστική διαδικασία, διατηρώντας παράλληλα την αρμόζουσα εμπιστευτικότητα.

Η Στρατηγική ορίζει σαφώς τις βασικές αρχές που εξυπηρετούνται κατά την διαδικασία αποεπένδυσης:

Σαφήνεια σκοπού στο πλαίσιο μιας σαφούς και συνοπτικής στρατηγικής που καθορίζει τις γενικές παραμέτρους για μεμονωμένες συναλλαγές.

Διαφάνεια σχετικά με τη στρατηγική μέσω της κοινοποίησης σαφών στρατηγικών στόχων στα ενδιαφερόμενα μέρη.

Υψηλά πρότυπα λειτουργίας με την τήρηση βέλτιστων πρακτικών οι οποίες είναι πλήρως συμβατές με το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο.

Διαφανής και ανταγωνιστική διαδικασία η οποία προβλέπει σε όλους τους τύπους συναλλαγών ότι οι καλή τη πίστει επενδυτές θα έχουν την βεβαιότητα ότι θα αντιμετωπιστούν με διαφανή και αμερόληπτο τρόπο. Το ΤΧΣ δεν θα ακολουθήσει διμερή διαπραγμάτευση ή συναλλαγή η οποία δεν θα περιλαμβάνει ανταγωνιστική διαδικασία, η χρονική στιγμή της οποίας θα ανακοινώνεται κατά την έναρξη της συναλλαγής.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποεπένδυσης, το ΤΧΣ θα επιδιώκει να ενισχύσει την αξία του χαρτοφυλακίου του, παρότι ο σχεδιασμός, η δομή, η διαδικασία και η εκτέλεση των επι μέρους συναλλαγών θα είναι προσαρμοσμένες στις συνθήκες της αγοράς και στις επιδόσεις των Τραπεζών.

Το ΤΧΣ δεν θα δεσμευτεί σε συγκεκριμένο χρονισμό ή αλληλουχία συναλλαγών εντός του συνολικού πλαισίου εκποίησης με ορίζοντα τριετίας, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί η εμπορική αξία του χαρτοφυλακίου του. Επιπλέον, δεν θεωρεί ότι οι μεμονωμένες συναλλαγές αποτελούν σημείο αναφοράς για τις επόμενες που θα σχεδιαστούν και θα εκτελεστούν υπό το φως των τότε επικρατουσών συνθηκών.

Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΧΣ, Ανδρέας Βερύκιος, δήλωσε: «Η αποεπένδυση αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική και πολύπλοκη διαδικασία η οποία θα υλοποιηθεί με πλήρη σεβασμό στις αρχές της διαφάνειας και αποτελεσματικότητας προς όφελος της Ελληνικής οικονομίας. Το Ταμείο θα κληθεί να πάρει αποφάσεις ζυγίζοντας την ταχύτητα με την οικονομική αποδοτικότητα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Το γεγονός ότι τα εμπλεκόμενα μέρη συμφώνησαν στην στρατηγική αποεπένδυσης, εγγυάται ότι το εγχείρημα θα υλοποιηθεί με αξιοπιστία και απαρέγκλιτη προσήλωση στο δημόσιο συμφέρον.»

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΧΣ Ηλίας Ε. Ξηρουχάκης δήλωσε: «Η δημοσιοποίηση της στρατηγικής αποεπένδυσης του ΤΧΣ, συνιστά ορόσημο σε μία μακρά πορεία μεγάλων προκλήσεων στις οποίες το Ταμείο έχει, διαχρονικά, ανταπεξέλθει επιτυχώς. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι και αισιόδοξοι καθώς παρά τις δυσκολίες της τρέχουσας συγκυρίας, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες βελτίωσαν θεαματικά τις επιδόσεις τους και κρίνονται έτοιμες να κινηθούν δυναμικά τα επόμενα χρόνια προς όφελος των μετόχων τους, του δημοσίου συμφέροντος, της περαιτέρω ανάπτυξης της εθνικής μας οικονομίας και φυσικά της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.»

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις