Τράπεζες: Μαζική στροφή των καταθετών στις Αμοιβαία Κεφάλαια

Διαστάσεις παίρνει μήνα με τον μήνα η στροφή των αποταμιευτών από τις προθεσμιακές καταθέσεις στα αμοιβαία κεφάλαια αλλά και τα σύνθετα προϊόντα ασφάλισης ζωής και επένδυσης (unit linked) που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες.

Σύμφωνα με τραπεζικέςπηγές, για το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης καταγράφηκαν εκροές από τις προθεσμιακές καταθέσεις άνω των 600 εκατ. ευρώ, κεφάλαια που κατευθύνθηκαν στα στα αμοιβαία κεφάλαια και τα unit linked.

Προφανέστατος λόγος είναι σύμφωνα με τίς ίδιες πηγές το «κυνήγι» της απόδοσης καθώς οι προθεσμιακές καταθέσεις συγκαταλέγονται πλέον στα τραπεζικά προϊόντα που προσφέρουν χαμηλές αποδόσεις.

Η τάση του τελευταίου χρόνου

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων τους τελευταίους μήνες είχε σαν αποτέλεσμα το συνολικό υπόλοιπο των προθεσμιακών καταθέσεων από τα περίπου 30 δισ. ευρώ περίπου που ήταν στο τέλος του 2022 να καταγράψει μέσα ένα χρόνο εντυπωσιακή αύξηση της τάξης των 20 δις. ευρώ περίπου και να «εκτοξευτεί» στα στα 49,5 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023.

Έκτοτε όμως παρατηρείται σαφή επενδυτική μεταστροφή με αποτέλεσμα μόλις στους τρεις πρώτους μήνες του 2024 το υπόλοιπο των προθεσμιακών καταθέσεων να είχε υποχωρήσει σχεδόν κατά 600 εκατ. ευρώ, για να διαμορφωθεί στα 48,8 δισ. ευρώ.

Ερωτηθείσες για την μεταστροφή των καταθετών το πρώτο τρίμηνο του 2024 τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι «πρόκειται για εξέλιξη που είναι συνδεδεμένη με την στρατηγική των τραπεζών να βάλουν τέλος στις αυξήσεις των επιτοκίων καταθέσεων, καθώς έχουν συγκεντρώσει μεγάλα αποθέματα ρευστότητας που σε συνδυασμό με την περιορισμένη ζήτηση για νέα δάνεια δεν δημιουργούν πίεση για προσέλκυση νέων καταθέσεων από την αγορά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων βρέθηκε στο υψηλότερο σημείο του μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 και, ενόψει της αναμενόμενης πρώτης μείωσης επιτοκίων από την ΕΚΤ, πιθανότατα τον επόμενο μήνα, συγκρατήθηκε σε ποσοστό μόλις 1,80%.

Τα νέα προϊόντα

Την ίδια στιγμή τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα αναπροσαρμόζουν και την γενικότερη στρατηγική τους στο μέτωπο των προθεσμιακών καταθέσεων καθώς το τελευταίο διάστημα προχωρούν συντονισμένα στην κατάργηση των σχετικών προϊόντων με διάρκεια πάνω από 12 μήνες, οι οποίες είχαν προσελκύσει σημαντικό ενδιαφέρον από πλευράς των αποταμιευτών καθώς πρόσφεραν αρκετά καλές αποδόσεις, που ξεπερνούσαν ακόμη και το 2%. Πλέον η νέα τάση της αγοράς θέλει αντιστροφή της καμπύλης των αποδόσεων στις νέες καταθέσεις και στα νέα προϊόντα που βγαίνουν στην αγορά η απόδοση αντί να αυξάνει όσο αυξάνει και η διάρκεια μιας κατάθεσης, θα μειώνεται. Έτσι, για παράδειγμα, η απόδοση της κατάθεσης με διάρκεια 12 μηνών θα είναι χαμηλότερη από την αντίστοιχη κατάθεση με διάρκεια έξι μηνών.

Το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, η αύξηση των προθεσμιακών καταθέσεων των νοικοκυριών ξεπέρασε το 30% και πλέον οι τράπεζες έχουν αποφασίσει να τη σταματήσουν, σε μια προσπάθεια να μην αυξηθούν οι δαπάνες τόκων και να μειωθούν τα περιθώρια επιτοκίου.

Τα στοιχεία της ΕΘΕ

Μπροστά σε αυτό το νέο σκηνικό, οι αποταμιευτές δεν φαίνεται να έμειναν με «σταυρωμένα χέρια» και αναπροσάρμοσαν την στρατηγική τους μεταφέροντας τις αποταμιεύσεις τους όλο και περισσότερο στα αμοιβαία κεφάλαια, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, τοποθετώντας το α’ τρίμηνο περίπου 3 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα, φαίνεται ότι αυξάνονται οι εισροές στα αμοιβαία κεφάλαια με αποτέλεσμα το ενεργητικό τους να βρίσκεται κοντά στα 19 δισ. ευρώ και να διαμορφώνεται στα υψηλότερα επίπεδα από τα τέλη του 2008, σε υψηλά 15 και πλέον ετών. Διαμορφώνεται συγκεκριμένα στα 18,85 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 3 δισ. ευρώ, ή κατά 19,41%, από τις αρχές του 2024 , ενώ από τον Απρίλιο του 2020 οι εισροές κεφαλαίων στα αμοιβαία κεφάλαια ξεπερνούν τα 8 δισ. ευρώ.

Την ίδια περίοδο, μεγάλες ήταν οι εισροές κεφαλαίων και στα αμοιβαία που συνδέονται με ασφαλίσεις ζωής και προσφέρονται από ασφαλιστικές εταιρείες. Τα στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών δείχνουν ότι εκτινάχθηκαν κατά 61,7% υψηλότερα από το αντίστοιχο διάστημα του 2023 τα ασφάλιστρα αυτής της κατηγορίες, και ανήλθαν στα 294 εκατ. ευρώ.