Νέες προσθήκες στον περιοδικό πίνακα

Υπήρξαν στον πραγματικό κόσμο για μόλις λίγα δευτερόλεπτα, αλλά κατάφεραν να κερδίσουν μία θέση στην αιωνιότητα της χημείας. Ο λόγος για τα δύο νέα χημικά στοιχεία που προστέθηκαν στον περιοδικό πίνακα, ανεβάζοντας των αριθμό τους σε 114.

Τα στοιχεία αναγνωρίστηκαν από μία διεθνή επιτροπή χημικών και φυσικών. Τους δόθηκαν τα προσωρινά ονόματα ”114” και ”116”. Η μόνιμη ονομασία τους θα αποφασισθεί αργότερα.

Οι επιστήμονες τα ”έφτιαξαν” μέσα στα εργαστήρια, κάνοντας πολλαπλές δοκιμές και πολυάριθμα πειράματα. Η διαδικασία πολύπλοκη, καθώς τα χημικά στοιχεία προέκυψαν από τη θραύση ατόμων άλλων στοιχείων, τα οποία συνδυάζονται και εμφανίζονται νέα.

”Τα πειράματά μας διήρκεσαν πολλές εβδομάδες. Τυπικά δημιουργούμε ένα άτομο κάθε εβδομάδα”, δηλώνει ο χημικός Ken Moody του Lawrence Livermore National Laboratory.

Σε αντίθεση με τα πιο γνωστά στοιχεία, όπως ο άνθρακας, ο χρυσός και ο κασσίτερος, τα νέα είναι βραχύβια. Το άτομο ”114” αποσυντίθεται μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, ενώ το ”116” εξαφανίζεται μέσα σε μόλις ένα κλάσμα του δευτερολέπτου.

Και τα δύο στοιχεία ανακαλύφθηκαν από τη συνεργασία επιστημόνων από το Livermore και το Ινστιτούτο Πυρηνικής Έρευνας στη Dubna, κοντά στη Μόσχα. Πιο συγκεκριμένα, προέκυψαν από τη θραύση ιόντων ασβεστίου σε άτομα πλουτωνίου και ενός άλλου στοιχείου, του κουρίου.

Η επίσημη αναγνώριση ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα, ενώ τα πειράματα πραγματοποιήθηκαν το 2004 και το 2006.

Στον περιοδικό πίνακα, ο αριθμός ενός στοιχείου αναφέρεται στον αριθμό των πρωτονίων στον πυρήνα ενός ατόμου. Επικεφαλής της λίστας είναι το υδρογόνο (H) με ένα, το Νάτριο (Na) έχει 11, ο σίδηρος (Fe) έχει 26 και ο άργυρος (Ag) έχει 47.

Κατά τα τελευταία 250 χρόνια, προστέθηκαν και νέα στοιχεία περίπου μία φορά κάθε δυόμιση χρόνια, κατά μέσο όρο, δήλωσε ο Paul Karol του Carnegie Mellon University.

Παρά τον αριθμό 116, οι νέες προσθήκες ανεβάζουν το συνολικό αριθμό των αναγνωρισμένων στοιχείων σε μόλις 114. Αυτό συμβαίνει διότι τα στοιχεία ”113” και ”115” δεν έχουν γίνει επισήμως αποδεκτά.

Τα ονόματα των νέων στοιχείων δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμα και δεν έχει δοθεί επιστημονική έγκριση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ονομασία θα έχει την κατάληξη ”ium”. Είναι πιθανό να ονομαστούν  ”flerovium”, από τον πυρηνικό φυσικό Georgy Flyorov και ”moscovium” από τη ρωσική πρωτεύουσα.

Πριν από τα δύο νέα μέλη, η πιο πρόσφατη προσθήκη στον περιοδικό πίνακα ήρθε πριν από δύο χρόνια, με το στοιχείο ”112” που ονομάστηκε ”copernicium” προς τιμήν του αστρονόμου Νικόλαου Κοπέρνικου.