Νάντια Γιαννακοπούλου: Eλλάδα – Τουρκία, δύο χωρες, δύο εντελώς διαφορετικές φιλοσοφίες

Οι διαφορές μας με την Τουρκία δεν είναι σημερινές. Η Τουρκία για μισό αιώνα περίπου σταθερά αμφισβητεί Διεθνείς Συνθήκες, προωθεί στην πράξη με μεθόδους και πρακτικές διεκδικήσεις που αντίκεινται στις θεμελιώδεις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, προκαλεί, απειλεί με πόλεμο, παραβιάζει τον εναέριο χώρο και επιχειρεί προκλητικές παρουσίες για έρευνες σε θαλάσσιες ζώνες.

Την τελευταία δεκαετία ζούμε μια νέο-οθωμανική έκρηξη διαθέτοντας ένα αυταρχικό ηγέτη που έχει οδηγήσει σε διαρκή ένταση. Τα γεγονότα του Έβρου αλλά και όσα συνέβαιναν το Καλοκαίρι πέρυσι στο Αιγαίο, όπως και η προκλητική ρητορική μας έφτασαν συχνά κοντά σε θερμό ή και πολεμικό επεισόδιο. Άρα αναφερόμαστε σε μια ένταση που δεν είναι περιστασιακή ή στιγμιαία, αλλά σταθερή στρατηγική που οδηγεί συχνά σε φάσεις παροξυσμού.

Η Τουρκία ήθελε και θέλει να διαδραματίσει ρόλο Περιφερειακής Δύναμης και γι’ αυτό έχει διαμορφώσει αναθεωρητική στρατηγική σ’ όλα τα σύνορά της. Ο σχεδιασμός του  με  οικονομικές, στρατιωτικές και θρησκευτικού τύπου κινήσεις στον αραβικό κόσμο, στην Αφρική, στα Βαλκάνια και την Μέση Ανατολή απαιτούν συνεχή παρακολούθηση, καίριες κινήσεις εκ μέρους μας που να ακυρώνουν όλα τα τετελεσμένα που επιδιώκει να δημιουργήσει.

Βρισκόμαστε πια σε μια νέα φάση όπου ο κ. Ερντογάν δεν αισθάνεται και ιδιαίτερα άνετα. Μετά την έκρηξη μεγαλείου, την επίδειξη πυγμής και αποσταθεροποίησης στην Ανατολική Μεσόγειο, ήρθε η ώρα του φόβου και της απομόνωσης τη στιγμή που η Τουρκία κλυδωνίζεται επιπλέον από μια βαθειά οικονομική κρίση.

 Υπάρχει πλέον ένα νέο διεθνές  σκηνικό.

• Η ήττα Τραμπ και η εκλογή Μπάιντεν τον φέρνει μπροστά σε μια Αμερική που ήδη του έχει στείλει σκληρά μηνύματα (Τον έβγαλε από το Πρόγραμμα των F-35, αναγνώρισε την γενοκτονία των Αρμενίων, έχουν τεθεί με αυστηρότητα τα προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων κα).
• Η επικείμενη αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ και η αλματώδης άνοδος των Πράσινων, τον φέρνει αντιμέτωπο με την πλήρη αβεβαιότητα για την επομένη μέρα στις γερμανο- τουρκικές και κατ’ επέκταση και στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
• Αντιμετωπίζει την επιφύλαξη και καχυποψία του αραβικού κόσμου, τόσο στις σχέσεις του με την Αίγυπτο, αλλά πλέον και με τη Σαουδική Αραβία. 

Αυτό δεν φαίνεται να εμποδίζει τον κ. Ερντογάν από την προώθηση ενός καλά οργανωμένου σχεδίου προπαγάνδας και έντασης.

Είναι φανερό ότι ο κ. Ερντογάν από την μία προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη να κάνει κινήσεις καλής θέλησης απέναντι στις Η.Π.Α, στην αποφυγή δυσάρεστων αποφάσεων από την Ε.Ε, το κλείσιμο μετώπων, αλλά και τον αποπροσανατολισμό από την άθλια κατάσταση στο εσωτερικό είτε με ένταση των χτυπημάτων κατά των Κούρδων και την Συρία, είτε μέσω της σκλήρυνσης της στάσης της στο Κυπριακό.

Η άτυπη πενταμερής στην πραγματικότητα αποτέλεσε μια πλατφόρμα όπου για πρώτη φορά τόσο ανοιχτά παρουσιάστηκε ενώπιον του Γ.Γ. του ΟΗΕ και των λοιπών εγγυητριών δυνάμεων, ένα σχέδιο διχοτόμησης του νησιού. Η Κύπρος αποτελεί κόκκινη γραμμή πίσω από την οποία η τουρκική επιθετικότητα δεν υποχωρεί και στους επόμενους μήνες ίσως υπάρξουν περαιτέρω προκλήσεις.

Ο Ιούνιος είναι ούτως ή άλλως ένας μήνας σημαντικός καθώς έως τότε η Άγκυρα και η Κομισιόν θα πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα αντικαταστήσει η δήλωση του Μαρτίου 2016 για το Προσφυγικό. Είναι το μόνο ίσως σημείο στο οποίο οι ευρωτουρκικές σχέσεις μπορεί να παρουσιάσουν κάποιο σημείο προς τα εμπρός.

Επιπλέον ως προς το θέμα της Ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, η Εθνική θέση είναι γνωστή και σαφής. Η Ελλάδα αποτελεί συνεπή και ειλικρινή υποστηρικτή της ευρωπαϊκής πορείας της γείτονος χώρας, γιατί θεωρεί ότι η Ε.Ε είναι καταλύτης για την περιφερειακή σταθερότητα και ανάπτυξη, αφού βέβαια εκπληρωθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις που έχουν τεθεί, θα είναι επωφελής για την ίδια, την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή.

Θεμελιώδης προϋπόθεση για την ένταξη είναι η έγκαιρη πλήρωση των ενταξιακών κριτηρίων μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται ο σεβασμός της αρχής καλής γειτονίας, όπως και η εκπλήρωση διεθνών και ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της όσον αφορά τον σεβασμό των μειονοτικών δικαιωμάτων και της θρησκευτικής ελευθερίας.

Έχω ωστόσο την άποψη,  ότι στην ατζέντα και της Ε.Ε και την δική μας, θα πρέπει να τεθούν πιο έντονα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μου είναι αδιανότητο για λόγους γεωστρατηγικούς και μόνο να μην τίθενται πιο επιτακτικά τα θέματα

• Της φυλάκισης χιλιάδων πολιτικών κρατούμενων και της καταστολής των πολιτικών ελευθεριών, της δίωξης πολιτικών αντιπάλων
• Της επίδοσής της να είναι κατά την επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων η δεύτερη φυλακή δημοσιογράφων
• Της ισότητας των φύλλων, των φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας που θα ενταθούν μετά την απόφαση Ερντογάν να φύγει η Τουρκία από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης
• Της συστηματικής καταστολής της ελεύθερης έκφρασης στο Διαδίκτυο.
• Της αδιάκριτης κράτησης και δίωξης δικηγόρων, δικαστών και εισαγγελέων

Αυτή είναι η  κατάσταση στα Ελληνοτουρκικά και όλα αυτά θα μας συνοδεύουν χρόνια. Η Ιστορία έφερε δύο γειτονικές χώρες να έχουν τόσο διαφορετικές επιδιώξεις και φιλοσοφίες. Δική μας επιδίωξη είναι η μετατροπή της ελληνοτουρκικής σχέσης από αντιπαραθετική σε συνεργατική. Εμείς είμαστε προσηλωμένοι στην ειρηνική επίλυση των διαφορών στην βάση του διεθνούς δικαίου. Η εξομάλυνση και βελτίωση των Ελληνοτουρκικών  σχέσεων, πέραν της σημασίας της στο διμερές επίπεδο, αποτελεί επίσης, σημαντικό παράγοντα για την σταθερότητα της Νοτιο- Ανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου.

Γι’ αυτό οφείλουμε, και αυτό κάνουμε, να ασκούμε μια πολιτική αποτροπής και όχι κατευνασμού όπως κάνουν ορισμένες χώρες και συνύπαρξης. Η αποτροπή συνίσταται σε άμεσες και συνεχείς διπλωματικές κινήσεις με αντικείμενο την έμπρακτη εκ μέρους των Διεθνών Οργανισμών καταδίκης της στάσης της Τουρκίας κατά βάση με την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της. Συνίσταται στην επιχειρησιακή ετοιμότητα και αποφασιστικότητα, όπως και υψηλό εθνικό φρόνημα με κοινωνική και πολιτική συνοχή. Η εθνική ισχύς δηλαδή η οικονομική, διπλωματική, πολιτιστική, ψυχολογική ισχύς είναι αυτές που λειτουργούν κατά κύριο λόγο αποτρεπτικά.

Η συνύπαρξη σημαίνει ένα νέο πνεύμα Ελσίνκι, μια πολιτική ανάδειξης της σύμπτωσης αμοιβαίων συμφερόντων μεταξύ των χωρών, πάντα όμως στο πλαίσιο των κανόνων του διεθνούς δικαίου.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις