Το “σταυρόλεξο” της επανεκκίνησης του τουρισμού

Σε “σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες” εξελίσσεται το θέμα της επανεκκίνησης του τουρισμού στην χώρα, αποτελώντας έναν από τους «πονοκεφάλους» για την κυβέρνηση. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις συστάσεις που δημοσιοποίησε προς τις 27 χώρες – μέλη της Ε.Ε, επιβεβαίωσε ότι …θα υπάρξει τουριστική σεζόν φέτος στην Ευρώπη. Όμως το τι ακριβώς θα σημαίνει αυτό για την Ελλάδα, θα κριθεί τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εσωτερικό. Για την κυβέρνηση αποτελεί ένα σημαντικό στοίχημα μια και σύμφωνα με την Κομισιόν ο τουρισμός αποτελεί το 10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, και το 12% της απασχόλησης, όμως για την Ελλάδα τα νούμερα αυτά είναι υπερδιπλάσια.

Το σχέδιο

Στο εσωτερικό ο σχεδιασμός της τουριστικής επανεκκίνησης φέρεται να έχει “κλείσει” στους βασικούς του άξονες και μάλιστα η όλη διαδικασία έχει εποπτευθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Έχουν εμπλακεί, εκτός φυσικά από το υπουργείο Τουρισμού, όλα τα οικονομικά υπουργεία όπως και το υπουργείο Εξωτερικών. Επίσης καθοριστικό λόγο έχει η υγειονομική επιτροπή αφού το κυβερνητικό «δόγμα» της αντιμετώπισης του Covid 19 συνίσταται στην υιοθέτηση των απόψεων των ειδικών όπως πολλές φορές έχει δηλωθεί από κυβερνητικής πλευράς. Όλα αυτά φυσικά χωρίς καμία «αυταπάτη» ότι οι φετινές επιδόσεις της χώρας στον τουρισμό μπορούν να συγκριθούν με αυτές των προηγούμενων ετών. Μόνο ζητούμενο είναι ο – κατά το δυνατόν- περιορισμός των απωλειών.

Έτσι άμεσα η κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει το σχέδιο επανεκκίνησης του τουρισμού και διαβουλευθεί με τους παραγωγικούς φορείς. Απαιτείται ένα σχέδιο λεπτομερές, προσαρμοσμένο στις τοπικές ανάγκες μια και το τουριστικό προϊόν δεν είναι ενιαίο στην Ελλάδα. Σχεδιασμό που παράλληλα θα καλύπτει τις τρείς βασικές παραμέτρους: Τις παρεχόμενες υπηρεσίες, τους εργαζόμενους στον κλάδο αλλά και τις επιχειρήσεις. Μια τέτοια εξέλιξη, σε συνδυασμό με τον ακριβή προσδιορισμό των πόρων που θα στηρίξουν τον σχεδιασμό, θεωρείται η προϋπόθεση ώστε ο τουριστικός κλάδος να “βγει” από το καθεστώς της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας.

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις του τουρισμού είναι γνωστό ότι έχουν διαστρωμάτωση μεγάλου εύρους (μικρές, μικρομεσαίες, μεγάλες) και ως εκ τούτου διαφορετικές ανάγκες και λειτουργικές απαιτήσεις. Οι μεγάλες μονάδες επιδιώκουν κατά κύριο λόγο πρωτόκολλα πανευρωπαϊκού χαρακτήρα με σαφείς όρους. Οι μικρότερες υγειονομικά πρωτόκολλά που θα συμβαδίζουν με την βιωσιμότητά τους, έτσι ώστε να έχει νόημα η επαναλειτουργία τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως πρέπει σύντομα να είναι γνωστοί οι όροι λειτουργίας αλλά οι δημοσιονομικοί όροι. Οι τελευταίοι αναφέρονται κυρίως στο προσδιορισμό του ΦΠΑ και συνολικά της φορολογίας που θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις. Θέμα που σχετίζεται με τα δημόσια έσοδα συνολικά. Οι ανακοινώσεις για το ζήτημα αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα αναμένεται να γίνει εντός του μήνα. Ξεκαθάρισε όμως ότι θα πρόκειται για μέτρα που θα ισχύσουν μόνον για τους θερινούς μήνες ή για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Στο εξωτερικό

Το μεγάλο ζητούμενο για την ελληνική πλευρά φέρεται να είναι η διαμόρφωση ευνοϊκών όρων για την προσέλευση τουριστών από το εξωτερικό. Αν και στον προσανατολισμό της βρίσκεται και η ενθάρρυνση του εσωτερικού τουρισμού η “απόδοσή” του θεωρείται ότι δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 2 δις ευρώ σε αντίθεση με τον εξωτερικό τουρισμό που μπορεί να φθάσει και τα 18 δις και μάλιστα σε συνάλλαγμα που θα βοηθήσει ιδιαίτερα στην ενίσχυση του ελληνικού ΑΕΠ.

Αυτό προϋποθέτει καταρχήν την ενθάρρυνση της μετακίνησης και συνολικότερα την αίσθηση της «χαλάρωσης» από την πλευρά των Ευρωπαϊκών Οργάνων. Την αίσθηση δηλαδή που θα δώσουν στους ευρωπαίους για τις φετινές διακοπές τους.

Με αυτά τα κριτήρια οι άξονες που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν και δεν κρίνονται αρνητικές από την ελληνική κυβέρνηση δεν προκαλούν και ενθουσιασμό. Χαρακτηριστική ήταν η απάντηση που έδωσε ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, όταν ρωτήθηκε επ’ αυτού σε συνέντευξη που παραχώρησε στο  BBC: “Καλωσορίζουμε τις προτάσεις ως ένα βήμα μπροστά” επισήμανε, μιλώντας επίσης για «ένα σημαντικό βήμα προόδου». Διατύπωση που υποδηλώνει ότι υπήρχαν μεγαλύτερες προσδοκίες από την ελληνική πλευρά. Είπε πάντως πως οι θέσεις αυτές «προσπαθούν να δημιουργήσουν το πλαίσιο για να έχουμε μια συντονισμένη έξοδο από αυτήν την πρωτοφανή κρίση».

Θυμίζουμε ότι ορισμένες από τις αρχές που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η “ίση μεταχείριση χωρών που βρίσκονται σε συγκρίσιμη επιδημιολογική κατάσταση και έχουν υιοθετήσει αντίστοιχα μέτρα πρόληψης” ενώ “συνιστά στα κράτη μέλη να λάβουν αποφάσεις με βάση την υγειονομική εκτίμηση της κατάστασης σε κάθε χώρα και με μεταξύ τους επικοινωνία”. Επίσης “καλεί τις 27 χώρες μέλη να παρατείνουν  την προσωρινή απαγόρευση των μη αναγκαίων ταξιδιών προ την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι τις 15 Ιουνίου”. Παράλληλα αναφέρεται στην ανάγκη υγειονομικών πρωτοκόλλων και στους όρους των μετακινήσεων με αεροσκάφη.

Πάντως η υπόθεση των διμερών συμφωνιών ευρωπαϊκών κρατών, πεδίο στο οποίο η ελληνική πλευρά δραστηριοποιείται, θα πραγματοποιηθεί σε ένα ιδιαίτερα “σφιχτό” νομικό πλαίσιο με αρκετούς περιορισμούς. Με βάση τουλάχιστον τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επίσης προκαλεί ήδη αντιδράσεις. Στοιχείο που φάνηκε από την δήλωση του Ιταλού πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε ο οποίος  – σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων – είπε πως “δεν θα αποδεχθούμε διμερείς συμφωνίες εντός της ΕΕ που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προνομιακούς τουριστικούς διαύλους”. Φέρεται να σημείωσε πως “αυτό θα μας έθετε εκτός της ΕΕ και κάτι τέτοιο δεν θα το επιτρέψουμε ποτέ”.

Αυτά ενώ, σε πρόσφατη ενημέρωση που παρείχε στην Βουλή, ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης επισήμανε αναφορικά με τις διπλωματικές κινήσεις που γίνονται για τον τουρισμό: “Αυτή τη στιγμή πολλές χώρες είναι ακόμα σε συνθήκες αντιμετώπισης του υγειονομικού τους κινδύνου, τον οποίο δεν έχουν θέσει στην κατάσταση στην οποία θα ήθελαν και άρα δεν έχουν τη δυνατότητα να συζητήσουν. Ωστόσο, υπάρχουν χώρες που συζητούν. Ήδη ομάδες εργασίας δουλεύουν με συγκεκριμένες χώρες για να μπορέσουμε να ανοίξουμε τα σύνορά μας το συντομότερο δυνατό”.