Η συγκλονιστική βραδιά στο Ηρώδειο για τον Μάνο Ελευθερίου και τους πυρόπληκτους

Ήταν μια από εκείνες τις βραδιές που, χωρίς να έχει πανσέληνο –μολονότι η σελήνη «έσκασε» κάποια στιγμή πάνω από το ρωμαϊκό ωδείο- θέλεις να μην τελειώσει. Από αυτές τις μοναδικές, συγκλονιστικές στιγμές, που ατομικό και συλλογικό γίνονται ένα και το συναίσθημα συναντά την ιστορία του τόπου, με όχημα την ποίηση. Την υψηλή ποίηση, που έχει κατακτηθεί, έχει γίνει κτήμα κοινό.

Ηταν μια μεγάλη συναυλιακή στιγμή, μια μεγάλη στιγμή, μετά από μια μεγάλη τραγωδία, η χτεσινή στο Ηρώδειο, το αφιέρωμα στο Μάνο Ελευθερίου, υπέρ των πυρόπληκτων που έφερε στη σκηνή του ρωμαικού ωδείου τα μεγαλύτερα ονόματα της μουσικής σκηνής, καλλιτέχνες διαφορετικών καταβολών, διαφορετικών γενεών, από τον Γιώργο Νταλάρα μέχρι τον Μιχάλη Μυτακίδη, να τραγουδάνε όλο αυτόν, τον απέραντο ωκεανό ποίησης, συναισθημάτων και μηνυμάτων που συνέθεσε κι άφησε πίσω ακριβή παρακαταθήκη ο Μάνος Ελευθερίου. Μια πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού διευθυντή του φεστιβάλ Αθηνών Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, που ανατέθηκε στον τελειοθήρα Γιώργο Νταλάρα, με αποτέλεσμα να ξανανοίξει το Ηρώδειο εκτάκτως, μέσα στον Αύγουστο, και να κατακλυστεί από 4000 περίπου θεατές που τραγούδησαν. Τραγούδησαν πολύ. Και συγκινήθηκαν και ευφράνθηκαν με στίχους και μουσικές που ξέρουν κι αγαπούν, από φωνές που διαπερνάνε το χρόνο.

« Σίγουρα ανάμεσα στα θύματα των δολοφονικών πυρκαγιών θα βρίσκονταν και άνθρωποι που ερωτεύτηκαν ακούγοντας Ελευθερίου, θα ήπιαν ένα ποτήρι παραπάνω από καημό σιγοτραγουδώντας Ελευθερίου, θα συναντήθηκαν σε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις με μουσικές πάνω σε στίχους Ελευθερίου», διαπίστωνε ο Θεοδωρόπουλος, που έκανε την κίνηση ματ με τη χτεσινή βραδιά, προτού μας καλέσει σε ενός λεπτού σιγή για τις ψυχές που χάθηκαν.

Η συναυλία, που γεννήθηκε μέσα από την καταστροφή, χωρίς μεγάλο χρόνο προετοιμασία,δεν είχε μόνο γνωστές επιτυχίες, δεν αναβίωνε μόνο τη γενναιοδωρία, το χιούμορ, το οξύ πνεύμα, ο ταλέντο του εκλιπόντος τιμώμενου. Μάς επεφύλαξε κι απρόσμενες στιγμές. Όπως όταν ο Μυτακίδης των Active Member ράπαρε δημοσίως την απάντησή του στον Ελευθερίου, τη βραδιά, λίγο πριν φύγει, που του είχε πει «χοντρούλη, άργησες στη γιορτή». Ή χόρευε ζεϊμπέκικο… «Κι έτσι , Μάνο μου, άργησα στη γιορτή, συγχώρα με, δεν ήξερα καν τι να φοράω, δεν ήξερα με ποιον να μιλάω», μάς τραγούδησε μπροστά από τα πλήκτρα και το laptop του, ξεκαθαρίζοντας «είμαι εδώ, για να καταλάβετε ότι ο Ελευθερίου είχε και κακές παρέες».

Ο Μυτακίδης ζωντάνεψε και τον ίδιο τον Ελευθερίου, πλαισιώνοντας με ηλεκτρονικούς ήχους την πεντακάθαρη μεταλλική φωνή φωνή του, που μας καθήλωσε χτυπώντας τις λέξεις: «απ΄την πόρτα μου, φοβάμαι πια να βγω, έξω από την πόρτα μου υπάρχει ένας ληστής. «Ενα χαρακτηριστικό του Μάνου ,όντας ο ίδιος άγγελος, είναι ότι έγραφε συχνά πυκνά για τους αγγέλους, έπαιζε μαζί τους και τους περιέπαιζε. Μας δίνει θάρρος και κουράγιο να μιλάμε και να τραγουδάμε γι’ αυτόν και να είναι πάντα δίπλα μας, με τη στοργή, το πνεύμα και την πένα του», ήταν το καλωσόρισμα και του Γιώργου Νταλάρα, που οργάνωσε μια βραδιά , από αυτές που πρέπει να ηχογραφηθούν και, ει δυνατό, να επαναληφθούν.

Για να ακολουθήσει ο χείμαρρος των μελοποιημένων τραγουδιών του Ελευθερίου. Καταιγισμός. Απ΄τις καλύτερες φωνές της χώρας. Εκτός από τον Νταλάρα, τη Φαραντούρη, την Τσανακλίδου, τη Βελετσιώτου, το Λιδάκη, το Λάκη Χαλκιά…«Οι ελεύθεροι και ωραίοι», «Η διαθήκη», «Σ’ αυτή τη γειτονιά», «Μαλαματένια λόγια», «Στα χρόνια της υπομονής», «Θα σε ξανάβρω στους μπαχτσέδες», «Στων Αγγέλων τα μπουζούκια», «Δεν είμαι άλλος», «Παραπονεμένα λόγια», «’Αλλος για Χίο τράβηξε», «Δρόμοι του Βερολίνου», «Είν’ αρρώστια τα τραγούδια», «Η επιστολή», «Τα λόγια και τα χρόνια». Μαζί με τραγούδια νέα , που μόλις κυκλοφόρησαν (του Ξαρχάκου, ερμηνευμένα από την Ηρώ Σαία, που όταν εμφανίστηκε στη σκηνή έσκασε δίπλα απ΄το μνημείο κι η σελήνη), αλλά και μάλλον άγνωστα, όπως αυτό που ερμήνευσε ο ακριβοθώρητος πλέον Μανώλης Λιδάκης, γιατί ο Ελευθερίου του ζητούσε να του το τραγουδήσει. Το «Με τη ζυγαριά στο χέρι».Μαζί του συνέχισε με το μπουζούκι του ο Χρήστος Νικολόπουλος, ξεσηκώνοντας το Ηρώδειο.

Ο Γιώργος Ανδρέου, καθισμένος στο πιάνο μάς θύμισε το καίριο κείμενο του Ελευθερίου «Η μελαγχολία της πατρίδας μετά το δελτίο των 8:« Ήταν προφητικό την τραγική βδομάδα που ζήσαμε την εθνική απώλεια κι ενός πνευματικού ανθρώπου και δεκάδων συνανθρώπων μας», ανέφερε, συνεχίζοντας μαζί με την Τάνια Τσανακλίδου και τους «Δρόμους του Βερολίνου».

«Να σας ξαναδούμε μαζί, όχι μόνο για θανάτους», φώναξαν θεατές στον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, που τραγουδώντας τα Φάρμακα του Ελευθερίου, έκανε ακόμη και τη γιαπωνέζα τουρίστρια, μύγα μέσα στο γάλα, που δεν ήξερε τι επρόκειτο να δει και να ακούσει, αποζητούσε μόνο να ζήσει την εμπειρία μιας συναυλίας μέσα στο ρωμαϊκό ωδείο, να δακρύσει! Και δάκρυσε ξανά και ξανά! «Δεν θα πω τίποτα για το Μάνο. Τελίτσες… », δήλωσε ο Μαχαιρίτσας, κάνοντας την εμφάνισή του στη σκηνή. Αλλά δεν το τήρησε. «Ο Μάνος δεν είχε ανάγκη για υστεροφημία! Το θέμα είναι ότι φεύγουν οι σπουδαίοι άνθρωποι και μένουν τα τσόλια», συνέχισε ξεσηκώνοντας τα χειροκροτήματα.

Η Μαρία Φαραντούρη ακολουθώντας έκανε ξανά την γιαπωνέζα τουρίστρια, που μάταια προσπαθούσε να «κλέψει» μια φωτογραφία απ΄το μνημείο και τη συναυλία, να ξαναδακρύσει, δίπλα στην υπερκινητική Νένα Μεντή που τραγουδούσε όλα τα τραγούδια του αγαπημένου της φίλου και μπροστά από το Θανάση Νιάρχο που ήταν διαρκώς βουρκωμένος. «Ξέρετε κάτι; Κανένας δεν ξέρει για ποιους ανθρώπους ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε τα τραγούδια του», μάς είπε κάποια στιγμή, μην μπορώντας να συγκρατήσει τους λυγμούς. Ακολούθησαν ο Μίλτος Πασχαλίδης και η Ασπασία Στρατηγού .

Η μουσική εθνική Ελλάδος σε αυτή τη σκυταλοδρομία υψηλής ποίησης και συναισθηματικής φόρτισης, που έκανε να τραγουδάνε μέχρι και τον Αλέκο Φλαμπουράρη και τον Τάσο Πετρόπουλο -πέρα από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, τη συναυλία τίμησε με την παρουσία της μεγάλο μέρος της κυβέρνησης, οι υπουργοί Χρηστος Σπίρτζης ,Στέργιος Πιτσιόρλας, ο Ανδρέας Νεφελούδης, η Λυδία Κονιόρδου, ο Κωστής Στρατής, αλλά κι ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης και ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης . Ο τελευταίος καθόταν μαζί με το Σταύρο Ξαρχάκο και την αδελφή του Ελευθερίου, Λιλή.

Η συγκλονιστική βραδιά στο Ηρώδειο για τον Μάνο Ελευθερίου και τους πυρόπληκτους

Ενα κομμάτι της σύγχρονης πολιτιστικής ζωής αυτής τη χώρας, ένας μεγάλο μέρος των σημαντικότερων καλλιτεχνών του τραγουδιού, ήταν μαζί μια γροθιά, μια αγκαλιά εκτάκτως, για τον Μάνο Ελευθερίου και του πυρόπληκτους στη δολοφονική φωτιά στο Μάτι (όλα τα έσοδα θα διατεθούν υπέρ αυτών) σε μια βραδιά μαγική, που έκλεισε με τη συγκλονιστική ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα στα “Παραπονεμένα Λόγια” και το πανάλαφρο ζεϊμπέκικο του Μυστακίδη, που θαρρούσες πώς είχε βγάλει φτερά στα πόδια.