ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΖΩΑ ΣΦΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΑΠΛΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΑΧΤΟΥΝ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ

Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα Vox, στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγονται δεν καταναλώνεται ποτέ. Απλώς καταλήγει στις χωματερές ως απόβλητα. Παρότι είναι γνωστό και κάπως αναμενόμενο ότι ένα μεγάλο ποσοστό κρέατος που βγαίνει στην αγορά προς κατανάλωση, πετάγεται, το πραγματικό ποσοστό είναι σοκαριστικό.

Την ίδια στιγμή, το μεγαλύτερο όφελος από μια πιθανή μείωση της σπατάλης τροφίμων μοιάζει ως αυτονόητο: πάνω από το 10% των νοικοκυριών των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια -δεν ξέρουν αν θα έχουν αύριο φαγητό στο τραπέζι τους. Αν αντί να πετάγονταν στα σκουπίδια, αυτές οι ασφαλείς τροφές κατέληγαν σε εκείνους, τότε θα μπορούσαν να βοηθηθούν κυριολεκτικά εκατομμύρια άνθρωποι.

Αλλά υπάρχει κι ένα ακόμη πλεονέκτημα της μείωσης της σπατάλης τροφίμων, για το οποίο αρχίζει να γίνεται ολοένα και περισσότερο λόγος. Μάλιστα η EPA, το αντίστοιχο εδώ υπουργείο Περιβάλλοντος, έστρεψε πρόσφατα το ενδιαφέρον πάνω σε αυτό το πλεονέκτημα, μέσω της έκθεσης “Από τη φάρμα στην κουζίνα: Οι περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις του πεταμένου φαγητού στις ΗΠΑ”.

“Για κάθε τρόφιμο που πετιέται σημαίνει ότι σπαταλήθηκαν τζάμπα πόροι, συμπεριλαμβανομένων της γεωργικής γης, του νερού, των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων και της ενέργειας”, γράφει η έκθεση. “Ταυτόχρονα έχει και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής”.

Σύμφωνα με την EPA, τα απόβλητα τροφίμων ευθύνονται για το 2% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις ΗΠΑ -περίπου δηλαδή το μισό από αυτό που προκαλούν οι αερομεταφορές. Παρότι το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά συνθέτουν λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο των τροφίμων κατά βάρος που πετιούνται, οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι υπάρχουν δυσανάλογα περιβαλλοντικά οφέλη από τη μείωση των ζωικών προϊόντων που καταλήγουν στα σκουπίδια.

Αυτό συμβαίνει επειδή τα ζωικά προϊόντα απαιτούν συνήθως πολύ περισσότερη γη, νερό και ενέργεια -και εκπέμπουν περισσότερα από τα αέρια του θερμοκηπίου, άνθρακα και μεθάνιο -από τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.

Ωστόσο, υπάρχει ένα άλλο δυνητικό σημαντικό όφελος από τη μείωση της σπατάλης ζωικών προϊόντων: η εξαρχής αποτροπή εκατομμυρίων ζώων από το να εισέλθουν σε εργοστασιακές φάρμες.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του USDA (του αντίστοιχου Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ) από το 2010, οι Αμερικανοί πετούν το 26% του κρέατος, των πουλερικών και των ψαριών που παράγεται για λιανική πώληση.

Και σύμφωνα και με τον Χάρις Σετού, αναλυτή και αρθρογράφου του site “Counting Animals”, το πρόβλημα με τα απόβλητα κρέατος στην Αμερική σημαίνει ότι στη χώρα εκτρέφονται περίπου ένα δισεκατομμύριο κοτόπουλα, καθώς και περισσότερα από 100 εκατομμύρια άλλα ζώα (κυρίως γαλοπούλες, χοίρους και αγελάδες). Επίσης σημαίνει ότι σχεδόν 25 δισεκατομμύρια ψάρια πέφτουν στα δίχτυα των ψαράδων καθώς και 15 δισεκατομμύρια οστρακοειδή (κυρίως γαρίδες), μόνο και μόνο για να πεταχτούν αργότερα σε κάποια χωματερή.

Αν και τα δεδομένα είναι παλιότερα κι έχουν πάνω από μια δεκαετία που βγήκαν στο φως, λογικά η κατάσταση είναι χειρότερη σήμερα, καθώς η παραγωγή κρέατος στις ΗΠΑ αυξήθηκε 10,3% από το 2011 έως το 2018, ενώ η σπατάλη τροφίμων μειώθηκε μόνο κατά 1%.

Το 2015, USDA και EPA έθεσαν ως στόχο τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στο μισό έως το 2030 -σε σχέση με όσα πετάχτηκαν τη χρονιά του 2010. Αν οι ΗΠΑ καταφέρουν να πετύχουν αυτόν τον στόχο, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη μείωση του αριθμού των ζώων που καταδικάζονται σε μια σύντομη ζωή, γεμάτη ταλαιπωρία μέσα στις εγκαταστάσεις των εργοστασίων, καθώς και να μειώσουν τον αριθμό των ψαριών και των οστρακοειδών που ψαρεύονται στις θάλασσες του Ατλαντικού και του Ειρηνικού.

Η Κλώντια Φαμπιάνο, ειδικός στην προστασία του περιβάλλοντος για τα απορρίμματα τροφίμων στο EPA, δήλωσε ότι η μείωση της σπατάλης τροφίμων στις ΗΠΑ πιθανότατα δεν θα προκαλούσε πτώση της παραγωγής τροφίμων, εν μέρει επειδή οι Αμερικανοί παραγωγοί, προκειμένου να ισοσκελίσουν όσα χρήματα θα έχαναν, θα εξήγαγαν περισσότερο από το προϊόν τους στο εξωτερικό.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον χημικό μηχανικό Μπρους Τέιλορ, η μείωση της σπατάλης κρέατος θα έχει κάποιου είδους επίδραση και στην παραγωγή κρέατος από Αμερικανούς κτηνοτρόφους. Ως παράδειγμα, έφερε την εμπειρία που είχε δουλεύοντας με τη μεγάλη παραγωγό χοιρινού κρέατος, “Smithfield Foods”.

Σε μια μονάδα επεξεργασίας, ανακάλυψε πώς να μειώσει την ποσότητα του χοιρινού κρέατος που προορίζεται για επεξεργασία -που θα χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, όπως για τροφή σε κατοικίδια- κατά 30%.

Ο Τέιλορ ισχυρίζεται πολύ απλά ότι αν οι άνθρωποι συνεχίσουν να τρώνε την ίδια ποσότητα λουκάνικων, τότε θα αρχίσουν να απαιτούνται λιγότερα ζώα για να παράξουν την ίδια ποσότητα και έτσι αναγκαστικά τελικά η αγορά θα προσαρμοστεί.

Είναι αυτή η λύση; Δεν ξέρουμε, πάντως φαίνεται σαν να δούλεψε κάπως στη Βρετανία.

Το “WRAP”, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός για τα απόβλητα τροφίμων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε ότι όταν τα βρετανικά νοικοκυριά μείωσαν τη σπατάλη τροφίμων και ποτών κατά 21% από το 2007 έως το 2012, αγόραζαν επίσης λιγότερα τρόφιμα και ποτά.

“Η μείωση της ποσότητας φαγητού που σπαταλούν στα σπίτια τους οι Βρετανοί, φαίνεται να είχε άμεσο αντίκτυπο και στη μείωση της ποσότητας τροφίμων που πρέπει να αγοράσουν οι άνθρωποι”, δήλωσε ο επικεφαλής αναλυτής του WRAP. “Επιπλέον, έρευνα που επικεντρώνεται αυτήν τη φορά στην ΕΕ, δείχνει ότι αυτή η επίδραση θα μπορούσε να φτάσει μέχρι την αλυσίδα εφοδιασμού, μειώνοντας την ποσότητα τροφής που χρειαζόμαστε να παράξουμε”.