Η ΑΘΗΝΑ ΠΗΖΕΙ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ- ΜΗΠΩΣ ΤΟ ΤΡΑΜ ΘΑ ΗΤΑΝ Η ΛΥΣΗ;

Γιατί έχει κίνηση η Αθήνα; Η απάντηση είναι απλή. Γιατί έτσι είναι οι μεγάλες πόλεις. Η πανδημία απλώς ήταν ένα διάλειμμα και άδειους δρόμους στο μέλλον θα βλέπουμε σε ταινίες που πρωταγωνιστούν τα ζόμπι.

Πρέπει να γίνουν μαγικά ώστε να μη φράζουν οι πόλεις με εκατομμύρια κατοίκους. Έχουμε δει σκηνές στο αμερικάνικο σινεμά με ανθρώπους φρακαρισμένους στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες, εικόνες από τις ουρές εκατοντάδες χιλιομέτρων στα διόδια της Κίνας. Σίγουρα θα έχετε ακούσει ιστορίες με την αναρχία που επικρατεί στους δρόμους του Καΐρου ή τις ώρες που μπορείς να περάσεις στα ταξί της Κωνσταντινούπολης.

Το ερώτημα είναι τι κάνεις; Στην Ελλάδα είχαμε μια σπουδαία ευκαιρία με την οικονομική κρίση. Το 2009 και το 2010 οι μετρήσεις για την κινητικότητα έδειξαν μια σημαντική πτώση της χρήσης του αυτοκινήτου. Οικονομικοί και ψυχολογικοί λόγοι οδήγησαν τον κόσμο να επιλέξει άλλα μέσα. Πάνω σε αυτή την αλλαγή θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πολίτη και ΜΜΜ αλλά υπήρχαν άλλες προτεραιότητες.

Τα επόμενα χρόνια του μνημονίου ο πολυμήχανος Έλληνας ενσωμάτωσε την αύξηση στην τιμή των καυσίμων στον μηνιαίο προϋπολογισμό του, είδε επίσης πώς αργούν σημαντικά να γίνουν κομβικά έργα όσον αφορά την επέκταση του Μετρό και πώς στο τέλος της ημέρας κατάλαβε ότι όλα με τον τρόπο τους ευνοούν τη συνήθεια να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητο σαν να μην υπάρχει εναλλακτική.

Και φτάνουμε στην πανδημία. Ο κόσμος χρησιμοποιεί όλο και λιγότερα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς γιατί φοβάται μην αρπάξει τον κορονοϊό. Επίσης, φάνηκε το πρόβλημα των Μέσων των ίδιων σε Αθήνα και σε Θεσσαλονίκη. Γερασμένοι στόλοι λεωφορείων που δεν μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν στις ανάγκες των πολιτών, ανεπαρκές δίκτυο συγκοινωνιών, μπάχαλο με τα δρομολόγια, στο Μετρό και στον Ηλεκτρικό μπορείς πια να κάνεις διάφορα πράγματα περιμένοντας τον συρμό σου να περάσει. Περάσαμε κοντά στον ένα χρόνο βέβαια, χωρίς πολλές πολλές μετακινήσεις αλλά αυτό, ευτυχώς, είναι παρελθόν. Άρα, αμάξι και πάλι και χωρίς δακτύλιο στο κέντρο το οποίο ασφυκτιά. Δε θα ήθελα ν’ αναφερθώ στον Μεγάλο Περίπατο του Δήμου Αθηναίων. Η ακύρωση του έργου μιλά από μόνη της.

Θα μπορούσα ν’ αραδιάσω ένα σωρό στατιστικά στοιχεία για την αύξηση της χρήσης του αυτοκινήτου και για το μεγάλωμα της διάρκειας των ωρών αιχμής. Προτιμώ, όμως να πω μια ιστορία. Λέγοντας σ’ ένα φίλο ότι θα γράψω ένα άρθρο για την κίνηση, πήρε αμέσως καρέκλα και κάθισε να μου τα πει. “Ήμουν προχθές, λίγο πριν τις εννιά το βράδυ στην Εθνική Πινακοθήκη με προορισμό το Κουκάκι. Πόση ώρα να κάνεις αυτή την απόσταση; 10 λεπτά το πολύ. Μπροστά εγώ, πίσω ο μικρός στο καρεκλάκι. 30 λεπτά είναι ζήτημα να κάναμε 300 μέτρα. Εγώ άρχισα να εκνευρίζομαι, να βρίζω, ο μικρός το αντιλαμβάνεται και αρχίζει και κλαίει, με πιάνει μια οργή και κάνω αυτό που δεν περίμενα να κάνω ποτέ στη ζωή μου. Πατάω για ώρα την κόρνα ενώ είμαστε όλοι ακινητοποιημένοι και κανείς δε μπορεί να πάει πουθενά.” Υπάρχει καμία ή κανείς από εσάς που να μην έχει να διηγηθεί κάτι παρόμοιο;

Ναι, κάποια στιγμή δε θα σκεφτόμαστε τόσο την πανδημία οπότε θα επιστρέψουμε κάπως στην κανονικότητα. Ναι, η Γραμμή 4 του Μετρό θα λύσει προβλήματα, αν και όπως ισχυρίζεται στο NEWS24/7, ο Παναγιώτης Παπαντωνίου, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, “η εκκίνηση των έργων Μετρό στο κέντρο και σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, θα σημάνει μείωση διαθέσιμων λωρίδων και χώρων”, κάτι που σημαίνει ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί.

Οπότε που και κυρίως πώς πάμε;

Σε ρεπορτάζ των New York Times διαβάζουμε για την έξαρση της ηλεκτροκίνητης μεταφοράς σε όλο τον πλανήτη. Από τη Μπογκοτά μέχρι το Βερολίνο, κυβερνήσεις και ο απλός κόσμος στρέφονται στα ηλεκτροκίνητα οχήματα είτε αυτά είναι ποδήλατα είτε αμάξια είτε το τραμ που δείχνει να επιστρέφει παντού. Μήπως, το να βάλουμε τραμ παντού θα ήταν μια γρήγορη και οικολογική λύση;

Ο Κοσμάς Αναγνωστόπουλος, συγκοινωνιολόγος – πολεοδόμος MSc και εκπρόσωπος ευρωπαϊκού δικτύου CIVITAS για τη βιώσιμη κινητικότητα, μου τονίζει πώς η συζήτηση για τη χρήση του τραμ γίνεται εδώ και δεκαετίες. “Είναι ελαφρύ μέσο και πιο φτηνό στα θετικά του. Από την άλλη εξυπηρετεί λιγότερο κόσμο από τα υπόλοιπα και πιάνει και μεγαλύτερη επιφάνεια. Οπότε πρέπει να σπάσεις αυγά για να περάσεις μια τέτοια πρόταση. Ειδικά σε μια χώρα που οι εργολάβοι προτιμούν τα μεγάλα έργα παρά τις ευκολίες.”

Η αρχική αισιοδοξία της ιδέας του τραμ ανακόπτεται από τον Κοσμά Αναγνωστόπουλο. “Ούτε θα είναι πιο γρήγορη η κατασκευή του. Όλα στην Ελλάδα κυλούν αργά. Αν θες να έχεις πιο σύντομα αποτελέσματα καλό είναι να κινηθούμε σε πιο απλά πράγματα όπως οι ποδηλατόδρομοι που μπορεί να γίνουν πιο αποδοτικοί με τη χρήση του ηλεκτρικού ποδηλάτου.” Τα αμάξια όμως θα παραμείνουν. “Ξέρετε, δεν χρησιμοποιούμε περισσότερο το αμάξι σε σχέση με παλαιότερα. Μπορεί να το χρησιμοποιούμε το ίδιο. Αν και δεν έχει πια κινηματικό χαρακτήρα, το ποδήλατο έχει αποκτήσει το χώρο του στη μετακίνησή μας. Ακόμα και σε υψηλά οικονομικά εισοδήματα που το έχουν εντάξει στον τρόπο ζωής τους. Να μην κρυβόμαστε όμως, όλοι στο τέλος στο αμάξι θα μπούμε γιατί είναι πιο εύκολο, το θέμα είναι να πείσεις τον άλλον ότι όπου θα περιορίζεις τη χρήση του, θα του προσφέρεις μια αξιόλογη εναλλακτική.”

Επαναλαμβάνω, οπότε, και το αφήνω στην κριση σας. Μήπως ένα συνεπές τραμ θα ήταν η λύση μαζί με τη χρήση των ποδηλάτων; Τροφή για σκέψη.