ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ: “ΠΟΝΗΡΟΙ ΟΣΟΙ ΑΝΕΒΑΣΟΥΝ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΣΤΟΚ”

Η απελπισία κάθε καταναλωτή που φτάνει στο ταμείο του σούπερ μάρκετ (δεδομένων και όσων άλλων συνθηκών καλούμαστε να διαχειριστούμε, την ίδια χρονική περίοδο, για να επιβιώσουμε) προφανέστατα έφτασε στα αυτιά της κυβέρνησης.

Εξ ου και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης συναντήθηκε με εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ, του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) και της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότης (ΕΣΕΕ).

Στη διάρκεια της συζήτησης, τα σούπερ μάρκετ συμφώνησαν να παρουσιάσουν μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου λίστα με 50 διαφορετικά προϊόντα σε 20 βασικές κατηγορίες, στα οποία θα γίνει “προσπάθεια συγκράτησης αυξήσεων”.

Κάθε σούπερ μάρκετ θα έχει τη δική του λίστα, ώστε “να μην παραβιαστεί το δίκαιο του ανταγωνισμού”.

Ο κύριος Γεωργιάδης αποκάλυψε και ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα συναντηθεί με όλη τη βιομηχανία, ώστε να διαπιστωθεί πώς μπορεί να συμβάλλει στη “συγκράτηση” των αυξήσεων (ενώ έφτασαν στο 25%), αφού όπως είπε δεν μπορεί να γίνει πάγωμα “καθώς δεν είναι στο χέρι τους”.

Την ίδια ώρα βέβαια, ευχαρίστησε τους εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ “διότι η ελληνική αγορά κατάφερε να μην έχει ελλείψεις, παρά τις πολύ μεγάλες διεθνείς πιέσεις σε διάφορα είδη προϊόντων”.

Το απέδωσε στην πολύ καλή δουλειά που έγινε τους προηγούμενους μήνες “για να προλάβουν να έχουν τις επαρκείς προμήθειες που δημιουργούν ένα δείκτη ασφαλείας για τον Έλληνα καταναλωτή”.

Μόνο που αν όντως συνέβη αυτό (βλ. εξασφάλιση μεγάλου στοκ), τα προϊόντα αυτά δεν θα έπρεπε να ανατιμώνται.

Το Μagazine επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Επιστημονικού Σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης και διευθυντής των logistics σε τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, Νεκτάριο Κανακαράκη.

Τον ενοχλήσαμε καθώς ήταν ο μόνος που εξηγούσε κατανοητά τους λόγους για όσα ζει η Ελλάδα. Βλέπεις, με το εξωτερικό ήμασταν καλυμμένοι, όπως διαπιστώναμε πως υπάρχει κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης.

Ρώτησα τον ειδικό αν παρατηρείται το φαινόμενο αύξησης τιμών, σε προϊόντα που ήδη υπάρχουν στο στοκ (δεν είναι νέες παραλαβές, σε αυξημένες τιμές).

Απάντησε ότι “’όσο υπάρχουν αποθέματα, δεν αλλάζουν οι τιμές. Την ίδια ώρα, πάντα σε ένα χώρο υπάρχουν κάποιοι πονηροί που το κάνουν. Οι σοβαρές αλυσίδες και οι μεσαίες δεν μπαίνουν στη διαδικασία να αλλάξουν την τιμή, εάν δεν έχει ολοκληρωθεί το απόθεμα”.

Από πέρυσι τον Αύγουστο μέχρι σήμερα, οι αυξήσεις στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ φτάνουν στο 20 με 25% ανά προϊόν. Θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως το τέλος του χρόνου.

Πάμε παρακάτω.

Ο κύριος Κανακαράκης είχε μιλήσει από πέρυσι (πριν τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία) για συνεχόμενες ανατιμήσεις.

“Ήταν πράγματα που είχα προβλέψει πως θα γίνουν από τις αρχές του Αυγούστου του 2021, ως συνέπεια της πανδημίας -και των προβλημάτων στις πρώτες ύλες και την εφοδιαστική αλυσίδα. Στα τέλη του ίδιου μήνα είχαν αρχίσει οι ανατιμήσεις”. Δεν έχουν τελειώσει ακόμα.

“Αν έχει πρόβλημα το χωράφι της Ελλάδας, καταλαβαίνετε τι γίνεται αλλού”

Προφανώς και υπάρχουν προϊόντα (όπως τα χαρτικά, με την τιμή για χονδρική πώληση του ευρωπαϊκού λεπτού χαρτιού αυξήθηκε από 900 ευρώ που ήταν το Γενάρη του 2021 σε 2.200 ευρώ το 2002 -ανά μετρικό τόνο), των οποίων οι τιμές έχουν ‘εκτοξευθεί’ περαιτέρω.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και τα τυροκομικά “καθώς δεν υπάρχει παραγωγή γάλακτος στην Ελλάδα” λέει ο κύριος Κανακαράκης, “δυστυχώς, για πρώτη φορά διαβλέπω ότι θα έχουμε και ελλείψεις, ακόμα και στα κρητικά προϊόντα”. Γιατί; “Επειδή έχουν αυξηθεί πολύ οι τιμές των ζωοτροφών, μαζί με αυτές τις ενέργειας. Έτσι, ένας παραγωγός -ένας βοσκός- μπορεί να μη θέλει να μπει στη διαδικασία, αφού βλέπει πως δεν τον συμφέρει.

Μίλησα νωρίτερα για την Κρήτη, καθώς έχουμε την τύχη να είμαστε ο ενδιάμεσος κόμβος μεταξύ τριών ηπείρων και λόγω κλίματος είμαστε το χωράφι της Ελλάδας, για να μην πω της Ευρώπης. Επίσης, όπως έδειξαν τα στοιχεία του τουρισμού είμαστε ο Νο3 προορισμός. Όλα αυτά μας ‘σώζουν’ κάπως ως περιφέρεια. Σε άλλες ξέρω πως υπάρχει θέμα επιβίωσης των νοικοκυριών”.

Ήδη 33 εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν αντέχουν οικονομικά ένα ποιοτικό γεύμα, ανά δεύτερη ημέρα.

“Αντίστοιχες δυσκολίες με αυτές των μικροπαραγωγών τυροκομικών, αντιμετωπίζουν και αυτοί των οπωροκηπευτικών, ως προς την καλλιέργεια”, λέει ο πρόεδρος του Επιστημονικού Σωματείου Logistics Κρήτης.

Σε ό,τι αφορά το λάδι “πρόβλημα υπάρχει αυτήν την στιγμή που μιλάμε στην περισυλλογή ελαιοκάρπου. Δεν βρίσκουν άτομα για να την κάνουν. Επίσης πρόβλημα υπάρχει στον επισιτισμό στα ξενοδοχεία -πάλι δεν βρίσκουν άτομα”.

Η αλήθεια είναι πως στη χώρα μας δεν έχουν μείνει πολλοί που να ασχολούνται με τη γη, συγκριτικά τουλάχιστον με προηγούμενες δεκαετίες. Άρα εισάγουμε και άρα πληρώνουμε ό,τι ανατίμηση γίνεται καθ’ όλη τη διαδικασία από την παραγωγή έως το ράφι του σπιτιού μας.

Χαρακτηριστικά να αναφέρω ότι η αύξηση ναύλου ενός κοντέινερ από την Ασία στην Ευρώπη μέσα σε έξι μήνες είναι 525% -συν όλα τα άλλα που πήραν την ανιούσα.

“Εφόσον η αύξηση περνάει μέσα από την παραγωγή και τη μεταφορά, φτάνει στην τελική μορφή του προϊόντος” διευκρινίζει ο ειδικός.

Οι ιστορικές ‘πρώτες φορές’ που μας έχουν διαλύσει

Όλα όσα διάβασες “είναι τα απόνερα της πανδημίας που υπάρχει ακόμα. Τα αποτελέσματα και οι συνέπειες φαίνεται να επηρεάζουν την εφοδιαστική αλυσίδα και συν την κλιματική και την ενεργειακή κρίση έχουμε τα αποτελέσματα που έχουμε.

Πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο, προϊόν του ‘παντρέματος’ σειράς από δυσάρεστες συνιστώσες (ενεργειακή κρίση, κλιματική αλλαγή και εργασιακή κρίση). Για πρώτη φορά στην ιστορία, παρατηρείται ένα συνονθύλευμα κακών παραγόντων που για πρώτη φορά στην ιστορία, επηρεάζουν την κοινωνία και την οικονομία.

Επίσης για πρώτη φορά ανατρέπεται η σχέση μεταξύ πετρελαίου κίνησης και της αμόλυβδης. Το πρώτο ανεβαίνει σε σχέση με τη δεύτερη, γύρω στα 2 ευρώ.

Το πετρέλαιο κίνησης είναι το καύσιμο που κινείται η εφοδιαστική αλυσίδα -που λειτουργούν τα εργοστάσια, που κινούνται τα οχήματα βαρέως τύπου κλπ. Όταν αυτό αυξάνεται, μοιραία αυξάνονται και τα προϊόντα που μεταφέρονται.

Όσοι έχουν επενδύσει στο πετρέλαιο επίσης θα δουν ανατροπές. Μετά έρχεται και το πετρέλαιο θέρμανσης που αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για τιμή άνω των 1.50 ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι τα νοικοκυριά θα δεινοπαθήσουν φέτος -δεδομένων και όσων ισχύουν για το φυσικό αέριο και το ρεύμα.

Αυτό θα επηρεάσει το συνολικό προφίλ της κατανάλωσης, με αποτέλεσμα το νοικοκυριό να αδυνατεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για την επιβίωση του, όπως προσπαθεί και να περιορίσει τα έξοδα θέρμανσης”.

Οι παράξενες εποχές και οι έλεγχοι

“Το πεδίο των σούπερ μάρκετ είναι τόσο δυναμικό που γίνονται αλλαγές στις τιμές σχεδόν κάθε μέρα. Αν δηλαδή, σας μιλήσω σε δυο ημέρες μπορεί τα δεδομένα να είναι διαφορετικά. Δυστυχώς ζούμε σε παράξενες εποχές. Πιστεύω ότι θα αλλάξει η φιλοσοφία της ζωής μας, όπως θα αλλάζει ο τρόπος που έχουμε μάθει να ζούμε.

Μπαίνουμε σε ένα άλλο πεδίο πια, από την στιγμή που εκτιμάται πως θα έχουμε και διακοπές στην ηλεκτροδότηση τους προσεχείς μήνες -σύμφωνα με όσα συμβαίνουν και έχουν αποφασιστεί να συμβούν στο εξωτερικό.

Θα πρέπει να σκεφτόμαστε πώς θα τακτοποιούμε την καθημερινότητα μας, βάσει των καυσίμων, της θέρμανσης και του ρεύματος που δεν θα υπάρχει για 24 ώρες το 24ωρο”.

To φαινόμενο του shrinkflation (βλ. μικρότερες συσκευασίες στις ίδιες τιμές) “είναι κάτι που υπάρχει από πέρυσι σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Θεωρείται νόμιμο, γιατί όταν το προϊόν αναγράφει στη συσκευασία το καθαρό βάρος και το μεικτό, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αυτό που πρέπει να κάνει ο καταναλωτής, είναι να τσεκάρει το βάρος και να προτιμά κάποιο άλλο προϊόν, αν βλέπει ότι τίθεται θέμα shrinkflation.

Δεν θεωρώ ότι είναι τόσο υπερβολικό αυτό το φαινόμενο, από την στιγμή που ο κόσμος έχει περιορίσει την κατανάλωση και οι εταιρίες προσαρμόζονται σε αυτά τα νέα νούμερα.

Όταν βλέπεις πολυεθνικές να ελαχιστοποιούν τις συσκευασίες τους, μπορείς να καταλάβεις πως η υπάρχουσα συνθήκη θα κρατήσει για καιρό ακόμα.

Αν τυχόν πάρεις ζυγαριά κουζίνας μαζί σου στα ψώνια και αυτό που αναγράφεται ως μεικτό βάρος στη συσκευασία είναι μεγαλύτερο του αριθμού που δείχνει η συσκευή, κάνεις καταγγελία -και δεν αποκλείεται να αποζημιωθείς και από την παραγωγό εταιρία.

Υπάρχει αισχροκέρδεια;

Πριν λίγες ώρες, ο κύριος Γεωργιάδης διαβεβαίωσε ότι γίνονται ασταμάτητοι έλεγχοι από τη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ). Ενημέρωσε ότι με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε από τον Απρίλιο μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου προκύπτει ότι έχουν γίνει 3.831 έλεγχοι για αποτροπή φαινομένων αισχροκέρδειας, διαπιστώθηκαν 283 παραβάσεις και έχουν επιβληθεί πρόστιμα 397.305 ευρώ.

Ο κύριος Κανακαράκης λέει ωστόσο ότι “δεν θα απέρριπτα το ενδεχόμενο της αισχροκέρδειας, από την στιγμή που υπήρχε πάντα, υπάρχει και θα υπάρχει ως νοοτροπία. Κάποιες εταιρίες μπορεί να μην έχουν υποστεί φοβερή αύξηση στις πρώτες ύλες και να εκμεταλλεύονται το κλίμα των ανατιμήσεων, ώστε αντί για 2% η τιμή των προϊόντων τους να αυξηθεί κατά 5%.

Αυτό είναι κάτι που μόνο η κεντρική πολιτεία μπορεί να το ελέγξει. Και μόνο η διεύθυνση εμπορίου μπορεί να το καταπολεμήσει. Αλλά και πάλι είναι τόσο μεγάλο το εύρος που δεν βλέπω πως πρόκειται για κάτι που δύσκολα μπορεί να ‘νικηθεί’”.

Μια διευκρίνιση που βοηθάει

Ενώ θα ήταν χρήσιμο να συμβιβαστούμε με την ιδέα πως οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως το τέλος του 2022 “πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως δεν συμβαίνουν στα ίδια προϊόντα όλη της κατηγορίας“.

Όταν διαβάζεις “αύξηση +35% στα χαρτικά” δεν συμβαίνει στα προϊόντα όλων των εταιριών.

“Οι τιμές στις πάνες μιας εταιρίας μπορεί να αυξάνονται, αλλά να μένουν σταθερές αυτές μιας άλλης. Κάποια στιγμή βέβαια, θα αυξηθούν κι αυτές. Αλλά δεν συμβαίνει παράλληλα.

Στα μπισκότα, μπορεί μια εταιρία να κάνει ανατίμηση της τάξεως του 4% και άλλη να μην κάνει τίποτα, για τέσσερις μήνες. Σίγουρα δεν θα τη ‘γλιτώσει’, αλλά θα καθυστερήσει.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι μια κατηγορία προϊόντων, δεν επηρεάζει τη συνολική κατηγορία”.