Dawa Steven Sherpa: Ο άνθρωπος που έχει κατακτήσει δύο φορές το Έβερεστ και το καθαρίζει από τα σκουπίδια, μιλάει στο TEDxAthens

Στα 29 του χρόνια, έχει ανέβει δύο φορές στο Έβερεστ και έχει διασχίσει πάνω από 1555 χιλιόμετρα κατά μήκος ολόκληρης της οροσειράς των Ιμαλαΐων του Νεπάλ σε 99 ημέρες.

Μότο του, το ρητό: “Όλοι είναι ικανοί για όλα, αρκεί να το πιστέψουν”. Απλό; Ναι. Αλλά για τον Dawa είναι η ουσία που υποστηρίζει με τη ζωή και τα έργα του.

Ο αλπινιστής – γνήσιος απόγονος της φυλής Sherpa, θα μιλήσει στο TEDxAthens το Σάββατο, μεταξύ άλλων και για το Αρτοποιείο που έχει δημιουργήσει  στο μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο, στη βάση κατασκήνωσης του Έβερεστ (5330 μέτρα – 17.500 πόδια).

Λίγο πριν από την ομιλία του στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, είχαμε την ευκαιρία και την τύχη να μιλήσουμε μαζί του.

Υπό την καθοδήγηση του Dawa Steven, περισσότεροι από 150 ορειβάτες από 18 διαφορετικές χώρες έχουν καταφέρει να ανέβουν στο Έβερεστ.

Συνομιλώντας μαζί του, καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για έναν ταπεινό άνθρωπο με υπέροχους στόχους. Στόχους που σε πρώτη ανάγνωση μπορεί να φαίνονται ανέφικτοι, ο ίδιος όμως σε πείθει ότι όλοι είναι ικανοί για όλα. Αρκεί να το θέλουν πραγματικά.

Στις αποστολές του έχει ένα όνειρο. Να καθαρίσει το Έβερεστ από τα σκουπίδια που αφήνουν οι αλπινιστές, να μεταδώσει τη φλόγα του για σωστή περιβαλλοντική πολιτική στον πλανήτη, να δώσει αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής αλλά και να καλλιεργήσει το αίσθημα ομαδικής δουλειάς και συλλογικής ευθύνης.

Πως ξεκίνησαν όλα;

“Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Νεπάλ στη Κατμαντού, εκεί πήγα σχολείο και στη συνέχεια βρέθηκα στην Βρετανία για σπουδές. Προέρχομαι από πολυεθνική οικογένεια. Ο πατέρας μου είναι από το Νεπάλ αλλά η μητέρα μου από το Βέλγιο. Στο σπίτι μιλάμε τρεις γλώσσες, μιας κι ο πατέρας μου μιλάει και Ολλανδικά. Όλο αυτό, ήταν μια υπέροχη μείξη. Από τα νιάτα μου λοιπόν εκτέθηκα σε διαφορετικές κουλτούρες και διαφορετικό τρόπο σκέψης. Ο πατέρας μου διοργάνωνε ορειβατικές εκδρομές στο Έβερεστ για εκπαιδευτικούς λόγους. Έτσι μεγάλωσα στο βουνό, πάνω στο βουνό, είναι η ζωή μου. Τα δύο αδέρφια μου πήραν άλλους δρόμους. Ο ένας είναι φυσιοθεραπευτής και ο άλλος παίζει ποδόσφαιρο στο Νεπάλ”, λέει ο Dawa.

“Η ορειβασία ήταν μια φυσική εξέλιξη για μένα. Πρώτη φορά πήγα για ανάβαση στα 11 μου”.

Το Eco Everest Expeditions

“Αποφάσισα να συνεχίσω στην ουσία την οικογενειακή επιχείρηση στον τομέα του τουρισμού πεζοπορίας και ορειβασίας που είχαμε. Τα τελευταία χρόνια, η ανάβαση στο Έβερεστ γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής.

Σιγά σιγά παρατήρησα ένα φαινόμενο. Οι αλπινιστές, οι ορειβάτες άρχισαν να μολύνουν τις πλαγιές. Γεννήθηκε έτσι η ιδέα των Eco Everest Expeditions, ενός νέου είδους αποστολών βουνού, κατά τη διάρκεια των οποίων οδηγούμε τους ορειβάτες στην κορυφή και ταυτόχρονα καθαρίζουμε τις πλαγιές από τα απορρίμματα που είχαν αφήσει προηγούμενοι αναβάτες. Με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, λιώνουν οι πάγοι και κάθε χρόνο έρχονται στην επιφάνεια νέα σκουπίδια.

Μέχρι τώρα έχουμε καταφέρει να μαζέψουμε 15 τόνους σκουπιδιών από τις πλαγιές του Έβερεστ και προσπαθούμε να κάνουμε τους επισκέπτες να αγαπήσουν το βουνό και να το σέβονται. Να καταλάβουν ότι το βουνό, είμαστε εμείς”, μας λέει ο ίδιος.

“Πλέον χρησιμοποιώ το Έβερεστ σαν “πλατφόρμα” για να μιλήσω για την περιβαλλοντική αλλαγή και τα περιβαλλοντικά προβλήματα και τη μόλυνση. Σταδιακά ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι το να κάνεις κάτι για το περιβάλλον είναι σαν να κάνεις κάτι για τον εαυτό σου. Καταλαβαίνουν ότι όλα όσα θαυμάζουμε δεν είναι μόνιμα αν εμείς τα καταστρέφουμε”.

Και εγένετο φούρνος

Μια από τις κύριες ιδέες και όνειρα του Dawa που κατάφερε να υλοποιήσει, ήταν η δημιουργία ενός Αρτοποιείου στη βάση κατασκήνωσης του Έβερεστ. Ο πιο “ορεινός” φούρνος του πλανήτη.

“Η ιδέα ήταν απλή”, εξηγεί. “Κάθε φορά που αποφάσιζα να ανέβω στο Έβερεστ και να κάνω εκπαιδευτικές αποστολές στις πλαγιές, έβλεπα ότι οι άλλοι ορειβάτες ήταν πολύ εχθρικοί και ανταγωνιστικοί μεταξύ τους. Και δεν μου άρεσε αυτό. Έλεγα στον εαυτό μου ότι όλοι έχουμε ένα κοινό στόχο, πρέπει να μάθουμε να συνεργαζόμαστε”.

“Έτσι, αποφάσισα να κάνω κάτι για να το αλλάξω όλο αυτό, να τους κάνω να κοινωνικοποιηθούν και να γνωριστούν καλύτερα. Ο φούρνος πίστευα πάντα πως θα ήταν ένας κοινός χώρος που θα ανταλλάζαμε απόψεις και ήταν κάτι που έλειπε. Η ιδέα ήταν ενός φίλου μου που οραματιζόταν μηλόπιτα και ψωμί εκεί πάνω. Το σκέφτηκα και το έφτιαξα. Τώρα, λειτουργεί όπως το φανταζόμουν. Είναι ένα μέρος κοινωνικοποίησης”.

Ποιο είναι το συναίσθημα του να βρίσκεσαι στην κορυφή του κόσμου;

“Ανέβηκα στην κορυφή, όχι μόνο για τον εαυτό μου, αλλά και για την ομάδα που οδηγούσα. Φτάνοντας στο τέλος, στα τελευταία μέτρα, δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυα μου. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν να πάρω τηλέφωνο τους γονείς μου και να τους πω “τα κατάφερα”. Όπως και έκανα. Πήρα τηλέφωνο τον πατέρα μου και του είπα ότι ήμουν εκεί. Έβλεπα όλο τον κόσμο. Ξέρεις τι μου είπε; “Φανταστικά. Ποιος άλλος είναι μαζί σου;”. Με προσγείωσε. Έπρεπε, πρέπει να φροντίζω τους ανθρώπους μου. Στην κορυφή ήθελα να κλαίω συνέχεια αλλά έπρεπε να είμαι συγκρατημένος. Δεν περιγράφεται το συναίσθημα με λέξεις. Βλέπεις όλο τον πλανήτη, τις άκρες της Γης. Έβλεπα την Ινδία, την Μογγολία, προσπαθούσα να καταγράφω κάθε εικόνα στην μνήμη μου. Είναι εκπληκτικό”.

“Φοβάσαι όταν αποφασίζεις να ανέβεις στην κορυφή;”, ήταν η επόμενη ερώτηση μας. Και η απάντηση απολύτως ειλικρινής.

“Πάντα φοβάσαι. Οι συνθήκες εκεί πάνω είναι εχθρικές. Δεν ζεις εκεί, δεν υπάρχει οξυγόνο. Σε φοβίζει η προοπτική του πώς θα γυρίσεις, το ότι μπορεί να μην τα καταφέρεις. Πρέπει να πιστεύεις στις ικανότητες και τις δυνατότητες σου. Το βουνό πρέπει να το σέβεσαι, να μην το υπερεκτιμήσεις. Ανεβαίνοντας εκεί, τεστάρεις τον εαυτό σου στα όρια του θανάτου, ενός πιθανού θανάτου. Τεστάρεις τα όρια σου”, δηλώνει ο Dawa.

Ως γνωστόν, τις αιτίες των περιβαλλοντικών προβλημάτων πρέπει να τις αναζητήσει κανείς στις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση. Τι μπορούν όμως να κάνουν αφενός οι αλπινιστές και αφετέρου εμείς σαν απλοί πολίτες για να σώσουμε το περιβάλλον μας;

“Πρέπει να προσαρμοστούμε περισσότερο στην ιδέα της κλιματικής αλλαγής, να ευαισθητοποιηθούμε περισσότερο. Εμείς προσπαθούμε να γυρίσουμε όλο το Νεπάλ και να μιλάμε με ανθρώπους, να τους δίνουμε ελπίδα και να μαθαίνουμε τα προβλήματα τους. Η περιβαλλοντική αλλαγή στο Νεπάλ πλήττει τους φτωχούς, τους αγρότες ας πούμε. Μιλάω με αυτούς τους ανθρώπους, συλλέγω τις πληροφορίες και μετά από την έρευνα αυτή, καταθέτω τα στοιχεία μου στην κυβέρνηση της χώρας. Μία κίνηση είναι αυτή. Οι ορειβάτες έτσι μπορούμε να συνδράμουμε στη μάχη κατά της περιβαλλοντικής αλλαγής και των προβλημάτων που δημιουργεί”, λέει ο Dawa.

“Από την άλλη είναι θέμα νοοτροπίας. Πρέπει όλοι να αντιληφθούν ότι το περιβάλλον είμαστε εμείς. Είναι δύσκολο, το καταλαβαίνω. Όταν κάποιος δεν έχει λεφτά να πάρει τρόφιμα, δεν είναι εύκολο να νοιαστεί για το γύρω του περιβάλλον. Πρέπει όμως να το κάνει και να έχει ερεθίσματα που να τον καλούν να κινηθεί σε αυτή την περιβαλλοντική κατεύθυνση”. 

Μια υπέροχη ιδέα

Μια από τις ιδέες του Dawa που τον έχουν κάνει γνωστό σε όλο τον πλανήτη, έχει να κάνει με τις γυναίκες – θύματα σωματεμπορίας και την επανένταξη τους στην κοινωνική ζωή της χώρας τους.

“Στο Νεπάλ, οι πελάτες πληρώνουν για να πάρουν πλαστική σακκούλα για τα ψώνια τους. Από την άλλη τους προσφέρουμε βαμβακερές τσάντες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν παραπάνω από μια φορές και μειώνουν έτσι και το κόστος τους, αφού δεν πληρώνουν για αυτές. Οι άνθρωποι που φτιάχνουν αυτές τις τσάντες, είναι γυναίκες που εκπορνεύονταν στην Ινδία, πήγαιναν εκεί για να γίνουν πόρνες. Γυρίζοντας δεν μπορούσαν να επανενταχθούν στα χωριά τους, γιατί είχαν το “στίγμα”. Δεν τις δέχονταν. Εμείς τους δίνουμε μια λύση για να μπορέσουν να δουλέψουν και να αισιοδοξούν. Αποκτούν εκ νέου μια αξιοπρεπή ζωή”.

Το περιβαλλοντικό έργο και οι προσπάθειες προστασίας του περιβάλλοντος του Dawa έχουν αναγνωριστεί και επιβραβευτεί μεταξύ άλλων από την IUCN, τη WWF και τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Είναι πρεσβευτής κλιματικής αλλαγής της WWF και υποστηρικτής του Διεθνούς Βραβείου του Δούκα του Εδιμβούργου στο Νεπάλ.

Ο Dawa Steven Sherpa θα μιλήσει στη σκηνή του TEDxAthens που θα διεξαχθεί στις 29 και 30 Νοεμβρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Λίγα λόγια για το TEDxAthens:

Το TEDxAthens ξεκίνησε την δράση του το 2009 και είναι μία από τις πρώτες TEDx εκδηλώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Στόχος του TEDxAthens, είναι να αναδείξει και να προωθήσει την εμπειρία του TED σε τοπικό επίπεδο, παρουσιάζοντας ομιλητές που εμπνέουν με τις ιδέες, τα οράματα και τα επιτεύγματά τους. Το TEDxAthens 2012 παρακολούθησαν περίπου 1.500 άτομα.

Για περισσότερες πληροφορίες και για να δείτε ομιλίες, παρακαλούμε επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες www.ted.com, www.tedxathens.com και http://blog.tedxathens.com ή ακολουθήστε μας στο facebook http://www.facebook.com/tedxathens και στο twitter @Tedxathens.

Όσοι δεν βρεθούν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, μπορούν να παρακολουθήσουν το TEDxAthens σε κάποιο από τα δύο επίσημα Simulcast Venues, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα.

Δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα του TEDxAthens, εδώ