Πόσο ασφαλής είναι η παρακεταμόλη για την καρδιά μας

Η παρακεταμόλη, η δραστική ουσία πολλών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται ευρέως για τον πονοκέφαλο, τον πυρετό και γενικότερα για τη μείωση του πόνου, ενδέχεται να μην είναι απολύτως ασφαλής για την υγεία της καρδιάς.

Μάλιστα, μελέτες που είχαν γίνει τα προηγούμενα χρόνια, δείχνουν ότι ειδικά σε άτομα με καρδιακή νόσο, η παρακεταμόλη (Depon, Apotel, Panadol κ.ά.) είναι η καλύτερη επιλογή για τον πόνο, σε σύγκριση με άλλα φάρμακα όπως το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (Ασπιρίνη, Salospir κ.ά.) και η ιβουπροφαίνη, τα οποία είναι γνωστά ως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ).

Μια νέα μελέτη που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του πρόσφατου ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας Φυσιολογίας, αποκάλυψε, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο ποντικού, ότι η παρακεταμόλη αλλάζει τις πρωτεΐνες στον καρδιακό ιστό.

Οι επιπτώσεις αυτές θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν βιοχημικές οδούς που απαιτούνται για λειτουργίες όπως η παραγωγή ενέργειας και η χρήση αντιοξειδωτικών στα κύτταρα.

Επιδράσεις της παρακεταμόλης στη λειτουργία της καρδιάς

Για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο ποντικού για να μελετήσουν τις επιδράσεις της παρακεταμόλης στον καρδιακό ιστό.

Στο πλαίσιο της μελέτης, σε ορισμένα ποντίκια δόθηκε σκέτο νερό, ενώ σε άλλα χορηγήθηκε νερό που περιείχε ποσότητα παρακεταμόλης ισοδύναμη με 500 mg, δηλαδή η συγκέντρωση που βρίσκεται σε ένα δισκίο φαρμάκου.

Μετά από επτά ημέρες, οι ερευνητές διαπίστωσαν σημαντικές αλλαγές στις πρωτεΐνες του καρδιακού ιστού των ποντικιών που έλαβαν παρακεταμόλη, σε σύγκριση με τα ποντίκια που έλαβαν μόνο νερό.

Αυτές οι πρωτεϊνικές μεταβολές σχετίζονταν με βιοχημικές οδούς που είναι υπεύθυνες για πολλές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας, της χρήσης αντιοξειδωτικών και της διάσπασης κατεστραμμένων πρωτεϊνών.

Οι επιστήμονες βρήκαν περισσότερα από 20 διαφορετικά μονοπάτια σηματοδότησης που επηρεάστηκαν από τις πρωτεϊνικές αλλαγές που προκάλεσε η παρακεταμόλη.

«Μας εξέπληξαν τα ευρήματα, καθώς προβλέψαμε ότι η  παρακεταμόλη, όταν χρησιμοποιείται σε αυτές τις συγκεντρώσεις, θα είχε ελάχιστες επιπτώσεις στην καρδιά», δήλωσε στο Medical News Today η Gabriela Del Toro Rivera, διδακτορική φοιτήτρια στο εργαστήριο του Aldrin Gomes, PhD, στο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνιας και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.

«Ενώ η υπάρχουσα βιβλιογραφία συσχετίζει κυρίως την υπερβολική χρήση παρακεταμόλης με ηπατική βλάβη, η έρευνά μας υποδηλώνει ότι η  παρακεταμόλη μπορεί να επηρεάσει ιστούς πέραν από αυτούς του ήπατος».

Είναι η  παρακεταμόλη ασφαλής για τα άτομα με καρδιακές παθήσεις;

Ιστορικά, η  παρακεταμόλη ήταν το ασφαλέστερο παυσίπονο για άτομα με καρδιαγγειακή νόσο.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2015 διαπίστωσε ότι η χρήση της παρακεταμόλης δεν συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφράγματος του μυοκαρδίου ή οποιουδήποτε καρδιαγγειακού συμβάντος.

Σε διαφορετικά συμπεράσματα κατέληξαν και άλλες πρόσφατες μελέτες, οι οποίες έχουν αξιολογήσει την ασφάλεια της παρακεταμόλης σε άτομα με καρδιακή νόσο.

Έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2022, διαπίστωσε ότι η χρήση της παρακεταμόλης που περιέχει νάτριο συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και θνησιμότητα από όλες τις αιτίες σε άτομα με ή χωρίς υψηλή αρτηριακή πίεση.

Μια άλλη μελέτη του 2022 ανέφερε ότι η τακτική λήψη 4 γραμμαρίων (4 χάπια) παρακεταμόλης κάθε μέρα, αύξησε τη συστολική αρτηριακή πίεση σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.

«Δεδομένου ότι η παρακεταμόλη είναι ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα παγκοσμίως, η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η  παρακεταμόλη μπορεί να επηρεάσει την καρδιά είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών, τη βελτιστοποίηση των θεραπευτικών αποφάσεων, τη διαχείριση των συννοσηροτήτων και την καθοδήγηση των μελλοντικών προσπαθειών έρευνας και ανάπτυξης», δήλωσε η Del Toro Rivera.

Επιδράσεις της  παρακεταμόλης έναντι των ΜΣΑΦ στην υγεία της καρδιάς

Ενώ τόσο η παρακεταμόλη όσο και τα ΜΣΑΦ βοηθούν στην ανακούφιση από τον πόνο, τα ΜΣΑΦ βοηθούν επίσης στη μείωση της φλεγμονής, κάτι που δεν κάνει η  παρακεταμόλη.

Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι η χρήση ΜΣΑΦ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για διάφορες καρδιαγγειακές ανησυχίες, όπως:

• καρδιακή προσβολή
• υψηλή αρτηριακή πίεση
• καρδιακή ανεπάρκεια

«Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ναπροξένη, η ιβουπροφαίνη και η δικλοφενάκη, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και η έρευνά μας υποδηλώνει ότι αυτά τα ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα μεταβάλλουν τα μονοπάτια σηματοδότησης και προκαλούν μιτοχονδριακή δυσλειτουργία στις καρδιές των ποντικιών», εξηγεί η Del Toro Rivera.

«Για να προσδιορίσουμε αν οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες των ΜΣΑΦ ευθύνονται για τις αλλαγές που παρατηρήθηκαν στις καρδιές ποντικιών από ποντίκια που έλαβαν θεραπεία με ΜΣΑΦ, διερευνήσαμε την επίδραση της παρακεταμόλης στις πρωτεΐνες του καρδιακού ιστού. Δεδομένου ότι η  παρακεταμόλη χρησιμοποιείται ευρέως και δεν έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι επιδράσεις στην καρδιά που θα παρατηρούνταν, δεν θα οφείλονταν σε αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα».

Είναι ασφαλής η τακτική χρήση παρακεταμόλης;

Αφού μελέτησε την έρευνα αυτή, ο Cheng-Han Chen, MD, πιστοποιημένος επεμβατικός καρδιολόγος και ιατρικός διευθυντής του Structural Heart Program στο MemorialCare Saddleback Medical Center στο Laguna Hills της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι εξεπλάγη κι αυτός από τα ευρήματα.

«Συνήθως συνιστούμε την παρακεταμόλη ως ένα φάρμακο που οι άνθρωποι μπορούν να πάρουν για τον πόνο, το οποίο δεν θα πρέπει να προκαλεί καμία βλάβη στην καρδιά», εξήγησε ο Chen.

Ο Rigved Tadwalkar, MD, πιστοποιημένος σύμβουλος καρδιολογίας στο Κέντρο Υγείας Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι ανησυχεί με τα νεότερα δεδομένα και ότι είναι επιφυλακτικός σχετικά με τις επιπτώσεις των ευρημάτων της μελέτης.

Κι αυτό διότι «τα ευρήματα δείχνουν ότι ακόμη και σε μέτριες δόσεις που θεωρούνται ασφαλείς για χρήση, η  παρακεταμόλη μπορεί να έχει σημαντικές επιδράσεις στις οδούς σηματοδότησης εντός του καρδιακού ιστού. Αυτό υποδηλώνει ότι το ευρέως χρησιμοποιούμενο παυσίπονο μπορεί να μην είναι τόσο καλό, όσο θεωρούνταν προηγουμένως, ειδικά όταν χρησιμοποιείται τακτικά με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Tadwalkar.

Βέβαια, για να αποδειχθεί η θεωρία αυτή, απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους, η οποίες θα επικεντρωθούν στη λήψη παρακεταμόλης και την υγεία της καρδιάς.

Ο Chen δήλωσε ότι οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο η καρδιά ανταποκρίνεται στην  παρακεταμόλη στα ποντίκια δείχνουν ότι η καρδιά βρισκόταν υπό μεγαλύτερη πίεση.

«Μένει να δούμε αν αυτό συμβαίνει και στους ανθρώπους», λέει ο ίδιος.

«Θα ήταν πολύτιμο να διερευνηθεί εάν υπάρχουν ορισμένοι υποπληθυσμοί ασθενών που μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στις καρδιακές επιδράσεις της  παρακεταμόλης, όπως εκείνοι με προϋπάρχουσες καρδιαγγειακές παθήσεις ή άλλες συννοσηρότητες», κατέληξε ο Tadwalkar.