Παράταση στο σίριαλ της αναμόρφωσης της πολιτικής ασύλου

Για μετά τον Ιούνιο προσδιορίζεται τελικά η αναμόρφωση της διαδικασίας χορήγησης ασύλου. Παρόλο που οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν δώσει εντολή στους αρμόδιους υπουργούς Εσωτερικών να έχουν καταλήξει σε συμφωνία πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου (28-29/6), οι εξελίξεις, οι διαπραγματεύσεις και οι… αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης αναμένεται να καθυστερήσουν την κατάληξη των συζητήσεων.

Δύο χρόνια ήδη συζητούν οι αρμόδιοι υπουργοί τις αλλαγές στο σύστημα ασύλου. Είναι τέτοιες είναι αποστάσεις, που σε κάποια σημεία μένουν αγεφύρωτες, μεταξύ των χωρών του νότου (κυρίως Ιταλία και Ελλάδα) και των τεσσάρων του Βίσενγκραντ (Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία και Τσεχία). Κι ενώ στην κατάσταση έριχνε… λάδι στη φωτιά ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Ορμπάν, πλέον, ο νέος Υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, Μετέο Σαλβίνι έχει δηλώσει ότι η χώρα του «δεν μπορεί να μετατραπεί σε προσφυγικό καταυλισμό της Ευρώπης»…

«Δε θα έχουμε σήμερα την τελική ομοφωνία. Μια παράταση λίγων εβδομάδων δεν είναι το τέλος του κόσμου», δήλωσε ο Επίτροπος Μετανάστευσης Δ. Αβραμόπουλος, προσερχόμενος στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων του Λουξεμβούργου, λέγοντας ότι υπάρχει ακόμα «πολύς χρόνος». «Πρέπει να λάβουμε υπόψη όλες τις θέσεις. Δε είμαστε εδώ για να επιβάλλουμε αλλά για να πείσουμε. Όλες οι κυβερνήσεις θα αντιληφθούν ότι είναι προς όφελος τους και προς όφελος της Ένωσης να λύσουν αυτό το ζήτημα», ανέφερε. Οι προσπάθειες θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος Ιουνίου.

«Το Δουβλίνο είναι μόνο ένα κομμάτι του ευρύτερου παζλ για τη μετανάστευση. Συνολικά στο τραπέζι βρίσκονται επτά προτάσεις για τη βελτίωση της διαχείρισης των συνόρων, τον έλεγχο των εισροών και την ενίσχυσης της συνεργασίας» είπε ο Δ. Αβραμόπουλος, επισημαίνοντας ότι «είναι η στιγμή να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας, να μοιραστούμε τις ευθύνες προκειμένου να καταλήξει ο διάλογος σε μια “κοινή” θέση».

Οι Υπουργοί θα ακούσουν τη νέα συμβιβαστική πρόταση της Βουλγαρικής Προεδρίας για επίλυση των διαφορών πριν τη Σύνοδο στις 28-29 Ιουνίου. Σύμφωνα με  έγγραφα, τα οποία είδε το AFP, η Βουλγαρία ζητάει «ανακούφιση των χωρών πρώτης γραμμής» και τη «μείωση της δευτερεύουσας κινητικότητας» αιτούντων άσυλο που αφικνούνται σε μία χώρα της ΕΕ και ταξιδεύουν σε άλλη. Σε μία κίνηση κατευνασμού Ρώμης και Αθήνας, η πρόταση προβλέπει υποχρεωτικές μετεγκαταστάσεις προσφύγων, αλλά μόνον ως ύστατη λύση.

Σε δημοσίευμα της εφημερίδας Politico με τίτλο «Η ΕΕ αποτυγχάνει στο πεδίο της μετανάστευσης – για μία ακόμα φορά» αναφέρεται η τελευταία προσπάθεια της ΕΕ να εισαγάγει νέους κανόνες στη μετανάστευση. Όπως αναφέρεται η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ είχε υιοθετήσει μία προσφυγική πολιτική ανοιχτών πυλών κατά την κρίση του 2015, ουσιαστικά αναγνώρισε τις μεγάλες πιθανότητες μη κατάληξης σε συμφωνία. Σε συνέντευξή της στην FAZ, η Καγκελάριος δήλωσε: «Νομίζω ότι είναι καλύτερα να προσπαθήσουμε για μερικές ακόμα εβδομάδες για εξεύρεση κοινής λύσης, καθώς πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό πρότζεκτ για την ΕΕ». Κατέστησε πάντως σαφές ότι δεν θέλει να επαναληφθεί το σκηνικό του 2015 που δίχασε την ΕΕ.

Κατά τους πρώτους μήνες του 2018 ο συνολικός αριθμός αφίξεων στην ΕΕ έχει σημειώσει πτώση που οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην πτώση των αφίξεων κατά 78% στην Ιταλία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συμβουλίου. Οι αφίξεις, όμως, στην Ισπανία κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 50% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι και στην Ελλάδα υπήρξε 161% αύξηση. «Η κατάσταση παραμένει ρευστή», αναφέρεται στην τελευταία έκθεση του Συμβουλίου, την οποία είχε τη δυνατότητα να δει το Politico. Επισημαίνεται δε ότι η απουσία ενός πλήρους λειτουργίας μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων «δημιουργεί προβλήματα στη συνολική αντίδραση της ΕΕ, ειδικά εάν υπάρξει εκ νέου απότομη αύξηση των ροών». Διπλωμάτες σημειώνουν σχετικά ότι η απουσία αποτελεσματικού σχεδίου για τη μετανάστευση «εκθέτει» ακόμη περισσότερο την ΕΕ σε χώρες που «σηκώνουν» τείχη και φράχτες.

 Η καταδικασμένη σε αποτυχία βουλγαρική πρόταση για το προσφυγικό – μεταναστευτικό είναι η τελευταία από τις πολλές προτάσεις που έχουν ήδη αποτύχει, διαπιστώνει ο συντάκτης. Στα τελευταία σχέδια της εν λόγω πρότασης, τα οποία έχει δει το Politico, οι χώρες θα είναι υπεύθυνες για τους μετανάστες για τα πρώτα οκτώ χρόνια μετά την καταγραφή του αιτούντος άσυλο και θα είναι πιο δύσκολο να κατατεθεί αίτηση για χορήγηση ασύλου σε άλλες χώρες. Η Ιταλία και άλλες μεσογειακές χώρες επιμένουν ότι και τα 8 χρόνια είναι πάρα πολλά και θέλουν η περίοδος αυτή να μειωθεί στα δύο χρόνια. Η Ιταλία ζητάει επίσης μεγαλύτερη ανάληψη δράσης από την ΕΕ σε περιόδους, κατά τις οποίες οι «κανονικές» μεταναστευτικές ροές αποκτούν επείγοντα χαρακτήρα.

 Εάν δεν καταστεί εφικτή η επίτευξη συμφωνίας, «το μπαλάκι» περνάει στο Γραφείο του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk. Διπλωμάτες εκτιμούν πάντως ότι και εκείνος θα διαπιστώνει ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. «Πολύ αμφιβάλλω για το εάν θα υπάρξει συμφωνία στα τέλη του μηνός», παραδέχθηκε διπλωμάτης που συμμετέχει στις σχετικές συνομιλίες.

Κύπρος-Τουρκία

Στο πλαίσιο των χθεσινών εργασιών του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων εγκρίθηκε ως Σημείο «Α», δηλαδή χωρίς συζήτηση, η έναρξη διαπραγματεύσεων για σύναψη Συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Ευρωπόλ) και των αρχών της Τουρκίας που είναι αρμόδιες για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.  Σημειώνεται ότι το εν λόγω θέμα υιοθετήθηκε με ειδική πλειοψηφία από την Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων στις 29 Μαϊου 2018, εφόσον δεν κατέστη δυνατό να σχηματιστεί «αναστέλλουσα μειοψηφία» για απόρριψη της εν λόγω πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η Κύπρος, από την ημέρα κατάθεσης της εν λόγω πρότασης και κατά τη διάρκεια των συζητήσεων που διεξάχθηκαν σε όλα τα επίπεδα, περιλαμβανομένης και της τελευταίας συνεδρίασης της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων, εξέφρασε επανειλημμένα την έντονη αντίθεσή της ως προς την υιοθέτησή της. 

Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση, και παρά το γεγονός ότι το θέμα υποβλήθηκε ως «Σημείο Α», ο Κύπριος υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου εξέφρασε εκ νέου την έντονη αντίθεση και τις σοβαρές επιφυλάξεις της Κύπρου σε σχέση με αυτό το ιδιαίτερα ευαίσθητο και σημαντικό από πολιτικής άποψης ζήτημα και κατέθεσε δήλωση, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, για καταχώρηση στα πρακτικά του Συμβουλίου, καταγράφοντας την αρνητική ψήφο.

«Επεσήμανα ότι από την έναρξη των συζητήσεων επί της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Κυπριακή Δημοκρατία ανέδειξε την άρνηση της Τουρκίας να εφαρμόσει σημαντικές οριζόντιες υποχρεώσεις της και να συνεργαστεί με την Κυπριακή Δημοκρατία σε όλο το φάσμα του τομέα ΔΕΥ.  Υπενθύμισα δε το Συμβούλιο ότι, επανειλημμένα, υποστηρίξαμε τον διαχωρισμό της περίπτωσης της Τουρκίας από το υπόλοιπο πακέτο, τονίζοντας ότι η περίπτωση της Τουρκίας διαφέρει από τις υπόλοιπες χώρες εφόσον πρόκειται για μια υποψήφια προς ένταξη χώρα η οποία υστερεί ουσιαστικά από τα ευρωπαϊκά πρότυπα στον τομέα προστασίας των προσωπικών δεδομένων, θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου», είπε ο Υπουργός Ιωνάς Νικολάου.

 «Επιθυμώ να τονίσω ότι, δεδομένου ότι πρόκειται για το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία που αναμένεται να είναι χρονοβόρα και δύσκολη, η εντολή που το Συμβούλιο δίδει στην Επιτροπή δεν προκαταλαμβάνει ουδόλως το τελικό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων.  Αναμένουμε πως η Επιτροπή, στα πλαίσια των όρων εντολής της, θα ενημερώνει τακτικά το Συμβούλιο για τις εξελίξεις και θα δέχεται οποιεσδήποτε επιπρόσθετες οδηγίες. Καταλήγοντας, επιθυμώ να υπογραμμίσω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά το θέμα και να προβαίνει σε ενέργειες προς διαφύλαξη των εθνικών μας συμφερόντων.  Σε αυτό το πλαίσιο, όπως έχουμε ζητήσει και χθες με σαφήνεια τόσο από την Προεδρία όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναμένουμε ότι θα συνεχίσουν να εγείρουν το ζήτημα της συνεργασίας της Τουρκίας με όλα τα κράτη μέλη, χωρίς διακρίσεις», κατέληξε ο υπουργός.