Πέθανε η εμβληματική πρωτευοντολόγος Τζέιν Γκούντολ, γνωστή για την έρευνά της στους χιμπαντζήδες

Η Τζέιν Γκούντολ, η διάσημη πρωτευοντολόγος και ακτιβίστρια που έγινε γνωστή παγκοσμίως για την πρωτοποριακή της έρευνα στους χιμπατζήδες και τη μακρόχρονη δράση της για την προστασία του περιβάλλοντος, πέθανε σε ηλικία 91 ετών.

Το Ινστιτούτο Jane Goodall ανακοίνωσε τον θάνατό της την Τετάρτη μέσω ανάρτησης στο Instagram. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Γκούντολ πέθανε από φυσικά αίτια στην Καλιφόρνια, ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στις ΗΠΑ.

«Οι ανακαλύψεις της έφεραν επανάσταση στην επιστήμη και υπήρξε ακούραστη υπερασπιστής της προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού μας κόσμου», ανέφερε το Ινστιτούτο.

Ζώντας επί δεκαετίες ανάμεσα σε χιμπαντζήδες στην Αφρική, η Γκούντολ κατέγραψε για πρώτη φορά τη χρήση εργαλείων από τα ζώα, καθώς και συμπεριφορές που μέχρι τότε θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινες. Παρατήρησε επίσης τις ξεχωριστές «προσωπικότητες» τους. Οι παρατηρήσεις της, όπως και οι εμφανίσεις της σε ντοκιμαντέρ και στο National Geographic τη δεκαετία του ’60, άλλαξαν ριζικά τον τρόπο που η ανθρωπότητα αντιλαμβάνεται όχι μόνο τους χιμπαντζήδες αλλά και την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων και των κοινωνικών σχέσεων όλων των ζώων.

Σε όλη τη ζωή της υπήρξε πρέσβειρα ελπίδας. Με την ήρεμη βρετανική της φωνή ισορροπούσε ανάμεσα στη σκληρή πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης και το μήνυμα αισιοδοξίας. Μέχρι και μετά τα 90 της, ταξίδευε σχεδόν 300 μέρες τον χρόνο, μιλώντας σε γεμάτα αμφιθέατρα ανά τον κόσμο.

Η δράση της αναγνωρίστηκε διεθνώς. Τιμήθηκε με κορυφαία παράσημα πολιτών από τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία και την Τανζανία, ενώ το 2025 ο Τζο Μπάιντεν της απένειμε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, την ύψιστη τιμή για πολίτες στις ΗΠΑ. Το 2021 τιμήθηκε επίσης με το βραβείο Templeton.

Γεννημένη το 1934 στο Λονδίνο, η Γκούντολ από μικρή είχε πάθος για τα ζώα. Το 1960 ξεκίνησε την έρευνά της στους χιμπαντζήδες στην Τανζανία, χάρη στον ανθρωπολόγο Λούις Λίκι. Παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και να τεκμηριώσει για πρώτη φορά ότι τα ζώα κατασκευάζουν και χρησιμοποιούν εργαλεία.

Αργότερα αφιερώθηκε στην εκπαίδευση και την προστασία του περιβάλλοντος, προειδοποιώντας για την απώλεια βιοποικιλότητας, τα εργαστηριακά πειράματα στα ζώα και την κλιματική κρίση. Έγραψε δεκάδες βιβλία, μεταξύ αυτών το «Reason for Hope», ενώ με podcasts και δημόσιες παρεμβάσεις έφτασε σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Η Τζέιν Γκούντολ θα μείνει στην ιστορία όχι μόνο για τις επιστημονικές της ανακαλύψεις, αλλά και για το ακούραστο πάθος της να εμπνεύσει γενιές να αγαπήσουν, να προστατεύσουν και να σεβαστούν τη φύση.