Επτά τρόποι να “τελειώσεις” κάποιον που σου κάνει bullying

Ο εκφοβισμός δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, στον οποιονδήποτε. Εν τω μεταξύ, έχει και πολλές παραλλαγές. Όλες αφήνουν το αποτύπωμα τους στη ψυχή όσων δέχονται το bullying. Όχι αυτών που το κάνουν.

Μπορούμε να αναχαιτίσουμε τους νταήδες με διάφορους τρόπους, σε όποιο πλαίσιο και αν τους συναντάμε.

Ακολουθούν επτά βήματα, που υποστηρίζει η επιστήμη.

«Οι νταήδες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, όπου κι αν είναι»

Στο YouTube υπάρχει το The Grim, κανάλι με 1.47 εκατομμύρια subscribers. Ανήκει στον βετεράνο της τηλεόρασης και του κινηματογράφου, Felix Charin. Ένας από τους δημιουργούς περιεχομένου είναι ο Andrej Kaminsky.

Ο, ρωσικής καταγωγής, Φιλανδός ηθοποιός, δημιούργησε το 2000 τη θεατρική και μουσική ομάδα Harmonisch & Co., που ήταν αφιερωμένη στην κοινωνική εργασία με παιδιά, άτομα με αναπηρία και κρατούμενους φυλακών. Από το 2005 είναι καθηγητής θεάτρου στην Ακαδημία Ernst Busch και στο Πανεπιστήμιο Κινηματογράφου στο Μπάμπελσμπεργκ.

Από το 2015 δημιουργεί περιεχόμενο, σχετικό με τη ζωή του και την αυτοβελτίωση, υποδυόμενος το πρώην μέλος ρωσικής μαφίας.

Σε βίντεο, που έχει τίτλο “πώς να αντιμετωπίσεις ένα νταή”, παρέχει επτά συμβουλές, που προέρχονται από έρευνες για το bullying, τη θεωρία παιγνίων και τη μη λεκτική επικοινωνία «είτε είσαι στο σχολείο, είτε κάνεις δουλειά γραφείου, είτε είσαι στη φυλακή.

Παντού ισχύουν οι ίδιες αρχές. Οι νταήδες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, όποιο και αν είναι το πλαίσιο».

Τα επτά βήματα που ακυρώνουν το bullying

1) Όλα αρχίζουν από τα μάτια

«Μην κοιτάζεις επίμονα, αλλά μην απομακρύνεις και πολύ γρήγορα το βλέμμα σου. Η δύναμη είναι ισορροπία. Τα μάτια σου δεν είναι μόνο η πύλη της ψυχής σου. Είναι επίσης, όπλο και δείκτης του πόσο δυνατός είσαι».

Μελέτες δείχνουν ότι η ισορροπημένη οπτική επαφή αυξάνει την εμπιστοσύνη και μειώνει την αντίληψη αδυναμίας. Έτσι, μειώνει τις πιθανότητες να μας κάνουν bullying. Σε eye-tracking έρευνες, θύματα bullying αποφεύγουν τα απειλητικά βλέμματα, ενώ η ισχυρή οπτική επαφή προάγει την κοινωνική συμπεριφορά και μειώνει επιθετικότητα. 

2) Η γλώσσα του σώματος “αποφασίζει” αν θα λάβεις σεβασμό ή όχι

«Να είσαι ευθυτενής όταν περπατάς, να κοιτάς ευθεία, με το στήθος σου ψηλά. Φαντάσου πως έχεις μια αόρατη κλωστή στην κορυφή του κεφαλιού σου, που σε τραβάει πάντα προς τα πάνω. Και κατέβασε ελαφρώς το πιγούνι σου. Μόνο οι αλαζόνες έχουν ψηλά το πιγούνι. Είναι ωστόσο, αυτοί που θα βγουν νοκ άουτ πιο γρήγορα».

Η “power posing” (π.χ. ανοιχτή στάση) βελτιώνει την αυτοπεποίθηση και μειώνει την αντίληψη, ως εύκολου στόχου. Μελέτες δείχνουν ότι ευθυτενείς στάσεις σώματος, μειώνουν το bullying, καθώς δείχνουν ισχύ και αποθαρρύνουν τους νταήδες. 

3) Φτιάξε τη νοοτροπία σου

«Αφότου φτιάξεις τη γλώσσα του σώματος, ασχολήσου με την νοοτροπία σου. Να αρχίζεις πάντα με το “είμαι καλά. Είσαι καλά”. Άρχισε με το να συνεργάζεσαι με όλους και θέσε ξεκάθαρα όρια. Οι νταήδες αρέσκονται στο να τεστάρουν τα όρια των άλλων ανθρώπων.

Αν κάποιος δεν σου φέρεται καλά, απάντησε γρήγορα, με μια προειδοποίηση και πρόσφερε ξανά συνεργασία. “Είμαι καλά. Είσαι καλά;”. Αυτό είναι το ανώτερο επίπεδο της θεωρίας του παιχνιδιού, που θα σε πάει μακριά στη ζωή σου, ανεξάρτητα από το αν είσαι στον παιδικό σταθμό, στη φυλακή ή σε ένα διοικητικό συμβούλιο».

Η στρατηγική “tit-for-tat” από τη θεωρία παιγνίων, προάγει τη συνεργασία σε επαναλαμβανόμενες αλληλεπιδράσεις, καθώς έχει αποδειχθεί πως μειώνει επιθετικότητα. Σε σχολικά περιβάλλοντα, οι συνεργατικές νοοτροπίες που έχουν διακριτά όρια, μειώνουν bullying, καθώς οι νταήδες αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όταν τα όρια είναι σταθερά.

4) Μην αντιδράς συναισθηματικά

«Οι νταήδες ευημερούν όταν προκαλούν θυμό ή φόβο. Διατήρησε τη ψυχραιμία σου. Χρησιμοποίησε τη λογική και το χιούμορ σου. Μη δώσεις στον νταή την συναισθηματική αντίδραση που αποζητά. Η ηρεμία σου είναι η ασπίδα και το ξίφος σου».

Το να μην αντιδράς συναισθηματικά στερεί στους νταήδες την ικανοποίηση και μειώνει την κλιμάκωση της “κρίσης”. Μελέτες δείχνουν ότι η συναισθηματική ρύθμιση (πχ η ηρεμία) μειώνει τα θύματα του bullying και βελτιώνει τη ψυχική υγεία.

5) Δημιούργησε συμμαχίες

«Όλα αρχίζουν με την ανταπόδοση. Όταν κάνεις μια χάρη, δημιουργείς μια επαφή. Η επαφή θα γίνει συμμαχία. Η συμμαχία μπορεί να γίνει και φιλία. Οι νταήδες δυσκολεύονται, όταν έχεις καλές διασυνδέσεις και είσαι χρήσιμος».

Η “friendship protection hypothesis” (υπόθεση φιλικής προστασίας) επιβεβαιώνεται από τη δημιουργία συμμαχιών, που μειώνουν τον κίνδυνο της θυματοποίησης, κατά 20-30%, καθώς παρέχουν υποστήριξη και αποθαρρύνουν τις επιθέσεις. 

6) Ακόνισε τις ικανότητες σου

«Εξασκήσου καθημερινά σε ό,τι είναι χρήσιμο στον τομέα σου. Είτε πρόκειται για ετοιμολογία, είτε για στρατηγική σκέψη, είτε για αυτοάμυνα. Να ακονίζεις κάθε μέρα το ξίφος σου. Οι νταήδες αποφεύγουν όσους είναι πραγματικά ικανοί. Μην καυχιέσαι όμως, για τις ικανότητες σου».

Η ανάπτυξη δεξιοτήτων (π.χ. κοινωνικών, αυτοάμυνας) μειώνει το bullying, μέσω της αποτρεπτικότητας και της βελτίωσης αυτοπεποίθησης. Προγράμματα SEL (social-emotional learning) επιβεβαιώνουν αυτήν τη μείωση, κατά 15-25%.

7) Το πιο αιχμηρό ξίφος σου είναι η σιωπή

«Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με νταήδες, η σιωπή που συνδυάζεται με δυνατή οπτική επαφή δημιουργεί μια πολύ δυνατή ασπίδα, αν είναι σωστή η γλώσσα του σώματος. Η σιωπή είναι ο κυρίαρχος σου, ο προστάτης σου και το χάρισμα σου».

Η σιωπή, σε συνδυασμό με μη λεκτικά σήματα (π.χ. οπτική επαφή) μπορεί να αποθαρρύνει τους νταήδες, καθώς στερεί την αντίδραση και δείχνει πως έχουμε εμείς τον έλεγχο. Μελέτες μη λεκτικής επικοινωνίας δείχνουν ότι η σιωπή ενισχύει την αντίληψη ισχύος.