Ο βασιλιάς Κάρολος στήνει μνημείο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ στελέχη των ενόπλων δυνάμεων

Ένα νέο μνημείο, αφιερωμένο στα ομοφυλόφιλα, αμφιφυλόφιλα και τρανς άτομα που υπηρέτησαν ή υπηρετούν τις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις, αναμένεται να εγκαινιάσει ο Βασιλιάς Κάρολος, στο πλαίσιο της πρώτης επίσημης παρουσίας του σε εκδήλωση υποστήριξη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Η σημασιολογία του μνημείου είναι ύψιστη, καθώς μέχρι και το 2000, η ομοφυλοφιλία θεωρούνταν παράνομη στις βρετανικές ένοπλες δυνάμεις. Όσοι ήταν ή θεωρούνταν ομοφυλόφιλοι υφίσταντο εξευτελιστικές έρευνες, αποτάξεις, ακόμη και φυλάκιση.

Το μνημείο με τίτλο “Η Ανοιχτή Επιστολή”, είναι αφιερωμένο στα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που υπηρετούν σήμερα, αλλά και σε όσους υπέστησαν διώξεις στο παρελθόν. Για πολλούς βετεράνους, η δημιουργία του συμβολίζει ένα είδος “κάθαρσης” έπειτα από δεκαετίες αγώνων – πρώτα για να αλλάξει ο νόμος και έπειτα για να αναγνωριστεί η αδικία

Το μπρούτζινο γλυπτό είναι έργο της καλλιτεχνικής ομάδας Abraxas Academy και αποκαλύπτεται σήμερα στο Εθνικό Μνημείο Πεσόντων στο Στάφορντσάιρ. Το σχέδιο θυμίζει τσαλακωμένο χαρτί, πάνω στο οποίο αποτυπώνονται αποσπάσματα από προσωπικές επιστολές που κάποτε χρησιμοποιήθηκαν ως αποδεικτικά στοιχεία για τη δίωξη ατόμων λόγω της σεξουαλικής τους ταυτότητας.

Μαρτυρίες κακοποίησης και διώξεων

Το μνημείο ήταν μία από τις 49 προτάσεις της Έκθεσης Έθερτον (Etherton Review), ανεξάρτητης έρευνας που αποκάλυψε τη συστηματική κακομεταχείριση των ΛΟΑΤΚΙ+ βετεράνων κατά την περίοδο της απαγόρευσης. Ο αείμνηστος συντάκτης της έκθεσης, Λόρδος Έθερτον, έκανε λόγο για “σοκαριστικά” στοιχεία ομοφοβικής κουλτούρας, εκφοβισμού και σεξουαλικών επιθέσεων.

Μία από τις ιστορίες που ξεχώρισαν είναι εκείνη της 69χρονης Πάντραγκιν Νι Ράχιλιγκ, η οποία υπηρέτησε στη Γυναικεία Βασιλική Αεροπορία (WRAF) τη δεκαετία του ’70. Όπως αφηγείται, δεν είχε ακόμη συνειδητοποιήσει τη σεξουαλική της ταυτότητα όταν κατατάχθηκε το 1976, όμως αυτό άλλαξε όταν ερωτεύτηκε μια συνάδελφό της.

Μετά το διαζύγιό της, τοποθετήθηκε στο RAF Γιβραλτάρ, όπου εργαζόταν ως τηλεγραφίστρια με πρόσβαση σε άκρως απόρρητες πληροφορίες. Η καριέρα της, ωστόσο, έληξε απότομα όταν ένας συνάδελφος την είδε να φιλά μια γυναίκα του Γυναικείου Βασιλικού Ναυτικού.

Η Ράχιλιγκ περιγράφει εξευτελιστικές ανακρίσεις, πιέσεις να αποκαλύψει τα ονόματα άλλων ομοφυλόφιλων συναδέλφων και, λίγο πριν επαναπατριστεί στη Βρετανία, μια σεξουαλική επίθεση από άνδρα συνάδελφό της «σε μια προσπάθεια να την “θεραπεύσει”».

«Με άγγιζε και προσπαθούσε να βάλει το χέρι του μέσα στο παντελόνι μου. Μου είπε: “Θα σε φτιάξω εγώ”. Είχαν στήσει μέχρι και στοίχημα μεταξύ τους για το ποιος θα τα καταφέρει», αφηγείται.

Παρόμοιες μαρτυρίες δεκάδων άλλων ΛΟΑΤΚΙ+ βετεράνων περιλαμβάνονται αναλυτικά στην Έκθεση Έθερτον.

Η Abraxas Academy επελέγη ανάμεσα σε περισσότερες από 35 υποψηφιότητες από επιτροπή στην οποία συμμετείχαν εν ενεργεία και πρώην ΛΟΑΤΚΙ+ στρατιωτικοί, καθώς και εκπρόσωποι του Royal British Legion.

Η επικεφαλής σχεδιασμού του μνημείου, Νίνα Μπίλμπεϊ, δήλωσε στο BBC ότι η εμπλοκή της σε ένα τόσο φορτισμένο έργο ήταν “βαθιά συγκινητική”: «Περίμεναν τόσο πολύ για μια μορφή αναγνώρισης. Δεν θέλαμε με τίποτα να τους απογοητεύσουμε», είπε.

Για τη Ράχιλιγκ, το μνημείο αποτελεί σύμβολο αποκατάστασης και διασφαλίζει ότι η ιστορία αυτής της απαγόρευσης δεν θα ξεχαστεί.

«Σε 20 ή 30 χρόνια δεν θα είμαστε πια εδώ, αλλά το μνημείο θα υπάρχει. Κι αυτό έχει τεράστια σημασία», τονίζει.

Δικαιοσύνη και αποζημιώσεις για τους βετεράνους

Το έργο συντονίστηκε από τη φιλανθρωπική οργάνωση Fighting With Pride, που στηρίζει ΛΟΑΤΚΙ+ βετεράνους και αγωνίζεται για δικαιοσύνη και αποζημίωση όσων υπέστησαν διώξεις.

Ο διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης, Πίτερ Γκίμπσον, δήλωσε πως η τελετή αποκαλυπτηρίων είναι “μια βαθιά συναισθηματική στιγμή”. «Εκφράζει με φυσική μορφή ότι όσα έγιναν δεν έπρεπε ποτέ να είχαν συμβεί», δήλωσε χαρακτηριστικά στο BBC.

Οι βετεράνοι που επηρεάστηκαν από την απαγόρευση μπορούν να λάβουν οικονομική αποζημίωση έως 70.000 λίρες. Ο Γκίμπσον ελπίζει ότι το μνημείο θα ενθαρρύνει κι άλλους να προχωρήσουν σε αιτήσεις ή να αναζητήσουν υποστήριξη.

Ήδη έχουν δοθεί χάρες για τις παλιές καταδίκες, επιστράφηκαν μετάλλια και μπερέδες, ενώ θεσπίστηκε και ειδική κορδέλα τιμής για ΛΟΑΤΚΙ+ βετεράνους.

Σε ανακοίνωσή του, το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας εξέφρασε «βαθιά λύπη» για τη μεταχείριση όσων υπέφεραν λόγω της απαγόρευσης, υπογραμμίζοντας ότι «όσα συνέβησαν δεν αντικατοπτρίζουν τις αξίες ή την κουλτούρα των σύγχρονων ενόπλων δυνάμεων».

«Τιμούμε το θάρρος όσων μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους και παραμένουμε δεσμευμένοι να διασφαλίσουμε ότι όλα τα στελέχη θα αισθάνονται σεβαστά, ισότιμα και ελεύθερα να αναπτυχθούν στις ένοπλες δυνάμεις μας», αναφέρεται χαρακτηριστικά.