“ΔΕΝ ΠΕΤΑΓΟΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ;”

Το να φύγουμε από τη δουλειά και την Αθήνα ένα απόγευμα Παρασκευής για Θεσσαλονίκη, και να επιστρέψουμε με την τελευταία πτήση της Κυριακής –ή με την πρώτη της Δευτέρας, όπως γίνεται συνήθως – είναι μια πρόταση που ακούγεται συχνά στα δικά μου φιλικά τραπέζια ή πάνω από ποτά. Και δεν είναι λόγια του αέρα, αλλά από εκείνα τα κανονίσματα που τελικά μας βγαίνουν δύο-τρεις φορές τον χρόνο.

Φτάνοντας στην πόλη, αν δεν βρίσκεται εκείνη την περίοδο στους ρυθμούς του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ (που έρχεται τον Μάρτιο, από τις 5 έως τις 15 Μαρτίου 2026), ώστε να μας οδηγήσει κατευθείαν –με καφέ στο χέρι– στην Προβλήτα Α του λιμανιού και τα ξύλινα καθίσματα με θέα τον Θερμαϊκό, τότε η πρώτη βόλτα που θέλω πάντα να κάνω είναι στην οδό Τοσίτσα και στα παλαιοπωλεία της. Εκεί έχω βρει από παλιό κιλίμι φτιαγμένο σε αργαλειό μέχρι το σάουντρακ του «Εκείνο το Καλοκαίρι» σε άριστη κατάσταση.

Περπατώντας στην πόλη από το πρωί

Λίγο πιο πάνω, στον δρόμο της Ολύμπου, το μικρό καφέ του Εστέτ (Ολύμπου 78) κάνει θαύματα στα λίγα του τετραγωνικά, χρησιμοποιώντας το competition blend της Taf –που δεν το βρίσκεις αλλού στη Θεσσαλονίκη– και φτιάχνοντας σάντουιτς με ντελικατέσεν υλικά. Ξεχωρίζει το άπαιχτο grilled cheese του Βασίλη Χαμάμ, σε προζυμένιο ψωμί, με βιολογικό κασέρι από το αγρόκτημα του Λιβαδερού, κρεμμύδι τουρσί, ζάαταρ και τη χειροποίητη, καυτερή signature σάλτσα του «coffee sriracha». Δοκιμάστε και τον κορμό σοκολάτας, που δεν είναι ο κλασικός· έχει παστέλι, λουκούμι, ξηρούς καρπούς και αφυδατωμένα φρούτα που περνάνε από βερμούτ. Αν βρεθείτε εκεί μετά το μεσημέρι (ή μετά από κάποιο hangover – έχει συμβεί), αξίζει και το άψογο, καυτερό bloody mary που φτιάχνουν.

 

Άλλα δημοφιλή και δικά μου αγαπημένα καφέ είναι το Shed (Πατριάρχου Διονυσίου Ε’ 11), με τις ιαπωνικές αναφορές και τη θέα στην εντυπωσιακή εκκλησία της Αχειροποίητου –που σώζεται στη μορφή που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ.– και το καφέ του πολυβραβευμένου γραφείου οπτικής επικοινωνίας και δημιουργικού σχεδιασμού Beetroot (Συγγρού 8), που συστεγάζεται με ένα πωλητήριο design αντικειμένων και μια υπόγεια γκαλερί σε ένα εκλεκτικιστικό κτίριο με στρώσεις ιστορίας, όπως έχει και η ίδια η πόλη: η μουσουλμανική επιγραφή στο υπέρθυρο γράφει 1323, δηλαδή 1905 στο γρηγοριανό ημερολόγιο. Αρχικά γνωστό ως «Στοά Ισμαήλ Πασά» ή «Ισμαήλ Πασά Χάνι», λειτούργησε ως εμπορική στοά, μέρος της διασώθηκε από τη φωτιά του 1917, ανακατασκευάστηκε το 1926 και μετατράπηκε σε οικία, γνωστή έπειτα ως «Μέγαρο Χαΐμ Κοέν».

Νέος και δημοφιλής προορισμός για πρωινό είναι το Orbital (Πλάτωνος 3), ένα μέρος με δύο πρόσωπα: το πρωί προσφέρει ψωμιά, πίτες και γλυκά – από κρουασάν με καμένο βούτυρο και κανέλα, bun με κρέμα και αλατισμένη καραμέλα, ταχινόπιτα, γαλατόπιτα, πάστα αμυγδάλου, μέχρι την κορυφαία τάρτα με καραμελωμένο γάλα του Σπύρου Πεδιαδιτάκη – καθώς και αλμυρές επιλογές όπως αυγά μάτια σε προζυμένια πίτα με χειροποίητη πάπρικα και ξηρό ανθότυρο, κιμαδόπιτα με μοσχαρίσιο κιμά και πρόβειο γιαούρτι, ή πίτα με πρόβειο παστουρμά, κασέρι και ντομάτα. Από το απόγευμα και μετά, το Orbital σερβίρει κρασιά, cocktails και πιάτα όπως cacio e pepe με αρσενικό ή σνίτσελ πετεινού με μπάμιες τουρσί και πουρέ πατάτας – ή σερβιρισμένο σε χειροποίητο πατατόψωμο, που ήδη έχει γίνει must.

Το άλλο μισό του Orbital είναι ο Γιάννης Λουκάκης, ένας μάγειρας που έχει επηρεάσει έντονα τη γευστική ταυτότητα της πόλης τα τελευταία χρόνια και έκανε τους συντάκτες φαγητού να χρησιμοποιούν τον όρο «γαστροκαφενείο» για να περιγράψουν την κουζίνα του η οποία αναδεικνύεται στη Μούργα (Χριστοπούλου 12), που με λιτά μαγειρέματα και βιολογικές πρώτες ύλες έχει πιο ψαροφαγική κατεύθυνση, και στη +ΤροΦή (Δόξης 7), που με την ίδια φιλοσοφία σερβίρει και κρέας. Πρόκειται για δύο μέρη τα οποία πια δεν χρειάζονται συστάσεις – όπως δεν χρειάζεται και το πρώτο εστιατόριο ενός άλλου μεγάλου μάγειρα που πρωτοσυστήθηκε στη Θεσσαλονίκη και πλέον τον βρίσκουμε και στην Αθήνα: το Χαρούπι (Δόξης 4) του Μανώλη Παπουτσάκη, με κρητικές συνταγές σε μια μοναδική, εκλεπτυσμένη εκδοχή.

 

Ακόμη μία νέα και πολυσυζητημένη άφιξη είναι το Τζένεραλ (Παύλου Μελά 44), ένα ζαχαροπλαστείο με νοσταλγική διάθεση και ’70s αισθητική. Ξεπουλάει το cheesecake φιστίκι με αλατισμένη καραμέλα και το σοκολατούχο γάλα του, ενώ προσφέρει και πιο κλασικά γλυκά ταψιού, κρέμες και μπουγάτσα με χειροποίητο φύλλο αέρος. Αν πάλι αναζητάτε τα παλιά μπουγατσάδικα, τα δικά μου αγαπημένα είναι το Νέον (Φράγκων 20 & Λέοντος Σοφού 14) και ο Μπαντής (Παναγίας Φανερωμένης 33). Για τρίγωνα πηγαίνετε καρφί στον Ελενίδη (Δημητρίου Γούναρη 13. Θα βρείτε και άλλες διευθύνσεις, γιατί ερίζουν δύο για το ποιος είναι ο αυθεντικός) και έπειτα μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στην πλατεία Ναυαρίνου, ένα ανοιχτό μουσείο της πόλης, περιτριγυρισμένο από πολυκατοικίες σε διαφορετικούς παστέλ τόνους.

Σε ένα ακόμη σημείο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, στην περιοχή της Ρωμαϊκής Αγοράς λειτουργούν μερικά από τα πιο εναλλακτικά στέκια της πόλης: το Πικάπ (Ολύμπου 57), που φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις και έπαιζε μουσική από βινύλια πριν γίνει cool trend, και το Αναψυκτήριο (Αγνώστου Στρατιώτου 6), που βγάζει λίγα τραπέζια στον πεζόδρομο και είναι ιδανικό για spritz και μπύρες στον ήλιο. Για μεγαλύτερη ποικιλία σε μπύρες από ελληνικές μικροζυθοποιίες, το Utopia Taproom (Γλάδστωνος 11) είναι προορισμός: εκτός από πίστη στην craft φιλοσοφία, έχει και φάση.

Εκεί που στρώνονται τα πιο νόστιμα τραπέζια

Μια άλλη καθιερωμένη βόλτα είναι δυτικά της πλατείας Αριστοτέλους, στο Καπάνι, την παλαιότερη παραδοσιακή ανοιχτή αγορά της πόλης. Εκτός από φρέσκα προϊόντα, μπαχαρικά, ελιές, γλυκά και λουκούμια, υπάρχουν και μερικά καφενεία, με τα πιο νόστιμα πιάτα να σερβίρονται Στου Μήτσου (Βλάλη 11): παντζάρια με καρότα σε πουγκί ψημένα στον ξυλόφουρνο με γαλομυζήθρα, σφέλα Μεσσηνίας με αυγά, κεφτέδες στη μασίνα και λαβράκι φιλέτο με φρικασέ σιγομαγειρεμένο σε ανοιχτή φωτιά – ένα φθινοπωρινό, πολύ νόστιμο γεύμα από ένα απλό αλλά αριστουργηματικό μαγαζί που μαγειρεύει με όσα καλά του δίνει η αγορά.

Πρόσφατα, την τελευταία φορά που είπα το «ναι» σε μια γρήγορη εξόρμηση στη Θεσσαλονίκη βρέθηκα σε τραπέζια που ήταν όλα τους ένα και ένα. Στην περιοχή της Ροτόντας, στο χαλαρό Ντάνκαρα (Αρμενοπούλου 26), η κουζίνα έχει επιρροές από τη Φλώρινα και όλη τη Βόρεια Ελλάδα, με πληθωρικές συνταγές και γενναιόδωρες μερίδες που σπάνια συναντάμε πια έξω. Έπειτα, στο πιο αγαπημένο μου εστιατόριο της πόλης, την Ηλιόπετρα (Αισχύλου 5) του Γιώργου Ζαννάκη, σερβίρονται δημιουργικά πιάτα που δεν μιμούνται άλλα και, παρά την πρωτοτυπία τους, βγάζουν κάτι το comfort. Tip: Επειδή το μενού αλλάζει συχνά και ανά εποχή, δοκιμάστε τον ντολμά sushi (την τελευταία φορά ήταν με καρπάτσιο χριστόψαρου) και τα dumplings – είτε είναι γεμισμένα με ψάρι όπως ο μπακαλιάρος είτε με γίδα στον ζωμό της. Είναι εθιστικά.

Εθιστικά είναι και τα σαλονικιώτικα σουτζουκάκια (ψημένα στη σχάρα δηλαδή και όχι μαγειρεμένα σε σάλτσα) που φτιάχνονται στην Παλιά Αθήνα (Ίμβρου 24), μια ταβέρνα που σερβίρει από κλασικές αλοιφές και πατάτες τηγανητές με τριμμένο κασέρι, μέχρι premium κοπές κρέατος. Από χύμα κρασί και ρετσίνα μέχρι εκλεκτές φιάλες από τον ελληνικό και διεθνή αμπελώνα, όλα αναδεικνύουν τη γεύση του ποιοτικού κρέατος που επιλέγει η κουζίνα. Tip: Αν σας αρέσει το καρπάτσιο μόσχου, εδώ το σερβίρουν λεπτοκομμένο και χωρίς φιοριτούρες – για μένα, είναι το καλύτερο στη χώρα.

Για elevé ψαροφαγία στο παραλιακό μέτωπο, το Trizoni Food Resort (Λεωφόρος Μ. Αλεξάνδρου 2) με τη head-to-tail προσέγγιση στο ψάρι και τις ντόπιες πρώτες ύλες αποτελεί ιδανικό προορισμό για ωμά, bianco και pasta calamarata με ψάρια ημέρας. Για μια πιο cult εμπειρία, αναζητήστε το καφενείο του Θόδωρα, ο οποίος μαγειρεύει στην ξυλόσομπα με ό,τι υπάρχει διαθέσιμο. Θα αριβάρουν στο τραπέζι από τουρσιά και όσπρια μέχρι γίδα βραστή, πατσάς ή ψιλό ψαράκι στο τηγάνι με πολύ λεπτοκομμένες πατάτες.

Στο γρήγορο φαγητό που τρώγεται στο χέρι χωρίς να είναι πρόχειρο, το Salento Wood Fired Street Food (Ελ. Βενιζέλου 76) ξεφουρνίζει την καλύτερη πίτσα στην πόλη και ετοιμάζει salentinas – σάντουιτς δηλαδή από το ίδιο ζυμάρι της πίτσας. Για σάντουιτς με κρέας, κατευθυνθείτε στο new age ψητοπωλείο Βέργες Λάγιες (Ελ. Βενιζέλου 63). Για χειροποίητο γύρο από τους παλιούς της πόλης, ο Μίμης (Αγ. Δημητρίου 126) και το Snack Grill Express (Μαλακοπής 7) είναι οι διευθύνσεις που χρειάζεστε.

Η Θεσσαλονίκη το βράδυ

Κατά την τελευταία επίσκεψή μου, εκεί που πήγα και ξαναπήγα –από νωρίς– ήταν το Slow Kaffe and Wine (Ερνέστου Εμπράρ 10), που ειδικεύεται στα φυσικά κρασιά, έχει ωραία τυριά και ατομική πίτσα για τσιμπολόγημα. Λίγο πιο κάτω, ο δρόμος με έβγαλε στην ιστορική μπάρα του De Facto (Π. Μελά 19) για ένα πρώτο ποτό. Άλλη μια μπάρα με ιστορία – που ανανεώνει συνεχώς το κοινό της με τα DJ sets – είναι αυτή του Θερμαϊκός Μπαρ, ενώ για άψογα cocktails σταθερή αξία παραμένει το Vogatsikou 3 (Βογατσικού 3).

Πιο αργά το βράδυ, οι δικές μου must διευθύνσεις για ποτό είναι: The Residents (Στρ. Καλλάρη 4), Στέρεο (Δημάρχου Βαμβακά 3–5), Τζέλα Δέλτα (Σπανδώνη 5) και Ypsilon (Εδέσσης 5) – ακόμα ένα κτίριο σε αυτή την πόλη που αξίζει να παρατηρήσετε, μια και είναι διατηρητέο. Υπήρξε γνωστό ως «Κύρτση Χαν», είναι χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης και κατασκευάστηκε γύρω στο 1867, εκεί όπου βρισκόταν κάποτε το ιστορικό εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Η παραπάνω είναι μια μπαρότσαρκα που δεν κάνω μόνο εγώ, αλλά πολλοί  –οι Αθηναίοι και οι φεστιβαλιστές, σίγουρα– όταν βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη. Αν ψάχνετε για αφτεράδικα, δοκιμάστε το Berlin (Χρυσοστόμου Σμύρνης 10), το Ταξίδι (Χρυσοστόμου Σμύρνης 18) και την Κονσέρβα (Πλάτωνος 9), όπου μπορείτε να τραγουδήσετε Μητροπάνο μπροστά από την προτομή του τραγουδιστή πάνω από τη μπάρα.