Black Friday – Cyber Monday: Ανάσα για το λιανεμπόριο και καταναλωτές εν μέσω πληθωριστικής πίεσης

Με την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών να είναι σε πίεση, καθώς, όπως κατέδειξαν και τα προσωρινά στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό Νοεμβρίου, καταγράφεται νέος ανοδικός κύκλος αυξήσεων των τιμών, οι μέρες της Black Friday, της Cyber Monday, αλλά και η εβδομαδιαία έκταση των προσφορών, γνωστή και ως Black Week έδωσαν μια σχετική ανάσα στο λιανεμπόριο.

Έτσι με βάση παράγοντες της αγοράς, η κίνηση, ειδικά σε σύγκριση με το προηγούμενο διάστημα ήταν ικανοποιητική. Αλλά και σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, οι περισσότερες αλυσίδες κατέγραψαν, σχετικά καλύτερες επιδόσεις, με μια, κατ΄ εκτίμηση, μονοψήφια αύξηση τζίρων.

“Οι καταναλωτές επωφελήθηκαν των προσφορών και έδειξαν διάθεση για αγορές σε ηλεκτρικά είδη, είδη τεχνολογίας, είδη σπιτιού αλλά και σε υπηρεσίες όπως εισιτήρια κτλ” αναφέρει παράγων του κλάδου του λιανεμπορίου, μιλώντας στο NEWS 24/7, τονίζοντας ότι την τάση αυτή ενίσχυσαν και οι κινήσεις των προμηθευτών, ειδικά στο μέτωπο των ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών, στο φόντο της αναιμικής προηγούμενης περιόδου, με συσσωρευμένα αποθέματα, να δώσουν σημαντικές εκπτώσεις σε πολλούς κωδικούς. Κάτι που εν συνεχεία, μέσα από τις αλυσίδες λιανεμπορίου, πέρασε στον τελικό καταναλωτή.

Ο πληθωρισμός

Να σημειωθεί ότι το κλίμα αυτό εγγράφεται σε συνθήκη αναζωπύρωσης των πληθωριστικών πιέσεων. Έτσι, στο 2,9% σκαρφάλωσε ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Νοέμβριο 2025, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Eurostat. Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,6%. Στην αύξηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα είχαν συνέβαλε σημαντικά των υπηρεσιών, καθώς εμφάνισε ανατιμήσεις με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 4,7% από το 2,8% τον προηγούμενο μήνα.    Τα τρόφιμα εμφάνισαν επιτάχυνση επίσης του πληθωρισμού στο 3,1% από το 2,5%.

Στην Ευρωζώνη ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώνεται στο 2,2% τον Νοέμβριο του 2025, από 2,1% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία  Eurostat. Όσον αφορά τα κύρια συστατικά του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, οι υπηρεσίες αναμένεται να παρουσιάσουν τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό τον Νοέμβριο (3,5%, από 3,4% τον Οκτώβριο), ακολουθούμενες από τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό (2,5%, σταθερό σε σχέση με τον Οκτώβριο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (0,6%, επίσης σταθερό) και την ενέργεια (-0,5%, έναντι -0,9% τον Οκτώβριο).

Δύσκολες μέρες στο λιανεμπόριο

Να σημειωθεί, χαρακτηριστικά, ότι με βάση την ΕΛΣΤΑΤ,  μείωση 1,7% σημείωσε ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της χώρας τον Σεπτέμβριο εφέτος, καθώς ο τζίρος κινήθηκε καθοδικά στην πλειονότητα των επιμέρους καταστημάτων, μη εξαιρουμένων των σούπερ μάρκετ.

Ειδικότερα, οι πωλήσεις μειώθηκαν σε: Καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (7,2%), Ένδυση- Υπόδηση (4,8%), Μεγάλα καταστήματα τροφίμων (4,2%), Πολυκαταστήματα (1%) και Τρόφιμα- Ποτά- Καπνό (1%). Στον αντίποδα, αυξήθηκαν σε: Έπιπλα- Ηλεκτρικά είδη- Οικιακό εξοπλισμό (6,8%), Φαρμακευτικά- Καλλυντικά (6,4%) και Βιβλία-Χαρτικά- Λοιπά είδη (5,2%).

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) παρουσίασε μείωση 1,7% τον Σεπτέμβριο 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2024, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2025 σημείωσε μείωση 8,1%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 1,9% τον Σεπτέμβριο 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2025.

Ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών (κύκλος εργασιών σε τρέχουσες τιμές) παρουσίασε μείωση 0,7% τον Σεπτέμβριο 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2024, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2025 σημείωσε μείωση 5,3%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 2,3% τον Σεπτέμβριο 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2025.

Οι τζίροι

Στο μεταξύ, με δήλωσή του ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Στράυρος Καφούνης με αιχμή ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ για την εξέλιξη του κύκλου εργασιών στα καταστήματα Λιανικού εμπορίου εκτός τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων κατά το Γ΄ τρίμηνο και το Α΄ εννεάμηνο του 2025 περιγράφει τα ζητήματα των αναιμικών αυξήσεων τζίρου και τονίζει ότι Λιανικό Εμπόριο χρειάζεται επιπλέον 750 εκ. ευρώ το Δ’ Τρίμηνο για να αντισταθμίσει το υψηλό λειτουργικό κόστος. “H αύξηση του κύκλου εργασιών σε επίπεδο εννεαμήνου είναι η χαμηλότερη από το 2020 έως σήμερα” αναφέρει ο κ. Καφούνης και προσθέτει:

«Η σύνθετη ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ είναι αποκαλυπτική: Η εικόνα του τζίρου στο λιανικό εμπόριο το πρώτο εννεάμηνο του 2025 σε συνδυασμό με τα επίμονα υψηλό λειτουργικό κόστος αναδεικνύουν το Δ’ τρίμηνο ως το πιο κρίσιμο της χρονιάς. Όπως προκύπτει από τη σύγκριση του κύκλου εργασιών με το 2024, από την αγορά λείπουν τουλάχιστον 750 εκ. ευρώ τζίρου, δηλαδή χρειάζεται τόνωση πωλήσεων κατά τουλάχιστον 10% το τελευταίο τρίμηνο του 2025, ώστε να «ισοφαριστούν» οι πιέσεις από: υπέρογκα μισθώματα, ενέργεια και μισθολογικές επιβαρύνσεις. Κανένα μέγεθος επιχείρησης δεν εμφανίζει θετικές επιδόσεις ικανές να υπερκεράσουν την αρνητική επίδραση του υψηλού κόστους λειτουργίας. Ως εκ τούτου, η εορταστική αγορά, η οποία ουσιαστικά ανοίγει αυλαία με τη “Black Friday”, είναι καθοριστική ακόμη και για τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, κυρίως ΜμΕ. Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνεται η ανάγκη στήριξης του κλάδου με το μείγμα αναπτυξιακών ρυθμίσεων και μέτρων ελάφρυνσης που έγκαιρα και τεκμηριωμένα έχει προτείνει η ΕΣΕΕ».

Η διάρθρωση του τζίρου στις ΜμΕ

Με βάση την ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ:

• Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις εμφανίζουν στασιμότητα πωλήσεων σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2024, ενώ μετά τη διόρθωση ως προς τον πληθωρισμό οι πραγματικές πωλήσεις είναι κατά 2,6% χαμηλότερες από τις αντίστοιχες περυσινές (Διάγραμμα 6).
• Οι μικρές επιχειρήσεις φαίνεται να πιέζονται περισσότερο καθώς  υποχώρηση των πωλήσεων (-2,3%) καταγράφηκε ακόμα και σε ονομαστικές τιμές.
• Σε σαφώς καλύτερη κατάσταση οι μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες ακόμη και μετά την διόρθωση για τον πληθωρισμό είδαν τον πραγματικό τους τζίρο να ενισχύεται κατά 0,8%.

Σε πολλαπλές ταχύτητες

Όπως καταδεικνύει η ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ αλλά και η Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ για το Νοέμβριο, υπάρχουν πολλαπλές ταχύτητες στο λιανεμπόριο. Έτσι, με βάση το ΙΟΒΕ, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύεται σημαντικά τον Νοέμβριο και διαμορφώνεται στις 113,5 μονάδες, από 106,4 μονάδες τον Οκτώβριο.

Η βελτίωση αυτή αφορά τον κλάδο των Πολυκαταστημάτων, καθώς οι υπόλοιποι από τους εξεταζόμενους βασικούς κλάδους εξασθένισαν ήπια ή διατηρήθηκαν αμετάβλητοι. Αναλυτικά, οι ήπια θετικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται σημαντικά και διαμορφώνονται στις +23 (από +1) μονάδες ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο ενισχύονται ήπια στις +47 από τις +45 μονάδες.

Οι νέες παραγγελίες διατηρούνται στις +17 μονάδες, με αποτέλεσμα τα αποθέματα να κλιμακώνονται ελαφρά και να διαμορφώνονται στις +8 (από +6) μονάδες. Από την άλλη πλευρά, οι αισιόδοξες προβλέψεις για την απασχόληση εξασθενούν σημαντικά (+14 από +24 μονάδες), ενώ ως προς τις τιμές, το 12% αναμένει άνοδο, ενδεικτικό των πληθωριστικών πιέσεων.

Ως προς τον βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον, αυτός διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, καθώς το 70,2% θεωρεί ότι η μελλοντική ανάπτυξη μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 66,0% τον Οκτώβριο.

Μικρή υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης

Στο μεταξύ, με βάση το ΙΟΒΕ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης εξασθένισε ελαφρά τον Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στις -50,6 μονάδες, έναντι -47,6 μονάδες τον Οκτώβριο1. Και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με διαφορά από τους επόμενους, με τους καταναλωτές στην Ρουμανία με επίπεδο δείκτη –29,7 και την Εσθονία (-28,2) να ακολουθούν. Οι επιμέρους δείκτες για τα οικονομικά των νοικοκυριών επιδεινώνονται, ενώ η γενικότερη οικονομική κατάσταση στην χώρα εμφανίζει βελτίωση.

Αντίθετα, η πρόθεση για μείζονες αγορές υποχωρεί έντονα, με την αποταμίευση να εξασθενεί ηπιότερα. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης, για πέμπτη φορά μέσα στο 2025 βρίσκεται η Μάλτα (+8,4) με την θετική τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγεται ουσιαστικά αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -13,6 μονάδες στην ΕΕ και στις -14,2 μονάδες στην Ευρωζώνη.

Επίσης, με βάση το ΙΟΒΕ, οι αρνητικές προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες εντάθηκαν τον Νοέμβριο στις -45,0 (από -44,2). Το 58% των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 6% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,3 και -4,4 μονάδες αντίστοιχα.