Ο Στηβ Τζόμπς, ο Λένιν και η Πολιτική Επιμόρφωση

Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε μια υπενθύμιση από τα social media της ρήσης του μεγάλου Steve Jobs: «Δεν έχει νόημα να προσλαμβάνεις έξυπνους ανθρώπους και να τους λες τι πρέπει να κάνουν. Προσλαμβάνεις έξυπνους ανθρώπους για να σου πουν εκείνοι τι πρέπει να κάνεις εσύ.»

Να λοιπόν τι πρέπει να κάνουν τα πολιτικά κόμματα. Να δημιουργήσουν έξυπνους ανθρώπους (διότι ως γνωστόν η εξυπνάδα δεν είναι μόνο φυσικό χάρισμα, καλλιεργείται κιόλας) που θα μπορέσουν εν συνεχεία να προτείνουν φρέσκες λύσεις στις έμπειρες μεν, συχνά πεπαλαιωμένες ηγεσίες δε.

Αυτό όμως απαιτεί μιαν άλλη πολιτική κουλτούρα. Και μέχρι σήμερα, τα περισσότερα πολιτικά κόμματα φροντίζουν να διαθέτουν ένα think tank, ένα κέντρο μελετών που ταυτόχρονα θα μπορεί να εκπαιδεύει τα μέλη και στελέχη του κόμματος ως προς το πως θα αντιδρούν στα τρέχοντα πολιτικά θέματα, θέματα δηλαδή επικαιρότητας, είτε στη βουλή, είτε στο συνδικάτο, είτε στο καφενείο (εννοείται και στην τηλεόραση!) κανένα όμως δε μοιάζει να ενδιαφέρεται για ένα εργαστήρι ουσιαστικής επιμόρφωσης των μελών η/και φίλων σε θέματα ικανά να ανατρέψουν την ιδεολογία του συστήματος. Όπως έλεγε και ο Λένιν στο «Τι να Κάνουμε», το οποίο έγραψε το 1901 με στόχο  την επικράτηση του κομμουνισμού επί της αστικής ιδεολογίας «όχι μόνο δεν πρέπει ο σοσιαλδημοκράτες (σ.σ.: έτσι λέγονταν τότε οι ρώσοι κομμουνιστές) να αυτοπεριορίζονται στον οικονομικό αγώνα, δεν πρέπει και να επιτρέψουν τη συστηματοποίηση των οικονομικών δράσεων για να μην μετατραπούν αυτές σε κυρίαρχη δραστηριότητα τους. Πρέπει», συνέχιζε ο Λένιν, «να δραστηριοποιηθούμε στην πολιτική εκπαίδευση της εργατικής τάξης και στην ανάπτυξη της ταξικής της συνείδησης.»

Στα πλαίσια της ελληνικής Κεντροαριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας, το ΚΙΔΗΣΟ καταρχήν, η ΔΗΜΑΡ στη συνέχεια έχουν ενστερνιστεί τη διαδικασία της πολιτικής επιμόρφωσης. Με εργαστήρια. Το ΚΙΔΗΣΟ με Εργαστήρι  Επιμόρφωσης, που όμως όπως και περίπου ολόκληρο το κόμμα τελεί σε αναστολή, η ΔΗΜΑΡ με την προ ημερών αναγγελία δημιουργίας Πολιτικού Εργαστηρίου ως «κέντρου θεωρητικών προγραμματικών και πολιτικών επεξεργασιών και συζητήσεων» που θα προχωρήσει σε «ανοιχτές εκδηλώσεις και συζητήσεις». Το Εργαστήρι του ΚΙΔΗΣΟ προσδίδει εις εαυτόν  ένα περισσότερο παιδευτικό ρόλο, δηλαδή «κύκλους σεμιναρίων ή επιμορφωτικών και ενημερωτικών συναντήσεων» με «κατάλογο βιβλίων ή βοηθημάτων». Η ΔΗΜΑΡ πάλι τοποθετεί το δικό της Εργαστήρι σε ένα υψηλότερο επίπεδο, όπου προφανώς για να συμμετάσχεις στις ανοιχτές  εκδηλώσεις και συζητήσεις θα πρέπει να κατέχεις ήδη κάποια πράγματα αφού οι εκδηλώσεις/συζητήσεις αυτές θα αφορούν «μεγάλα θέματα της κοινωνίας, των ιδεών, των πολιτικών εξελίξεων.»

Τη μεγαλύτερη συνέπεια ως προς την έννοια επιμόρφωση τη βρίσκουμε βέβαια στα πλαίσια της Κομμουνιστικής Αριστεράς, δηλαδή στο ΚΚΕ. Φουλ ηλεκτρονική επιμόρφωση. Επιλέγεις Θεωρία στο kke.gr, και νάσου και η Επιλογή «Αυτομόρφωση». Η Αυτομόρφωση είναι λέξη που συγκινεί, έχει ιστορική βαρύτητα, παραπέμπει όμως σε καταστάσεις απομονωτισμού, ίσως από τα χρόνια που πέρναγαν οι αγωνιστές στα κελιά των φυλακών. Ταυτόχρονα πάλι η λέξη Αυτομόρφωση είναι πιο κοντά στη έννοια Μόρφωση=Παιδεία. Και αυτό είναι στο οποίο και θέλω να καταλήξω. Η επιμόρφωση πρέπει να είναι Παιδεία. Σε ένα σεμινάριο, μικρές ομάδες συμβρίσκονται σε επαναλαμβανόμενες συναντήσεις, στις οποίες είναι όλοι υποχρεωμένοι να έχουν ενεργητική συμμετοχή. Ο εισηγητής ορίζει διαβάσματα για το σπίτι, και αυτά εν συνεχεία αναλύονται και σχολιάζονται πάντα με διαλογική συζήτηση. Το σεμινάριο είναι κάτι σα λέσχη ανάγνωσης δηλαδή, αλλά επί το επιστημονικότερον.  Διότι τα θέματα είναι αυστηρά πολιτικά.

Έτσι ο φίλος ή το μέλος ενός κόμματος μπορεί να γεύεται όχι πια μόνο τη χαρά του οπαδού, αλλά και τη χαρά του παίκτη, του συμμετέχοντος. Φτάνει η μόρφωση του να είναι μην είναι στενά κομματική, αλλά να του ανοίγει ορίζοντες.

Εμπρός λοιπόν κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας, μορφώστε πολίτες για να μπορέσουν αυτοί με τη σειρά τους να αλλάξουν τον κόσμο. Ανοίξτε πόρτες και παράθυρα. Στο τέλος-τέλος, δεν είναι τα γήπεδα ο μοναδικός τόπος ομαδικής συνεύρεσης.

*Η Ίρις Ζαχμανίδη είναι σκηνοθέτης, σπούδασε κινηματογράφο, δημοσιογραφία και πολιτική επιστήμη, και διετέλεσε σε διοικητικές θέσεις στην τηλεόραση, τον κινηματογράφο και τον πολιτισμό. Σήμερα είναι μέλος της συντονιστικής επιτροπής στις Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, τρίτης συνιστώσας της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.