Η Βασίλισσα Ελισάβετ “μπλόκαρε” εκατοντάδες νόμους για να κρύψει την περιουσία της

Στις 6 του Φλεβάρη η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ συμπλήρωσε 69 χρόνια στο θρόνο της. Μια μέρα μετά, η Guardian αποκάλυψε τι σκαρφίστηκε για να είναι σίγουρη πως δεν θα προκύψει νόμος στη Μεγάλη Βρετανία που θα επηρεάσει με τρόπο που δεν θέλει, την ίδια ή την περιουσία της. Η προτεραιότητα όπως ‘τσέκαρε’ τουλάχιστον 1.062 νομοσχέδια, πριν φτάσουν στο Κοινοβούλιο ήταν να μην μάθει ποτέ κανείς ποια είναι η ακριβής περιουσία της -εκτιμάται στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έκανε χρήση του δικαιώματος και για άλλους λόγους.

Για παράδειγμα, είχε ένσταση στα όσα ισχύουν σε επίπεδο εμπορίου μετά το Brexit, τους διορισμούς ανωτάτων στελεχών στο BBC, το διορισμό αρχιεπισκόπων, την κληρονομιά και τη ‘δύναμη’ των εντολοδόχων (δεν έχουν κατατεθεί οι διαθήκες των βασιλικών μελών), τους γάμους (για να μη χάσει το δικαίωμα έγκρισης συγκεκριμένων βασιλικών γάμων), τα ενοίκια, τις συντάξεις (εφόσον αφορούσαν εργαζομένους στο παλάτι, θα πλήττονταν τα συμφέροντα της), τη δημιουργία σιδηροδρομικής γραμμής για υπερταχεία μεταξύ του Λονδίνου και του Μπέρμινγκχαμ, τη φορολογία (λαμβάνει εκ των μεγαλύτερων γεωργικών επιδοτήσεων για τις φάρμες που έχει στη γη που της ανήκει -πέρυσι πήρε 1.064.960 ευρώ), τις πολιτικές ιδιοκτησίας γης (είναι εκ των μεγαλύτερων γαιοκτημόνων της χώρας) και διάφορα άλλα.

Ο Πρίγκιπας Κάρολος είχε ένα θέμα με το νόμο προστασίας δεδομένων, τον Ιανουάριο του 2018, ενώ ένα ένσταση και με τις αλλαγές που είχαν προταθεί από τον Υπουργό Εργασίας του 2013, ως προς τη σχέση της μοναρχίας και του κοινοβουλίου. Επίσης, άλλαξε τρεις νόμους ώστε να σταματήσει τους ενοίκους των σπιτιών και των διαμερισμάτων που του ανήκουν (συνολικής αξίας κοντά στο 1.000.000.000 ευρώ), από το να τα αγοράζουν.

Το πιο εξωφρενικό παράδειγμα εξαίρεσης της Βασίλισσας

Όταν το Γενάρη του 2019 κάμερες κυκλοφορίας ‘συνέλαβαν’ τον 97χρονο σύζυγο της να οδηγεί χωρίς να φορά ζώνη ασφαλείας, δυο ημέρες μετά τη σύγκρουση του με αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν δυο γυναίκες και ένα μωρό, δεν έγινε κάτι. Βλέπεις, ο Φίλιππος οδηγούσε στο Sandringham, το οποίο ανήκει στην Ελισάβετ Β’. Προ 50ετιας, ο δικηγόρος της είχε ενημερώσει τους νομοθέτες πως η Βασίλισσα δεν αρέσκεται στην ιδέα να ισχύουν οι κανονισμοί κυκλοφορίας στις ιδιόκτητες εκτάσεις της και εκείνοι έπραξαν ανάλογα. Δηλαδή, την εξαίρεσαν από το νομοσχέδιο που μετά κατατέθηκε στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση. Δεν ήταν η πρώτη φορά που είχε ένσταση για νόμο. Ούτε η τελευταία. Σύμφωνα με την έρευνα της Guardian την Τρίτη 9/2 έλεγξε τουλάχιστον 1062 νομοσχέδια πριν γίνουν νόμοι, για να είναι σίγουρη πως δεν την πλήττουν με τον όποιον τρόπο. Η πιο πρόσφατη τοποθέτηση της ήταν αυτή της 30ης Δεκεμβρίου, στην εμπορική συμφωνία του Boris Johnson με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά το Brexit. Οι βουλευτές ενημερώθηκαν πως η Βασίλισσα είχε συναινέσει με το νομοσχέδιο, όχι όμως και γιατί της ζητήθηκε η συναίνεση, αφού η συμφωνία δεν την επηρέαζε με οποιονδήποτε τρόπο. Περίμενε λίγο και θα δεις τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και μια ‘διαδρομή’ στις Ελισάβετ της Αγγλίας

Η πρώτη Ελισάβετ που έγινε Βασίλισσα της Αγγλίας και της Ιρλανδίας ήταν γεννήθηκε το 1533 και πέθανε το 1603. Ήταν γνωστή ως ‘Παρθένος Βασίλισσα’ (πέθανε άτεκνη) και υπήρξε τη τελευταία των πέντε μοναρχών του Οίκου των Τυδώρ. Αυτός ανήλθε στην εξουσία στον απόηχο του Πολέμου των Ρόδων. Επρόκειτο για εμφύλιο που είχε ως αντικείμενο τη διαδοχή στο θρόνο. Αντίπαλοι ήταν ο Οίκος της Υόρκης, με έμβλημα το λευκό ρόδο και ο Οίκος των Λάνκαστερ, με έμβλημα το κόκκινο ρόδο. Η κατάληξη του πολέμου ήταν η εξάλειψη του Οίκου του Λάνκαστερ, στον οποίον άνηκε ο Ερρίκος Τυδώρ (δια της μητέρας του). Για να γίνει μονάρχης (ο πρώτος του Οίκου των Τυδώρ, το 1457) παντρεύτηκε την Ελισάβετ της Υόρκης. Με αυτόν το γάμο ενώθηκαν συμβολικά οι αντιμαχόμενες πλευρές, σε μια δυναστεία.

Μετά τον Ερρίκο Ζ’ στο θρόνο κάθισε ο γιος του Ερρίκος Η’, έπειτα ο ετεροθαλής αδελφός της Ελισάβετ, Εδουάρδος ΣΤ’, η ετεροθαλής αδελφή της Μαρία Α’ και έπειτα ήλθε η σειρά της ‘Παρθένου Βασίλισσας’. Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της δυναστείας ενισχύθηκε η δύναμη και η επιρροή της Αγγλίας, παγκοσμίως. H Eλισάβετ Α’ ήταν το τρίτο παιδί του Ερρίκου Η’, με την Anna Βoleyn. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείς να παρακολουθήσει την ταινία με τίτλο ‘The other Boleyn Girl’.

Η επόμενη Ελισάβετ που έγινε βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν η Elizabeth Bowes-Lyon, τελευταία αυτοκράτειρα της Ινδίας. Το 1936 ο σύζυγος της, Πρίγκιπας Αλβέρτος, Δούκας της Υόρκης (στην ιστορία έχει καταγραφεί ως Γεώργιος ο ΣΤ’) έγινε απροσδόκητα βασιλιάς, όταν ο μεγαλύτερος αδελφός του Εδουάρδος παράτησε το στέμμα για να παντρευτεί την διαζευγμένη Wallis Simpson.

Κατά συνέπεια, η Ελισάβετ έγινε βασίλισσα, τίτλο που παρέδωσε στη μεγαλύτερη σε ηλικία κόρη της, όταν πέθανε ο Βασιλιάς Γεώργιος στις 6/2 του 1952. Από την ενθρόνιση της Ελισάβετ Β’ έως το θάνατο της, στις 30/3 του 2002 σε ηλικία 101 χρόνων, η μητέρα της ήταν γνωστή ως Βασιλομήτωρ, προκειμένου να αποφεύγεται η όποια σύγχυση.

Η Ελισάβετ Β’ ήταν τρίτη στη σειρά διαδοχής από την ημέρα που γεννήθηκε (21/4/1926), πίσω από το θείο της και τον πατέρα της. Εάν οι γονείς της είχαν αποκτήσει γιο, θα της ‘έπαιρνε’ τη θέση. Αυτό όμως, δεν συνέβη. Όταν την έκαναν βασίλισσα ήταν 25 χρόνων, με τον πόλεμο να ‘χει αφήσει έντονα τα σημάδια στο Λονδίνο και τη μοναρχία να έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα στη συνείδηση του κόσμου.

Η ‘Λίλιμπετ’ όπως την αποκαλούν οι οικείοι της, είχε ήδη παντρευτεί τον Πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδος και της Δανίας, με τον οποίον είχαν γνωριστεί το 1934. Ξανασυναντήθηκαν το 1939, όταν η Ελισάβετ ήταν 13 χρόνων. Ακολούθησε ανταλλαγή γραμμάτων για επτά χρόνια και ο αρραβώνας τους στις 9/7 του 1947. Η επισημοποίηση αυτής της σχέσης είχε προκαλέσει σάλο, καθώς ο Φίλιππος δεν είχε οικονομική ισχύ, δεν ήταν από τη Μεγάλη Βρετανία και οι αδελφές του είχαν παντρευτεί Γερμανούς ευγενείς, οι οποίοι είχαν σχέσεις με τους Ναζί.

Επιπροσθέτως, ο πατέρας του, Πρίγκιπας Ανδρέας είχε κριθεί ως συνένοχος για πράξεις που προκάλεσαν τη Μικρασιατική Καταστροφή, από στρατοδικείο της Ελλάδας. Όπως είχε πει η γκουβερνάντα της Ελισάβετ ‘ήταν πρίγκιπας χωρίς σπίτι ή βασίλειο’. Η Βασιλομήτωρ είχε αντιταχθεί, χωρίς όμως να καταφέρει κάτι. Πριν το γάμο που έγινε στις 20/11 του 1947, ο Φίλιππος πήρε τον τίτλο του Δούκα του Εδιμβούργου. Έκτοτε τον προσφωνούσαν ως Αυτού Βασιλική Υψηλότητα.

Μπορώ να σου γράφω μια ώρα για αυτήν τη σχέση, αλλά για το καλό όλων μας θα σου πρότεινα να παρακολουθήσεις την πρώτη σεζόν της αριστουργηματικής σειράς ‘The Crown’ στο Netflix -και μετά τις υπόλοιπες, ωστόσο η πρώτη θα σε βοηθήσει να καταλάβεις όσα έζησε η Ελισάβετ τον πρώτο καιρό της Βασιλείας της.

Πάμε τώρα, και στην αποκάλυψη που έκανε η Guardian την επομένη της συμπλήρωσης 52 χρόνων της Ελισάβετ στο θρόνο, αφού πρώτα απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα -των ημερών.

Γιατί έγινε τώρα η αποκάλυψη

Στα Εθνικά Αρχεία δημοσιεύονται κρατικά και μυστικά έγγραφα με το πέρας 30 χρόνων. Από το 2013 κάθε κυβερνητική υπηρεσία έχει την εντολή να στέλνει στα Εθνικά Αρχεία έγγραφα μιας διετίας μέσα σε ένα έτος, ώστε η μεταφορά να ολοκληρωθεί το 2022. Από το 2022 έως το 2032 θα αποστέλλονται έγγραφα που ήταν κρυμμένα ή αλλού για μια 20ετία -δηλαδή, μειώθηκε ο χρόνος της απόκρυψης. Όλα αυτά εξηγούν το ‘γιατί τώρα’.

Η πρώτη ανακάλυψη της Guardian

Το μέσο είχε πληροφορία για μια διαδικασία που αφορούσε το κοινοβούλιο και τη βασιλική οικογένεια, σε σχέση με τη ψήφιση των νόμων, αλλά δεν ήταν γνωστή. Λεγόταν ‘συναίνεσης της Βασίλισσας’ και είχε προκύψει το 1700, για να εξυπηρετήσει ανάγκες της εποχής. Παρ’ όλα αυτά, χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα και καταγράφεται στα επίσημα αρχεία των κοινοβουλευτικών συζητήσεων (Hansard), πριν την τρίτη ανάγνωση του νομοσχεδίου.

Fact: η ‘συναίνεση της Βασίλισσας’ είναι άλλη διαδικασία από τη ‘βασιλική συγκατάθεση’ για την οποία ενημερώνει και το ‘The Crown’ και έχει να κάνει με το τυπικό ΟΚ της Ελισάβετ Β’ προκειμένου να γίνει ένα νομοσχέδιο, νόμος.

Αυτός που ενημέρωσε για την ισχύ του ήταν ο Υπουργός που βρήκε τρόπο να ‘καλύψει’ τη Βασίλισσα, Geoffrey Howe (πέθανε το 2015) και ανέφερε τον όρο σε ομιλία του στο Κοινοβούλιο, το 1975. Αφορούσε τη διαρροή σημαντικών κυβερνητικών εγγράφων στη Morning Star, στα οποία αποκαλύφθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να εξαιρέσει τον πλούτο της μοναρχίας από τα νομοσχέδια των εταιριών. Δεν υπήρχαν ωστόσο, στοιχεία που να αναφέρουν την εμπλοκή της Ελισσάβετ Β’. Ψάξε, ψάξε οι ερευνητές είδαν πως ήταν ο τρόπος που είχε ανακαλύψει η Βασίλισσα -και χρησιμοποίησε και ο Πρίγκιπας Κάρολος-, προκειμένου να ‘πειράζουν’ τους νόμους, προς όφελος τους.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της Guardian “η συναίνεση της Βασίλισσας’ προηγείται της κατάθεσης ενός νομοσχεδίου στο Κοινοβούλιο, προς έγκριση και υποχρεώνει τους Υπουργούς να παραδίδουν στην Ελισάβετ για νομοσχέδια, τα οποία ενδεχομένως να επηρεάσουν το βασιλικό προνόμιο ή τα προσωπικά της συμφέροντα. Η διαδικασία αφορά την αποστολή των νομοσχεδίων στον προσωπικό της δικηγόρο, για έλεγχο, πριν εμφανιστούν στη Βουλή”.

Στην ιστοσελίδα που διατηρεί το παλάτι η ‘συναίνεση της Βασίλισσας’ αναφέρεται ως ‘μακρά καθιερωμένη σύμβαση’. Οι μελετητές του Συντάγματος τη χαρακτηρίζουν ως ‘σκοτεινό, αλλά αβλαβές παράδειγμα της πομπής που αφορά τη μοναρχία’.

Πότε τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή η ‘συναίνεση της Βασίλισσας’

Ο βρετανικός κολοσσός των media εξασφάλισε σειρά εγγράφων από τα Εθνικά Αρχεία “τα οποία αποκαλύπτουν πως ο προσωπικός δικηγόρος της Βασίλισσας άσκησε πίεση στους Υπουργούς για να αλλάξουν προτεινόμενη νομοθεσία και να αποτραπεί η κοινοποίηση πληροφοριών για τις επενδύσεις της Ελισάβετ, στο λαό”.

Η πρώτη παρέμβαση έγινε το Νοέμβριο του 1973, όταν η Βασίλισσα φοβήθηκε πως το προτεινόμενο νομοσχέδιο για τη διαφάνεια που έκανε υποχρεωτική την αποκάλυψη της ταυτότητας όλων των μετόχων, κάθε εταιρίας θα ‘έβγαζε’ προς τα έξω όλα τα οικονομικά της στοιχεία (πού είχε τι και πόσο άξιζαν οι μετοχές). Τότε έδωσε στο δικηγόρο της την εντολή να πιέσει την κυβέρνηση, να προβεί σε αλλαγές. Όπως αποδείχθηκε από τρεις σελίδες αλληλογραφίας μεταξύ κυβερνητικών υπαλλήλων, ο Matthew Farrer επισκέφτηκε το Υπουργείο Εμπορίας και Βιομηχανίας ,για να κάνει μια συζήτηση -και να μεταφέρει την ανησυχία της βασίλισσας και να προτείνει να εξαιρεθεί.

“Έχω μιλήσει με τον κύριο Farrer και όπως μπορώ να ανακαλέσω εκείνος -ή πιστεύω οι πελάτες του- ανησυχούν επί του ρίσκου της αποκάλυψης των διευθυντών της όποιας εταιρίας ως προς τους μετόχους και το ευρύ κοινό. Δικαιολογεί την ανησυχία εξαιτίας του ρίσκου της ακούσιας ή αδιάκριτης διαρροής σε άλλους ανθρώπους, αλλά κυρίως επειδή η αποκάλυψη θα είναι ενοχλητική για τον όποιον μέτοχο”, είχε γράψει υπάλληλος ονόματι CM Drukker, στις 9/11, προσθέτοντας πως “είχε θέμα με την ίδια την κοινοποίηση στοιχείων, την οποία χαρακτήρισε ως απαράδεκτη. Ενημέρωσε ότι θα ζητήσει περαιτέρω οδηγίες από τον πελάτη του. Νομίζω πως τώρα πρέπει να κάνουμε αυτό που πρέπει και να ειδοποιήσουμε τους Υπουργούς”.

Τρεις μέρες μετά, άλλος υπάλληλος με το όνομα CW Roberts συνόψισε το πρόβλημα ως εξής: “Ο κ. Farrer δεν ανησυχεί μόνο με τη δημοσίευση πληροφοριών που αφορούν τις μετοχές της Βασίλισσας και τις συναλλαγές της, αλλά και το θέμα της πιθανής αντιπαράθεσης που θα προκύψει. Θεωρεί πως κάθε αποκάλυψη της πραγματικής ιδιοκτησίας μετοχών από τη μοναρχία, ακόμα και αν περιορίζεται στους διευθυντές των εταιριών, είναι δυνητικά ενοχλητική, εξαιτίας του κινδύνου διαρροής. Ο κ. Farrer δέχθηκε μια πρόσκληση να συζητήσει μαζί μας το θέμα, αλλά ξεκαθάρισε πως δεν μπορεί να το κάνει για κάποιες μέρες, έως ότου πάρει οδηγίες από τον εντολέα του”.

Η αρχική ιδέα να εξαιρούνται μόνο οι εταιρίες στις οποίες είχε μετοχές η Ελισσάβετ ‘κατέρρευσε’ από το δεδομένο ότι θα γινόταν πιο εύκολο να βρουν, όσοι έψαχναν, ποιον προστατεύει η κυβέρνηση.

Ένα μήνα αργότερα ο Υπουργός Υγείας κατέθεσε πρόταση που θα μπορούσε να είναι η λύση στο πρόβλημα. Όπως έγραψε “με τη βοήθεια της Τράπεζας της Αγγλίας το τμήμα μου ανέπτυξε την ακόλουθη λύση”. Πρότεινε να προστεθεί μια ρήτρα στο νομοσχέδιο που θα δίνει στην κυβέρνηση την εξουσία να απαλλάσσει εταιρίες από την υποχρέωση δήλωσης ταυτότητας των μετόχων. Με τον τρόπο αυτό θα προστατεύονταν και άλλοι προνομιούχοι, όπως αρχηγοί κρατών, κυβερνήσεις, κεντρικές νομισματικές αρχές, επενδυτικά συμβούλια και διεθνείς οργανισμοί που δημιουργούν οι κυβερνήσεις.

Ο τρόπος που θα κάλυπταν τις εξαιρέσεις ήταν με τη δημιουργία εικονικής εταιρίας που θα είχε τη στήριξη του κράτους και θα λειτουργούσε ως ‘ασπίδα κάλυψης’ προσωπικών μετοχών και επενδύσεων, ώστε και να προσπαθήσει να βρει κάποιος το ποσοστό των μετοχών που άνηκαν σε αυτή -εκ μέρους της μοναρχίας- να μην μπορεί.

“Το τμήμα μου συζήτησε τη λύση με τους νομικούς συμβούλους της Βασίλισσα. Ενώ δεν μπορούν να δεσμευτούν πως θα κάνουν χρήση της πρότασης, δέχονται πως είναι μια απόλυτα λογική λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίσουν και αναγνωρίζουν ότι δεν θα μπορούσαν να ζητήσουν κάτι περισσότερο από εμάς”, είχε ενημερώσει ο Geoffrey Howe.

Το νομοσχέδιο έγινε νόμος, σε πλήρη μυστικότητα, τρία χρόνια μετά. Η εξαίρεση δόθηκε στη νεοσυσταθείσα Bank of England Nominees Limited -την ‘έτρεχαν’ ανώτατα στελέχη της Τράπεζας της Αγγλίας- και με αυτόν τον τρόπο έκρυβε η Ελισσάβετ Β’ την περιουσία της, έως το 2011, οπότε η κυβέρνηση έπαψε να στηρίζει την εικονική εταιρία, η οποία ‘έκλεισε’ το 2016. Δεν έγινε ποτέ γνωστό τι έγινε με τις μετοχές που διαχειριζόταν.

Η Guardian επικοινώνησε με το παλάτι, αλλά απαντήσεις δεν πήρε. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Βασίλισσας επισήμανε σε γραπτή δήλωση ότι “η συναίνεση της Βασίλισσας είναι διαδικασία του κοινοβουλίου, με το ρόλο της να είναι καθαρά τυπικός. Η συναίνεση δίνεται πάντα από τη μονάρχη, όταν τη ζητά η κυβέρνηση. Το αν απαιτείται η συναίνεση της Βασίλισσας αποφασίζεται από το Κοινοβούλιο, ανεξάρτητα από το παλάτι, σε θέματα που μπορούν να επηρεάσουν τα συμφέροντα του στέμματος, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων προσωπικής ιδιοκτησίας ή προσωπικών ενδιαφερόντων. Αν απαιτείται συναίνεση, το προσχέδιο νόμου, κατά σύμβαση, τίθεται υπ’ όψιν της Βασίλισσας, ώστε να δώσει τη συμβουλή της στους Υπουργούς και να καταχωρηθεί στα δημόσια αρχεία”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr