Novartis: Ο σάκος του Φρουζή, ο υπάλληλος των φαρμακοβιομηχανιών και η διαμόρφωση των τιμών

Αποκαλυπτικές καταθέσεις προκύπτουν από το διαβιβαστικό της Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς, με το οποίο ζητείται από τη Βουλή η άρση ασυλίας του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Λοβέρδου, για την υπόθεση Novartis.

Οι μαρτυρικές καταθέσεις λαμβάνονται μέχρι κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή από του εισαγγελικούς λειτουργούς, αφού η τελευταία ελήφθη στις 4 Απριλίου του 2019, δηλαδή τέσσερις μόλις ημέρες πριν το αίτημα προς το Κοινοβούλιο. Σε αυτές γίνεται αναφορά τόσο στα έργα και τις ημέρες του υπουργείου Υγείας κατά το υπό διερεύνηση διάστημα (Απρίλιος 2011-Μάιος 2012), στην προνομιακή μεταχείριση που είχε η συγκεκριμένη φαρμακοβιομηχανία, τον πραγματικό τρόπο που δίνονταν οι τιμές στα σκευάσματα, αλλά και το ρόλο του άλλοτε κραταιού άνδρα της Novartis, Κων. Φρουζή.

Ο Ν.Μ. βρίσκεται ενώπιον των εισαγγελικών αρχών στις 4 Απριλίου, επιθυμώντας να ενταχθεί στους προστατευόμενος μάρτυρες και γι’ αυτό καταθέτει μεταξύ άλλων για την εύνοια της Novartis, τη στάση που τήρησε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας και τη θέση του Κων. Φρουζή. «Συχνός επισκέπτης κατά την διαδικασία αυτή και όχι μόνο ήταν ο Κωνσταντίνος Φρουζής που κυκλοφορούσε με σακίδιο πλάτης το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες περί χρηματικά ποσά. Από κύκλους της αγοράς (σ.σ. Κατονομάζει τουλάχιστον ένα άτομο), μου είχε μεταφερθεί πως ο κύριος Φρουζής κυκλοφορούσε με το σακίδιο και μοίραζε χρήματα. Εξ όσων γνωρίζω ο κύριος Φρουζής είχε επισκεφθεί και τον κύριο Λοβέρδο αρκετές φορές, σύμφωνα με τις μαρτυρίες συνεργάτιδων του κυρίου Λοβέρδου που σχολίαζαν την εξωτερική εμφάνιση του κυρίου Φρουζή» υποστηρίζει χαρακτηριστικά, ενώ αναφέρεται και σε προνομιακή εξόφληση της Novartis Hellas από τα ασφαλιστικά ταμεία εξαιτίας της στενής σχέσης που διατηρούσε ο Κωνσταντίνος Φρουζής με την αρμόδια υπάλληλο.

Παράλληλα, ο ίδιος μάρτυρας καταθέτει ότι τον Ιούνιο του 2011 κλήθηκε από την ΕΤΦ να υπολογίσει τις τιμές των φαρμάκων με διαφορετικά σενάρια. «Από τον υπολογισμό προέκυπτε μία διαφορά της τάξεως των 65 εκατομμυρίων € μεταξύ του σεναρίου που προβλεπόταν από το νόμο και του σεναρίου που τελικά επελέγη με υπουργική απόφαση την οποία υπέγραψε, αν θυμάμαι καλά, ο κύριος Λοβέρδος. Ενθυμούμαι επίσης ότι έλαβε χώρα τηλεφώνημα από το γραφείο νομικού συμβούλου του κυρίου Λοβέρδου προς τον υπάλληλο της υπηρεσίας ώστε να παγώσει έκδοση του δελτίου έως ότου επιβεβαιωθεί η δημοσιονομική επιβάρυνση. Αργότερα με νέο τηλεφώνημα δόθηκε επιβεβαίωση για την έκδοση του δελτίου. Μεταξύ των φαρμάκων που ευνοήθηκαν ήταν το Diovan της Novartis Hellas, η οποία ήταν η κύρια ευνοημένη συνολικά εκ των εταιρειών».

Αντίστοιχα, όπως λέει, τον Αύγουστο του 2011 δόθηκε τιμή στο νέο φάρμακο της Novartis Hellas, Gilenya, «υψηλότερη και στρογγυλοποιημένη σε επίπεδο δεκάδος από την τιμή που προέκυπτε από την σάρωση, κατά περίπου 180 €. Το προϊόν αυτό δεν ήταν στη λίστα φαρμάκων προς τιμολόγηση που είχε αποστείλει ο ΕΟΦ. Το ίδιο επαναλήφθηκε τον Απρίλιο του 2012 με μείωση μόλις 10 € για το ίδιο φάρμακο καθώς και για το Tasigna, ενώ η μείωση που θα έπρεπε να γίνει για το πρώτο με βάση την σάρωση ήταν ομοίως περίπου 180 €. Όταν επεσήμανα πως πρέπει ήταν χαμηλότερες τιμές, μου απαντήθηκε πως το φάρμακο τιμολογήθηκε ως ορφανό χωρίς όμως εξ΄όσων γνωρίζω να έχει λάβει την αντίστοιχη ένδειξη. Επιπλέον θέλω να τονίσω πως ούτε από την σάρωση προέκυπτε η ένδειξη αυτή (ορφανό) σε άλλες χώρες».

Ο «υπάλληλος των φαρμακοβιομηχανιών»

Το επίμαχο πρόσωπο έχει αναφερθεί σε κατάθεσή του, λίγες εβδομάδες νωρίτερα, από άλλο μάρτυρα ο οποίος και τον χαρακτήρισε ως «υπάλληλος των φαρμακοβιομηχανιών, δεν πληρωνόταν από το υπουργείο». Όπως επισημαίνει ο μάρτυρας αυτός καταθέτοντας στις 18 Μαρτίου του 2019, ο Ν.Μ. ήταν εκείνο που προετοίμαζε τις τιμές των φαρμάκων για τις αρμόδιες επιτροπές: «Θέλω να διευκρινίσω πως η διαδικασία τιμολόγησης των φαρμάκων την περίοδο εκείνη γινόταν ως εξής: αυτό που υποτίθεται ότι έπρεπε να κάνει η επιτροπή δεν γινόταν. Η επιτροπή δεν ασχολήθηκε ποτέ με το πρακτικό θέμα να αναζητήσει τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης. Στην επιτροπή πάντα ερχόταν κάποιο χαρτί με τις τιμές την τελευταία στιγμή. Τις τιμές τις προετοίμαζε πρόσωπο με τα στοιχεία Ν.Μ. (Σ.σ. Κατονομάζεται), ο οποίος ήταν υπάλληλος των φαρμακοβιομηχανιών, δεν πληρωνόταν από το υπουργείο. Αυτό που σας περιγράφω τώρα ήταν μια γενικευμένη κατάσταση την οποία θέλω να εκθέσω. Στην πράξη δηλαδή δε γινόταν ποτέ αναζήτηση των τριών χαμηλότερων τιμών της Ευρώπης».

Σύμφωνα μάλιστα με το μάρτυρα, διαχρονικά οι τιμές διαμορφώνονταν με εξωθεσμικά κριτήρια, καθώς «υπήρχε ασάφεια στην συλλογή των σχετικών στοιχείων στην διαμόρφωση της τιμής λόγω του ότι ο όρος τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης δεν ήταν δυνατόν να οριστεί». Υπογραμμίζει δε, πως ουσιαστική επίβλεψη δεν υπήρχε. Ο Ν.Μ. προετοίμαζε -κατά το μάρτυρα- τις τιμές λαμβάνοντας υπόψη του τα αιτήματα των φαρμακευτικών εταιρειών τα οποία διατυπώνονταν με τρεις τρόπους: 1. απευθείας από τις εταιρείες, 2. από τις εταιρείες μέσω του υπουργού και 3. από τις εταιρείες μέσω της προέδρου της ΕΤΦ.