Σε συμφωνία για τα πυρηνικά κατέληξε το Ιράν με τις έξι παγκόσμιες δυνάμεις στις συνομιλίες της Γενεύης

Μετά από τέσσερις μέρες «δύσκολων» διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, οι έξι μεγάλες δυνάμεις και το Ιράν κατέληξαν σε συμφωνία τα ξημερώματα του Σαββάτου προς την Κυριακή στη Γενεύη, δημιουργώντας ελπίδες για έξοδο της παγκόσμιας κοινότητας από μια κρίση που διαρκεί για πάνω από δέκα χρόνια.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον, έχοντας δίπλα της όλους τους υπουργούς που μετείχαν στις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, ανέγνωσε στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη κοινή δήλωση ανακοινώνοντας “μια συμφωνία για ένα σχέδιο δράσης”.

“Καταλήξαμε σε μια συμφωνία για ένα σχέδιο δράσης”, τόνισε ενώ δίπλα της ήταν ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ. Μετά την ανάγνωση της δήλωσης, οι ομόλογοί του της ομάδας 5+1 (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Βρετανία, Γαλλία και η Γερμανία) αντάλλαξαν θερμές χειραψίες μεταξύ τους και με τον Ζαρίφ, ο οποίος απέφυγε να σφίξει το χέρι στην Κάθριν Αστον για θρησκευτικούς λόγους. Αντίθετα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αγκάλιασε σφιχτά και φίλησε την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, η οποία ανταπέδωσε τον θερμό χαιρετισμό.

Η Αστον αναφερόμενη στο περιεχόμενο της συμφωνίας στο οποίο δεν επεκτάθηκε τόνισε: “Προσπαθήσαμε να ανταποκριθούμε στις ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας και να το κάνουμε με σεβασμό προς την κυβέρνηση και τον λαό του Ιράν”.

Όπως δήλωσε ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος η συμφωνία μεταξύ του Ιράν και των έξι μεγάλων δυνάμεων σταματάει την «πρόοδο» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου και του αντιδραστήρα στο Αράκ.

Η επίσημη αμερικανική πηγή, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η συμφωνία θα μπορούσε να εξουδετερώσει το απόθεμα του Ιράν από το 20% του εμπλουτισμένου ουρανίου και προβλέπει επίσης συχνές επιθεωρήσεις.

Η συμφωνία, που επετεύχθη στη Γενεύη, δεν προβλέπει επίσης καμία αναγνώριση ιρανικού δικαιώματος να εμπλουτίζει ουράνιο και οι κυρώσεις θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται, είπε ο ίδιος αξιωματούχος. Όπως ανακοίνωσε δε ο Λευκός Οίκος μετά τη συμφωνία δεν θα επιβληθούν νέες κυρώσεις στο Ιράν για χρονικό διάστημα έξι μηνών. Ουσιαστικά μετά από αρκετές ώρες διαπραγματεύσεων σχετικά με την ιρανική απαίτηση να «κλειδώσει» το «δικαίωμα » στην Τεχεράνη στον εμπλουτισμό ουρανίου, η συμφωνία τελικά έγινε πράξη.

Λίγο μετά την ανακοίνωση η Κάθριν Άστον έχοντας δίπλα της εξ αριστερών και δεξιών, τους υπουργούς Εξωτερικών που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις διάβασε την κοινή δήλωση ανακοινώνοντας «μια συμφωνία σχετικά με ένα σχέδιο δράσης». Οι υπουργοί της ομάδας 5 +1 αμέσως μετά συνεχάρησαν θερμά τον κ.Ζαρίφ ο οποίος απέφυγε την χειραψία με την κα Άστον για θρησκευτικούς λόγους.

Η ομάδα των 5 +1, (οι Ηνωμένες Πολιτείες , η Ρωσία , η Κίνα , η Γαλλία , η Βρετανία και η Γερμανία) διαπραγματεύονταν από την περασμένη Τετάρτη με το Ιράν σε αναζήτηση μιας ενδιάμεσης συμφωνίας έξι μηνών, η οποία θα φέρει εγγυήσεις για την ειρηνική φύση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν σε αντάλλαγμα για «περιορισμό» των κυρώσεων που θα φέρει ανακούφιση στην ιρανική οικονομία. Παρά ταύτα τις τελευταίες ώρες οι συζητήσεις βρέθηκαν σε αδιέξοδο εξ αιτίας του «δικαιώματος» εμπλουτισμού ουρανίου στο Ιράν.

Η Τεχεράνη ήθελε ρητή αναφορά στο κείμενο της συμφωνίας για το δικαίωμά του να εμπλουτίζει ουράνιο, δήλωσε κάποια στιγμή πριν την ανακοίνωση της συμφωνίας ο επικεφαλής των ιρανών διαπραγματευτών Αμπάς Αραγκτσί.«Επιμένουμε στο δικαίωμά μας για εμπλουτισμό πρέπει να αναγνωρίζεται με σαφήνεια στο κείμενο της συμφωνίας», είπε σε ιρανικά μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο όμως δεν αναφέρεται στη συνθήκη της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων (NPT ) , στην οποία το Ιράν είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Αυτό το ερώτημα βρίσκεται στο επίκεντρο των ανησυχιών των δυτικών χωρών και του Ισραήλ, οι οποίοι φοβούνται ότι το εμπλουτισμένο ουράνιο κατά 20 % χρησιμοποιείται από το Ιράν για να αποκτήσει στρατιωτική ισχύ παρά τις διαψεύσεις της Τεχεράνης . Το Ιράν υποστηρίζει ότι το ουράνιο είναι σε αντιδραστήρα έρευνας και για ιατρικούς σκοπούς. Ο Αραγκτσί πάντως στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης είχε πει ότι οι διαπραγματεύσεις προχωρούν, αλλά σιγά-σιγά . «Το 98% της συμφωνίας έχει διευθετηθεί, αλλά το υπόλοιπο 2 % μπορεί να είναι πολύ πιο σημαντικό από ότι τα άλλα σημεία» σημείωνε λίγο πριν την ανακοίνωση της συμφωνίας.

Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων οι διπλωμάτες της ομάδας 5 +1 τήρησαν σιγή ασυρμάτου. Οι υπουργοί Εξωτερικών συναντήθηκαν πολλές φορές το Σάββατο, με κάποια διαλείμματα. Υπήρξε επίσης το βράδυ μια δεύτερη τριμερής συνάντηση μεταξύ του Τζον Κέρι και των ομολόγων του από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ιράν , Κάθριν Άστον και Μοχάμεντ Ζαρίφ . Τελικά επήλθε η συμφωνία και ο Μάικλ Μάν εκπρόσωπος της επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων με εντολή από τον ΟΗΕ. έγραψε στο Twitter «έχουμε φτάσει σε μια συμφωνία ». Αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Ζαρίφ, φανατικός οπαδός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ανακοίνωσε επίσης τη συμφωνία στο Twitter : «Έχουμε καταλήξει σε μια συμφωνία », έγραψε. Οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν στο ξενοδοχείο Intercontinental της Γενεύης όπου διέμεναν όλες οι αντιπροσωπείες.

Νέους ορίζοντες ανοίγει η συμφωνία σύμφωνα με τον πρόεδρο Χασάν Ροχανί                                

Ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί χαιρέτισε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε τα ξημερώματα της Κυριακής στη Γενεύη μεταξύ του Ιράν και των έξι μεγάλων δυνάμεων για το αμφιλεγόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, λέγοντας ότι θα ανοίξει νέους ορίζοντες.

«Η ψήφος του λαού υπέρ της μετριοπάθειας και της εποικοδομητικής εμπλοκής με τις άοκνες προσπάθειες της διαπραγματευτικής μας ομάδας θα ανοίξει νέους ορίζοντες», ανέφερε μέσω του λογαριασμού του στο Twitter.

Ο πρόεδρος Ροχανί θεωρείται μετριοπαθής σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και με την ανάληψη των καθηκόντων ξεκίνησε μια πολιτική ανοίγματος προς η Δύση. Στο πλαίσιο αυτού του ανοίγματος ήρθε η προσέγγιση με τις δυτικές δυνάμεις που κατέληξε στη συμφωνία της Γενεύης.

Ο πρόεδρος Ομπάμα χαιρετίζει το “πρώτο σημαντικό βήμα” προς μια συνολική λύση        

O πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε σήμερα “πρώτο σημαντικό βήμα” προς μια συνολική επίλυση του θέματος που αφορά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, την προσωρινή συμφωνία που επετεύχθη με το Ιράν επισημαίνοντας ωστόσο ότι “τεράστια προσκόμματα” παραμένουν στο θέμα αυτό και κάλεσε το αμερικανικό Κονγκρέσο να μην υιοθετήσει νέες κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης.

Σε επίσημη παρέμβασή του από τον Λευκό Οίκο –αργά το βράδυ στην Ουάσινγκτον– ο αμερικανός πρόεδρος τόνισε ότι αν το Ιράν δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις του κατά την εξάμηνη αυτή περίοδο, “οι ΗΠΑ θα αναστείλουν τα μέτρα χαλάρωσης επί των κυρώσεων και θα αυξήσουν την πίεση”.

Ο Ομπάμα δήλωσε ότι το Ιράν δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τις συσκευές φυγοκέντρησης επόμενης γενιάς στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής και ότι βασικοί περιορισμοί “φράσσουν την πιο προφανή πορεία της Ισλαμικής Δημοκρατίας για την κατασκευή ατομικής βόμβας”.

Με τον επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία Χάρι Ριντ να προειδοποιεί ότι η Γερουσία θα εισηγηθεί τη λήψη πρόσθετων κυρώσεων κατά του Ιράν, ο Ομπάμα δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα έχει διαβουλεύσεις με το Κονγκρέσο αλλά “τώρα δεν είναι η ώρα να προχωρήσουμε σε επιβολή νέων κυρώσεων.

Η συμφωνία “θα κάνει τον κόσμο πιο ασφαλή, το Ισραήλ και τους εταίρους μας στην περιοχή πιο ασφαλείς”, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κέρι       

Η συμφωνία που επετεύχθη στη Γενεύη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα θα κάνει “τον κόσμο πιο ασφαλή, το Ισραήλ και τους εταίρους μας στην περιοχή πιο ασφαλείς”, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι.

“Το πρώτο στάδιο (της συμφωνίας) δεν λέει ότι το Ιράν έχει δικαίωμα στον εμπλουτισμό ουρανίου, παρά τα διάφορα σχόλια ερμηνείας”, πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις του Κέρι έγιναν αμέσως μετά τις δηλώσεις του ιρανού ομολόγου του Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ ο οποίος τόνισε ότι στο κείμενο της συμφωνίας υπάρχει “σαφής αναφορά σύμφωνα με την οποία ο εμπλουτισμός (ουρανίου) θα συνεχιστεί” στο Ιράν.

“Το Ιράν δέχτηκε να σταματήσει να εμπλουτίζει ουράνιο πέραν του 5%. Το Ιράν δέχτηκε να μειώσει και να μετατρέψει τα αποθέματα εμπλουτισμένου κατά 20% ουρανίου που διαθέτει”, διευκρίνισε ο Κέρι.

Ενώ το εβραϊκό κράτος αντιτίθεται σε οποιαδήποτε χαλάρωση των κυρώσεων κατά του Ιράν, ο Κέρι θέλησε να καθησυχάσει τον ισραηλινό σύμμαχο. “Αυτή η πλήρης συμφωνία θα κάνει τον κόσμο πιο ασφαλή, και το Ισραήλ πιο ασφαλές και τους εταίρους μας στην περιοχή πιο ασφαλείς”, υπογράμμισε.

“Δεν υπάρχει η παραμικρή διαφορά ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τον τελικό στόχο που είναι το Ιράν να μην αποκτήσει πυρηνική βόμβα”, επισήμανε.

“Η ελπίδα μας είναι η συμφωνία για τα πυρηνικά να οδηγήσει σε μια νέα σχέση του Ιράν με τη Δύση και τους γείτονές του. Είναι πεπεισμένος, όπως είναι και ο πρόεδρος Ομπάμα, ότι κάναμε τη σωστή επιλογή”.  

(Πηγή: ΑΜΠΕ)