Από κοντά θα παρακολουθούν οι Ευρωπαίοι το κράτος Δικαίου στην Μάλτα. Σύμφωνα με ψήφισμα που υιοθέτησε με συντριπτική πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι ευρωβουλευτές καλούν την Κομισιόν «να ξεκινήσουν έναν διάλογο με την κυβέρνηση της Μάλτας σχετικά με τη λειτουργία του κράτους δικαίου». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης το καθήκον να επαληθεύσει εάν η Μάλτα συμμορφώνεται με τους τραπεζικούς κανόνες και με τους κανόνες κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, υπάρχει ανεπαρκής δράση από τη Μάλτα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της διαφθοράς και ιδιαίτερα εύκολη χορήγηση ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Τέλος, στο θέμα της δολοφονίας της Daphne Caruana Galizia, το Κοινοβούλιο αποφάσισε ότι η Europol θα πρέπει να συμμετέχει πλήρως στις έρευνες για τη εξιχνίασή της.
Πιο αναλυτικά, το Κοινοβούλιο επισημαίνει ότι η ανεξαρτησία της επιβολής του νόμου και της δικαστικής εξουσίας της Μάλτας μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο διότι τα συμφέροντα ιδιωτών έχουν διεισδύσει στις δημόσιες διαδικασίες λήψης αποφάσεων για να προωθήσουν τους δικούς τους σκοπούς. Ζητάει να αποκαλυφθεί το πρόγραμμα της χώρας για την χορήγηση της μαλτέζικης και κατά συνέπεια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας σε πολίτες τρίτων χωρών. Απευθύνει επίσης έκκληση για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης διεθνούς έρευνας για τη δολοφονία της δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia με πλήρη συμμετοχή της Europol.
Πολλές εκθέσεις από τη Europol, τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα και την προσωρινή επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το σκάνδαλο των Panama Papers, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι πρόσφατες εξελίξεις προκαλούν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη διακυβέρνηση της χώρας, τις ελευθερίες και τις παράνομες δραστηριότητες που διευκολύνονται από τις αδυναμίες του συστήματος.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που υπογραμμίζεται στο ψήφισμα είναι το βεβαρυμένο ιστορικό της Μάλτας όσον αφορά την αντιμετώπιση πολλών σοβαρών καταγγελιών για διαφθορά και παραβίαση των υποχρεώσεων σε θέματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της εποπτείας των τραπεζών, καθώς η αστυνομία δεν διεξάγει τις απαραίτητες έρευνες και η Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU) βρίσκεται υπό πολιτική πίεση.
Το ψήφισμα επισημαίνει επίσης ότι κατονομαζόμενοι στις εκθέσεις της FIAU και των Panama Papers παραμένουν μέλη της κυβέρνησης. Οι ευρωβουλευτές καλούν τον Διοικητή της Αστυνομίας της Μάλτας να ξεκινήσει έρευνες και να ζητήσει από τις εποπτικές και δικαστικές αρχές της Μάλτας να διερευνήσουν τη διαδικασία αδειοδότησης της Pilatus Bank, μιας τράπεζας που έχει δεχθεί σοβαρές επικρίσεις τους τελευταίους μήνες. Ζητούν επίσης να διερευνηθεί το έργο της Nexia BT, μιας συμβουλευτικής που εμπλέκεται στο πρόγραμμα ιθαγένειας και κατονομάζεται στα Panama Papers.
Τέλος, στο ψήφισμά τους οι ευρωβουλευτές εκφράζουν αμφιβολίες σχετικά με την πρακτική χορήγησης της ιθαγένειας μιας χώρας της ΕΕ έναντι αμοιβής και ζητούν από την Επιτροπή να παρακολουθεί τα προγράμματα αυτά. Στην περίπτωση της Μάλτας, διαρροές αναφέρουν ενδεχόμενη διαφθορά στη διοίκηση και διαχείριση του προγράμματος χορήγησης ιθαγενειών. Το ΕΚ ζητά από την κυβέρνηση της χώρας «να καταστήσει σαφές ποιοι έχουν αγοράσει μαλτέζικο διαβατήριο μαζί με όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτό και ποιες πρόνοιες υπάρχουν ώστε όλοι αυτοί οι νέοι πολίτες να έχουν όντως ζήσει ένα έτος στη Μάλτα προτού το αγοράσουν».
