“ΑΠΟΨΕ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ‘ΡΘΕΙΣ”- 11 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟ
Για τα έντεκα χρόνια από τον θάνατο του Δημήτρη Μητροπάνου, ζητήσαμε συμβολικά από εννιά τραγουδιστές-τραγουδίστριες και δυο συνθέτες να μοιραστούν μαζί μας το αγαπημένο τους τραγούδι.
Υπάρχουνε κάποιες στιγμές που η νύχτα είναι έξω από την καρδιά μας, μας γυρεύει, φωνάζει το όνομα μας. Και εμείς λουφάζουμε, προσπαθούμε με το μυαλό να αγγίξουμε τα χαμένα μας όνειρα. Άλλα βράδια, που θέλουμε να βγούμε στου κόσμου το μπαλκόνι και να φωνάξουμε στην αγάπη μας ότι ποτέ δεν θα είναι μόνη. Έρχονται και φορές που ο ήλιος κρύβεται, που νομίζουμε ότι έχουμε βαφτιστεί σε θολό νερό, που η αγκαλιά, αυτή η αγκαλιά που ταξιδεύει με τον νοτιά, δεν αρκεί για να φανερώσει τα σημάδια της επιστροφής.
Δεν ξέρω πόσοι έχουν αναζητήσει κάποιον στη Θεσσαλονίκη ούτε πόσοι σε μια νύχτα έσβησαν το φεγγάρι και τις λέξεις για να σκοτώσουν μια αγάπη. Αυτό που ξέρω είναι ότι μετά τον θάνατο του Δημήτρη Μητροπάνου στις 17 Απριλίου 2012 λείπει ο άνθρωπος που θα σηκώσει με τη φωνή του λύπες και χαρές.
Και όσο μεγαλώνουμε, όσο η ζωή φέρνει απρόσμενες δυσκολίες που μας ρίχνουνε άδικα και ψάχνουμε τρόπους να σηκωθούμε, αυτό το κενό που άφησε μεγαλώνει με τρόπο δραματικό. Μακάρι η προσευχή «Απόψε θα’ θελα να’ρθεις» να έπιανε τόπο. Θα λαμπάδιαζε η χώρα απ’ άκρη σ’ άκρη αν τον βλέπαμε να τραγουδάει ξανά, θα έπιαναν φωτιά οι καρδιές και τα μυαλά.
Σήμερα, κλείνουνε έντεκα χρόνια -άτιμε χρόνε πώς τρέχεις έτσι σαν ατίθασο άλογο- από τη μέρα που η Ελλάδα έχασε μια σπουδαία φωνή και ένα φωτεινό παράδειγμα ήθους και αξιοπρέπειας. Για να τον θυμηθούμε και να τον τιμήσουμε, ζήτησα από εννιά τραγουδιστές-τραγουδίστριες και δυο συνθέτες, να μου πούνε ποιο είναι το αγαπημένο τους τραγούδι από τον Δημήτρη Μητροπάνο και να μου εξηγήσουν τον λόγο. Κάποιοι εξ αυτών συνεργάστηκαν μαζί του, άλλοι ήταν φίλοι και ορισμένοι απλώς θαυμαστές του. Τους ευχαριστώ έναν-έναν από καρδιάς, ακολουθούν τα ονόματα τους με αλφαβητική σειρά.
MEΛΙΝΑ ΑΣΛΑΝΙΔΟΥ – Άκου
Το αγαπημένο μου τραγούδι είναι το «Άκου». Θυμάμαι την τελευταία φορά που τον είχα ακούσει στο «Κέντρο Αθηνών» να το τραγουδάει, ήταν μια αξεπέραστη ερμηνεία. Τόσο αληθινή, τόσο σπαρακτική και συνταρακτική. Δεν περιγράφεται αυτό που είχα ζήσει, μάλιστα του το είχα μεταφέρει. Το αφιερώνω σε κάθε άνθρωπο που παλεύει και ίσως να ξεχνάει ότι έχει φωνή.
Δίσκος: Αγάπη μου Αγέννητη/ Έτος κυκλοφορίας: 1986/ Τραγούδι: Άκου/ Μουσική: Τάκης Μουσαφίρης/ Στίχοι: Τάκης Μουσαφίρης
ΓΛΥΚΕΡΙΑ – Στη Σμύρνη και το Αϊβαλί
Αγαπημένο μου τραγούδι είναι το «Στη Σμύρνη και το Αϊβαλί» από τον δίσκο «Άγιο Φεβρουάριο», είναι με τόση ευαισθησία γραμμένο αυτό το αριστούργημα! Μπλέκονται ωραία η ανδρική με τη γυναικά φωνή. Προσωπικά, μου θυμίζει την κάθε όμορφη συνεργασία με τον Δημήτρη Μητροπάνο. Το αφιερώνω σε όλους όσους έζησαν άμεσα ή έμμεσα την Προσφυγιά στους αιωνες.
Δίσκος: Άγιος Φεβρουάριος/ Έτος κυκλοφορίας: 1972/ Τραγούδι: Στη Σμύρνη και το Αϊβαλί/ Μουσική: Δήμος Μούτσης/ Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
ΠΕΓΚΥ ΖΗΝΑ – Άκου
Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι το «Άκου». Είναι το τραγούδι που τον πρωτοάκουσα. Θυμάμαι ήμουν μικρή και η μαμά μου στο σπίτι το έβαζε σε επανάληψη για να το μάθει και να το τραγουδήσει μετά στο πρόγραμμα της. Πολλά χρόνια αργότερα, ήταν αυτό το τραγούδι που πάντα πεταγόμουν από το καμαρίνι στα παρασκήνια για να τον καμαρώσω που όταν το τραγουδούσε σφύριζε όλο το μαγαζί όρθιο. Κι έμελλε να είναι προφητικό, γιατί ενώ έχει φύγει από κοντά μας 11 χρόνια, η φωνή του ζει μέσα μας ριζωμένη. Φωτιά ανάβει στις καρδιές των ανθρώπων στο άκουσμα κάθε ζεϊμπέκικου του Μητροπάνου, κάθε γνήσιας λαϊκής μπαλάντας του. Τους φωνάζει: «είμαι φωτιά, κεραυνός και αστραπή, η καταιγίδα που φέρνει βροχή, είμαι ένας ήχος που ζει στη σιωπή, άκου έχω φωνή». Το αφιερώνω σε όλους τους Έλληνες ανά τον πλανήτη που τον λάτρεψαν και τον λατρεύουν, γιατί η φωνή του είναι πάντα εδώ.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΟΡΚΟΛΗΣ – Ρόζα & Θες
Μου είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο από την πληθώρα των τραγουδιών του. Ο Δημήτρης είχε μια γκάμα φωνής που μπορούσε να εξυπηρετήσει όλα τα είδη, και δεν το λέω με τεχνικούς όρους αλλά με όρους ψυχής. Είχε τέτοια δυναμική και ειλικρίνεια που οποιοδήποτε μουσικό είδος, από ροκ μπαλάντα μέχρι το πιο βαρύ ζεϊμπέκικο, το έκανε δικό του. Αυτό ήταν τόσο ξεχωριστό στον Μητροπάνο, ότι κάθε φορά έβαζε στην ερμηνεία όλη του την προσωπικότητα, είναι από κείνους τους ελάχιστους που έβαλαν ένα τεράστιο λιθάρι στον πολιτισμό του τόπου μας. Θα διαλέξω τη «Ρόζα», ένα από τα πιο εμβληματικά του τραγούδια, και το «Θες» γιατί το αγαπώ πολύ. Προτιμώ να μην αφιερώνω τραγούδια, πιστεύω ότι τα τραγούδια του Μητροπάνου ανήκουν σε όσους τους αρέσει η μουσική, το τραγούδι και οι σπουδαίες φωνές.
Δίσκος: Στου αιώνα την παράγκα/ Έτος κυκλοφορίας: 1996/ Τραγούδι: Ρόζα/ Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος/ Στίχοι: Άλκης Αλκαίος- Δίσκος: Πες μου τ’ αληθινά σου/ Έτος κυκλοφορίας: 1995/ Τραγούδι: Θες/ Μουσική: Στέφανος Κορκολής/ Στίχοι: Ρεβέκκα Ρούσση
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΣΙΡΑΣ – Για μια Ντολόρες
Ο Δημήτρης Μητροπάνος έχει ένα τεράστιο ρεπερτόριο, είναι πολύ δύσκολο να διαλέξεις ένα τραγούδι. Αγαπημένο μου είναι το «Για μια Ντολόρες» από τον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα», ο οποίος σήμανε και την επιστροφή του τραγουδιστή σε ένα ευρύτερο, μη αποκλειστικά λαϊκό ρεπερτόριο. Είναι σε μουσική ενός ανθρώπου που έχω λατρέψει και οι στίχοι είναι ακριβώς η ταυτότητα του Άλκη Αλκαίου, που δεν ήταν ερωτικός στιχουργός, δεν ήταν πολιτικός στιχουργός, ήταν και τα δυο μαζί. Το συγκεκριμένο τραγούδι αξιοποιεί όλη την έκταση και τη μαγκιά της φωνής του Μητροπάνου. Το αφιερώνω στη γυναίκα μου, αυτή η τριάδα ήταν από τις βασικές αιτίες που συναντηθήκαμε στη ζωή και κάναμε την οικογένεια μας.
Δίσκος: Στου αιώνα την παράγκα/ Έτος κυκλοφορίας: 1996/ Τραγούδι: Για μια Ντολόρες/ Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος/ Στίχοι: Άλκης Αλκαίος
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ – Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό και σπάνιο τραγούδι σε στίχους του Φίλιππου Γράψα και σε μουσική του Μάριου Τόκα. Η φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου, δωρική και με συναίσθημα, βασικά χαρακτηριστικά του τρόπου ερμηνείας του, σφραγίζει το κομμάτι και μας χαρίζει μια από τις κορυφαίες στιγμές του ελληνικού τραγουδιού. Τολμώ να πω και του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Κατά κάποιο τρόπο το τραγούδι αλλά και η φωνή του Μητροπάνου εκφράζουν τον ελληνικό ψυχισμό, τουλάχιστον έτσι όπως θα τον επιθυμούσαμε ή τον ονειρευόμαστε. Ενώ η πίκρα και η απώλεια βρίσκονται στην καρδιά του θέματος, ο ρυθμός του ζεϊμπέκικου και η γεμάτη ψυχή ερμηνεία λειτουργούν εμψυχωτικά. Κάθε φορά που το ακούω νιώθω την ίδια συγκίνηση και ανατριχίλα. Το αφιερώνω σε όσους αγαπούν κάθε τι το αυθεντικό.
Δίσκος: Η εθνική μας μοναξιά/ Έτος κυκλοφορίας: 1992/ Τραγούδι: Σ’αναζητώ στη Σαλονίκη/ Μουσική: Μάριος Τόκας / Στίχοι: Φίλιππος Γράψας
ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ – Κάνε κάτι λοιπόν να χάσω το τρένο
Μου αρέσει πολύ όλος ο δίσκος «Άγιος Φεβρουάριος» και συγκεκριμένα το τραγούδι «Η σούστα πήγαινε μπροστά». Παρόλα αυτά, θα επιλέξω ένα κομμάτι από τον δίσκο «Λαϊκά 76», το «Κάνε κάτι να χάσω το τρένο». Άρεσε πάρα πολύ στον Δημήτρη Μητροπάνο αυτό το τραγούδι, θυμάμαι το είχε σχολιάσει θετικά και ο Νίκος Γκάτσος. Που θα το αφιέρωνα; Στη γυναίκα μου τη Λίτσα, αν είχαμε χωρίσει, αλλά ευτυχώς είμαστε ακόμη μαζί.
Δίσκος: Λαϊκά 76/ Έτος κυκλοφορίας: 1976/ Τραγούδι: Κάνε κάτι λοιπόν να χάσω το τρένο/ Μουσική: Τάκης Μουσαφίρης/ Στίχοι: Τάκης Μουσαφίρης
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΣΗΣ – Άκου
Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια του Δημήτρη Μητροπάνου είναι το «Άκου». Το συγκεκριμένο δεν ήταν εξ αρχής το αγαπημένο μου, το αγάπησα όμως μετά τη μεταμόσχευση νεφρών που έκανε ο τραγουδιστής στη Γαλλία. Στο τραγούδι υπάρχει ένας στίχος που λέει «άκου, άκου έχω φωνή». Όταν βγήκε ο Μητροπάνος νικητής από την περιπέτεια υγείας και εμφανίστηκε ξανά στις πίστες, τραγουδώντας αυτό το κομμάτι και τον στίχο «άκου, άκου έχω φωνή», ήταν σαν να έλεγε είμαι εδώ δυνατός και προχωράω μπροστά. Ήταν από τις πιο δυνατές στιγμές των εμφανίσεων του. Το αφιερώνω σε όλους όσους δίνουν τη δική τους προσωπική μάχη σε οποιονδήποτε τομέα. Όταν θέλουμε κάτι πολύ μπορούμε να τα καταφέρουμε, πάνω απ’ όλα οφείλουμε να πιστεύουμε στις δυνάμεις μας και να προχωράμε μπροστά.
ΓΙΩΤΑ ΝΕΓΚΑ – Η εθνική μας μοναξιά
Το αγαπημένο μου τραγούδι είναι «Η εθνική μας μοναξιά», με κρατάει αυτό το «εδώ» του στίχου και η μελοποίηση του. Πρόκειται για την απόλυτη αρμονία στιχουργού, συνθέτη και τραγουδιστή, με δονεί ο στίχος «παίξε τον τζόγο σου και βρίσε τους καημένε». Το αφιερώνω σε όλους εμάς που είμαστε «εδώ» και παρακολουθούμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Προσωπικά τον συνάντησα στη σκηνή μια φορά, το 2010, τραγουδώντας μαζί «Τα δίδυμα φεγγάρια», θυμάμαι ακόμη την καθαρότητα στα μάτια του και τη δύναμη που έβγαζε στο τραγούδι. Νιώθω ορφανή που δεν μπορώ να γελάσω με τα αστεία του, να αφουγκραστώ την ειλικρίνεια του.
Δίσκος: Η εθνική μας μοναξιά/ Έτος κυκλοφορίας: 1992/ Τραγούδι: Η εθνική μας μοναξιά/ Μουσική: Μάριος Τόκας/ Στίχοι: Φίλιππος Γράψας
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΚΑΝΔΡΙΩΤΗΣ – Ο ξενύχτης
«Ο ξενύχτης» είναι για μένα μακράν η ποιο ωραία μελωδία του Γιώργου Ζαμπέτα που ο Δημήτρης κανει μια ξεχωριστή ερμηνεία, την «έχει κλειδώσει» όπως λέμε εμείς οι δημιουργοί λαϊκών ασμάτων. Είναι άμεσος και αυτά που λέει στον στίχο του Χαράλαμπου Βασιλειάδη φτάνουν στο πλατύ κοινό και μπορεί ο καθένας να καταλάβει τι λέει. Μάλιστα, είναι από τα πρώτα τραγούδια που έμαθα στο μπουζούκι, ακριβώς όπως το παίζει ο Γιώργος.
Προσωπικά με εκφράζει, γιατί αισθάνομαι ότι είμαι ένας από αυτούς, και το αφιερώνω σε όλους τους μοναχικούς – μόνους δημιουργούς και καλλιτέχνες.
Δίσκος: Ο ξενύχτης/ Έτος κυκλοφορίας: 1971/ Τραγούδι: Ο ξενύχτης/ Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας/ Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΜΠΑΝΗΣ – Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω
Μα πώς γίνεται να διαλέξεις ένα τραγούδι από τον Δημήτρη Μητροπάνο; Θα κρατήσω το «Εγώ γιορτάζω πάντα όταν πονάω», γιατί μου θυμίζει τον θείο μου τον Αντώνη που έφυγε το 2005, είναι σαν να τον περιγράφει. Του το αφιερώνω λοιπόν. Το συγκεκριμένο κομμάτι, όπως και μερικά ακόμη, σαν το «Θες», ήρθανε στην επιφάνεια και έγιναν γνωστά κυρίως μετά τον θάνατο του Μητροπάνου. Είναι τραγούδια που με συγκινούν αφάνταστα γιατί δείχνουν ότι ο μύθος του συνεχίζεται ακάθεκτος, αναδεικνύουν τη δύναμη της κληρονομιάς του.
