Καθυστερήσεις και σκληρό πάζάρι για τα 750 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης

Η υπόθεση του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση του Covid 19 αποδεικνύεται δυσκολότερη από όσο αρχικά φαινόταν, μετά την απόφαση της Κομισιόν για την «προικοδότησή» του με 750 δισ. Στην σημερινή συνεδρίαση όπου μετείχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης,  ο …συνήθης ύποπτος, το «μπλόκ του Βόρρά», έθεσε για άλλη μια φορά ενστάσεις. Τόσο για το ύψος των επιχορηγήσεων όσο και για τις προϋποθέσεις παροχής τους.

Πολύμηνες διαπραγματεύσεις στον ορίζοντα

Πληροφορίες αλλά και δηλώσεις δημιουργούν μια εικόνα σύμφωνα με την οποία οι χώρες μέλη βρίσκονται μακριά ακόμη από ένα επίπεδο συν-αντίληψης, τόσο για την αναγκαιότητα της αντίδρασης της Ευρώπης, όσο και για την ταχύτητα με την οποία πρέπει αυτή να επέλθει. Μάλιστα φέρεται ότι υπήρξε και συζήτηση ακόμη και την διάσταση της νομιμότητας ορισμένων πτυχών για την δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, που όμως φαίνεται να ξεπεράστηκαν στην συζήτηση. Σε κάθε περίπτωσή πάντως εφόσον ο διάλογος ξεκίνησε από την φύση του ταμείου, ήταν σαφές ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει πολύ στην κατεύθυνση της υλοποίησης των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Συνολικά δημιουργούνται συνθήκες που όχι απλά θέτουν σε αμφιβολία το αν η επόμενη Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες θα καταλήξει σε απόφαση, αλλά φέρνουν στο προσκήνιο ακόμη και το ενδεχόμενο οι διαπραγματεύσεις να είναι πολύμηνες. Ακόμη και να εξαντλήσουν το 2020.

Από την πλευρά της Ολλανδίας, της Σουηδίας, της Αυστρίας και της Φινλανδίας για μία ακόμη φορά τέθηκαν ενστάσεις. Οι χώρες αυτές ζητούν το σημαντικότερο μέρος των κονδυλίων να διατεθεί μέσω δανεισμού, ακόμη και σε χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος. Επίσης συνδέουν τις επιχορηγήσεις με σκληρούς ελεγκτικούς όρους για την διάθεση των ποσών, ένα πολύ σφιχτό πλαίσιο για τις δράσεις που θα στηρίξουν όπως και τον βαθμό ελευθερίας των κρατών – μελών για την χρήση τους. Έτσι αποτελεί ένα ερώτημα αν η ανάληψη της Προεδρίας της Ε.Ε από την Γερμανία, τον Ιούλιο, θα αλλάξει σύντομα τα δεδομένα και τους συσχετισμούς.

Όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται στην δήλωση που έκανε μετά το πέρας της τηλεδιάσκεψης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σάρλ Μισέλ. Επισήμανε ότι «περνάμε σε νέα φάση: αυτή της διαπραγμάτευσης» τονίζοντας ότι «δεσμεύεται να ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις». Άλλωστε σαφής ως προς τις προβλέψεις (γιατί όχι και τις στοχεύσεις του)  ήταν σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε. Δήλωσε ότι «δεν είμαι σίγουρος αν μπορούμε να τελείωσουμε τον Ιούλιο» πρόσθέτοντας πως «δεν είμαι σίγουρος αν μπορούμε να πετύχουμε (σ.σ συμφωνία) μέσα στο καλοκαίρι».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Από την πλευρά του Έλληνα πρωθυπουργού στο συμβούλιο απευθύνθηκαν συγκεκριμένες προειδοποιήσεις, ως προς το τι πρόκειται να συμβεί σε περίπτωση που δεν παρακαμφθούν οι διαφωνίες. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης «θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε καλά τι θα αντιμετωπίσουμε εάν η αντίδρασή μας δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος ή την ταχύτητα που απαιτείται». Τόνισε πως  «οι αγορές έχουν προεξοφλήσει το ύψος της παρέμβασης κι οτιδήποτε διαφορετικό θα δημιουργούσε σοβαρότατο πρόβλημα»,επισημαίνοντας με το επιχείρημα αυτό πως τυχόν υπαναχώρηση από τις θέσεις της Κομισιόν θα δημιουργήσει ευρύτερες οικονομικές αναταράξεις.

Καθόλου τυχαία δεν θεωρείται και η αναφορά στην κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα το 2011. Επισήμανε πως η χώρα «βίωσε ύφεση της τάξης του 9,1%, αυτού του είδους οι οικονομικές καταστάσεις είναι πραγματικά ιδιαίτερα επώδυνες, οδηγούν σε κοινωνική αναταραχή και σε άνοδο του λαϊκισμού».  Παράλληλα ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως ««η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης». Επέμεινε ιδιαίτερα στο ότι πρέπει «να διατηρηθεί το ύψος του συνολικού ποσού και η αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων, καθώς και να μην αλλάξει η κλείδα κατανομής». Επίσης εστίασε στην ανάγκη πολιτικών συνοχής που πρέπει να χαρακτηρίσουν το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021- 2027.

Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε και το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας συνδυάζοντάς το ευθέως με το ζήτημα των κυρώσεων που προβλέπονται από την Ε.Ε. Όπως είπε «είναι παράδοξο να συζητάμε για κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας για την Ουκρανία και να μη συζητάμε για την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου». Μάλιστα το θέμα θα θέσει ο πρωθυπουργός εκ νέου τον Ιούλιο στην Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.