Η διπλή ζωή της Μαριάννας

Η σιγανή της δύναμη, μια ήρεμη διακριτικότητα, η ουσιαστική ταπεινότητα κυλούν αβίαστα από τη Μαριάννα Πουρέγκα που ακούς και παρατηρείς όσο μιλάει. Προσέχει τις λέξεις που χρησιμοποιεί όπως προσέχει και τις επαγγελματικές της επιλογές. Όπως λέω πάντα, σπανίως πέφτεις έξω σε μια συνέντευξη από όσα νιώθεις για έναν άνθρωπο βλέποντάς τον στους ρόλους του.

Πάντα, παρακολουθώντας την στη σκηνή, έβλεπα μια ευαίσθητη ευάλωτη ψυχή με πείσμα και τη δυνατότητα να ξεπερνά κάθε πρόκληση. Eβλεπα μια γυναίκα όμορφη, που εκπέμπει μία εσωτερική λάμψη που γίνεται ένα γλυκό φως, αυτό το πορτοκαλένιο της φύσης που της χαϊδεύει το πρόσωπο μέσα από τον φακό του Λάμπη Ζαρουτιάδη. Μια ηθοποιό, που μόνο να ανοίγει τις φτερούγες της για ακόμη πιο μακρινά «ταξίδια» γίνεται γιατί οι αποσκευές της έχουν πολύ μαζεμένο συναίσθημα, γνώση, χαρίμασματα και μια ωριμότητα άλλης εποχής.

Παρακολουθώ τη σειρά του Ertflix «Απαραίτητο Φως» στην οποία όχι μόνο πρωταγωνιστείς αλλά παρατήρησα ότι σχεδόν δεν υπάρχει σκηνή που να μην είσαι μέσα, λόγω και του διπλού ρόλου σου. Πόσο δύσκολο ήταν να μπαινοβγαίνεις στους ρόλους;

Το όλο εγχείρημα εμπεριείχε μεγάλο ρίσκο και το γνωρίζαμε όλοι εξαρχής. Μία ηθοποιός να πρέπει να υποδυθεί δύο γυναίκες της ίδιας ηλικίας, δύο όμως τόσο διαφορετικών εποχών, με ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία η καθεμία, κι όμως είναι συγγενείς, άρα κάπου πρέπει να μοιάζουν κιόλας μεταξύ τους. Ένας αναμφίβολα περίπλοκος γρίφος.

Εκ των πραγμάτων λοιπόν, πριν από τα γυρίσματα, χρειάστηκε να γίνουν πολλές πρόβες με τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου, που έκανε την τηλεοπτική προσαρμογή (σε συνεργασία με την Κάτια Κισσονέργη), και τον σκηνοθέτη μας, τον Λάμπη Ζαρουτιάδη. Διαβάζαμε κάθε επεισόδιο και κάθε σκηνή και προσπαθούσαμε να αναλύσουμε την πορεία, τη ροή και τα χαρακτηριστικά της καθεμίας από τις δύο ηρωίδες που θα υποδυόμουν -τόσο της γιαγιάς Λουίζ Χατζηλουκά, όσο και της Λουίζας Λασκαράτου, της εγγονής της. Μετά φυσικά ακολούθησαν αρκετές πρόβες και με όλους τους υπόλοιπους συναδέλφους.

Από κει και πέρα, δεν κάναμε ποτέ γραμμικό γύρισμα – ήμουν τη μία Λουίζ και την άλλη Λουίζα. Να σκεφτείς δηλαδή ότι στο πρώτο γύρισμα, κάναμε κατευθείαν μια κομβική σκηνή της Λουίζας από το έκτο επεισόδιο. Συνεχίσαμε άλλες δύο μέρες με τη Λουίζα και μετά ακολούθησαν τρεις εβδομάδες όπου έπαιζα μόνο τη Λουίζ. Έχει τύχει όμως να κάνω την ίδια μέρα και τις δύο ηρωίδες. Γενικά, όλο αυτό το μπρος πίσω είχε να κάνει με την τοποθεσία των γυρισμάτων, κάτι που συνηθίζεται στα τηλεοπτικά.

Δεν θα ήταν για σένα πιο εύκολο να ξεκινήσετε τα γυρίσματα της σειράς από την αρχή του έργου; Και το λέω από την άποψη της ψυχολογίας τού να μπαίνεις κάθε φορά σε άλλο ρόλο, χωρίς να υπάρχει μια χρονική διαδοχή.

Η αλήθεια είναι ότι επειδή εγώ ως τώρα ήμουν κατά βάση θεατρική ηθοποιός και δεν ήξερα τις συνθήκες του τηλεοπτικού γυρίσματος, αυτό που συνέβαινε στο σετ ήταν για μένα παράξενο και μπερδευτικό. Στο θέατρο παίρνουμε ένα έργο από την αρχή και σιγά σιγά χτίζουμε. Επίσης, κάθε βράδυ το παίζουμε από την αρχή προς το τέλος του, οπότε η συναισθηματική ροή των πραγμάτων είναι φυσική. Τώρα, στο «Απαραίτητο Φως», έπρεπε να μπω σε συνθήκες πολύ καινούργιες για μένα -δεν θα πω ψέματα, τις δύο τρεις πρώτες εβδομάδες ήμουν σαν ψάρι έξω από το νερό. Ήμουν πάρα πολύ αγχωμένη, σε μία τσίτα γιατί την κάθε στιγμή έπρεπε να σκεφτώ τι προηγείται ή τι θα έρθει, ενώ δεν είχαμε γυρίσει το πριν για να ξέρω πώς θα πρέπει να είμαι τώρα. Ήταν πάρα πολύ δύσκολο αλλά ευτυχώς οι πρόβες βοήθησαν πολύ, γιατί κάπως είχα έναν μπούσουλα.

Πόση σημασία έχουν για σένα οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργάζεσαι σε μια δουλειά;

Μπορώ να πω ότι παίζουν τον μεγαλύτερο ρόλο. Δέκα χρόνια τώρα, έχω παίξει σε πολλές παραστάσεις, έχω κάνει πολλούς ρόλους, μικρούς και μεγάλους – αυτό δεν έχει τόση σημασία. Για μένα το πιο σημαντικό είναι οι άνθρωποι.
Αυτοί είναι ουσιαστικά το περιβάλλον στο οποίο εργάζομαι και καλούμαι να πηγαίνω κάθε μέρα και να δίνω ένα κομμάτι από το μέσα μου. Θέλω να θέλω να πηγαίνω στη δουλειά μου, να ξέρω ότι θα με περιμένουν εκεί άνθρωποι ανοιχτοί, ελεύθεροι, ευγενείς, έτοιμοι να μοιραστούν κι αυτοί επί ίσοις όροις. Πώς να αλληλεπιδράσει κανείς σε ένα τοξικό, καταπιεστικό περιβάλλον; Πώς να νιώσει ήρεμος και δημιουργικός;

Ένα μεγάλο κομμάτι της σειράς εξελίσσεται μεταξύ της περιόδου 1941-1944 και παρακολουθώντας το με έκανε να κατανοήσω περισσότερο τις σκληρές συνθήκες που βίωναν οι άνθρωποι εκείνη την περίοδο. Εσύ πώς το ένιωσες αυτό;

Η αλήθεια είναι ότι ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι το να προσεγγίσω τον ρόλο μου ως Λουίζ, γιατί είναι πολύ μακριά από τις αναφορές και τα ερεθίσματά μας.
Αρχικά προσπάθησα να διαβάσω όσο περισσότερο μπορούσα για εκείνη την περίοδο. Διάβασα και τη βιογραφία της Λέλας Καραγιάννη, που με βοήθησε πολύ, γιατί η ζωή της είχε αρκετά κοινά στοιχεία με τη ζωή της Λουίζ. Θυμάμαι μάλιστα να διαβάζω και να τρέχουν τα μάτια μου δάκρυα, είναι ένα ιστορικό γεγονός τόσο κοντά μας χρονικά, αλλά τόσο μακρινό μας σαν βίωμα. Και σήμερα εν τω μεταξύ που μιλάμε, γίνεται πόλεμος πολύ κοντά μας αλλά ταυτόχρονα είμαστε τόσο μακριά, που όσο και να ενημερωνόμαστε, δεν πάει ο νους μας τι περνάνε αυτοί οι άνθρωποι. Είναι τρομερό.

Πέρα από αυτά που διάβασα, προσπάθησα να δομήσω την πορεία της Λουίζ σε σχέση με το σενάριο, έχοντας στο μυαλό μου και κάποιες πολύ χαρακτηριστικές περιγραφές από το ομότιτλο βιβλίο της Ντορίνας Παπαλιού, πάνω στο οποίο βασίζεται η σειρά.

Η ουσία πάντως είναι ότι συνειδητοποιούσα περισσότερα πράγματα την ώρα που γυρίζαμε τις σκηνές. Όταν γυρίζαμε για παράδειγμα τη σκηνή του συσσιτίου ή τη σκηνή που με εκτελούν, αυτό που παρατήρησα ότι είχε ανάγκη το σώμα μου και το μυαλό μου για να προσεγγίσω αυτές τις σκηνές ήταν μια εσωτερικά απόλυτη σιωπή.

Αποκοβόμουν απ’ όλους κι απ’ όλα για λίγο. Νομίζω ότι δεν θα τις ξεχάσω ποτέ αυτές τις σκηνές. Έπρεπε να προσεγγίσω μια γυναίκα που στέκεται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ακούγοντας τα γερμανικά προστάγματα των στρατιωτών που είχε απέναντί της, αυτό το τελεσίδικο “πυρ”. Πώς στο καλό το προσεγγίζεις αυτό το πράγμα; Μόνο με σιωπή και συγκέντρωση, θαρρώ.

Νομίζω ότι μια τόσο αξιόλογη τηλεοπτική παραγωγή ήταν μια πολύ καλή συγκυρία για σένα, που είσαι θεατρική ηθοποιός. Εσύ τι ακούς από τους γύρω σου;

Ακούω πολύ καλά λόγια, είναι όλοι πολύ γενναιόδωροι στα σχόλιά τους. Αναγνωρίζουν ότι είναι μια πολύ φροντισμένη και καλαίσθητη δουλειά κι εγώ αισθάνομαι πολύ τυχερή και περήφανη που είμαι μέρος της.
Μπορεί κάποιος να πει ότι θα το ήθελε πιο έντονο, πιο γρήγορο σε στιγμές, αλλά εγώ νιώθω ότι αυτές οι σιωπές που έχει, αυτός ο χρόνος που “ανοίγει” είναι σαν να αφήνει στην πραγματικότητα να γεννηθούν τα πράγματα στην ουσία τους. Επιτρέπει την ανάπτυξη του συναισθήματος του θεατή αυτός ο τρόπος.

Ποιοι πιστεύεις ότι ήταν οι πιο καθοριστικοί «σταθμοί» στην πορεία σου;

Η ιστορία μου ξεκινάει από τη σχολή Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής -καμία σχέση με το θέατρο! Αν με ρωτήσεις τον λόγο, δεν τον ξέρω ακριβώς. Από μικρή ήθελα να σπουδάσω Ιατρική. Την πρώτη χρονιά που θα έδινα Πανελλήνιες, ένα θέμα υγείας με κράτησε πίσω και δεν συγκέντρωσα τα μόρια που ήθελα και έτσι την επόμενη χρονιά έδωσα πάλι εξετάσεις.

Για πολύ λίγα μόρια πάλι δεν κατάφερα να περάσω στην Ιατρική και επειδή είχαμε κάποια οικονομικά προβλήματα, πήγα στη Λογιστική, στη Θεσσαλονίκη, γιατί και ο μπαμπάς μου είχε εμμέσως εμπλοκή με αυτόν τον κλάδο και εγώ εκ των συνθηκών , χρειαζόμουν μια γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση. Η σχολή ήταν πολύ καλή και εγώ ήμουν μια καλή φοιτήτρια που πέρναγα τα μαθήματά, αλλά στην ουσία αυτή η επιλογή μου ήταν ένα λάθος για μένα.

Στο τέταρτο έτος της σχολής, στα 22 μου, γνώρισα έναν άνθρωπο ο οποίος ασχολιόταν με το θέατρο, σπούδαζε κι αυτός τότε, και μέσα από αυτή την επαφή μου με τις παραστάσεις, τις πρόβες και γενικά αυτόν τον κόσμο, κατάλαβα ότι το θέατρο μου άρεσε πολύ. Το είχα κι από μικρή το “μικρόβιο” που λέμε. Στο σχολείο, έπαιρνα πάντα μέρος όταν ανεβάζαμε κάποια παράσταση. Επίσης και τις δύο χρονιές που έδωσα Πανελλήνιες, στο μηχανογραφικό μου σημείωνα πάντα και τη σχολή θεάτρου χωρίς όμως να τη θεωρώ προτεραιότητα.

Αισθανόμουν ότι δεν είχα αυτή την «πολυτέλεια», ότι έπρεπε να κάνω κάτι πιο σταθερό. Αυτός ο φίλος μου όμως μου πρότεινε να πάω να δώσω εξετάσεις στο Κρατικό. Πέρασα στην πρώτη φάση, με έκοψαν στη δεύτερη, αλλά δεν πτοήθηκα, πήγα στο θεατρικό εργαστήρι του Πέτρου Ζηβανού στη Θεσσαλονίκη, μετά έδωσα πάλι εξετάσεις στο Κρατικό και πέρασα.

Πώς ήταν στη δραματική σχολή;

Δεν πέρασα εύκολα διότι αντιμετώπιζα πολλές δυσκολίες, κυρίως οικονομικές. Ευτυχώς, όμως, με το που τελείωσα ξεκίνησε η επαγγελματική μου πορεία , με πρώτη μου συνεργασία την επιδαύρεια παραγωγή του Θωμά Μοσχόπουλου, «Ιφιγένεια στη χώρα των Ταύρων». Τότε, ομολογουμένως, πήρα ανάσα. Μετά ακολούθησαν 8 χρόνια συνεργασιών στο ΚΘΒΕ, όπου γνώρισα πολύ αξιόλογους ανθρώπους σε πολύ αξιόλογες παραγωγές.

Πότε ήρθες στην Αθήνα;

Στην Αθήνα ήρθα πριν από δύο χρόνια. Το 2021, στην καραντίνα , μετά από μια προσωπική αναθεώρηση των πραγμάτων στη Θεσσαλονίκη αποφάσισα πως ήθελα να αλλάξω παραστάσεις, τα πάντα. Έτσι αποφάσισα να στείλω βιογραφικά σε σκηνοθέτες με τους οποίους είχα συνεργαστεί και κάποιους άλλους που δεν είχαμε δουλέψει μαζί αλλά τους εκτιμούσα.

Το 2023 έλαβα ένα τηλεφώνημα από τον Δημήτρη Τάρλοου, που με καλούσε σε μια ακρόαση για το «Περλιμπλίν και Μπελίσα». Πήγα, με πήρε και μετά μου έκανε πρόταση και για το «Εγκλημα και Τιμωρία» -το ’23-’24 δουλέψαμε μαζί. Μετά ήρθε το «Festen» του Παπασπηλιόπουλου και κατόπιν η πρόταση για το «Απαραίτητο Φως».

Το «Festen» θα παιχτεί και του χρόνου, αλλά αποφάσισα να μην συνεχίσω, για προσωπικούς λόγους. Αυτό που είχε σαν όραμα ο Οδυσσέας είναι πολύ ενδιαφέρον και δημιουργικό αλλά και δύσκολο και ψυχοφθόρο κάθε βράδυ για εμάς τους ηθοποιούς Έχει φτιάξει μία παράσταση βίωμα, μία συνθήκη όπου είμαστε όλοι ίσοι εκεί, δεν υπάρχουν θεατές και ηθοποιοί, είμαστε όλοι ανεξαιρέτως καλεσμένοι σε ένα πάρτι όπου γίνονται αδιανόητες αποκαλύψεις και ακολουθούν ασύλληπτες αντιδράσεις, οπότε και οι αντιδράσεις του κοινού ποικίλλουν από παράσταση σε παράσταση.

Είναι μέρες που επικρατεί σιωπή και είναι άλλες που ακούμε μέχρι και βρισιές. Δεν μιλάμε όμως μόνο για αρνητικά σχόλια, μπορεί να ακούσεις και κάτι υποστηρικτικό, ή να δεις ένα βουρκωμένο βλέμμα που να σου λέει «συνέχισε, είμαι μαζί σου, σε στηρίζω σε ό,τι κι αν κάνεις στη συνέχεια».

Οι αντιδράσεις του κοινού σε αποσυντονίζουν ή απλώς σε φορτίζουν;

Προσπαθώ να μην αποσυντονίζομαι. Δεν είναι πάντα εύκολο. Θέλω να πω, άνθρωποι είμαστε, αν ακούσουμε κάποιον να σχολιάζει κάτι ειρωνικά ή υποτιμητικά ή κάποιον να κλαίει σπαρακτικά, θα επηρεαστούμε. Για να μην παρεξηγηθώ, όλες αυτές οι αντιδράσεις αφορούν προφανώς την δράση αυτή καθαυτή κι όχι εμάς τους ίδιους. Όπως και να ‘χει, πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα για την κάθε αντίδραση και να την αντιμετωπίζουμε πάντα μέσα από τον ρόλο μας και τις σκηνοθετικές οδηγίες του Οδυσσέα.