Στη Μαλακάσα θα ζήσεις την εξάωρη rave ουτοπία του Λούκας Τβαρκόβσκι

To Respublika του Łukasz Twarkowski (Λούκας Τβαρκόβσκι) δεν είναι παράσταση, είναι κατάσταση. Ο σκηνοθέτης, που εντυπωσιάζει όλη την Ευρώπη, επιστρέφει με ένα υβριδικό έργο που έρχεται να ανατρέψει αυτό που θεωρούσαμε μέχρι σήμερα θέατρο.

Μια συλλογική rave εμπειρία που περιλαμβάνει θέατρο, μουσική, χορό, περφόρμανς, κινηματογράφο, visual arts, dj set και, ταυτόχρονα, ένα κοινωνικό πείραμα έξι ωρών, εκτός Στέγης, στο Terra Vibe Park στη Μαλακάσα, από 13 έως 15 Ιουνίου, που μας προβληματίζει ενώ παράλληλα μας λέει με αυθάδεια ότι η χαρά μετράει. Eσύ, μέχρι πού θα έφτανες για να ζήσεις (σ)την ουτοπία;

Ο κορυφαίος Πολωνός σκηνοθέτης μάς καλεί σε ένα θέαμα-οικοδόμημα μιας άλλης, πιο δίκαιης κοινωνίας και, συνάμα, σε ένα εξάωρο rave party, με δυνατή μουσική, μπαρ, μια σάουνα αλλά και ένα ησυχαστήριο όπου οι θεατές είναι απολύτως ελεύθεροι: μπορούν να παρακολουθήσουν τα πάντα από μια θέση ή να περιπλανώνται διαρκώς στις εγκαταστάσεις του έργου.

Μπορούν να μπουν στα διάφορα δωμάτια του σκηνικού με τους ερμηνευτές –ακόμη και να γευματίσουν μαζί τους–, να παρακολουθήσουν τις δράσεις με τη σειρά που οι ίδιοι θα αποφασίσουν, να μείνουν και τις έξι ώρες, να φύγουν όποτε θελήσουν και να επιστρέψουν πιο αργά, όπως βέβαια και να χορέψουν κάθε φορά που ο dj θα παίρνει θέση στα decks.

«Το θέατρο είναι μια εμπειρία. Το θέατρο είναι μια από τις πιο αισθησιακές μορφές τέχνης. Χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα, τον ιδρώτα, τη δυνατή μουσική και τη συντροφικότητα» δηλώνει ο Λούκας Τβαρκόβσκι.

Οι τέχνες γίνονται ένα στο Respublika

Το ολιστικό αυτό και υβριδικό θέαμα-κατάσταση στον χώρο και τον χρόνο το πρωτοπαρουσίασε ο Τβαρκόβσκι το 2020, έχοντας προηγουμένως δοκιμάσει ένα πείραμα διαρκείας. Για σχεδόν έναν χρόνο, εν μέσω πανδημίας και λόκνταουν, ο ίδιος και μια ομάδα είκοσι συντελεστών της παραγωγής, διαφορετικών εθνικοτήτων, φύλων και ηλικιών, απομονώθηκαν σε ένα δάσος της Λιθουανίας.

Βάσει αυτής της ουτοπικής κοινοβιακής ιδέας, η συνύπαρξη εξελισσόταν ως ένα κοινωνικό πείραμα με όλους, από κοινού, να φαντάζονται πώς είναι για μια κοινότητα να αποκοπεί από την κοινωνία και τον κανόνα επιβίωσής της σε αυτήν: την εργασία και το βασικό εισόδημα. Διερεύνησαν εναλλακτικές προοπτικές εργασίας που δεν εμπίπτουν στην καθιερωμένη αντίληψη της απασχόλησης των 40 ωρών την εβδομάδα, αλλά σύντομα έγινε εμφανές ότι εκείνα που ενδιέφεραν και ένωναν τους συμμετέχοντες, ανεξάρτητα από τις όποιες διαφορές τους, ήταν ο χορός και η μουσική. Ιδανικά ακούσματα; Η rave και η techno.

Το πείραμα οδήγησε σε μια σειρά από επίμαχα ερωτήματα: Έχει άραγε κάποια αξία το βίωμα που δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί και να αξιολογηθεί με χρηματικούς όρους; Αυτός ο φευγαλέος δεσμός μεταξύ χορού, μουσικής και αντίστασης ανταποκρίνεται στους σημερινούς καιρούς; Μπορούν η μουσική και ο χορός να ενδυναμώσουν ένα φοβισμένο και ανήσυχο ανθρώπινο ον με τον τρόπο που το καταφέρνουν οι ιεροτελεστίες; Να κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο αβοήθητους; Πιο υπεύθυνους; Ευαίσθητους; Μπορεί η ιδέα της ισοπολιτείας –και όσα αυτή εμπεριέχει– να υπερβεί τις πολιτικές δομές και να αποκτήσει νέο, υπαρξιακό νόημα;

Στα σαράντα ένα του χρόνια, ο Τβαρκόβσκι –επί δεκαετίας συνεργάτης του Christian Lupa και πλέον ο πιο ανερχόμενος Ευρωπαίος σκηνοθέτης διεθνώς– διευρύνει τα όρια της τεχνολογίας και των νέων μέσων στην παραστασιακή συνθήκη, έλκοντας το ύφος των σκηνοθεσιών του από το είδος του mockumentary· κατασκευάζει δηλαδή έργα τέχνης που, ενώ δεν συνέβησαν ποτέ, ο ίδιος τα προσεγγίζει σαν πραγματικά συμβάντα.

Ένα τέτοιο mockumentary είναι και το Respublika: οικοδομεί σε παρόντα χρόνο ένα ουτοπικό μέλλον του θεάτρου και της κοινωνίας. Γιατί ίσως κάποτε να είμαστε όλοι ελεύθεροι, ίσοι και να χορεύουμε έως το ξημέρωμα. Κι αν όχι για πάντα, έστω για έξι μόνο ώρες.

Ένα χειραφετημένο πείραμα για χειραφετημένους θεατές.

Αυτόν τον Ιούνιο, και για τρεις ημέρες μόνο, το πείραμα του Λούκας Τβαρκόβσκι μεταφέρεται από τα δάση της Λιθουανίας στη Μαλακάσα. Η παράσταση, που έχει ήδη διαπρέψει στις ευρωπαϊκές σκηνές, παρουσιάζεται για πρώτη φορά σε εξωτερικό χώρο, εκεί από όπου όλα ξεκίνησαν, στη φύση. .

Το Σάββατο 15 Ιουνίου, μετά το τέλος της παράστασης, στις 02:00 πριν το ξημέρωμα της Κυριακής 16 Ιουνίου, θα ακολουθήσει ένα εκρηκτικό dj set με τον σούπερ σταρ της techno μουσικής Richie Hawtin και την Παλαιστίνια dj-φαινόμενο Sama’ Abdulhadi, σε συνεργασία με την Blend Music Productions. Ένα απελευθερωτικό dance party, όπου άνθρωποι, όνειρα και ιστορίες συνύπαρξης μπλέκονται σε μια δημιουργική χορογραφία απόλυτης ελευθερίας.

To Respublika με τα λόγια του Λούκας Τβαρκόβσκι

Για το έργο

Το έργο έχει ως βάση του μια κοινότητα που ζει εκτός της οργανωμένης κοινωνίας και δοκιμάζει την ιδέα του καθολικού βασικού εισοδήματος. Βλέπουμε πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πάντα και είναι προφανές ότι σύντομα δεν θα υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους, οπότε αρχίζεις να σκέφτεσαι, τι θα συμβεί μετά; Ίσως δεν θα χρειάζεται να δουλεύουμε πια;

Ωστόσο, γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι δεν ήταν τόσο απλό. Είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Στοχαστήκαμε για τη θέση του ατόμου στον σύγχρονο κόσμο. Λαμβάνουμε συνεχώς αντιφατικά μηνύματα που μας κάνουν να αισθανόμαστε αβοήθητοι και χαμένοι. Γιατί, ό,τι κι αν κάνουμε, είμαστε επιζήμιοι. Στους άλλους, στον πλανήτη. Δεν υπάρχουν καλές επιλογές. Ό,τι κι αν κάνουμε, κάτι βλάπτουμε. Ως απάντηση, μια ομάδα ανθρώπων άρχισε να ξεσαλώνει ως έναν τρόπο αντίστασης στην απελπιστική κατάσταση. Μπορεί να ακούγεται παράλογο, όμως, από την άλλη πλευρά, τι μπορούμε να κάνουμε;

Για το θέατρο

Ζούμε σε έναν κόσμο εικόνων, επικοινωνούμε μέσω εικόνων και είμαστε μονίμως συνδεδεμένοι. Ως εκ τούτου, στο θέατρο αναζητούμε διαρκώς νέους τρόπους για να αφηγηθούμε ιστορίες. Προσπαθούμε να μάθουμε και να καταλάβουμε πώς σκέφτεται και βλέπει τον κόσμο το σύγχρονο άτομο. Γινόμαστε όλο και περισσότερο διαδικτυωμένοι, δεν αποσυνδεόμαστε ποτέ: συχνά, μάλιστα, κοιτάμε δύο διαφορετικές οθόνες ταυτόχρονα. Αυτό αλλάζει την αντίληψή μας, το μυαλό μας λειτουργεί διαφορετικά. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που αναζητώ την υπέρβαση, τόσο σε αυτή την παράσταση όσο και σε άλλα έργα μου. Και τη βρίσκω στις υποκουλτούρες του rave και στο ίδιο το rave. Έτσι, αν θέλουμε να ασχοληθούμε με τέτοια θέματα, χρειαζόμαστε νέες μορφές θεάτρου για να το κάνουμε.

Το θέατρο είναι μια εμπειρία. Για μένα, το θέατρο είναι μια από τις πιο αισθησιακές μορφές τέχνης: χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα, τον ιδρώτα, τη δυνατή μουσική, τη συντροφικότητα. Όλες οι αισθήσεις μπορούν να ενεργοποιηθούν ταυτόχρονα. Συνήθως, το θέατρο δεν αξιοποιεί όλες αυτές τις δυνατότητες, αλλά δικός μας στόχος είναι να δουλεύουμε με τις αισθήσεις, ακόμα και με ριζοσπαστικούς ή επώδυνους τρόπους, καθώς το θέμα είναι πάντα η εμπειρία.

Για το rave

Το rave είναι μια δήλωση. Ακούγεται ίσως αποκρυφιστικό το να προσπαθείς να εξηγήσεις το συναίσθημα και την κατάσταση που σχετίζονται με αυτό, καθώς δεν υπάρχουν αρκετοί όροι για να το περιγράψεις, αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: πρόκειται για μια πολύ σημαντική εμπειρία. Οι ερευνητές της trance μουσικής περιγράφουν την πρώτη φορά που ένιωσαν να μοιράζονται αυτό το συναίσθημα της χαράς ως κοινότητα, να χορεύουν στον ίδιο ρυθμό, αλλά και το πώς αυτό έγινε σημείο τομής στη ζωή τους.

Το rave είναι εγγενώς αντικαπιταλιστικό. Απαιτεί χρόνο. Πηγαίνεις σε μια εκδήλωση ηλεκτρονικής μουσικής για να ξεφύγεις από τον κόσμο για λίγες ώρες. Tο να χορεύεις στον ρυθμό αυτό για πολλή ώρα προκαλεί ένα παράξενο αίσθημα απώλειας των ορίων ανάμεσα σε μένα και σε σένα, ανάμεσα στα φύλα και ανάμεσα στις ηλικίες. Αισθάνεσαι απόλυτη ελευθερία. Είσαι με άλλους, αλλά θα μπορούσες να είσαι και μόνος σου. Μπορείς να είσαι αυτό που είσαι και αυτό που θέλεις να είσαι.

Το να χορεύεις για τόση ώρα είναι, κατά μία έννοια, αντιπαραγωγικό. Δεν καταφέρνεις τίποτα επί ώρες. Αλλά σήμερα, που πολλοί άνθρωποι φοβούνται μήπως είναι αντιπαραγωγικοί, η διάρκεια του Respublika είναι επίσης μια δήλωση: «Το αξίζω, το χρειάζομαι και τα υπόλοιπα δεν έχουν σημασία».