HARRODS: ΣΤΟΝ ΟΗΕ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΔΕΝ ΜΙΛΑΝΕ ΠΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Λίγα μέτρα μακριά από την είσοδο του Harrods, ένα μικρό πλήθος παρακολουθεί απορροφημένο έναν νεαρό άραβα που παίζει το γνωστό παιχνίδι του παππά στο πεζοδρόμιο. Έχει τρία μικρά μεταλλικά μπολ αναποδογυρισμένα και τα κινεί με μαεστρία χωρίς να φαίνεται το περιεχόμενό τους. Πιο κει, μερικοί εξαντλημένοι shoppers με άπειρες σακούλες στα χέρια, κάθονται ξέπνοοι για να συνέλθουν από τον μαραθώνιο των αγορών. Παραδίπλα, ο πορτιέρης του καταστήματος με την πράσινη στολή και τα γυαλιστερά χρυσά σειρήτια, συνοδεύει δύο γυναίκες με την παραδοσιακή αραβική ενδυμασία από την οποία ξεχωρίζουν μονάχα τα μάτια τους και τα πανάκριβα σανδάλια στα πόδια μέχρι την λιμουζίνα με πινακίδες Ντουμπάϊ, που τις περιμένει. Ο σοφέρ τους ανοίγει την πόρτα και τα πανάκριβα νέα αποκτήματα φορτώνονται στο μπροστινό κάθισμα.

Περιμετρικά του πολυκαταστήματος, όλες οι εθνικότητες και οι φυλές χαζεύουν τις βιτρίνες με τις μεγαλύτερες φίρμες. Από την Chanel μέχρι τον Dior, σε χωρίζει μονάχα ένα κατώφλι. Μέσα σε ένα οικοδομικό τετράγωνο εκπροσωπούνται όλες οι χώρες και οι ήπειροι, κάτι σαν τον ΟΗΕ της κατανάλωσης.  Μια γλώσσα δεν πολυακούς πια. Τα ελληνικά. Η κρίση έχει αναγκάσει πολλούς από τους συμπατρώτες μας που έτρεχαν στην βρετανική πρωτεύουσα πριν τις εορτές για γυρίσουν με γεμάτες βαλίτσες, να αλλάξουν συνήθειες. Και από εκεί που έφταναν στα αυτιά σου: “Θανάση έλα έχει burberry” και “Κοίτα – κοίτα”, ΄τώρα ακούς ακατάληπτες φράσεις από μακρινούς πολιτισμούς.

Με το που μπαίνεις  μέσα, σου έρχεται ένα ωστικό κύμα από αρώματα, μιας και το ισόγειο είναι αφιερωμένο στα καλλυντικά και την περιποίηση. Και από εκεί οι σκάλες σε οδηγούν πιο ψηλά, στους ορόφους όπου μπορείς κυριολεκτικά να βρεις από μια καρφίτσα μέχρι την μοτοσυκλέτα που θα είχε ο Batman. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη παρατηρητικότητα για να καταλάβει κανείς ότι το νέο χρήμα δεν είναι πια στην Ευρώπη. Ρώσοι, Άραβες και κλασικά οι Γιαπωνέζοι, κλέβουν την παράσταση, σηκώνοντας Louboutin και Armani, σαν να μην υπάρχει αύριο. Όλα τα πλούτη είναι στα χέρια τους αν και θα συναντήσεις σποραδικά ευκατάστατους και στυλάτους από άλλες χώρες. Και σίγουρα το Harrods δεν είναι ένα μέρος όπου θα βρεις ευκαιρίες – όπως γίνεται με αντίστοιχα πολυκαταστήματα στην Αμερική – αλλά μια ευκαιρία να αποδείξεις ότι έχεις λεφτά.

Είναι περιττό να περιγράψει κανείς την ποικιλία των προϊόντων στα 90.000 τ.μ. και τα 330 τμήματα, που το κάνουν το μεγαλύτερο κατάστημα του είδους στην Ευρώπη. Ίσως τα πιο ενδιαφέροντα και σπάνια αντικείμενα δεν είναι τα ρούχα και τα παπούτσια αλλά εκείνα που βρίσκονται το τμήμα Παρακολούθησης στον τρίτο όροφο: γραβάτες με μικροσκοπικές κάμερες, ειδικά κιάλια, πομποί, μικρόφωνα που μπαίνουν σε πρίζες, ειδικές συσκευές για να μην σε παρακολουθούν, δορυφορικά τηλέφωνα, κουτιά από αναψυκτικά για να κρύβεις χρήματα και κοσμήματα. Ποιοι αγοράζουν; Από τις πλούσιες κυρίες που θέλουν να παρακολουθούν τις μπεϊμπι σίτερ μέχρι τους πολύ πλούσιους που θεωρούν ότι μπορεί να πέσουν θύματα απάτης ή απαγωγής. Άλλωστε κάποια από τα αντικείμενα αυτά μπορεί κανείς να τα παραγγείλει εκεί αλλά αποστέλλονται από την εταιρεία κατασκευής κατευθείαν στην διεύθυνση του παραλήπτη για λόγους ασφαλείας, ώστε να μην ξέρουν ούτε οι υπάλληλοι για ποιον είναι. Άλλη μια απαραίτητη στάση είναι στο υπόγειο: θα δείτε ένα μικρό μνημείο για τον Ντόντι Αλ Φαγιέντ και την Νταϊάνα, από την περίοδο που το κατάστημα ανήκε στην οικογένεια του αδικοχαμένου Αιγύπτιου μεγιστάνα. Ο πατέρας του, θέλησε να αφήσει για πάντα τα ίχνη του στην φυσιογνωμία του Harrods. Εκτός από τις παρεμβάσεις στον εσωτερικό διάκοσμο, που έχει μια αραβική νότα, δημιούργησε αυτόν τον ιδιαίτερο – και πολύ κιτς – χώρο για να τιμήσει το παιδί του.

Το Harrods δεν είναι απλώς ένα πολυκατάστημα. Είναι ένας θεσμός. Και όπως κάθε θεσμός τέτοιου είδους, συμπυκνώνει στην ιστορία του όλες τις εξελίξεις που συνέβησαν στην βρετανική κοινωνία από τότε που πρωτοάνοιξε τις πόρτες του, το 1834. Ιδρυτής του ο Τσαρλς Χένρι Χάροντ. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, είχε εξαπλωθεί τόσο πολύ που είχε 100 υπαλλήλους ενώ ανάμεσα στους διάσημους πελάτες του ήταν από τον Λόρενς Ολιβιέ και τον Σίγκμουντ Φροϊντ μέχρι τα μέλη της βρετανικής οικογένειας. H σχέση του βασιλικού οίκου με το πολυκατάστημα ήταν πολύ στενή καθώς υπήρξε επίσημος προμηθευτής ορισμένων ειδών. Όταν όμως ο Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ αγόρασε το πολυκατάστημα το 1985, ήδη η υψηλή κοινωνία της Βρετανίας δυσφόρησε για το γεγονός ότι ο θεσμός πέρασε στα χέρια ενός ξένου. Και όταν ο Αλ Φαγιέντ τα έβαλε με το παλάτι δεν δίστασε να καταργήσει από μόνος του, το ειδικό καθεστώς για την βρετανική βασιλική οικογένεια. Το 2010 το πολυκατάστημα πέρασε στα χέρια των Καταριανών, άλλο ένα – μικρότερο όμως – σοκ για τους Βρετανούς που έβλεπαν την αραβική παντοκρατορία να εξαπλώνεται παντού. Η αλήθεια είναι ότι μετά από μια βόλτα στο Harrods καταλαβαίνεις ότι οι Άραβες το αισθάνονται σαν σπίτι τους. Και εδώ που τα λέμε γιατί όχι; Είναι οι καλύτεροι πελάτες σε μια πόλη όπου το χρήμα έχει τον πρωτεύοντα ρόλο.