Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΠΟΥ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟΝ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΕΞΗΓΕΙ ΓΙΑΤΙ ΚΑΝΑΜΕ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ‘ΔΙΑΒΟΛΟ’

«Ο άνθρωπος που έγραψε αυτό το ρεπορτάζ θα πληρώσει βαρύ τίμημα. Δεν πρόκειται να τον αφήσω ατιμώρητο» προειδοποιούσε τον περασμένο Μάιο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μία από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας, η Cumhuriyet, είχε μόλις δημοσιεύσει ένα ρεπορτάζ, συνοδευόμενο από φωτογραφίες και βίντεο, όπου φορτηγά της Εθνικής Οργάνωσης Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) φαινόντουσαν να μετέφερουν όπλα στη Συρία. Ο εκδότης της εφημερίδας Καν Ντουντάρ και ο διευθυντής του γραφείου στην Άγκυρα Ερντέμ Γκιούλ, κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία, αποκάλυψη απόρρητων πληροφοριών και συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση. Πέρασαν τρεις μέρες στη φυλακή μέχρι που το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας αποφάσισε την απελευθέρωσή τους, με το σκεπτικό ότι η κράτησή τους πριν τη δίκη συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων τους και της ελευθερίας του λόγου.

Φυσικά η υπόθεση δεν έχει τελειώσει. Η δίκη αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του μήνα, με τον πρόεδρο Ερντογάν να εξαπολύει απειλές κατά του ανώτατου δικαστηρίου και να υποστηρίζει ότι τρομοκράτες θα έπρεπε να θεωρούνται και οι υποστηρικτές αυτών, είτε είναι πολιτικοί, είτε είναι ακτιβιστές, είτε είναι  δημοσιογράφοι.

Δεν είναι άλλωστε η πρώτη απόπειρα της τουρκικής κυβέρνησης να φιμώσει τους δημοσιογραφικούς οργανισμούς της χώρας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, δεν τα κατάφερε. Εκμεταλλευόμενος το βήμα που του έδωσαν τα διεθνή μέσα, ο εκδότης της Cumhuriyet έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα σε όλο τον κόσμο: «Θα γίνουμε η φωνή των φυλακισμένων δημοσιογράφων. Θα πούμε στον κόσμο ότι η Τουρκία είναι μια φυλακή. Δεν έχει να κάνει μόνο με τη δημοσιογραφία, αφορά τον καθένα που ζει σε αυτή τη χώρα. Αν φοβηθούμε εμείς, θα φοβηθούν και όλοι οι άλλοι.

»Αυτός είναι ένας αγώνας για τη Δημοκρατία. Πρέπει να σπάσουμε το φράγμα του φόβου».

Υπενθυμίζεται ότι 30 περίπου δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή, για την κάλυψη των επιχειρήσεων σε κουρδικές περιοχές στα νοτιοανατολικά της χώρας, ενώ μετά από πρόσφατη επιχείρηση της αστυνομίας 50 περίπου ακτιβιστές και ακαδημαϊκοί συνελήφθησαν.

Μιλώντας στο Al Jazeera, ο Ντουντάρ εξήγησε πως όταν αποφυλακίστηκε, τον περίμενε φυσικά η οικογένειά του, οι φίλοι και οι δικηγόροι του αλλά και πολλοί ακόμα άνθρωποι που μάχονται για την ελευθερία στην Τουρκία. «Σκέφτηκα ότι όλο αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την αποφυλάκισή μου, ένιωσα ότι κάτι καλό συμβαίνει σε αυτή τη χώρα» είπε.

Όποια απόφαση λοιπόν κι αν πάρει το δικαστήριο, ο Καν Ντουντάρ νιώθει ήδη κερδισμένος. Όσο για το ρεπορτάζ; Δεν ανακαλεί και δεν μετανιώνει για τίποτα. «Το μόνο που θέλω ακόμα να μάθω είναι πού παραδόθηκαν τα όπλα και πως χρησιμοποιήθηκαν. Είναι καθήκον μας να ερευνήσουμε αυτά τα ζητήματα το επόμενο διάστημα».

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Cumhuriyet, τον Ιανουάριο του 2014 οι τουρκικές υπηρεσίες ασφαλείας εντόπισαν κομβόι φορτηγών που κινούνταν κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Τα φορτηγά αυτά ανήκαν στην Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών (MIT) και κάτω από κασόνια με φαρμακευτική βοήθεια έκρυβαν κιβώτια γεμάτα όπλα και πυρομαχικά. Οι αστυνομικοί  εντόπισαν το παράνομο φορτίο, αλλά μετά από κρατική παρέμβαση, άφησαν τα φορτηγά να περάσουν στη Συρία. Παρόλο που η Cumhuriyet δημοσιοποίησε βίντεο που έδειχνε τους αστυνομικούς να ανακαλύπτουν τα  όπλα, η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε πως τα φορτηγά μετέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια σε κοινότητες Τουρκμένων, μιας τουρκόφωνης μειονότητας της Συρίας, ενώ ο πρόεδρος Ερντογάν κατέθεσε μήνυση κατά των προσώπων που ευθύνονταν για το ρεπορτάζ.

«Για πρώτη φορά στην Ιστορία, ένας Τούρκος πρόεδρος κατέθεσε προσωπικά μήνυση για ένα ρεπορτάζ που δεν αφορούσε τον ίδιο. Η εμπλοκή στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας ήταν επιλογή του Ερντογάν. Γι’ αυτό θεώρησε πως εκείνοι που το αποκάλυψαν είναι προσωπικοί εχθροί του» σημειώνει ο Ντουντάρ. «Η κυβέρνηση δεν μπορεί να παραδεχθεί ότι μας φυλάκισαν εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο ασκούμε τη δημοσιογραφία. Προσπαθούν να εξαπατήσουν την κοινή γνώμη ισχυριζόμενοι ότι διαπράξαμε άλλα εγκλήματα. Μας είχαν σε απόλυτη απομόνωση για 40 ημέρες. Ήμασταν ολομόναχοι στα κελιά μας. Πρόκειται για την ίδια τιμωρία που επιβάλλεται σε έναν δολοφόνο πέντε ανθρώπων».

Σύμφωνα με τον Ντουντάρ, η υπόθεση εγείρει ερωτήματα που έχουν προκύψει κατά καιρούς σε διάφορα σκάνδαλα, όπως το Ιράν – Κοντρας και το Γουότεργκειτ. «Όταν οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν την ταμπέλα του “κρατικού μυστικού” για να καλύπτουν τις βρομοδουλειές τους, δεν είναι καθήκον του δημοσιογράφου να το αποκαλύψει; Ποιος αποφασίζει τι είναι καλύτερο για την κοινωνία;» διερωτάται για να καταλήξει στο εξής συμπέρασμα: «Καμία ταμπέλα “κρατικού μυστικού” και κανένα επιχείρημα “εθνικής ασφάλειας” δεν δίνει το δικαίωμα στη Κράτος να διαπράξει ένα έγκλημα».

Κατά τις πρώτες μέρες της φυλάκισής του, ο εκδότης της Cumhuriyet  βραβεύτηκε από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα . Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της οργάνωσης για την ελευθεροτυπία ανά τον κόσμο, η Τουρκία κατατάσσεται στην 149η θέση σε σύνολο 180 χωρών. Άραγε, μια χώρα που δεν μπορεί να διαφυλάξει τα δικαιώματα του λαού της πώς θα διαφυλάξει τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο; «Είναι πολύ αποκαρδιωτικό η Δύση να κάνει τα στραβά μάτια για τον ολοένα αυξανόμενο αυταρχισμό στην Τουρκία με αντάλλαγμα τη δημιουργία ενός στρατοπέδου κράτησης προσφύγων», σημειώνει ο Ντουντάρ για τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό. Εκτιμά μάλιστα ότι ακριβώς με το πλεονέκτημα του «ρυθμιστή» της προσφυγικής κρίσης, ο Ερντογάν θα κάνει ό,τι θέλει στο εσωτερικό της χώρας, χωρίς η διεθνής κοινότητα να παρεμβαίνει. «Κάθε φορά που κάποιος θα ασκεί κριτική στην κυβέρνησή του, θα απειλεί ότι θα ανοίξει τα σύνορα και η Ευρώπη θα βρεθεί με περισσότερους πρόσφυγες στα εδάφη της. Γι’ αυτό ο Ερντογάν μπόρεσε να εξαπολύσει τόσες επιθέσεις σε τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης τον τελευταίο καιρό. Εκτιμώ μάλιστα ότι οι επιθέσεις αυτές θα ενταθούν». Παρόλα αυτά ο ίδιος δηλώνει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει η χώρα του. «Προτιμώ να μείνω στη φυλακή, να επιδείξω γενναιότητα, διότι αυτή η πίεση προκαλεί προβλήματα στον Ερντογάν. Καλύτερα λοιπόν να επιστρέψω στη φυλακή από το να εγκαταλείψω τη χώρα μου».