Κολομβία: Σε νέα ειρηνευτική συμφωνία κατέληξαν η κυβέρνηση και οι αντάρτες της FARC

Οι αντάρτες της οργάνωσης FARC και η κυβέρνηση της Κολομβίας ανακοίνωσαν στην Κούβα ότι κατέληξαν σε μια νέα, αναθεωρημένη ειρηνευτική συμφωνία για να τερματιστεί ο πόλεμος που διαρκεί 52 χρόνια, έξι εβδομάδες μετά την απροσδόκητη απόρριψη της αρχικής συμφωνίας με οριακή διαφορά από τους ψηφοφόρους στο δημοψήφισμα της 2ας Οκτωβρίου.

Σε κοινή ανακοίνωσή τους, οι διαπραγματευτές της κυβέρνησης του προέδρου Χουάν Μανουέλ Σάντος και της οργάνωσης Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας επισήμαναν ότι η νέα, τροποποιημένη ειρηνευτική συμφωνία περιέχει αλλαγές που πρότειναν διάφοροι πολιτικοί και κοινωνικοί εταίροι.

«Καταλήξαμε σε μια νέα οριστική συμφωνία ειρήνης για τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης, η οποία περιέχει αλλαγές, διευκρινίσεις και τη συμβολή διαφόρων τομέων της κοινωνίας» της Κολομβίας, επισημαίνεται στην κοινή ανακοίνωση των δύο πλευρών, την οποία ανέγνωσαν σε δημοσιογράφους στην Αβάνα διπλωμάτες της Νορβηγίας και της Κούβας, εγγυητριών χωρών της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Οι αντάρτες και η κυβέρνηση της Κολομβίας άρχισαν την 22η Οκτωβρίου συζητήσεις για τις αλλαγές που μπορούσαν να γίνουν για να διαφυλαχθεί η συμφωνία ειρήνης η οποία υπογράφτηκε την 26η Σεπτεμβρίου, έπειτα από διαπραγματεύσεις που κράτησαν τέσσερα χρόνια.

Η αρχική συμφωνία προέβλεπε ότι τα μέλη των FARC θα παρέδιδαν τα όπλα και η οργάνωση θα μετατρεπόταν σε πολιτικό κόμμα. Το στρατόπεδο του «όχι» στην Κολομβία, του οποίου ηγήθηκε ο δεξιός πρώην πρόεδρος Άλβαρο Ουρίμπε, απαιτούσε να επιβληθούν πολύ πιο βαριές ποινές στους αντάρτες.

«Καλούμε όλη την Κολομβία και τη διεθνή κοινότητα να υποστηρίξουν αυτή τη νέα συμφωνία και την ταχεία εφαρμογή της για να μπορέσουμε να αφήσουμε την τραγωδία του πολέμου στο παρελθόν. Η ειρήνη δεν μπορεί να περιμένει άλλο», κατά το κείμενο.

«Η νέα συμφωνία θα αποτελέσει έναν συμβιβασμό μεταξύ όλων των Κολομβιανών», θα συμβάλλει να «ξεπεραστεί η πόλωση» και να «συνενωθούν όλες οι πολιτικές και κοινωνικές απόψεις», κατά την ανακοίνωση.

Σύμφωνα με τους διαπραγματευτές των δύο πλευρών, οι αλλαγές που έγιναν στη συμφωνία θα δημοσιοποιηθούν στον ιστότοπο www.mesadeconversaciones.com.co μέσα σε μερικές ώρες, ενώ το πλήρες κείμενο της συμφωνίας θα ακολουθήσει «τις προσεχείς ημέρες».

Τη νέα συμφωνία υπέγραψαν ο κυβερνητικός διαπραγματευτής Ουμπέρτο ντε λα Κάγιε και ο διαπραγματευτής των ανταρτών Ιβάν Μάρκες, το πραγματικό όνομα του οποίου είναι Λουσιάνο Μαρίν.

«Είμαστε πεπεισμένοι ότι το κείμενο προτείνει έναν βιώσιμο τρόπο» για τον τερματισμό του πολέμου στην Κολομβία ο οποίος επισήμως στοίχισε τη ζωή σε 260.000 ανθρώπους, χωρίς να υπολογίζονται οι περίπου 45.000 «εξαφανισθέντες», και εκτόπισε σχεδόν 7 εκατομμύρια άλλους.

Ωστόσο ο πρώην πρόεδρος Ουρίμπε έχει απαιτήσει να επιτραπεί στον ίδιο και την αντιπολίτευση, αλλά και τις οικογένειες των θυμάτων, να εξετάσουν το κείμενο πριν η συμφωνία εφαρμοστεί. «Ζήτησα από τον πρόεδρο τα κείμενα που θα ανακοινώνονταν στην Αβάνα να μην είναι τα τελικά», ανέφερε σε μια ανακοίνωσή του που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter. Η ομάδα του ίσως θελήσει κάποιες ακόμη αλλαγές, πρόσθεσε.

Ο Ιβάν Μάρκες επισήμανε ότι οι αντάρτες κατέβαλαν «μια ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια» για να επιτευχθεί η ειρήνη στην Κολομβία.

Τα δύο μέρη δεν έχουν διευκρινίσει εάν η νέα συμφωνία θα τεθεί σε δημοψήφισμα. Ο πρόεδρος Σάντος, στον οποίο δόθηκε το Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του να τερματίσει τον εμφύλιο, αναμένεται να κάνει δηλώσεις για τη συμφωνία εντός ωρών.

«Θέλω να συγχαρώ την κυβέρνηση και τον λαό της Κολομβίας για την επίτευξη της αναθεωρημένης συμφωνίας ειρήνης», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, κρίνοντας πως «ο πρόεδρος Σάντος και η ομάδα των διαπραγματευτών του, η εκστρατεία του ‘όχι’ και άλλοι φορείς της κοινωνίας αξίζουν εγκώμια για το ότι ενεπλάκησαν σε έναν εις βάθος διάλογο με σεβασμό μετά το δημοψήφισμα».

Η συμφωνία απορρίφθηκε για μόλις 55.000 ψήφους στο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου, καταφέρνοντας βαρύ πλήγμα στον Σάντος.

Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις με την οργάνωση, η κυβέρνηση της Κολομβίας αναμενόταν να αρχίσει στα τέλη Οκτωβρίου συνομιλίες με την οργάνωση Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης. Όμως η διαδικασία αναβλήθηκε από την κυβέρνηση, η οποία θέτει ως προαπαιτούμενο την απελευθέρωση ενός πρώην βουλευτή τον οποίο κρατούν όμηρο οι μαχητές του ELN.

Σάντος: ‘Καλύτερη’ συμφωνία

«Αυτή η νέα συμφωνία είναι μια καλύτερη συμφωνία», έκρινε ο πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος, αναφερόμενος στο αποτέλεσμα της δεκαπενθήμερης διαπραγμάτευσης απεσταλμένων της κυβέρνησής του και των ανταρτών των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC) στην Αβάνα, μετά την απόρριψη από τους Κολομβιανούς στο δημοψήφισμα της 2ας Οκτωβρίου της αρχικής συμφωνίας ειρήνης.

«Πρέπει με ταπεινότητα να αναγνωρίσω ότι αυτή η νέα συμφωνία είναι μια καλύτερη συμφωνία», είπε ο πρόεδρος της Κολομβίας σε τηλεοπτικό του διάγγελμα. Όταν είχε συναφθεί η αρχική συμφωνία, η οποία υπογράφτηκε επίσημα την 26η Σεπτεμβρίου, ο Σάντος δήλωνε ότι ήταν «η καλύτερη δυνατή».

Η αναθεωρημένη συμφωνία έχει στόχο να ικανοποιηθούν κάποια από τα αιτήματα τα οποία πρόβαλαν οι επικριτές της, όπως ο δεξιός πρώην πρόεδρος Άλβαρο Ουρίμπε, ο οποίος έκρινε πως ήταν υπερβολικά επιεικής έναντι των ανταρτών και ειδικά όσων διέπραξαν εγκλήματα πολέμου.

«Η νέα συμφωνία μας δίνει μια ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε τις αμφιβολίες, αλλά πάνω απ’ όλα να ενωθούμε», είπε ο διαπραγματευτής της κυβέρνησης Ουμπέρτο ντε λα Κάγιε, ο οποίος συνυπέγραψε τη συμφωνία με τον διαπραγματευτή των ανταρτών Ιβάν Μάρκες.

Και ο Ντε λα Κάγιε είπε ότι το αναθεωρημένο κείμενο της συμφωνίας είναι «πολύ καλύτερο» από εκείνο της αρχικής, χωρίς όμως να διευκρινίσει εάν θα τεθεί σε νέο δημοψήφισμα.

Η απόρριψη της συμφωνίας στο δημοψήφισμα του Οκτωβρίου για 55.000 ψήφους αποτέλεσε βαρύ πλήγμα για τον Σάντος, στον οποίο δόθηκε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο στη χώρα του, ο οποίος διαρκεί 52 χρόνια.

Μετά το απροσδόκητο αποτέλεσμα, ο Σάντος άρχισε αμέσως να αναζητεί έναν τρόπο να περισώσει τη συμφωνία και οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν πως παρατείνουν την ανακωχή που είχαν κηρύξει ως την 31η Δεκεμβρίου, προκειμένου να διαπραγματευθούν μια νέα συμφωνία. Οι αντάρτες αρχικά έλεγαν πως δεν θα επέστρεφαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όμως αναθεώρησαν τη στάση τους.

«Οι συναντήσεις με την αντιπροσωπεία των FARC ήταν έντονες», αναγνώρισε ο Ντε λα Κάγιε. «Δουλέψαμε για 15 μέρες και νύχτες για να καταλήξουμε σε αυτή τη νέα συμφωνία». Σύμφωνα με τον επικεφαλής διαπραγματευτή της κυβέρνησης, ορισμένες από τις τροποποιήσεις άπτονται της δικαιοσύνης: αφορούν τις ποινές που θα επιβληθούν σε όσους κριθούν ένοχοι για εγκλήματα πολέμου. Οι έρευνες για τέτοια εγκλήματα θα πρέπει να αρχίσουν μέσα σε δύο χρόνια και τα ειδικά δικαστήρια θα λειτουργούν για δέκα χρόνια. Άλλες διατάξεις της συμφωνίας που τροποποιήθηκαν αφορούν τις αποζημιώσεις που θα δοθούν στα θύματα.

Στο τηλεοπτικό του διάγγελμα, ο Σάντος είπε ότι έδωσε οδηγίες στον Ντε λα Κάγιε και την ομάδα του να επιστρέψουν στην Μπογοτά και να εξηγήσουν τι προβλέπει η νέα συμφωνία στο στρατόπεδο του «όχι», του οποίου ηγείται ο Ουρίμπε.

Ο Σάντος σημείωσε ότι ένα ζήτημα στο οποίο δεν σημειώθηκε «πρόοδος» ήταν η απαίτηση των επικριτών της συμφωνίας να μην επιτραπεί στους ηγέτες των ανταρτών να θέτουν υποψηφιότητα για να εκλεγούν σε αιρετά αξιώματα.

«Δεν θα παραχωρηθούν έδρες στο κοινοβούλιο. Θα πρέπει να συμμετέχουν στις εκλογές. Ούτε θα τους δοθούν θέσεις στην κυβέρνηση, όπως έχει συμβεί σε άλλες περιπτώσεις. Αλλά ναι, θα μπορούν να εκλεγούν», εξήγησε.

Ο διαπραγματευτής των FARC Μάρκες τόνισε ότι «το μόνο που απομένει είναι να εφαρμοστεί η συμφωνία για να μπουν τα θεμέλια για την ειρήνη στην Κολομβία».

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι σημείωσε ότι «έπειτα από 52 χρόνια πολέμου, καμιά ειρηνευτική συμφωνία δεν θα μπορούσε να ικανοποιεί τους πάντες, να διευθετεί κάθε λεπτομέρεια. Αλλά αυτή η συμφωνία συνιστά ένα σημαντικό βήμα μπροστά στον δρόμο της Κολομβίας προς μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη. Οι ΗΠΑ, σε συντονισμό με την κυβέρνηση της Κολομβίας, θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την πλήρη εφαρμογή της οριστικής συμφωνίας ειρήνης».

Μερικές ώρες πριν από την ανακοίνωση της επίτευξης της νέας συμφωνίας κι έπειτα από μια συνάντησή του με τον Σάντος, ο πρώην πρόεδρος της Κολομβίας (2002-2010) Ουρίμπε απαίτησε το κείμενο «που θα ανακοινωθεί από την Αβάνα» να μην είναι «το οριστικό» πριν το εξετάσουν ο ίδιος, η ομάδα του και μέλη οικογενειών των θυμάτων του πολέμου. Κατά πηγές προσκείμενες στην αντιπολίτευση, ο Ουρίμπε δεν είναι ικανοποιημένος ούτε με το νέο κείμενο.

Η συμφωνία θα δημοσιοποιηθεί στο σύνολό της σήμερα Κυριακή.

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ)