Τα φετινά Plásmata δεν τα συναντάς απλώς στο Πεδίον του Άρεως- Τα ανακαλύπτεις και τα ζεις

Μετά το Πεδίον του Άρεως το 2022 και τα Γιάννενα το 2023, τα Plásmata επιστρέφουν στην καρδιά της Αθήνας. Αυτή τη φορά, όμως, δεν είναι ακριβώς έκθεση ούτε απλώς ένα πρότζεκτ. Είναι μια υπαρξιακή πρόσκληση για στοχασμό. Ένα κάλεσμα στο τίποτα.

Τα φετινά Plásmata δεν τα συναντάς απλώς – τα ανακαλύπτεις και τα ζεις. Από τις 27 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου, καθημερινά από τις 18:00, τα έργα της μεγάλης έκθεσης της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στο Πεδίο του Άρεως, ενσωματώνονται στο πάρκο, χωρίς να επιβάλλονται, προσκαλώντας μας να τα ανακαλύψουμε σιγά-σιγά, καθώς σχεδιάζουμε τη δική μας διαδρομή.

«Αυτό που θελήσαμε ήταν ένας περίπατος παρηγορητικός. Μια μικρή γιορτή στη βραδύτητα και στη φαντασία,» ανέφεραν η Καλλιτεχνική Διεθυντρια Ιδρύματος Ωνάση και επιμελήτρια της έκθεσης, Αφροδίτη Παναγιωτάκου και ο Διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας, Πρόδρομος Τσιαβός.

Το φετινό μήνυμα είναι σαφές: η εμπειρία δεν χρειάζεται να είναι έντονη ή φαντασμαγορική. Μπορεί να είναι αργή, υπαινικτική, ανθρώπινη. Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου το διατυπώνει εύστοχα: «Αναζητάμε το γλυκό ψέμα που μπορούν να αφηγηθούν η ομορφιά, η έκπληξη, το χιούμορ, και τελικά, η τέχνη.»

Με τρόπο ανεπιτήδευτο και φυσικό, τα Plásmata 3 ξεδιπλώνονται μπροστά μας, μετατρέποντας τη βόλτα στο Πεδίον του Άρεως σε μια ανέμελη εμπειρία τέχνης και ανακάλυψης.  Χωρίς να διαταράσσουν την αρμονία και την καθημερινότητα του πάρκου, τα Plásmata 3 απλώνονται διακριτικά ανάμεσα σε θάμνους, μνημεία, δέντρα και παρτέρια, αγκαλιάζοντας το αστικό φυσικό τοπίο. Σαν να ήταν πάντα εκεί, μας προσκαλούν να περιηγηθούμε, να ονειρευτούμε.

Μαζί με τα έργα, τα Plásmata 3 φέρνουν στο Πεδίον του Άρεως και μια σειρά δράσεων: μουσική, dj sets και ζωντανές εκπομπές από το Stegi.Radio, το διαδικτυακό ραδιόφωνο της Στέγης, ανοιχτές συζητήσεις με καλλιτέχνες, ερευνητές, επιστήμονες, κατοίκους της περιοχής, ακτιβιστές και εργαζόμενους, κινηματογραφικές προβολές ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους, εργαστήρια σε συνεργασία με επιχειρήσεις και φορείς της περιοχής, γεύσεις και ποτά από pop-up food spots και bars, περιηγήσεις ανάμεσα σε τοτέμ και αρχαίες πουφο-κολώνες.

«Δεν είμαστε εκπαιδευμένοι στο να μην κάνουμε τίποτα. Αλλά αυτό το τίποτα είναι το αντίδοτο στην επιθετικότητα της πραγματικότητας.»

Τα Plásmata 3 δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον πανηγυρικό και συμβιωτικό χαρακτήρα μιας γιορτής στον δημόσιο χώρο. Όπως κάθε έργο που τοποθετείται στον χώρο του Πάρκου είναι σαν να φυτρώνει από αυτό, οι καθημερινές δράσεις στο πλαίσιο της έκθεσης συνιστούν τη ραχοκοκαλιά των φετινών Πλασμάτων. Ένα ιδιότυπο κυνήγι θησαυρού που μπλέκει αρμονικά την αλήθεια και την παραίσθηση.

Ανάμεσα σε κοχύλια που ψιθυρίζουν και χρυσά Datsun που παίζουν μουσική όταν τα αγγίξεις, η βεβαιότητα υποχωρεί. Η λεπτομέρεια να μετακινήσει τον θεατή από τον ορθολογισμό στην αβεβαιότητα – και αυτό είναι το στοίχημα των νέων αυτών αλλόκοτων Plásmatων.

Την αρχή κάνει μια περφόρμανς που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Ο λόγος για την  περφόρμανς του Γάλλου δημιουργού Yoann Bourgeois, “Approach 17. Opening” – ένα σιωπηλό, κινηματογραφικό ποίημα σε ζωντανό χρόνο. Σε μια σκάλα που δεν οδηγεί πουθενά, ένας άνθρωπος ανεβαίνει, πέφτει, και επιστρέφει ξανά, αψηφώντας τη βαρύτητα σε μια ρυθμική επανάληψη που μοιάζει με υπαρξιακή πράξη αντίστασης.

Εμπνευσμένο από το μουσικό έργο “Glassworks” του Philip Glass και παρουσιασμένο για πρώτη φορά στην Αθήνα, το έργο του Μπουρζουά συνδυάζει ακρίβεια, χιούμορ και συγκίνηση, θυμίζοντας το απόφθεγμα του Σάμιουελ Μπέκετ: «Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα». Η παράσταση, διάρκειας οκτώ λεπτών, είναι μια ωδή στην αιώρηση, μια τελετουργία ανάμεσα στην πτώση και την ανύψωση, μια στιγμή απόλυτης ελευθερίας που μένει χαραγμένη στον θεατή ως εμπειρία και όχι ως αφήγηση.

Τεχνολογία με ψυχή και πολλή μουσική

Τα Plásmata 3 δε φτιάχτηκαν για να επιδείξουν τεχνολογία, αλλά για να τη μετουσιώσουν, όπως μας είπε η Αφροδίτη Παναγιωτάκου και ο  Τσιαβός. Για παράδειγμα, το έργο της Μαρίας Μαυροπούλου χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη για να αναδείξει τα σφάλματά της, εκεί όπου «κάτι δεν πάει καλά με τα δάχτυλα» – και όμως, σε αυτό το λάθος γεννιέται η μαγεία.

«Η τεχνολογία δεν είναι αυτόνομη ζώνη – είναι μέρος της καθημερινότητας. Στην τέχνη βρίσκει ρίζες στο θέατρο σκιών και τις μαγικές τελετές.» είπε χαρακτηριστικά ο Πρόδρομος Τσιαβός

Η μουσική ζει στο πάρκο κάθε μέρα, με το Stegi.Radio να προτείνει ένα πρόγραμμα με πάνω από εβδομήντα ραδιοφωνικούς παραγωγούς του να σχεδιάζουν τη μουσική των πλασμάτων του πάρκου σε ένα ιδιαίτερο booth, στήνοντας έναν φιλόξενο χώρο συνάντησης και ανταλλαγής.

Για τρεις εβδομάδες, από τις 19.00 έως τις 23.00, με DJ sets, μουσικές ζωντανές εμφανίσεις και κουβέντες, ξεδιπλώνονται ιστορίες και ήχοι από τη Βραζιλία ως την Παλαιστίνη και από τα Βαλκάνια ως τη σύγχρονη Αθήνα. Το πάρκο γίνεται ένας ζωντανός χάρτης μνήμης και μουσικής — σημείο συνάντησης για επισκέπτες, κατοίκους και τη νέα γενιά δημιουργών της πόλης.

Και θερινός κινηματογράφος

Παράλληλα, τα Plásmata 3 στήνουν κάθε Τετάρτη και Παρασκευή μια οθόνη κάτω απ’ τα δέντρα για να ζήσουμε και άλλες πραγματικότητες και πλάνες, καθώς το πάρκο γίνεται θερινός κινηματογράφος, με φανταστικές ιστορίες σπουδαίων κινηματογραφιστών, εικόνες μιας άλλης Αθήνας και μικρές ταινίες νέων βραβυμένων δημιουργών: από τον Hayao Miyazaki στην Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη, από τον Victor Fleming στην Έφη Παππά, από τον Γιώργο Ζώη στον Luc Besson, από τον Άρη Καπλανίδη στον Dominique Monféry, από τον Gints Zilbalodis στους Τάσο Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη, από τους Δέσποινα Κούρτη και Andrea Gatopoulos στον Αργύρη Παπαδημητρόπουλο.

Στο πλαίσιο των Πλασμάτων, δημιουργείται μια πλατφόρμα δημόσιου λόγου με ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την τοπική κοινωνία, που εστιάζει στο Πάρκο, στη Γειτονιά, στην Πόλη και τα Κοινά και προσκαλεί καλλιτέχνες, ερευνητές, επιστήμονες. να μας μιλήσουν. Επίσης, προσκαλούνται να μας μιλήσουν άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται στο Πεδίον του Άρεως και στις γύρω περιοχές, ενώ με αφορμή τις συζητήσεις, θα παρουσιάσει τα ευρήματα της για το πάρκο και την περιοχή η ερευνητική ομάδα του Κοινωνικού Άτλαντα της Αθήνας, όπως και η ομάδα «Afrosocially» για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς της κοινότητας αφρικανικής καταγωγής. Σε όλες τις συζητήσεις προσκαλείται να συμμετάσχει ενεργά και το κοινό.

Pop up bars, street food καντίνες, γεύσεις

Από τη γειτονιά γύρω από το Πεδίον του Άρεως, μέσα στο πάρκο. Pop up bars, street food καντίνες, γεύσεις που μας έχουν μεγαλώσει μέσα στην πόλη. Το φαγητό και το ποτό στα Πλάσματα αποτελεί μια γαστρονομική περιπέτεια που μας ενώνει και μας ηρεμεί, ως μια μικρή τελετή καθημερινής χαράς. Πέντε μοναδικά στέκια φέρνουν γεύσεις από κάθε γωνιά της πόλης και του κόσμου.

Το Apoteka συνεργάζεται με το Stegi.Radio και μεταφέρει το πνεύμα της Βικτώριας σε ένα pop-up μπαρ με δροσιστικά ποτά. Το Guerilla Chef Burger σερβίρει αγαπημένα burgers αλλά και μια νέα, ανατολίτικη συνταγή με έμπνευση από τον Λίβανο.

Η Γαρδένια, το ιστορικό αναψυκτήριο του πάρκου είναι εκεί για μια στάση στην περιήγηση της έκθεσης και προσφέρει δροσερά ροφήματα και σνακ για κάθε στιγμή της ημέρας. Το Falafel Al Sharq προσφέρει αυθεντικά φαλάφελ και street food με άρωμα Μέσης Ανατολής. Και η Vana Ba Afrika Canteen μάς συστήνει την αφρικανική κουζίνα μέσα από πικάντικα πιάτα που ενώνουν την Κυψέλη με τη Γκάνα, την Αιθιοπία και το Μαρόκο.

Ψευδο-αρχαιολογίες και ζώα του ονείρου

Το Πεδίον του Άρεως γίνεται εδώ μια τεχνητή ζούγκλα, ένας σκηνικός χώρος για ήσυχες επαναστάσεις. Από τον χριστιανικό ναό των Ταξιαρχών έως τις μουσουλμανικές προσευχές προς τη Μέκκα, το πάρκο μετατρέπεται σε έναν τόπο πολλών πίστεων και ερμηνειών.

Οι θεματικές επεκτείνονται στην ψευδο-αρχαιολογία έως το φανταστικό ζωικό βασίλειο: γλυπτά που μοιάζουν αρχαία αλλά είναι σύγχρονα· σώματα χωρίς κεφάλια· ένα έργο με πρόβατα από τον Λίβανο που ρίχνουν φως στη συλλογική μνήμη.

Γίνεται πια κατανοητό πως  η ερώτηση του τιτλου: We’ve met before, haven’t we? είναι υπενθύμιση, κάλεσμα και πρόκληση μαζί. Η απάντηση ίσως να μην έχει σημασία. Γιατί ο στόχος δεν είναι να καταλάβουμε τον κόσμο, αλλά να συνυπάρξουμε μέσα του — χωρίς βιασύνη, χωρίς έλεγχο.

Τέλος, μια ειδικά σχεδιασμένη εφαρμογή, το Plásmata 3 app, μας καθοδηγεί σε ένα ονειρικό, μαγευτικό ταξίδι όπου όλα τα πλάσματα του πάρκου και οι κοινότητες και οι επιχειρήσεις γύρω από αυτό, ψιθυρίζουν τα μυστικά τους.

Προσβάσιμες περιηγήσεις

Τα Plásmata 3 φιλοξενούν στο Πεδίον του Άρεως δράσεις ειδικά σχεδιασμένες για άτομα με αισθητηριακές αναπηρίες. Στο πλαίσιο προσβασιμοποίησης των εκδηλώσεων της έκθεσης, οργανώνονται περιηγήσεις με διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, καθώς και περιηγήσεις με ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία.

Πρόγραμμα Περιηγήσεων
Περιηγήσεις με διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα:
Τρίτη 3 Ιουνίου, 18:00
Τρίτη 10 Ιουνίου, 18:00
Περιηγήσεις με Ακουστική Περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία:
Τετάρτη 11 Ιουνίου, 19:00
Παρασκευή 13 Ιουνίου, 19:00

Οι προσβάσιμες δράσεις της έκθεσης Plásmata 3 πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό liminal με στόχο την ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό και την ανάδειξη της συμπερίληψης στον δημόσιο χώρο.