Εξωδικαστικός: “Κόκκινες” σε 3 μήνες οι μισές ρυθμίσεις

Συναγερμός έχει σημάνει στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καθώς, παρά το σταθερά αυξανόμενο ενδιαφέρον για ένταξη των οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό, πολύ σύντομα οι μισοί περίπου από αυτούς σταματούν να τηρούν τη ρύθμιση.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, έως τα τέλη Αυγούστου συνολικά καταγράφονται 41.748 επιτυχείς ρυθμίσεις για αρχικές οφειλές ύψους 13,56 δισ. ευρώ, που έχουν ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Παράλληλα, τον περασμένο μήνα έγιναν 1.231 ρυθμίσεις, ύψους 317 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 18,5% συγκριτικά με τις 1.039 ρυθμίσεις του Αυγούστου 2024 και θεαματική αύξηση 78% συγκριτικά με τις 691 ρυθμίσεις του Αυγούστου 2023. Αντίστοιχα, οι εκκινήσεις νέων αιτήσεων κατέγραψαν αύξηση 10% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και αύξηση 45% από πρόπερσι.

Και ενώ το ενδιαφέρον των οφειλετών για τον εξωδικαστικό μηχανισμό βαίνει σταθερά αυξανόμενο, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες βελτιώσεις που έφερε το οικονομικό επιτελείο, πηγές των εταιρειών διαχείρισης (Servicers) επισημαίνουν ότι «δυστυχώς ένας στους περίπου δύο οφειλέτες που εντάσσονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό σταματάει να τηρεί τη ρύθμιση σε διάστημα μόλις μερικών μηνών μετά τη συμφωνία με την τράπεζα ή τον servicer και επιστρέφει σε καθεστώς καθυστέρησης».

Όπως διευκρινίζουν οι ίδιες πηγές «οι αθετήσεις εντοπίζονται στις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού που έχουν ολοκληρώσει μερικούς μήνες από την αρχική σύναψη της συμφωνίας και εκδηλώνονται συνήθως μετά το πρώτο τρίμηνο».

Το φαινόμενο έχει πυροδοτήσει έντονο κλίμα ανησυχίας στις τάξεις του οικονομικού επιτελείου, η οποία επιτείνεται και από το γεγονός ότι η πλειονότητα των ρυθμίσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού ενσωματώνει σημαντικό κούρεμα της αρχικής οφειλής. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους, το κούρεμα ξεπερνάει το 30% για τις μισές περίπου ρυθμίσεις, με το ένα τρίτο εξ αυτών να υπερβαίνει το 50%.

Κύκλοι του Υπουργείου Οικονομικών δεν κρύβουν τον αυξανόμενο προβληματισμό τους για το φαινόμενο, το οποίο μάλιστα λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που η οικονομία «τρέχει» ανοδικά και οι τιμές των ακινήτων έχουν εκτοξευθεί, γεγονός που λειτουργεί ως κίνητρο για την προστασία της περιουσίας των οφειλετών μέσα από την τήρηση των ρυθμίσεων.

Η κυβέρνηση έχει επενδύσει στον εξωδικαστικό μηχανισμό, στην προσπάθεια τιθάσευσης του ιδιωτικού χρέους υιοθετώντας μέχρι σήμερα πλήθος αλλαγών προκειμένου να βελτιωθεί προς όφελος των δανειοληπτών η αποτελεσματικότητα του εργαλείου, με πιο πρόσφατες την αύξηση των ορίων για τα εισοδηματικά και τα περιουσιακά κριτήρια βάσει των οποίων τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης υποχρεούνται να αποδεχθούν τη ρύθμιση που προκύπτει από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και τον αλγόριθμο του εξωδικαστικού.

Η εξήγηση

Οι εμπλεκόμενοι στο ζήτημα «πετάνε» ο ένας το μπαλάκι των ευθυνών στον άλλο, με την μεν Γενική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους να τονίζει ότι οι Servicers έχουν προβληματική και καθυστερημένη επικοινωνία με τους οφειλέτες οδηγώντας ουσιαστικά σε αθέτηση την αρχική συμφωνία, οι δε εταιρείες διαχείρισης προβάλλουν ως αντίδοτο την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων, με βασικότερο την εκκίνηση της διαδικασίας ρευστοποίησης χωρίς πρόσθετες νομικές ενέργειες όταν ένας οφειλέτης δεν τηρήσει τη ρύθμιση που έχει συμφωνήσει για πάνω από τρεις μήνες.

Με δεδομένο, επίσης, ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ρυθμίσεων του εξωδικαστικού αφορά οφειλές προς το Δημόσιο –συγκεκριμένα 9,3 δισ. ευρώ από 13,2 δισ. ευρώ–, η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού με έμφαση στις ρυθμίσεις με πιστωτές του ιδιωτικού τομέα είναι αναγκαίο να ενισχυθεί και, όπως υπογραμμίζουν αρμόδιες πηγές, η ευθύνη γι’ αυτό βαραίνει όλους τους συμμετέχοντες και όχι μόνο τους οφειλέτες.