Γιώργος Χρηστάκης: “Ένας ανάπηρος καλλιτέχνης πρέπει πρώτα να αποδεχτεί τον εαυτό του”

Η ομάδα DAGIPOLI DANCE Co αποτελεί έναν ξεχωριστό καλλιτεχνικό πυρήνα που ενσαρκώνει τη δύναμη της διαφορετικότητας μέσα από τον σύγχρονο χορό. Ιδρυθείσα το 2004 από τον Γιώργο Χρηστάκη, ο οποίος είναι χορευτής σε αναπηρικό αμαξίδιο και χορογράφος, η DAGIPOLI έχει καταφέρει να αναδείξει το σώμα ως πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης, χωρίς όρια και προκαταλήψεις.

Με πυρήνα την έννοια της συμπερίληψης και της ενσωμάτωσης, η ομάδα διερευνά τη συνύπαρξη σωμάτων με διαφορετικά κινησιολογικά χαρακτηριστικά, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα που συνδέουν την αναπηρία με την αδυναμία.

Με αφορμή την επέτειο των 20 χρόνων από την ίδρυσή της, η ομάδα παρουσιάζει μια επετειακή παράσταση στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου 2025, με ελεύθερη είσοδο., που δεν είναι απλώς μια γιορτή για τη διαδρομή της, αλλά και μια βαθιά φιλοσοφική πρόταση για τη δύναμη της τέχνης να συνενώσει και να ενισχύσει τη διαφορετικότητα.

Η DAGIPOLI DANCE Co

Η ψυχή της ομάδας Γιώργος Χρηστάκης αναφέρει στο NEWS 24/7 : “Στα 20 χρόνια αυτού του ταξιδιού η DAGIPOLI DANCE Co έγινε ευρέως γνωστή για την πολύχρονη δράση της, στα ελληνικά και διεθνή καλλιτεχνικά ύδατα, μαζί με μια ομάδα εξαίρετων και καταξιωμένων συντελεστών από το χορό, τη μουσική και το θέατρο, συνοδοιπόρων όλα αυτά τα χρόνια σε αυτή την τολμηρή προσπάθεια.

Κατάφερε να κατακτήσει την αναγνώριση και τον σεβασμό και να εδραιωθεί μέσα από μια ισότιμη σχέση, όπως αποτυπώθηκε μέσα από τη δημιουργική πορεία που άφησε τα ίχνη της, στο σύγχρονο τοπίο της τέχνης και της Αναπηρίας. Μια πορεία με πολλούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο από την Αμερική, «The Kennedy Center», Washington DC, ως την Ρωσία (National theatre of Moscow), σε όλη την Ελλάδα, στο Ηρώδειο, στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας, και την Ευρώπη, στο φημισμένο Teatro Piccolo στο Milano της Ιταλίας, στην Αγγλία, τη Σκωτία (Εδιμβούργο), την Ολλανδία, την Σουηδία, την Γερμανία και την Ισπανία, την Πολωνία και την Ρουμανία, ως και τη μακρινή Κίνα.

Μιλώντας με αριθμούς η DAGIPOLI DANCE Co αποτελεί μια ομάδα με 20 χρόνια πορείας και εκατοντάδες παραστάσεις, παρουσιάσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια, σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό, και πολλές συνεργασίες με σημαντικά ονόματα από τον χώρο της Τέχνης και του Πολιτισμού.

Τα όρια ανάμεσα στην «κανονικότητα» και την αναπηρία

Στις παραστάσεις σας ανατρέπετε τα όρια ανάμεσα στην «κανονικότητα» και την αναπηρία. Πώς αντιδρά το κοινό όταν έρχεται αντιμέτωπο με αυτήν τη διαφορετική οπτική πάνω στο σώμα και τον χορό;

Το κοινό όλα αυτά τα χρόνια όλο και μεγαλώνει και όλο και πιο «υποψιασμένο» γίνεται… Ωστόσο πάντα υπάρχει και το «ανυποψίαστο» κοινό που με τη σειρά του θα γίνει κι αυτό «υποψιασμένο» και αυτός ο κύκλος θα συνεχίζεται όσο συνεχίζουμε κι εμείς…

Σίγουρα μετά από τόσα χρόνια και με τη συνεχή και συνεπή παρουσία μας το κοινό που έρχεται να μας δει για την καλλιτεχνική δημιουργία και όχι για να δει πως χορεύεις με αμαξίδιο, έχει μεγαλώσει πολύ, τόσο ώστε να λέμε πως έχουμε πια το δικό μας fan club που μας ακολουθεί. Είναι καιρός ο θεατής να βγει από τη βολική θέση του απλού παρατηρητή να συγκρουσθεί με τις στερεοτυποποιημένες αντιλήψεις, τους δαίμονές του και να προβληματισθεί με τα ερεθίσματα που του δίνουμε, δοκιμάζοντας τα όρια και τις αντοχές του.

Η έννοια της «συγκατοίκησης» σωμάτων με διαφορετικά κινησιολογικά χαρακτηριστικά βρίσκεται στον πυρήνα της δουλειάς σας. Πώς μεταφράζεται αυτή η φιλοσοφία στην καλλιτεχνική διαδικασία, αλλά και στις σχέσεις μέσα στην ομάδα;

Η συμμετοχή του ανάπηρου σώματος στην Τέχνη και δη στον χορό, σε αναγκάζει να επαναορίσεις όχι απλώς το τι σημαίνει για σένα τέχνη, χορός, θέατρο, να επαναπροσδιορίσεις την ίδια τη ζωή σου, τον ίδιο σου τον εαυτό, τις σκέψεις, το συναίσθημα, τη σχέση σου με το σώμα, να επαναορίσεις τη θέση σου απέναντι στην διαφορετικότητα του άλλου που σε κατακλύζει και, τελικά, σε καλεί να σταματήσεις πια να ορίζεις τον άλλον ως «διαφορετικό», με την αρνητικά φορτισμένη έννοια του όρου. Να αντιστρέψεις τους όρους και να ορίσεις τον εαυτό σου ως διαφορετικό απέναντι στον άλλον.

Μέσα από την τέχνη, μέσα απ’ αυτό το πεδίο των ισότιμων σχέσεων και συνεργασιών, η «αρτιμέλεια», υπό το πρίσμα της «κανονικότητας», μπορεί να ορίζεται ως διαφορετική απέναντι στην αναπηρία που, όμως, μέσα από αυτή τη διαδικασία αλληλεπίδρασης, τελικά, ενώνονται, συζευγνύονται και αλληλοσυμπληρώνονται, καλύπτοντας η μια τους κενούς χώρους της άλλης.

Κάπου εκεί βρίσκουμε ξανά τις χαμένες μας ταυτότητες, την υψηλή αισθητική της ζωής και του έρωτα, την εξύψωση του πνεύματος. Βλέπουμε την τελειότητα μόνο εκεί που μπορούμε να την βρούμε στην καθαρή της μορφή, σε εκείνο το σημάδι που ανήκει σε όλους μας, σε εκείνο το «ατελές» σημείο της ύπαρξής μας.

Όταν το πνεύμα απελευθερώνεται μέσα από την τέχνη, την τέχνη που δεν έχει όρια, που δεν γνωρίζει συμβιβασμούς, διακρίσεις, αποκλεισμούς και ξεδιπλώνει το ταλέντο της, τις δυνατότητές της εκεί που η αρτιότητα της ύλης σπάζει και μένουν μόνο η αρτιότητα του πνεύματος, οι μυσταγωγικοί δρόμοι του ανοίκειου, η ελευθερία…

Ένα μήνυμα στους νέους καλλιτέχνες

Με αφορμή την επετειακή παράσταση στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε νέους καλλιτέχνες – είτε με είτε χωρίς αναπηρία – που ονειρεύονται να εκφραστούν μέσα από τον χορό;

Ένας ανάπηρος καλλιτέχνης, το πρώτο πράγμα που έχει να επιλύσει είναι η αποδοχή του εαυτού του μέσα στο πλαίσιο που έχει αποφασίσει να υπηρετήσει την τέχνη, και εννοώ πως ο σωστός δρόμος δεν είναι να προσπαθήσουμε να προσομοιώσουμε την ύπαρξή μας πάνω στην σκηνή, με το στερεότυπο που κυριαρχεί στην συγκεκριμένη κατηγορία τέχνης.

Στον χορό για παράδειγμα το λάθος θα ήταν ο ανάπηρος χορευτής να προσπαθήσει να μιμηθεί τον μη ανάπηρο χορευτή, κάτι που εκ των συνθηκών έτσι κι αλλιώς είναι αδύνατο.

Το μαγικό είναι να φέρεις αυτό που έχεις ακριβώς όπως το έχεις, μια νέα πρόταση που τόσο ανάγκη έχει κάθε μορφή τέχνης. Να το υποστηρίξεις και να εκφραστείς μέσα απ’ αυτό. Δεν είναι εύκολος δρόμος, όμως είναι καθαρός και η καθαρότητα αυτή είναι που στηρίζει την αποδοχή της παρουσίας σου από την ίδια σου την τέχνη. Όταν συμβεί αυτό διευκολύνεται και η συνεργασία με τους μη ανάπηρους καλλιτέχνες. Στην πράξη τα πράγματα χρειάζονται υπομονή και επιμονή.

Φέρνεις κάτι νέο που πρέπει να γίνει οικείο, και γίνεται εύκολα μέσα από μια συνεχή απογυμνωμένη επαφή και διάδραση μεταξύ των συνεργατών αναπήρων και μη. Μετά το στάδιο της εξοικείωσης τα πράγματα παίρνουν το δρόμο τους. Μ’ έναν τρόπο απλοποιούνται. Το focus είναι πια στη δημιουργία, στην ιδέα και την υλοποίησή της. Με τον χρόνο κι αν συνεχίσεις με συνέπεια και αυτοπεποίθηση αποκτάς κύρος ως καλλιτέχνης με έργο και με υψηλές αξιολογήσεις.

Δικός μου στόχος είναι να τιμήσω τον διαφορετικό τρόπο κίνησης του κάθε ατόμου, να εξερευνήσω τα όρια του καθενός, να προσπαθήσω να βρω τις διαφορετικές ικανότητες στο σώμα αυτών των χορευτών, και να διερευνήσω τις καλλιτεχνικές δυνατότητες που μπορεί να προκύψουν από αυτή την ποικιλομορφία, μέσα από συγκεκριμένες χορευτικές φόρμες. Οι «ασυμμετρίες» που εμφανίζονται μέσα από την ποικιλομορφία αυτή των σωμάτων, μ’ έναν τρόπο μου λύνει τα χέρια αντί να με περιορίζει. Είναι σαν ένας ζωγράφος ν’ ανακαλύπτει εντελώς ξαφνικά καινούργια χρώματα στην παλέτα του.

Η ορατότητα είναι ο θεμέλιος λίθος, να βγούμε απ’ τα σπίτια μας να γίνουμε εμφανείς στην κοινωνική καθημερινότητα, γιατί έτσι έρχεται η εξοικείωση η αποδοχή η ισότιμη ένταξη.
Εμπόδια υπάρχουν, διακρίσεις υπάρχουν, προκατάληψη υπάρχει, κι εμείς είμαστε εδώ ενάντια σε όλα αυτά να αγωνιζόμαστε μέσα από την Τέχνη μας να δημιουργήσουμε τις ρωγμές που χρειάζονται για να περάσει περισσότερο φως.

Όταν μιλάτε για το «τέρας» που πρέπει να δαμάσουμε, σε τι αναφέρεστε πιο βαθιά; Είναι οι προσωπικοί μας φόβοι, τα κοινωνικά στερεότυπα ή κάτι πιο υπαρξιακό;

Ένας ανάπηρος καλλιτέχνης, το πρώτο πράγμα που έχει να επιλύσει είναι η αποδοχή του εαυτού του μέσα στο πλαίσιο που έχει αποφασίσει να υπηρετήσει την τέχνη, και εννοώ πως ο σωστός δρόμος δεν είναι να προσπαθήσουμε να προσομοιώσουμε την ύπαρξή μας πάνω στην σκηνή, με το στερεότυπο που κυριαρχεί στην συγκεκριμένη κατηγορία τέχνης.

Μέσα από την δουλειά εκφράζεται και αποτυπώνεται όλη μου η ιδεολογική και φιλοσοφική θεώρηση για τη ζωή, την τέχνη, τον έρωτα, τις ανθρώπινες σχέσεις…. Προσπαθώ να αναδείξω μέσα από τις χορογραφίες μου, την αρμονική συνεργασία σωμάτων με διαφορετικά λειτουργικά γνωρίσματα, την γοητεία που ασκεί η ανθρώπινη ποικιλομορφία και η συνεργασία ανθρώπων με διαφορετική μοτορική στα σώματά τους, τιμώντας και αναδεικνύοντας έτσι το «διαφορετικό». Το πιο σημαντικό απ’ όλα στη ζωή είναι να μην χάσει κανείς την «πυξίδα» του μέσα στο χάος και τους στροβιλισμούς της ζωής.

Αν έπρεπε να ξεχωρίσετε μια στιγμή που καθόρισε την πορεία της DAGIPOLI DANCE Co αυτά τα 20 χρόνια, ποια θα ήταν και γιατί;

Ήταν όταν η ομάδα αναγνωρίστηκε ισότιμα ως μια ομάδα χορού και όχι ως μια ομάδα «ειδικού χορού», κάτι που αποδείχθηκε από την παρουσία μας σε πολλά σημαντικά θέατρα στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο όπως στην Αμερική στο «The Kennedy Center», στο φημισμένο Teatro Piccolo στο Milano της Ιταλίας, στο Ηρώδειο και στο Μέγαρο μουσικής στην Αθήνα, στην Μόσχα στο Εθνικό θέατρο όπου συνέβη κάτι που δεν είχαμε συναντήσει πριν …

Χίλια άτομα που ήταν στο θέατρο περίμεναν υπομονετικά στην ουρά να μας χαιρετήσουν έναν έναν και να ανταλλάξουν δυο σκέψεις μαζί μας για το έργο για αυτό που είδαν και όχι απλά να μας δώσουν συγχαρητήρια… Αυτό για μένα ήταν μια από τις πολύ σημαντικές εμπειρίες που ζήσαμε με την ομάδα.