ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΜΗ ΣΤΙΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΕΣ ΕΣΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Ταβάνια που στάζουν, ξεχαρβαλωμένα κλιματιστικά, πλυντήρια που δεν λειτουργούν, είναι μερικές από τις αποκρουστικές εικόνες που δεν θα περίμενε να δει κανείς στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια μιας χώρας.

Παρόλα αυτά είναι εικόνες που θα συναντήσουν οι πρωτοετείς φοιτητές στους διαδρόμους των εστιών, στον χώρο που θα γίνει το σπίτι τους για τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε, πρόκειται για διαχρονικές απαράδεκτες συνθήκες στις οποίες ζουν οι οικότροφοι των εστιών στην Αθήνα.

Την στιγμή που το στεγαστικό πρόβλημα όλο και διογκώνεται στην πρωτεύουσα, οι εστίες παιζουν έναν καταλυτικό ρόλο στις ζωές των φοιτητών που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στα εξωφρενικά ενοίκια, αλλά φαίνεται να μην προσφέρουν ούτε τα βασικά.

Το NEWS 24/7 επισκέφτηκε φοιτητικές εστίες στην Αθήνα για ακούσει τα προβλήματα των φοιτητών και να δει την κατάσταση στην οποία ζουν.

Ένα σκηνικό πολέμου

Φανταστείτε έναν μαθητή που μένει στην επαρχία, που δούλεψε πολύ σκληρά για να τα πάει καλά στις Πανελλήνιες, που κατάφερε με τους κόπους του να περάσει σε ένα καλό πανεπιστήμιο στην Αθήνα, αλλά το όνειρο των πολυπόθυτων σπουδών στην πρωτεύουσα να απομακρύνεται γιατί οι γονείς του δεν μπορούν να τον υποστηρίξουν οικονομικά σε αυτό το βήμα.

Το λογικό επακόλουθο θα ήταν να βρει μια δουλειά για να τα βγάλει πέρα, όμως ακόμα και το να φτάσει σε αυτό το σημείο προϋποθέτει το να βρεθεί στην Αθήνα και να αναζητήσει δουλειά. Αν δεν έχει εξασφαλισμένη στέγη όμως, το σενάριο αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο.

Εκεί είναι που έρχονται οι φοιτητικές εστίες να υποστηρίξουν τα πιο ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας και όσους δεν θα μπορούσαν αλλιώς να τα βγάλουν πέρα με τις σπουδές τους.

Έστω βέβαια ότι ο μαθητής του παραδείγματος περνούσε στο ΕΚΠΑ, σε ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, και κατάφερνε να πάρει μια θέση στις εστίες της. Ένα από τα πρώτα πράγματα που θα μάθαινε θωρώντας την είσοδο της ΦΕΠΑ (Φοιτητική Εστία του Πανεπιστημίου Αθηνών) στου Ζωγράφου, θα ήταν ότι δεν είναι όλα τα κτίρια στην ίδια κατάσταση, και όσοι τύχουν να μείνουν στο Α’ κτίριο, το παλαιότερο, θα χρειαστεί να ζουν υπό συνθήκες που δεν φαντάζονταν.

Το αρχικό σοκ που παθαίνει κανείς μπαίνοντας στο κτίριο προέρχεται από την όψη του. Οι διάδρομοι – καλυμμένοι στην μεγαλύτερη επιφάνειά τους με γκράφιτι- μοιάζουν με βομβαρδισμένο τοπίο. Σίγουρα ο χώρος δεν σε καλωσορίζει ούτε σε κάνει να νιώθεις σαν το σπίτι σου.

«Το έχουμε συνηθίσει» θα πει η 21χρονη Λία Μπάχα που μενει στις εστίες τα τελευταία χρόνια, «άλλωστε η εμφάνιση είναι το λιγότερο που μας απασχολεί πλέον» προσθέτει.

Και πράγματι το να μην πέσει κάτι από το ταβάνι είναι πιο σοβαρό από την αισθητική του χώρου. Και με όσα βλέπεις περπατώντας στους διαδρόμους σίγουρα δεν είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Η ίδια μου φέρνει επιπλέον σαν παράδειγμα το αναγνωστήριο της Εστίας – ένας χώρος που αποτελούσε σημείο συνάντησης, ζύμωσης, και στο οποίο μπορούσε κανείς να καταφύγει έξω από τα αποπνυκτικά δωμάτια- που έχει κλείσει εδώ και δύο χρόνια καθώς μέρος της οροφής έχει πέσει και αναμένεται η ανακαίνιση της που ακόμα δεν έχει ξεκινήσει.

Δεν είναι καθόλου σπάνιο να βλέπεις τρύπες στους τοίχους ή κομμάτια της γυψοσανίδας να λείπουν από το ταβάνι εκθέτοντας τους σωλήνες. Όπως εξηγούν οι οικότροφοι με τους οποίους μιλήσαμε, αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή στάζουν οι σωληνώσεις, δημιουργώντας υγρασία, μούχλα και τελικά φουσκώνουν οι γυψοσανίδες.

 

Πολύ συχνά επίσης χαλάνε τα ασανσέρ, καθιστώντας κανονικότητα το να λειτουργεί συνήθως το ένα από τα δύο ασανσερ της εστίας που μετρά 6 ορόφους . Κανονικότητα έχει γίνει πλέον και το να μην δουλεύουν τα περισσότερα από τα κοινόχρηστα πλυντήρια που υπάρχουν.

Η πλειονότητα όσων βρίσκονται στην ειδική αίθουσα του υπογείου, έχουν ένα χαρτάκι που υποδηλώνει ότι έχουν βλάβη. Έτσι συνήθως οι 600 οικότροφοι του κτιρίου, έχουν στην διάθεσή τους περίπου τέσσερα πλυντήρια (150 φοιτητές ανα πλυντήριο) και δύο στεγνωτήρια, καθιστώντας αρκετά δυσεύρετο το να βρεις ένα πλυντήριο για να πλύνεις τα ρούχα σου.

«Σου λένε ότι θα έχεις σπίτι με όσα χρειάζεσαι για να μπορέσεις να σπουδάσεις και τελικά πολλοί αναγκάζονται να αγοράζουν και να έχουν στο δωμάτιο τους πλυντήριο και ψυγείο για να την βγάλουν» λέει η Λία.

Όπως παρατηρεί και 21χρονος Γιώργος Καραμφυλλίδης που επίσης μένει στις εστίες, στα κτίρια και στα δωμάτια των οικοτρόφων δεν γίνονται τακτικές συντηρήσεις με αποτέλεσμα όταν χαλάει κάτι – όπως συχνά συμβαίνει με τον κλιματισμό/θέρμανση και με τα καζανάκια- να υπάρχει μεγάλη αναμονή μέχρι να προμηθευτούν οι τεχνικοί τα όσα χρειάζονται για να το φτιάξουν.

Για παράδειγμα η Λία το προηγούμενο καλοκαίρι πέρασε έναν ολόκληρο μήνα χωρίς κλιματισμό. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το πόσο δύσκολο είναι το να προσπαθουν δύο άνθρωποι που συγκατοικούν στο ίδιο δωμάτιο να διαβάσουν υπο αυτές τις συνθήκες, λαμβάνοντας υπόψη τις θερμοκρασίες της πρωτεύουσας. Δυστυχώς από τότε που έκλεισε το αναγνωστήριο, στο κτίριό της δεν υπάρχει κάποιος άλλος ανοιχτός χώρος που να κλιματίζεται για να μπορεί να διαβάζει εκεί.

Τα πράγματα δεν είναι βέβαια καλύτερα τον χειμωνα. «Τον χειμώνα πρέπει να το διεκδικούμε και να κάνουμε παρεμβάσεις για να ανάψει η θέρμανση. Πέρσι την άναψαν γύρω στον Νοέμβρη» λέει ο Γιώργος.

Τα κτίρια Γ και Δ της ΦΕΠΑ (το κτίριο Β ανακαινίζεται) όπως λένε οι φοιτητές βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση καθώς είναι λίγο πιο καινούρια. Παρόλα αυτά το καθολικό πρόβλημα της μη συντήρησης αντικατοπτρίζεται και σε αυτά τα κτίρια όπου το να στάζουν τα ταβάνια είναι κανονικότητα.

 

Τουλάχιστον 6 πανεπιστήμια στην Αθήνα χωρίς εστίες

Υπάρχουν όμως αυξημένες πιθανότητες κάποιος να περάσει σε ένα πανεπιστήμιο στην Αθήνα που δεν έχει δικές του εστίες, καθώς μόλις τρία είναι τα ιδρύματα που διαθέτουν εστίες: ΕΚΠΑ (ΦΕΠΑ), ΕΜΠ (ΝΦΕΕΜΠ) και ΑΣΣΟΕ (ΦΕΑ).

Αυτή την στιγμή η Πάντειος, το ΠΑΠΕΙ, ΠΑΔΑ, Χαροκόπειο, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών δεν έχουν δικές τους εστίες.

Πριν λίγο καιρό υπογράφηκε σύμβαση για την ανακαίνιση των εστιών της Παντείου που βρίσκονταν σε αχρηστία τα τελευταία 25 χρόνια. Επίσης το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο έχει ανακοινώσει από το 2023 ότι θα ανεγερθεί μια νέα Πρότυπη Φοιτητική Εστία στο Πάρκο Πόλης του Δήμου Φυλής.

Κάθε χρόνο μερικά δωμάτια της ήδη μικρής Φοιτητικής Εστίας Αθηνών (ΦΕΑ)- η χωρητικότητα της είναι για 266 φοιτητές- δίνονται για φοιτητές άλλων πανεπιστημίων που δεν έχουν δικές τους εστίες.

«Προσπαθούμε να κατακτήσουμε τα αυτονόητα»

Και σε αυτή την εστία όμως, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές είναι οξυμένα.

«Προσπαθούμε να κατακτήσουμε τα αυτονόητα» λέει ο Ηρακλής Ζώης αντιπρόεδρος των οικοτρόφων της ΦΕΑ. Όπως εξηγεί, το καλοκαίρι τα παιδιά υποφέρουν από την ζέστη καθώς κανένα δωμάτιο στην ΦΕΑ δεν διαθέτει κλιματισμό. Κατάφεραν μόνο να βάλουν μερικά κλιματιστικά στους διαδρόμους. Όσον αφορά την θέρμανση, λέει ότι δεν λειτουργεί σε όλα τα δωμάτια.

Ακόμη και κάτι τόσο βασικό όπως είναι ο τακτικός καθαρισμός των κοινόχρηστων μπάνιων (σε αντίθεση με τις άλλες εστίες τα μπάνια στην ΦΕΑ είναι κοινόχρηστα) ή το να έχουν νερό στους νιπτήρες δωμάτιά τους, είναι κάτι που αποκτήσανε μετά από πολλές πιέσεις.

Και εδώ τα πλυντήρια και τα ασανσερ βρίσκονται συχνά εκτός λειτουργίας.

Χωρίς θέρμανση, κλιματισμό και νερό

Αν και φαινομενικά οι νέες εστίες του Πολυτεχνείου μοιάζουν με όαση μπροστά σε αυτές του ΕΚΠΑ και της ΦΕΑ, οι φοιτητές που μίλησαν στο NEWS 24/7 μοιράζονται παρόμοια προβλήματα.

«Μέσα στον χειμώνα, οι εστίες μας είχαν καταλήξει σκηνικό από ταινία τρόμου» λέει ο ο Κλέιντι Οσμάνι, πρόεδρος του συλλόγου των οικοτρόφων στις εστίες του ΕΜΠ, περιγράφοντας ότι δεν φωτίζονταν κάποιοι διάδρομοι αλλά και εξωτερικοί χώροι.

«Οι εστίες μας έχουν μούχλες στα ταβάνια, στις ντουλάπες, στους διαδρόμους» υπογραμμίζει ο ίδιος συμπληρώνοντας ότι «βλέπουμε τις ανάγκες μας να μπαίνουν στο ζύγι κόστους- οφέλους, ζούμε χρόνια υποχρηματοδότησης».

«Πραγματικά βάζουμε στοίχημα κάθε χρόνο για να το αν το κτίριό μας θα έχει ψύξη ή θέρμανση. Έχω ζήσει καλοκαίρια εδώ με 42 βαθμούς σε δωμάτιο, χωρίς ψύξη. Έχουμε δει περιστατικά από φοιτητές να λυποθυμούν. Φέτος μέχρι και μέσα Ιουλίου υπήρχαν κτίρια που δεν είχαν ψύξη και τα παιδιά λέγανε ότι το βράδυ είχαν ακόμα και 35 βαθμούς» λέει η Δήμητρα Μπούτση που μένει στην εστία για 7ο έτος.

Ξαφνική έλλειψη θέρμανσης, ψύξης ή ζεστου νερού που μπορεί να βιώσουν ακόμα και για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να ξέρουν τι μέλλει γενέσθαι. Οι περισσότεροι έχουν αναγκαστεί να αγοράσουν θερμαντικά σώματα για το χειμώνα, «Μας λένε ότι είναι δωρεάν η διαβίωσή μας αλλά οι παροχές που θα έπρεπε να έχουμε, δεν είναι να είναι στο επίπεδο των σύγχρονων αναγκών» λέει η Δήμητρα.

«Χτες που ήμουν στο δωμάτιο μου, ήθελα να κάνω ένα μπάνιο το βράδυ αλλά δεν είχε ζεστό νερό. Είναι συχνά αυτά τα ζητήματα. Το προηγούμενο χειμώνα ένα κτίριο δεν είχε ζεστο νερό για περίπου τρεις μήνες και μας είχαν πει να κάνουμε μπάνιο σε ένα άδειο δωμάτιο που υπήρχε σε ένα άλλο κτίριο. Όταν 30 άτομα πρέπει να κάνουν μπάνιο στο ίδιο ντουζ του ίδιου δωματίου, καταλαβαίνεις τι χάος μπορεί να υπάρχει» λέει ο Κλέιντι.

Σε κανένα από τα 20 τριώροφα κτίρια της εστίας δεν λειτουργούν τα ασανσερ, και όπως εξηγούν οι φοιτητες με τους οποίους μιλήσαμε, δεν τοποθετήθηκαν ποτέ θάλαμοι παρότι υπάρχει η υποδομή.

Και εδώ τα περισσότερα από τα πλυντήρια που είδαμε στους ειδικούς χώρους δεν λειτουργούσαν όλα.

Ένας διαγωνισμός φτώχειας

Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι εστιακοί φοιτητές με τους οποίους συνομιλήσαμε είναι το ότι κατα την περίοδο των γιορτών και ειδικά το καλοκαίρι η σιτισή τους διακόπτεται.

«Οι περισσότεροι εστιακοί φοιτητές μένουμε το καλοκαίρι στις εστίες είτε για να δουλέψουμε τις διπλωματικές μας, είτε για να προετοιμαστούμε για την εξεταστική. Πέρυσι διασφαλίσαμε το να έχουμε σίτιση το καλοκαίρι όμω φέτος δεν το επέτρεψαν, ενώ οι εξεταστικές έχουν ξεκινήσει ήδη από τις 25 Αυγούστου» τονίζει η Δήμητρα.

Οι δυσκολίες των εστιακών φοιτητών δεν ξεκινούν όμως μόνο μπάινοντας στην εστία. Και μόνο η διαδικασία της εισαγωγής τους είναι αρκετά δύσκολη και χρονοβόρα. «Οι πρωτοετείς μπαίνουν μετά τον Νοέμβριο. Μπορεί να πάει και Δεκέμβριο για να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να πάρουν δωμάτια. Δεδομένου όμως ότι τα παιδιά αυτά προέρχονται από τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα δεν έχουν που να μείνουν μέχρι να τους δώσουν δωμάτιο. Μερικοί επιστρέφουν στην επαρχία και χάνουν το εξάμηνο» εξηγεί ο Ηρακλής.

Μάλιστα δεδομένου ότι οι περισσότεροι πλέον λόγω ακρίβειας ή του ότι δεν τους δίνονται οι παροχές που χρειάζονται, αναγκάζονται να δουλεύουν για να επιβιώσουν ακόμα και αν έχουν εξασφαλίσει την στέγασή τους δωρεάν. Έτσι, οσο και αν βάζουν τα δυνατά τους οι σπουδές καθυστερούν δημιουργώντας τους φόβους για διαγραφές.

Οι φοιτητές κάνουν λόγο για πλέον έναν «διαγωνισμό φτώχειας» για να πάρει κάποιος ένα δωμάτιο. «Τα κριτήρια ορίζουν ως ανώτατο εισόδημα μιας οικογένειας τα 28.000 ετησίως. Μια οικογένεια με ένα εισόδημα 1700 ευρώ το μήνα θεωρείται ότι δεν έχει ανάγκη, δεν πληρεί τα κριτήρια και μπορεί να υποστηρίξει τον φοιτητή. Όμως ένας φοιτητής απλά και μόνο για να επιβιώσει στην Αθήνα – χωρις να υπολογίζουμε καθόλου την ψυχαγωγία και τις αθλητικές δραστηριότητες- θα πρέπει να διαθέτει για ενοίκιο – λογαριασμούς – σουπερμάρκετ θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 900 ευρώ το μήνα» τονίζει ο Κλέιντι.

Λόγω των κριτηρίων, όπως λέει, πολλά παιδιά που το έχουν ανάγκη δεν κάνουν αιτήσεις και έχουν παρατηρήσει στην εστία τους ότι πολλά δωμάτια μένουν άδεια. Έτσι οι φοιτητικοί σύλλογοι καλούν τους πρωτοετείς φοιτητές να έρθουν σε επικοινωνία μαζί τους για να τους βοηθήσουν.