Το “χουνέρι” Ερντογάν σε Μητσοτάκη τάραξε τα “ήρεμα νερά”

Μετά την -εκ των πραγμάτων πλέον- ακύρωση της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τίθεται το ερώτημα εάν και πώς μπορεί να προχωρήσει ο διάλογος με την Τουρκία. Διότι στην πραγματικότητα η Τουρκία τάραξε με τους χειρισμούς της χθες τα “ήρεμα νερά”.

Η τουρκική πλευρά είχε βέβαια μία σοβαρή αφορμή για να ζητήσει αναβολή, τη συμμετοχή του Τούρκου προέδρου στη διάσκεψη υπό Τραμπ για τη Γάζα. Το αίτημα αναβολής της συνάντησης όμως υποβλήθηκε επισήμως μόλις πέντε ώρες πριν. Αλλά το κυριότερο είναι ότι αφού η συνάντηση είχε αναβληθεί, ο Ερντογάν μίλησε στη ΓΣ του ΟΗΕ και εμφανίστηκε ιδιαίτερα προκλητικός απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο: Ζήτησε ουσιαστικά μερίδιο στην ενεργειακή “μοιρασιά” στην ανατολική Μεσόγειο και απείλησε εκ νέου για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου.

Μάλιστα, στη συνέχεια δημοσιεύθηκε μία “περίεργη” διαρροή στη Millyet. Η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα υποστήριξε ειδικότερα ότι ο πραγματικός λόγος της αναβολής δεν είχε να κάνει με τη συμμετοχή Ερντογάν στη διάσκεψη υπό Τραμπ στη Γάζα. Αλλά, σύμφωνα πάντα με τη Millyet, διότι η τουρκική πλευρά ενοχλήθηκε επειδή η Αθήνα έσπευσε να ανακοινώσει πρόωρα το ραντεβού του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο, ενώ υποτίθεται είχε συμφωνηθεί να γίνει πρώτα συνάντηση και να δημοσιοποιηθεί εκ των υστέρων. Μάλιστα, η διαρροή κάρφωνε την Αθήνα ότι εκείνη επιδίωξε να κλειστεί το ραντεβού εξαρχής.

Το blame game και η οριστική ακύρωση

Ανώτατη κυβερνητική πηγή διέψευσε το δημοσίευμα αυτό, σημειώνοντας ειδικότερα, ότι: “Κατά την οργάνωση της συνάντησης, η δική μας πλευρά ήταν σαφής. Εμείς πάντα προαναγγέλλουμε τις συναντήσεις μας, η Τουρκία συνήθως δεν τις προαναγγέλλει. Το ραντεβού ήταν απολύτως κανονισμένο, ήταν συμφωνημένο και εμείς ανακοινώσαμε τη συνάντηση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.” Σημειωτέον άλλωστε ότι η Αθήνα είχε ανακοινώσει το ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν ήδη από την περασμένη Πέμπτη, επομένως φαίνεται ότι ο λόγος που επικαλείται η διαρροή στην Millyet ήταν προσχηματικός. Αλλά το μήνυμα ήταν σαφές.

Η ίδια πηγή έδειξε από χθες αργά τη νύχτα ώρα Ελλάδος πως τελικά η συνάντηση έβαινε προς οριστική ακύρωση, καθώς πλέον και η ελληνική πλευρά δεν είχε λόγο να θέλει την υλοποίηση της, τουλάχιστον όχι στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ. Ταυτόχρονα, όμως, η Αθήνα δεν θέλει και να κοπούν εντελώς οι δίαυλοι επικοινωνίας, ώστε να μη σταματήσει τουλάχιστον η συνεργασία στο μεταναστευτικό. Αλλά είναι σαφές ότι πλέον οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μπαίνουν και επισήμως ξανά σε περίοδο ρητορικής και διπλωματικής έντασης. Το ερώτημα είναι εάν αυτή θα μεταφερθεί και στο πεδίο και με ποιο τρόπο.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ.Μητσοτάκης συναντήθηκε χθες με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη. Οι δύο ηγέτες δήλωσαν την προσήλωση τους στο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου (Great Sea Interconnector- GSI). Για το οποίο όμως έχει σημειωθεί “βραχυκύκλωμα” μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, ενώ η Τουρκία απειλεί οτι θα βγάλει ξανά πολεμικά πλοία εάν ξεκινήσουν οι εργασίες, όπως είχε κάνει το 2024 στην Κάσο.

Καθώς και ότι η Τουρκία έχει υποβάλει επίσημο αίτημα ένταξης στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE της ΕΕ. Όμως η Ελλάδα έχει το δικαίωμα βέτο σε συμμετοχή τρίτης χώρας (αν και όχι σε συμμετοχή ιδιωτικής εταιρείας, όπως πχ η Baykar του γαμπρου του Ερντογάν). Ενώ ένα από τα ζητήματα που θα εθετε ο κ.Μητσοτάκης στον κ.Ερντογάν εάν δεν είχε ακυρωθεί η συνάντηση, θα ήταν η άρση του casus belli ως προϋποθεση ενταξης της Τουρκίας στο SAFE.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι ο κ.Ερντογάν αύριο Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου θα γίνει δεκτός στο Λευκό Οικο από τον κ.Τραμπ, από τον οποίο θα ζητήσει επανενανταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα για τα F35. Σημειωτέον δε ότι ο Τούρκος πρόεδρος χθες κατά τη διάσκεψη για τη Γάζα κάθισε δίπλα στον πρόεδρο των ΗΠΑ, γεγονός με ενδιαφέροντα συμβολισμό.

Η γραμμή άμυνας της κυβέρνησης

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση προσπαθεί να διαχειριστεί πολιτικά τις εντυπώσεις στο εσωτερικό της χώρας και ιδίως στο ακροατήριο της Νέας Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας πως το γεγονός ότι η τουρκική πλευρά ζήτησε -προσχηματικά όπως όλα δείχνουν- αναβολή της συνάντησης στη Νέα Υόρκη, δείχνει ακριβώς ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας είναι αποτελεσματική.

“Ενοχλούμε την Άγκυρα, άρα κάτι κάνουμε καλά” είναι το στίγμα των δηλώσεων κυβερνητικών στελεχών μετά το “χουνέρι” Ερντογάν στον πρωθυπουργό.

Καταρχήν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, μιλώντας σήμερα το πρωί στο Action24 επιβεβαίωσε ότι δεδομένου πως δεν έχει βρεθεί κάποια κοινή ώρα στο σημερινό πρόγραμμα, η συνάντηση είναι βέβαιο ότι δεν θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της παρουσίας των δύο ηγετών στη Νέα Υόρκη.

“Συνεχίζουμε να θεωρούμε ότι ο διάλογος είναι κάτι το οποίο πρέπει να συνεχιστεί. Έχει αποδώσει όσο έχει αποδώσει, σε επίπεδο περιορισμού των παραβιάσεων, συνεργασίας στο μεταναστευτικό, εισόδου στη χώρα μας, δηλαδή έλευσης στη χώρα μας νόμιμων τουριστών, άρα είναι κάτι το οποίο για εμάς  αποτελεί μια συνειδητή επιλογή. Διάλογος που δεν συνεπάγεται, το ξαναλέω, υποχώρηση”, είπε όμως επίσης ο κ. Μαρινάκης.

Σημειωτέον ότι θεωρητικά τουλάχιστον Μητσοτάκης – Ερντογάν θα συμπέσουν ξανά στις 2 Οκτωβρίου στη Συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Κοπεγχάγη. Ωστόσο είναι προφανές ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει από καμία πλευρά κίνηση για νέα επαφή.

“Ενοχλεί η αποτελεσματικότητά μας”

“Δηλαδή δεν έγινε μια συνάντηση. Αλλάζει η πολιτική μας; Όχι. Ζημιώνεται κάπου η χώρα μας; Όχι” δήλωσε στη συνέχεια ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

“Ενοχλεί η δράση μας. Ενοχλεί η αποτελεσματικότητά μας”, εκτίμησε. Υποστήριξε επίσης ότι: “Η -εξ ορισμού εκτός τόπου και χρόνου – άποψη περί ενδοτικότητας της χώρας, καταρρέει με κρότο.” 

Ο κ. Μαρινάκης έσπευσε δε να σημειώσει ότι από την τελευταία συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν έχει μεσολαβήσει ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, δηλαδή η κατοχύρωση των απώτατων δυνητικών ορίων της χώρας με τη σφραγίδα της Ευρώπης, η έλευση της Chevron, τοποθετήσεις σε επίσημα κείμενα της Ευρώπης κατά του παράνομου και άκυρου τουρκολυβικού μνημονίου.

Δεν έκρυψε δε την ενόχληση της κυβέρνησης για την κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης, και ιδίως του ΠΑΣΟΚ.

“Ξέρετε δεν είναι όλα ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός, μαύρο- άσπρο, ΠΑΟΚ- Άρης. Μεγαλώσαμε. Πρέπει να φύγουμε από το αμφιθέατρο – αναφέρομαι και στον κ. Ανδρουλάκη και σε όλους τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν μια ενασχόληση στο παρελθόν. Έτσι; Όλοι μας μεγαλώσαμε”, είπε χαρακτηριστικά.

Βγήκε το βαρύ δεξιό πυροβολικό

Εν τω μεταξύ, τη γραμμή της κυβέρνησης ανέλαβε να περάσει η σκληρή δεξιά πτέρυγα σε τηλεοπτικές εμφανίσεις. Ο υπουργός Υγείας, Αδωνις Γεωργιάδης, σχολίασε (ΕΡΤ) ότι είτε γινόταν η συνάντηση είτε όχι, η αντιπολίτευση θα κατηγορούσε την κυβέρνηση. Υποστήριξε μάλιστα ότι, αν η Τουρκία ακύρωσε για λόγους τακτικής, αυτό δείχνει πως «ο Μητσοτάκης δεν είναι βολικός στην Τουρκία».

Ενώ ο υπουργός Μετανάστευσης, Θάνος Πλεύρης, δήλωσε (Ant1): “Μας κατηγορούν ότι η πολιτική μας απέναντι στην Τουρκία είναι ενδοτική. Η ενόχληση όμως της Τουρκίας, από την ενεργή εξωτερική πολιτική που ασκούμε, είναι εμφανής κι αυτό οδήγησε στην ακύρωση του ραντεβού. Αυτό σημαίνει ότι κάτι κάνουμε καλά”. 

Δεν είναι τυχαίο προφανώς ότι το Μαξίμου έβγαλε το βαρύ δεξιό πυροβολικό για να διαχειριστεί πολιτικά τις εντυπώσεις. Διότι άπαντες αναμένουν πλέον την επόμενη παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος είχε προ πολλού εκφράσει τη διαφωνία του με την πολιτική του ελληνοτουρκικού διαλόγου, με δηλώσεις όπως “με πειρατές δεν κάνεις διάλογο”.